Rabbiniz olduğuna şahitlik eder misiniz? Evet dediklerinde: Allah ve Rasûlü’nün size kendi öz canlarınızdan daha evla olduklarına şahitlik eder misiniz? (Tekrar) evet
dediklerinde: Şüphesiz Allah ve Rasûlü sizin mevlânızdır. (Buna da orada
191
Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 281; a.mlf., Fedâil, II, 596; ayrıca bk., Ġbn Ebî ġeybe, el-Musannef,
Fedâil, 372; Ġbn Mâce, Mukaddime, 43; Taberânî, el-Mu’cemu’l-kebîr, V, 194-195; el-Eminî, el-Gadîr, I,
18-20.
192 Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 152; II, 705. Hadisin meĢhur olan kısmı haricindeki bölümlerin hadise sonradan ilave edilmiĢ olması kuvvetle muhtemeldir. Çünkü düĢmanlarına karĢı bile merhameti elinden bırakmayan ve kim olursa olsun hiç kimseye karĢı beddua etmemiĢ bir Peygamber‟in, Hz. Ali‟yi dost olarak seçmeyen Müslümanlara karĢı böylesine Ģiddetli bir bedduada bulunması tahayyül edilemez bir durumdur. krĢ., Taberânî, el-Mu’cemu’l-kebîr, V, 170; Heysemî, Mecma’ IX, 107; el-Eminî, el-Gadîr, I, 54-6, 167, 178-9.
bulunanlardan) evet cevabı aldığında Ģöyle buyurdular: “O
halde Ben kimin mevlâsıysam bu da (Ali de) onun mevlâsıdır”193 1.2.1.3.4. Cabir b. Abdillah‟dan (ö. 78/698) Gelen Rivâyet
Konu hakkında Cabir‟den bir rivâyet nakledilmiĢtir.
Biz Cuhfe‟de Gadîr-i Hum‟dayken Allah Rasûlü yanımıza geldi ve Ali‟nin elini tuttuğu halde Ģöyle buyurdu: “Ben kimin mevlâsı/dostu isem Ali de onun
mevlâsıdır.”194
1.2.1.3.5. Ebû Saîd el-Hudrî‟den (ö. 74/694) Gelen Rivâyet
Bu alanda Ebû Said‟den bir rivâyet nakledilmiĢtir.
Allah Rasûlü Gadîr-i Hum‟da Allah‟a hamdu senadan sonra onun (Ali) hakkında:
“Benim mü’minler üzerinde tasarruf sahibi olduğumu biliyor musunuz? Biz evet
dediğimizde, “Allah’ım Ben kimin mevlâsı isem, Ali de onun mevlâsıdır! Allah'ım!
Onu seveni sen de sev, ona düşman olana sen de düşman ol!” buyurdu.195
1.2.1.3.6. Cerîr b. Abdillah el-Becelî‟den Gelen Rivâyet
Cerîr‟den de bu alanda bir rivâyet nakledilmiĢtir.
Veda haccında Allah Rasûlüyle beraberdik. Gadîr-i Hum denen Yere geldiğimizde, namaz için çağrı yapıldı. Ensâr ve muhacir (beraber) cemaatle namaz kıldık. Ardından Allah Rasûlü aramıza gelerek Ģöyle buyurdular: “Şahitlik eder misiniz?” “Allah‟ın birliğine Allah‟tan baĢka ilah olmadığına ve Muhammed‟in de onun kulu ve elçisi olduğuna Ģahitlik ederiz” dediklerinde: “Velîniz kimdir?” buyurdular. “Allah ve Rasûlüdür” dediler. Bunun üzerine koltuk altları gözükecek Ģekilde Hz. Ali‟nin kolunu tutarak yukarı kaldırdı ve Ģöyle buyurdular:
“Kim Allah ve Rasûlünü mevlâ edindiyse bu da onların mevlâsıdır. Allah’ım ona dost olana dost,
193
Ġbn Ebî Âsım, es-Sünne., II, 605; el-Eminî, el-Gadîr, I, 54-56.
194 Ġbn Ebî ġeybe, Musannef, VI, 366; ayrıca bk., Taberânî, Mu’cemu’l-kebîr, IV, 173; Eminî,
el-Gadîr, I, 21-2.
düşman olana düşman ol. Allah’ım insanlardan kim onu severse onu kendine sevgili kıl (sen de onu sev). Kim ondan buğz ederse onu kendine düşman kıl(sen de ondan buğz et)…”196
1.2.1.4. Sefer Bağlantılı Gelen Mevlâ Lafızlı Rivâyetler 1.2.1.4.1. Büreyde el-Eslemî‟den (ö. 63/684) Gelen Rivâyetler
Bu alanda Ehl-i Sünnet‟in değiĢik hadîs kaynaklarında Büreyde‟den dört rivâyet nakledilmiĢtir. Dört rivâyette de Büreyde‟nin yemen seferinde Ali de gördüğü hoĢ olmayan davranıĢları Allah Rasûlü‟ne Ģikâyeti ve Allah Rasûlü‟nün kızgın bir Ģekilde Ali lehine söylediği sözleri yer almaktadır.
