Finans Bank Reklam Filmi Analizi

Görsel 4.3 Finansbank "Vadeli Hesap" Reklam Filmi

Gösterge: Finansbank, vadeli hesap reklam filmi (2014) Konu: Vadeli Hesap

Gösterenler:

Mekan Kodları: Senaryo, iki mekanda canlandırılmaktadır. Ana mekan olarak, müşterilerin ve çalışanların olduğu yöresel ve kültürel unsurların gözlemlendiği bir kahvaltı salonu ve orta sınıf olarak nitelendirilebilecek ev eşyaları ile döşenmiş bir salonda canlandırılmaktadır. Karakter Kodları: Senaryo iki erkek ve bir kadın karakter tarafından canlandırılmaktadır. Reklam filminde iki erkek karaktere de ünlü komedyen Yılmaz Erdoğan hayat vermektedir. Yılmaz Erdoğan "Vizontele, Vizontele Tuuba ve Organize İşler" gibi pek çok komedi filminin yanı sıra Kanal D'de yayınlanan "Çok Güzel Hareketler Bunlar" adlı şov programından da tanınmaktadır. Karakterlerden ilki Şeref, şiveli bir dil kullanan, temiz, beyaz aşçı önlüğü ile çalışkan, samimi ve güvenilir, orta yaş üstü, mahalle esnafı olarak karakterize edilmiştir.

Diğer erkek karakter Birtan Bey, mavi gömlekli bir takım elbise giyen, elindeki çantası ile genel bir memur profili çizen maddi konularda kaygılı ve yeterince bilgisi olmayan orta yaş bir karakter profiline sahiptir. Kayınvalide rolündeki kadın karakter ise orta yaş üstü, sade bir giyim tarzına sahip, damadı ile çok iyi bir iletişime sahip olmayan geleneksel bir kayınvalide rolünde karakterize edilmiştir.

Müzik ve Ses Kodları: Filmin girişinde ve sonunda Finansbank'ın reklam kampanyalarında kullandığı müzik pasajı bağlama ezgilerine uyarlanmış haliyle duyulmaktadır. Filmin orta bölümlerinde, gergin nota aralıklarından oluşan, ince tonların da kontrast oluşturacak şekilde kullanıldığı bir ezgi duyulmaktadır. Ayrıca filmin sonunda, genç ve tok sesli bir erkek dış ses duyulmaktadır.

Teknik Kodlar: Geniş, ayrıntı ve yakın plan çekim ölçeklerinin yanı sıra karakterlerin, kahvaltı salonundaki eşyaların ve kahvaltı salonun mutfağında önemli detayların ayrıntıları görülebilmesi amacıyla, iç mekân ışıklandırılması kullanılmıştır. Bunun yanı sıra evin salonunda yapılan çekimlerde geniş açı ve yakın plan ölçeklerle birlikte zaman geçişi kavramı olan siyah-beyaz tekniği kullanılmıştır.

Düz Anlam: Kayınvalideniz bir anda sizin evinizde kalmaya başlayabilir ve bu durum sonucunda ihtiyaçlarınız artar, hesabınızdaki paraya aniden ihtiyacınız olabilir.

Gösterilenler: Kayınvalide miti bağlamında Türk toplum yapısında var olan geleneksel aile yapısı ve bu yapının içinde sürdürülen ilişkiler sonucunda her an nakit para ihtiyacının oluşabileceği mesajı iletilmektedir.

Yan Anlam: Vadeli hesabınızda bulundurduğunuz paraya, hesapta olmayan bir zamanda aile yakınlarınız ile olan ilişkiler sonucunda ihtiyacınız olabilir. Bu geleneksel yapı içinde Finansbank "alışılmamış" bir vadeli hesap hizmetini hem maddi kazancınız devam etsin hem de aile ilişkileriniz zedelenmesin diye sizlere sunmaktadır.

Analiz: Senaryo, ana mekan olarak bir kahvaltı salonunda canlandırılsa da farklı mekan kullanımı olarak bir evin salonundan da yararlanılmıştır. Ana mekân olarak kullanılan kahvaltı salonunda başlayan reklam filminde yöresel motiflerin görsel kurgu olarak kullanıldığı mutfakta Yılmaz Erdoğan tarafından canlandırılan birinci erkek karakter esnaf Şeref, orta düzey bir giyim tarzı ve üzerinde beyaz bir mutfak önlüğü ile tavaya yumurta kırarken görülmektedir. Sonrasında yine Yılmaz Erdoğan tarafından canlandırılan ikinci erkek karakter Birtan Bey'in telaşlı bir şekilde kahvaltı salonuna girişi ve sakar bir şekilde masaya oturuşu görülmektedir. Birtan karakterinin giyim tarzı ve elinde taşıdığı çanta bir memur profilinin belirteni olarak okunabilir. Esnaf rolündeki Şeref ve Birtan arasında geçen sözel kodlardan huzursuz bir ortamın varlığı anlaşılmaktadır.

Şeref: "Ne oldu Birtan Bey?"

Birtan: "Evde bir damla huzur kalmadı Şerefçiğim kayınvalide ile atıştık."

