kalkınma ve uluslararası ticaret kavramları-nın birbirini destekler biçimde geliştirilmesi bağlamında ele alınmaktadır.
Sürdürülebilirlik ile ortaya çıkan eğilimler küresel finansman sistemini de etkilemek-te ve yeniden şekillendirmeketkilemek-tedir. Ekono-mik faaliyetlerin sürdürülebilirlik ile uyumlu hale gelmeye başlaması sürdürülebilirliğin finansmanını ön plana çıkarmıştır. Küre-sel finansman giderek sürdürülebilirlik ile uyumlu olan iktisadi faaliyetlere akmaya başlamıştır.
Finansman kurumları sağlayacakları finans-man için, finansal yatırımcılar ise yatırım alanları ve yatırım araçları için sürdürüle-bilirlik ile uyum koşulları arama eğilimine girmiştir. Bu çerçevede işletmeler için de finansman kaynaklarına erişimde sürdü-rülebilirlik ile uyum, aranılan koşullardan biri haline gelmektedir. Reel sektör ise en-düstriyel kirliliği önleme/azaltma yatırımları, çevre projeleri, yenilenebilir enerji ile enerji ve kaynak verimliliği projeleri, temiz üretim ve döngüsel ekonomi yatırımları için yeni finansman ihtiyaçları ile karşı karşıya bu-lunmaktadır. Reel sektörün bu konudaki fi-nansman ihtiyaçları geliştirilen yeni finansal araçlar ile karşılanmaktadır. Yeşil ekonomi-nin finansmanı küresel finansal sistemde önemli bir dönüşüme yol açmaktadır.
nın sağladıkları iklim finansmanı 2018 yılın-da 41,6 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır.
Sürdürülebilirlik finansmanı kendine özgü finansal ürünler ve hizmetler yaratmakta-dır. Yeşil Krediler, “Yeşil” Olmayı Teşvik Eden Özel İçerikli Krediler, Yeşil Sürdürülebilir Tahviller, Hisse Senetleri ve Endeks Fonla-rı ve Yeşil Menkul Kıymetleştirme bunlaFonla-rın başında gelmektedir. Küresel yeşil tahvil ihraçları 2018 yılında 183 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Yeşil krediler pazarı niş bir kredi alanı olmakla birlikte hızlı bir gelişme göstermeye başlamıştır. 2018 yılı itibariyle yıl içinde kullandırılan yeşil kredilerin tutarı 60 milyar dolara ulaşmıştır.
Sürdürülebilir ve sorumlu yatırım, finansal amaçlar ile sermayenin çevresel, sosyal ve yönetsel faktörlerin bütününü dikkate ala-cak şekilde yönetilmesini taahhüt etmek-tedir. Avrupa ve ABD’deki yatırım fonları ve borsa yatırım fonlarının sürdürülebilir ve so-rumlu yatırımları büyüklüğü 750 milyar do-ları aşmış bulunmaktadır.
Şirketler de sürdürülebilirlik ile ilgili karşı karşıya kaldıkları riskleri açıklamak ve sür-dürülebilirlik ile ilişkili finansal bildirimlerde bulunmak ihtiyacı ile karşı karşıyadır. Sür-dürülebilirliğin finansmanında yaşanan ge-lişmeler sürdürülebilirlik uyumunu da kredi derecelendirmelerinin bir kriteri haline ge-tirmeye başlamıştır.
İşletmeler sürdürülebilirlik ile uyumu stra-tejik iş öncelikleri arasına almaya başlamak-tadır. Orta–uzun vadede sürdürülebilirlik ile uyum sağlayamayan işletmelerin finansal kaynak kullanamayacağı veya çok pahalı kullanacağı bir finansal dünyaya doğru gi-dilmektedir.