1. Ali‟yle beraber Yemen‟e bir sefere çıktık. Onda bir kabalık (hoĢ olmayan davranıĢ)
gördüm. Allah Rasûlü‟ne döndüğümüzde, Ali den gördüğüm Ģeyi Allah Rasûlü‟ne anlattım. Allah Rasûlü‟nün yüzünün rengi değiĢti ve Ģöyle buyurdu:
“Ey Büreyde, ben mü’minlere kendi
nefislerinden evla değil miyim? “Evet, ey Allah‟ın Rasûlü” dediğimde buyurdu ki: “Ben kimin mevlâsı isem, muhakkak ki Ali de onun mevlâsıdır.”197
2. Ali‟yle beraber Yemen‟e sefere çıktık. Onda bir kabalık (hoĢ olmayan davranıĢ)
gördüm. Allah Rasûlü‟ne döndüğümüzde Ali den gördüğüm Ģeyi Allah Rasûlü‟ne anlattım. Allah Rasûlü‟nün yüzünün rengi değiĢti ve Ģöyle buyurdu:
“Ey Büreyde, ben
mü’minlere kendi nefislerinden evla değil miyim? “Evet, ey Allah‟ın Rasûlü”
dediğimde buyurdu ki: “Ben kimin mevlâsı isem, muhakkak ki Ali de onun
mevlâsıdır.”198
3. Ali‟yle beraber Yemen‟e bir sefere çıktık. Onda bir kabalık (hoĢ olmayan davranıĢ)
gördüm. Allah Rasûlü‟ne döndüğümüzde Ali den gördüğüm Ģeyi Allah Rasûlü‟ne anlattım. Allah Rasûlü‟nün yüzünün rengi değiĢti ve Ģöyle buyurdu:
“Ey Büreyde, ben
196 Heysemî, Mecma’, IX, 106.
197
Ġbn Ebî ġeybe, Musannef, VI, 374, ayrıca bk., Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 347, 350; Hâkim,
el-Müstedrek, III, 119; el-Eminî, el-Gadîr, I, 20.
198 Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 347; a.mlf., Fedâilu’s-Sahâbe, II, 584; ayrıca bk. Ġbn Ebî ġeybe,
mü’minlere kendi nefislerinden evla değil miyim? “Evet, ey Allah‟ın Rasûlü”
dediğimde buyurdu ki: “Ben kimin mevlâsı isem muhakkak ki Ali de onun
mevlâsıdır.”199
4. Ali‟yle beraber Yemen‟e bir sefere çıktık. Onda bir kabalık (hoĢ olmayan davranıĢ)
gördüm. Allah Rasûlü‟ne döndüğümüzde Ali den gördüğüm Ģeyi Allah Rasûlü‟ne anlattım. Allah Rasûlü‟nün yüzünün rengi değiĢti ve Ģöyle buyurdu:
“Ey Büreyde, ben
mü’minlere kendi nefislerinden evla değil miyim? “Evet, ey Allah‟ın Rasûlü”
dediğimde buyurdu ki: “Ben kimin mevlâsı isem, muhakkak ki Ali de onun
mevlâsıdır.”200
Hâkim, bu hadisin Müslim‟in Ģartlarına göre sahih olduğunu belirtir.201
1.2.2. Velî Lafzıyla Gelen Rivâyetler
1.2.2.1. Sadece Velî Lafzıyla Gelen Rivâyetler
Ehl-i Sünnet kaynaklarında, ulaĢılabildiği kadarıyla sadece Velî lafzıyla altı sahâbîden on beĢ (15) rivâyet nakledilmiĢtir.
1.2.2.1.1. Ġmran b. Husayn‟dan (ö. 52/673) Gelen Rivâyetler
Konu hakkında Ġmran‟dan iki rivâyet nakledilmiĢtir.
1. Allah Rasûlü Ģöyle buyurdular: Şüphe yok
ki, Ali benden, ben de Ali denim; o benden sonra bütün mü’minlerin velisidir.”202
2. Allah Rasûlü Ģöyle buyurdular: “Ali bendendir
ben de Ali denim. O benden sonra tüm mü’minlerin velîsidir.”203 Müellif bu hadisin
isnadının Sahîh, ricalinin Müslim‟in Ģartlarına uygun ve Sika olduğunu, aynı hadîsi Tirmizi‟nin, Ġbn Hibbân‟ın, Hâkim‟in ve Ahmed‟in naklettiklerini belirtir. Ayrıca bu
199 Ġbn Ebî ġeybe, a.g.e., VI, 374; Ahmed b. Hanbel, a.g.e., V, 347, 350; krĢ., a.mlf., Fedâilu’s-Sahâbe, II, 584; Nesâî, Menâkıb, 45, 130, 132; a.mlf., Fedâilu’s-Sahâbe, I, 14; ayrıca bk. el-Eminî, el-Gadîr, I, 20.
200 Hâkim, el-Müstedrek, III, 119; ayrıca bk., Ġbn Ebî ġeybe, el-Musannef, Fedâil, 374; Ahmed b. Hanbel,
Müsned, V, 347, 350; el-Eminî, el-Gadîr, I, 20.
201 Hâkim, el-Müstedrek, III, 119.
202
Nesâî, Menâkıb, 45; aynı sayfada HubĢî b. Cünâde‟den de benzer bir hadîs nakledilmektedir. Ayrıca bk., Tayâlisî, Müsned, I, 111; Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 437; Tirmizî, Menâkıb, 632; Ġbn Hibbân,
Sahih, XV, 373.
hadîs hakkında Tirmizî‟nin Hasen-Garib dediğini, Hâkim‟in de Müslim‟in Ģartlarına göre Sahîh olduğunu belirttiğini nakleder.204
1.2.2.1.2. Büreyde el-Eslemî‟den (ö. 63/684) Gelen Rivâyetler
Konu hakkında Büreyde‟den “Ben kimin velisi/dostu isem Ali de onun velisidir” Ģeklinde beĢ rivâyet naklediliĢtir.