Gürültü Etkeni İle İlgili Diğer Ulusal Yasal Düzenlemeler

2.4.2.1 Makinelerin Gürültü Emisyonları İle İlgili Yasal Düzenlemeler

Makinelerin gürültü emisyonları ile ilgili 22/1/2003 tarih ve 25001 sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulmuştur.

(www.ce.web.tr)

Yönetmelik altı ana bölüm ve eklerden oluşmaktadır;

alanda kullanılan makineler ile ilgili standartların uygulanması, gürültü emisyonlarının belirlenmesi, uygunluk değerlendirme prosedürlerinin uygulanması ve etiketleme yapılması olarak belirlenmiştir.

2. Bölüm : İzin verilen ses gücü düzeyleri, ilgili standartlar ve etiketleme yöntemleri üzerinde durulmuştur. Bu bölümde değişik özellik ve güçteki makineler listelenmiş ve Ek Bölümü’ndeki standartlara atıfta bulunulmuştur.

3.Bölüm : Uygunluk değerlendirme prosedürleri ve etiketleme yöntemleri açıklanmıştır. 4.Bölüm : Uygunluk değerlendirme işlemlerini yürütecek kuruluşların özellikleri ile ilgili belirlemelerde bulunulmuştur.

5. Bölüm : Piyasadaki ürünlerin gürültü emisyon değerlerinin uygunluğunun denetlenmesinde CE belgesi taşımaları konusu açıklanmıştır. Buna göre;

• Makinenin, bu Yönetmeliğin çevredeki gürültü emisyonu ile ilgili özelliklerini sağlaması

• Bu Yönetmeliğin 7. maddesinde belirtilen uygunluk değerlendirme işlemleri tamamlanması,

• Makinenin, CE işaretini ve garanti edilen ses güç seviyesi işaretini taşıması ve AT uygunluk beyanı bulunması

gerekmektedir.

6. Bölüm: Çeşitli hükümler: “Avrupa Birliğinin 2000/14/EC sayılı yönergesi esas alınarak hazırlanan bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona ve Avrupa Birliği üyesi ülkelere bildirilmelidir. Bu Yönetmeliğin hükümleri, 5 inci maddenin (a) bendinde yer alan tabloda müsaade edilen ses güç seviyeleri bakımından I inci safha için 3/1/2004 tarihinden, II nci safha için 3/1/2006 tarihinden itibaren zorunlu olarak uygulanması gerekmektedir. Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.” Hükümleri yer almaktadır.

Kapalı hacimlerde gürültü ile ilgili geçerli olan kimi standartlar ise aşağıda tanıtılmıştır. TS EN ISO 3744-Akustik-Gürültü Kaynaklarının Ses Gücü Seviyelerinin Ses Basıncı Kullanılarak Tayini Bir Yansıtma Düzleri Boyunca, Esas Olarak Serbest Bir Alan İçinde Uygulanan Mühendislik Metodu : Bu standartta kapalı bir hacimde bulunan makinenin ses

gücü düzeyi değerlerinin frekansa bağlı olarak hesaplanması için bir yaklaşım getirilmiştir. Makinenin yansıtıcı yüzeylere göre konumu (ortada bulunması, iki yüzeyin kesişiminde yer alması ya da köşede konumlanmış olması durumlarında ) da göz önünde bulundurularak makineyi içine alan bir yarım küre ya da prizma üzerinde tanımlanmış belirli alıcı noktalarında belirtilen koşullarda gerçekleştirilecek ses düzeyi ölçmelerinden yararlanılarak ses gücü düzeyinin belirli hata sınırları içinde hesaplanabilmesi için standartlaştırılmış bir yöntem önerilmektedir.

TS EN ISO 17624 : Akustik- Akustik Perdeler Aracılığıyla Bürolarda ve Çalışma Ortamlarında Gürültü Kontrolüne İlişkin Kılavuz Bilgiler : Standardın amacı akustik engellerin etkinliği ile ilgili olarak üretici ve kullanıcı arasında akustik ve işletme açısından gerekli standart yaklaşımın oluşturulması olarak tanımlanmıştır. Standardın uygulanabileceği alanlar;

• Açık planlı ofisler, sergi alanları, servis alanları gibi hacimlerde kullanılan akustik engeller,

• Üretim hacimlerinde yer değiştirebilen portatif akustik engeller

olarak belirlenmiştir.