2019’da çok taraflı kalkınma bankaları, 2025 yılına kadar en az 65 milyar dolarlık bir top-lu hedef belirlemiştir. Bu finansmanın 50 milyar doları düşük ve orta gelirli ülkeleri hedeflemektedir ve bu sayede uyum fi-nansmanında 18 milyar dolarlık bir artış he-deflenmektedir. Afrika Kalkınma Bankası, 2019’da iklim finansmanının yarısını adap-tasyona ayırmıştır. Ayrıca BM, üye ülkeleri tüm kamu kalkınma bankalarından yurt içinde ve yurt dışında kömürden çıkma
ta-ahhüdünde bulunmalarını ve fosil yakıt fi-nansmanını acilen kaldırmalarını ve tüm hükümetleri fosil yakıt sübvansiyonlarını net zamana bağlı hedefler ve planlarla kal-dırmaya davet etmektedir .
İklim değişimi ile ortaya çıkan risklerin yö-netilmesi ve sürdürülebilirliğin sağlanması ihtiyacı üretim süreçlerinde de önemli de-ğişikliklere yol açmaktadır. Üretim süreç-leri sürdürülebilirlik hedef ve ilkesüreç-leriyle ile uyumlu hale gelmekte, temiz üretim yay-gınlaşmaktadır. Bu uyumu yakalayan firma-lar veya ürünler için sürdürülebilirlik kodfirma-ları geliştirilmekte, sertifika sistemleri ve etiket-leri uygulamalarına başvurulmaktadır.
“Temiz üretim” kavramı, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından “bütün-sel ve önleyici bir çevre stratejisinin ürün ve süreçlere sürekli olarak uygulanması ile insanlar ve çevre üzerindeki risklerin azal-tılması” olarak tanımlanmaktadır. Temiz üretim uygulamaları bir ürünün yasam döngüsünün (life-cycle) pek çok aşaması-na (hammadde temini, üretim, kullanım ve kullanım sonrası bertaraf) yönelik olarak gerçekleştirilmektedir. Bu bağlamda temiz (sürdürülebilir) üretim uygulamaları pek çok uzmanlık alanı ve meslek grubunun ta-kım çalışmasına gereksinim duyar.
Birçok ilke, yaklaşım ve sistem, temiz üre-tim uygulamalarında kullanılan araç ve yöntemler olup, birbiriyle bağlantılı olarak kullanılmaktadırlar. İşletme Verimliliğinin Arttırılmasına Yönelik Çevre Yönetimi, Atık
Denetleme, Enerji Denetleme, Risk Denet-leme, Çevresel Yasa Yönetmeliklerle Uyum Değerlendirmesi, Çevresel Etki Değerlen-dirme, Teknoloji DeğerlenDeğerlen-dirme, Kimyasal Değerlendirme, Çevre için ya da “Yeşil” Satın Alma, Çevresel Performans Değerlendirme-si temiz üretimi destekleyen araç ve yön-temler olarak kullanılmaktadırlar. Pek çok ülke kirlilik kontrolü yaklaşımına oranla te-miz üretim uygulamalarına ağırlık vermeye başlamıştır.
İklim değişikliği ile mücadele ve sürdürü-lebilir kalkınma hedeflerine ulaşılması için yeni temiz üretim teknolojileri ve hizmetle-rinin sayısının ve etkinliğinin hızla artması gerekmektedir. Bu nedenle bu alanda hem önemli çalışmalar yürütülmekte hem de bu çalışmaların finansmanı için önemli kay-naklar ayrılmaktadır.
Girişim kuluçkaları ve hızlandırıcıların bu noktada devreye girebileceği fikri gittikçe daha çok kabul görmektedir. Birleşmiş Mil-letler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) Teknoloji İcra Komitesi (TEC), GCF ve İklim Teknoloji Merkezi ve Ağı (CTCN) bu konuda ortak çalışmalarda bulunmaktadır-lar. Ekonominin tüm aktörlerinin etkilenece-ği, üretim ve kullanım süreçlerinin derinden değişeceği bu dönüşüm sürecinde inovas-yon ve teknoloji üretiminde ciddi fırsatlar olduğu açıktır. Bu sebeple yeşil dönüşüm