Görüşmelerin Gerçekleştirilmesi

Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan görüşmeyi farklı şekillerde gruplandırmak mümkündür. Görüşme yöntemleri, bireysel görüşme ve grupla görüşme olarak ikiye ayrılmaktadır. Bireysel görüşme yöntemi, sadece görüşmeci ile görüşülen kişi arasında gerçekleşirken; grupla görüşme yöntemi ise görüşmeci ile çok sayıda bireyden oluşan bir grup arasında karşılıklı etkileşim ile yapılan görüşme şeklindedir (Yazıcıoğlu ve Erdoğan, 2011: 155). Görüşme kurallarının katılığına göre görüşmeler ise, yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmamış olmak üzere üçe ayrılmaktadır (Karasar, 2012: 167). Yapılandırılmış (structured) görüşmeler, önceden hazırlanan soruların görüşme yöntemi ile uygulanması ile yapılan görüşmeler; yarı yapılandırılmış (semi- structured) görüşmeler, hem belirli cevaplara yönelik sorular hem de açık uçlu soruların sorulduğu görüşmeler olarak tanımlanırken; son görüşme türü de “derin görüşmeler” olarak adlandırılan yapılandırılmamış (unstructured) görüşmelerdir. Yapılandırılmamış görüşmelerde görüşmeci bir konu üzerinde tartışma ortamı oluşturma ve görüşülen kişinin cevaplarından konuya ilişkin ayrıntılara inme eğilimindedir. Bu tür görüşmelerde açık uçlu sorular sorulmaktadır (Hancock, 1998: 10).

Çalışma açık uçlu soruların sorulması, görüşmeci ve katılımcıların bazı konularda derine gidebilmeleri ve belli cevapları öğrenmeyi gerekli kılması açısından görüşmelerin sınıflandırılması konusunda hem bireysel görüşmeye, hem uzmanlarla yapılan görüşmeye, hem de yarı yapılandırılmış görüşmeye uygundur. Ancak çalışma boyunca yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılmıştır.

51

Görüşme gerçekleştirilecek katılımcıların tespitinden sonra ilgili kişilere e- mail ve telefon aracılığıyla ulaşılmış, konu hakkında detaylı bilgi içeren bilgiler (araştırmanın amacı, önemi, alana sağlayacağı katkı vb.) yazılı ve sözlü olarak iletilmiştir. Araştırmaya yönelik görüşme talepleri 01.10.2016 tarihinde iletilmeye başlanmış ve bu doğrultuda işletmeler tarafından geri dönüşler üç hafta içinde gerçekleşmiştir. Araştırmaya veri desteği sağlayacak olan katılımcıların verdikleri randevu gün ve saatleri düzenlenerek görüşmeler 24/10/2016-05/11/2016 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler katılımcıların hizmet verdikleri işletmelerde, kendi programlarını aksatmayacak ve işletmedeki yoğun saatlere denk gelmeyecek şekilde ayarlanmış ve gerçekleştirilmiştir. İstanbul ilinin trafik sorununun sıklıkla yaşanması nedeniyle randevu saatlerinden daha önce işletmede bulunulmaya çalışılmıştır. Katılımcılarla yapılacak görüşmeler için ses kayıt cihazı ve not almak için malzemeler bulundurulmuş ve mülakat öncesi verilen bu bilgiler mülakatın hemen öncesi tekrar katılımcılara iletilmiştir. Görüşmelerin ses kayıt çekim kalitesini etkilememesi için sessiz ve sakin bir noktada gerçekleştirilmesi talebi katılımcılara iletilmiş ve işletme içinde uygun mekanlar ayarlanarak görüşmelere geçilmiştir.

