Genel Kurul Oluşumu, Görev ve Yetkileri, Çalışma Usulü 95 

Genel Kurulun oluşumu ve görevleri 6087 Sayılı Kanunun 7. maddesinde düzenlenmiştir. HSYK’nın en geniş yetkili organı Genel Kurul olup, yirmi iki asıl üyeden oluşmaktadır. Genel Kurulun başlıca görevleri:

- Başkanvekilini ve daire başkanlarını seçmek.

- Dairelerin kararlarına karşı yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak.

- Daireler arasında çıkan görev ve işbölümü uyuşmazlıklarını kesin olarak karara bağlamak.

- Kurulun görevine giren, fakat Genel Kurul veya dairelerin görevleri arasında gösterilmeyen konularda karar merciini belirlemek.

- Dairelerden birine gelen ve olağan çalışmalar ile karşılanamayacak oranda artan işlerden bir kısmını diğer bir daireye vermek.

- Kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürütmek ve bu konuda gerekli kararları vermek.

- Bakanlığın, bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinin değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlamak.

- Yargıtay ve Danıştay’a üye seçmek.

- Genel Sekreterin atanması için Başkana üç aday teklif etmek.

- Teftiş Kurulu Başkanını, Teftiş Kurulu başkan yardımcılarını, genel sekreter yardımcılarını, Kurul başmüfettişlerini, Kurul müfettişlerini ve Kurulda geçici veya sürekli olarak görev yapacak tetkik hâkimlerini atamak.

96 - Kurulun görev alanına ilişkin yönetmelik çıkarmak ve genelge düzenlemek.

- Kurulun stratejik plânını onaylamak ve uygulamasını takip etmek.

- Görev alanını ilgilendiren kanun, tüzük ve yönetmelik taslakları hakkında görüş bildirmek.

- Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmaktır.

6087 Sayılı Kanunun 29. maddesine göre; Genel Kurul, her yılın ocak ayının onuncu işgünü kendiliğinden toplanarak, yıllık olağan toplantı günlerini tespit eder. Başkan, gereken hâllerde Genel Kurul’u olağanüstü toplantıya çağırabilir. Genel Kurul, en az onbeş üyeyle toplanır ve üye tamsayısının salt çoğunluğuyla karar alır. Genel Kurul toplantı gündemi, Başkan tarafından, Başkanvekilinin de görüşü alınmak suretiyle, işin önemine, ivedi veya süreli oluşuna göre düzenlenir.

6087 Sayılı Kanunun 31. maddesine göre; Genel Kurulda ve dairelerde görüşmeler tamamlandıktan sonra oylamaya geçilir. Kural olarak veya karar alınmayan durumlarda oylama açık yapılır. Genel Kurulun seçim işlerinde oylama gizli yapılır. Önce usule ilişkin hususlar oylanır. Usul konusunda azınlıkta kalanlar esas hakkında oylamaya katılmak zorundadır. Kurul veya daire başkanı yaş itibarıyla en genç üyeden başlayarak oyları toplar ve en sonunda kendi oyunu kullanır. Oylamalarda çekimser oy kullanılamaz. Disiplin işlemlerinde oyların dağılması hâlinde ilgilinin en fazla aleyhinde olan oy çoğunluk meydana gelinceye kadar kendisine en yakın olan oya ilave edilir. Oylamanın sonucu oturum başkanı tarafından tespit edilir ve açıklanır.

6087 Sayılı Kanunun 32. maddesine göre; “Genel Kurul ve dairelerde görüşülen işler tutanağa bağlanır ve yapılan işlemler bir kararla tespit edilir”. “Kurul tarafından gerekli görülen kararlar Resmi Gazetede, disipline ilişkin kararlar kişisel verilerin korunması kaydıyla Kurul’un internet sitesinde yayımlanır”. Disipline

97 ilişkin kararlardan bir kısmı kişisel verilerin korunmasına dikkat edilerek Kurul’un internet sitesinde yayımlanmıştır. “Genel Kurul ve dairelerin, hâkim ve savcıların özlük ve disiplin işleri hakkında verdiği kararlar kendilerine, müracaatlarının sonuçları ise ilgilisine tebliğ edilir.” “Hâkim ve savcılara savunmaları alınmış olmadıkça, haklarındaki şikâyet veya ihbar üzerine verilen kararlar tebliğ edilmez”. Ancak Bilgi Edinme Kanunu çerçevesinde talep ettiğinde hakkında yapılmış şikayet veya ihbar var ise bunlardan sonuçlananlara ilişkin verilen kararlar gönderilir. Kişisel verilerin korunması amacıyla aynı kararda birden fazla kişi varsa diğer kişiler hakkındaki kısımlar kapatılarak gönderilir.

Üye sayısının artırılması sayesinde kişisel kayırmalar, blok halde oy kullanmalar ve benzeri sakıncalar azalabilecektir.

Adalet Bakanı, Kurulun başkanı olarak gündemi belirleme yetkisini elinde tutmaktadır. Bu husus öteden beri yargı bağımsızlığı açısından dile getirilen sakıncalı halin ısrarla devam ettirilmesi anlamına gelmektedir. Kurul gündemini belirleme yetkisinin yürütmeye ve bu arada siyasi iradeye bırakılması yargı yönetimine yön verebilme imkânı vermektedir. Gündemde değişiklik yapılabilmesinin “ivedi ve süreli işler” şartıyla mümkün olması ise bu durumu daha da belirgin hale getirmektedir.296

Kurul toplantı ve karar usulü ile ilgili üzerinde durulması gereken diğer bir husus toplantıların gizli olup olmadığıdır. 2461 sayılı eski Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanununun 3. MaddesiKurulda yapılan işlemler ve bunlarla ilgili görüşmeler gizlidir." hükmüne yer vermişti. Bu hüküm yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı açısından olumsuz bulunmuştu. Yargıya ilişkin her konu beraberinde derin bir şeffaflığı gerektirir. Bu hükmün şeffaflığı önlediği ve kurul kararlarına karşı duyulan güveni azalttığı görülmektedir. Bir hâkim ya da savcının mesleki geleceğini yakından ilgilendiren özellikle disiplin cezası ve göreve son verme gibi kararların,

98 görüşmelerinin ve gerekçelerinin gizli olmasını yargı bağımsızlığı ile bağdaştırmak mümkün değildir.297

Anayasa'nın 140. Maddesinin getirdiği “hâkimlik teminatının”, HSYK kararlarının Anayasa tarafından yargı denetimine kapatılması ve kanunla da kararların gizli olacağı hükmünün getirilmiş olması nedeniyle büyük ölçüde etkisiz hale geldiği belirtilmişti.298 Ancak 6087 Sayılı Kanunda Kurul işlemleri ve bununla ilgili görüşmelerin gizli olacağına dair hükme yer verilmemiştir. Böylece Kurulun çalışma usulüne ilişkin önemli bir eleştiri konusunun ortadan kalktığı ifade edilmektedir.299