2.4.2.2 Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) 26809 sayılı ve 7 Mart 208 tarihli ÇGDYY, 872 sayılı Çevre Kanununun 14 üncü maddesine dayanılarak ve 25/6/2002 tarihli 2002/49/EC Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönergesine paralel olarak Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanmıştır. ÇGDYY, kişilerin beden ve ruh sağlığını, huzur ve rahatlığını gürültü ile bozmayacak bir çevrenin geliştirilmesi için, çevresel gürültünün etkilenme etkileriyle savaşmaya yönelik esas ve ölçütleri belirlemek ve bu ölçütlerin gürültü kaynakları bazında uygulanması için ele alınmıştır. Bu yönetmelikte sanayi yapıları çevresel gürültü kaynakları olarak değerlendirilmiş, bulundukları kentsel alanlara göre çevreye yaydıkları gürültülerin denetim altında tutulması için yasal düzenlemeler getirilmiştir. Burada, ÇGDYY’nin sanayi gürültüsü ile ilgili getirdiği düzenlemeler ele alınmıştır. (ÇOB, 2003)

ÇGDYY’ye göre, sanayi tesislerinde kullanılan alet, ekipman ve makinelerin uyması gereken koşullar aşağıdaki gibi özetlenmiştir;

maksimum ses gücü düzeyleri, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 5/6/2002 tarihli ve 24776 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan Makine Emniyeti Yönetmeliği’nde (98/37/AT) verildiği gibi olup, yönetmelik hükümlerine tabidir. Sanayi tesisleri için çevresel gürültü kriterleri belirlenmiştir. Sanayi tesislerinin bulunduğu alana ve tanımlanan zaman dilimine bağlı olarak endüstriyel çevresel gürültü sınır değerleri Lgündüz ve Lakşam cinsinden Çizelge 2.3’deki değerleri aşamaz. Tonal ve ani gürültüler için 5 dB’lik ayarlamalar yapılmalıdır.

Çizelge 2.3 Sanayi Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (ÇOB, 2003)

Alanlar Lgündüz (dBA) Lakşam (dBA) LAmax dBA Endüstriyel (sanayi bölgeleri) 70 60 70 Endüstriyel ve yerleşimin birlikte olduğu

alanlar

65 55 65

Kırsal alanlar 55 55 55

• Sanayi tesisinde çalışanların gürültünün olumsuz etkilerinden etkilenmelerini önlemek amacıyla işitme sağlığı açısından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca 23 Aralık 2003 tarih ve 25325 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gürültü Yönetmeliği’nde yer alan kabul edilebilir en yüksek gürültü seviyesinin aşılmaması ve yönetmelikte getirilen esaslara uyulması zorunludur. Sanayi tesisleri içerisinde ve üretim birimlerinde iç mekan toplam gürültü düzeyi, Çizelge 2.4’de verilen sınır değerleri aşmamalıdır.

Çizelge 2.4 Sanayi yapılarında kabul edilebilir düzeyler. (ÇOB, 2003)

Kullanım Alanı L dBA) Zaman Dilimi

(h) Atölyeler veya

imalathane

(işe bağlı olarak) 45-75 Faaliyet süresince Fabrikalar ( küçük işletmeler Liste

B’de yer alan)

80 Endüstri yapıları

• Çizelge 2.3 ve 2.4’de verilen sınır değerlerin aşıldığı durumlarda; ilgili makine ya da mekanik araç –gereçle ilgili olarak hava ve katı doğuşlu gürültülerin azaltılması için gerekli teknik önlemler planlanarak öncelikle, bunların maliyet ve uygulanabilirlik analizleri yapılmalıdır. Gürültü denetimine yönelik kaynakta ve hacim içinde alınabilecek önlemler uygulandıktan sonra akustik ölçümlerle yeterli gürültü azaltımı sağlanıp sağlanamadığı rapor edilmeli ve bu rapor Bakanlığa sunulmalıdır. Gürültü ve titreşimin kaynağında azaltılması için teknik uygulamaların yetersiz kaldığı durumlarda işveren işçilere 1475 sayılı İş Kanunu’nda belirtilen koruyucu giysiler ve gereçleri sağlamakla yükümlüdür.

3. SANAYİ YAPILARININ TASARIMINDA GÜRÜLTÜ ETKENİ İLE İLGİLİ