Görüşmeler başlamadan önce çalışmanın konusu hakkında tekrar kısa bir bilgi verilmiş ve varsa katılımcıların soruları alınmıştır. Katılımcıların verdikleri bilgilerin, tamamen araştırma amacıyla kullanılacağı kendilerine garanti edilmiştir. Görüşme verileri ses kaydı altına alındıktan sonra ve ilgili analizler yapılırken hiçbir şekilde şahsa ait isim, fotoğraf, kişi ve kurum bilgilerinin üçüncü şahısların eline geçmeyeceği bilgisi verilmiş ve araştırmanın güven içinde tamamlanması sağlanmıştır. Görüşme öncesi çalışmanın resmi kurumdan izinle gerçekleştirildiğine dair ilgili yazı katılımcılarla paylaşılmıştır. Katılımcılara ait demografik soruların bulunduğu soru formu katılımcılara verilmiş ve doldurmaları istenmiştir. Dijital ortamlarda meydana gelebilecek karışıklık ve aksaklıklar da göz önünde bulundurularak verilen cevaplar aynı zamanda soru formundan da takip edilmiş ve sorulara yöneltilerek gerekli notlar alınmıştır. Görüşme esnasında zaman zaman soruların yerlerinde değişiklikler yapılmış ve katılımcının anlatımına göre verilen cevaplar birleştirilmiştir. Sorularda anlaşılmayan kısımlar katılımcılar tarafından araştırmacıya yöneltilerek açıklama yapılması istenmiş ve

52

araştırmacı soruyu daha anlaşılır hale getirerek soruyu tekrar yöneltmiştir. Görüşmeler esnasında katılımcıların beden dili, göz teması ve gösterdikleri esneklik ve rahatlık gibi durumları da göz önünde tutulmuştur. Birçok görüşmede yöneltilen soruların dışında sektördeki sorunları dile getirme fırsatı bulan katılımcılar sektöre katkı sağlayabilecek önerilerini de ortaya koymuşlardır. Araştırma kapsamına alınan restoranlar ve yapılan görüşmelere ait bilgiler tablo 3.5.3.’de gösterilmektedir. Ek 2 ve 3’de görüşmeye ait soru formlarına yer verilmiştir. Katılımcılar ses kaydı alınması konusunda tamamen gönüllük göstermiş ve izinleri doğrultusunda çekimler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerde katılımcılara ait tüm ses kayıtları, 3 kez dinlenerek dijital ortama yazılı olarak aktarılmıştır.

53

Tablo 3.5.3. Araştırma Kapsamına Alınan Restoranlar ve Yapılan Görüşmelere Ait Bilgiler

Restoran kodu (R) Katılımcı kodu (K)

Cinsiyet Yaşı Eğitim

Durumu Ünvanı Uzmanlık alanı Görüşme tarihi ve saati Görüşme yeri İşletme türü

R1 K1 Erkek 48 Y. Lisans İşletmeci Saray Mutfağı 24.10.2016

Saat: 20:15 Restoran

Turizm İşletme Belgeli Özel Tesis R2 K2 Erkek 52 Lise İşletmeci Saray Mutfağı 25.10.2016

Saat: 16:40 Restoran

Turizm İşletme Belgeli Özel Tesis R3 K3 Kadın 35 Y. Lisans İşletmeci Saray Mutfağı 26.10.2016

Saat: 15:40 Restoran

Turizm İşletme Belgeli Özel Tesis R4 K4 Erkek 39 Lisans İşletmeci Saray Mutfağı 27.10.2016

Saat: 16:15 Restoran

Turizm İşletme Belgeli Özel Tesis R5 K5 Kadın 28 Ön lisans İşletmeci Saray Mutfağı 28.10.2016

Saat: 12:00 Restoran

Turizm İşletme Belgeli Özel Tesis R6 K6 Kadın 38 Lisans _{Şef/İşletmeci} Saray Mutfağı 02.11.2016

Saat: 10:20 Restoran

Turizm İşletme Belgeli Özel Tesis

R7 K7 Erkek 50 Lise İşletmeci Saray Mutfağı 02.11.2016

Saat: 11:45 Restoran

Turizm İşletme Belgeli Özel Tesis R8 K8 Erkek 32 Lisans İşletmeci Saray Mutfağı 03.11.2016

Saat: 14:20

Restoran Turizm İşletme Belgeli Özel Tesis R9 K9 Erkek 37 Lise Şef/İşletmeci Saray Mutfağı 05.11.2016

Saat: 16:35 Restoran

Turizm İşletme Belgeli Özel Tesis

54