İkinci sahne çok lüks olmayan ve klasik olarak tanımlanabilecek eşyalarla donatılmış bir ev salonunda canlandırılmaktadır. Evde bulunan eşyalar ve karakterlerin giyim tarzları ile ailenin orta sınıf bir gelir düzeyine sahip olduğu görülmektedir. Bu bağlamda ev eşyaları ve giyim tarzları ekonomik düzeyin simgesel anlatımı durumundadır. Bu sahnede kayınvalide rolündeki kadın karakterin sözel kodları (Ben artık sizde kalacağım diyorum ve sen bana ayrı bir televizyon alamam diyorsun öylemi damat!) ve damadı (Birtan) abartı unsurunu kullanıp ayaklarından ters tutarak havada sallamasından sinirli ve mutsuz olduğunun gösterenleri olarak tanımlanabilir. Bu durumda aile yakınlarının isteklerinin karşılanmaması sonucunda oluşabilecek istenmeyen bir durumun belirteni olarak okunabilir.

Reklam filminin üçüncü sahnesinde yeniden kahvaltı salonundaki ana geçilmektedir sonrasında Birtan karakterine yüklenen sözel kodla (vadeyi bozarsam yüksek faizi kaybederim diyorum, anlatamıyorum) problem ortaya konulmaktadır. Vadeli hesap kullanan kişilerin vadesinden önce paralarına ihtiyacı olduğu durumlarda yaşayabileceği bu probleme çözüm önerisini esnaf Şeref sunmaktadır. Mevcut bankacılık sistemi içinde alışıldık olmayan Finansbank'ın "çift sarılı hesap" hizmeti, alışık olduğumuz kültürel bir görsel senaryo içinde mizahı da kullanarak çözüm önerisi şeklinde sunulmaktadır.

Şeref: "Yav niye boziyirsin ki vadeyi. Bak Finansbank ne yapıyi Çift sarılı hesap, sarılardan birini yiyesen diğerine hiçbişi olmıyi"

Birtan: "Yani parayı çekiyosun ama vade bozulmuyor" Şeref: "Yok bozulmıyi"

Birtan: "Nerden gelmiş aklına yav!"

Reklam filminin sonunda dış sesin seslendirdiği (Finansbank'tan kazancı yüksek çift sarılı hesap. Vadeli faizi alın, vadesiz gibi kullanın) repliği ile hedef kitleye bir kez daha çağrıda bulunulmaktadır. Ayrıca kapanış sahnesinde, ekranda söz konusu hesap ile ilgili bilgiler görülmektedir.

Mizah ve Mizahi Karakterin Kullanım Biçimi: Reklamda kullanılan mizah uyaranlarının seviyesinin artırılması için abartı, sözcük oyunları, yöresel şiveler ve Yılmaz Erdoğan'dan faydalanılmıştır. Senaryo içinde iki karakter birden canlandıran Yılmaz Erdoğan özellikle damat karakteri içindeki kurgusu ile mizah dozunu bir hayli artırmaktadır. Kayınvalide ile geçen bölümde her iki karakterin (damat ve kayınvalide) replikleri, jest ve mimikleri, yaratılan abartılı görsel senaryo mizahi anlatımı güçlendirmek bu yolla da tüketicileri mesaja ikna etmek adına kullanılmıştır denilebilir. Ayrıca esnaf rolündeki karakterin şivesi ve reklam

filminin girişinde görülen ve kahvaltı salonun adı olarak kullanılan "nambır van" ismiyle yapılan sözcük oyunu ise hem sempatiyi hem mizahı kuvvetlendirmektedir.

Kullanılan Mit ve Metaforlar: Bu reklam filminde de tüketici algıları yine kayınvalide miti bağlamında manipüle edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca "az para ile çok iyi işler yapabilme" anlamına da gelen çift sarılı yumurta Finansbank'ın söz konusu hizmetinin metaforu olarak kullanılmıştır.

Bulgular: Tüketim kültürü, gerçekte, tüketicilerin çoğunlukla faydacı olmayan (nonutilitarian) statü arama, başkalarıyla arasında fark yaratma ve yenilik arama gibi maksatlarla ürün ve hizmetleri tutkuyla arzuladıkları, peşine düştükleri, elde etmeye çalıştıkları bir kültüre karşılık gelir (Aytaç, 2006: 31). Bu anlamda "kayınvalide" miti ile bu reklam filminde yaratılan problemin tüketim kültürü kapsamında yaratılan sınırsız ve maddi ihtiyaçlardan biri olarak değerlendirmek mümkündür. Türk toplum yapısında var olan ve farklı değerler atfedilen kayınvalidelerin en büyük beklentisi maddi durumu iyi olan bir damat olarak yansıtılmıştır. Genel itibariyle reklamda yaratılan algı mevcut yapı içinde de değerlendirildiğinde anlamlı ve doğru olarak okunabilmektedir. Kayınvalidenin isteği maddi karşılığı yüksek olan bir tüketim ürünüdür ve bunu karşılayabilmek için Finansbank çözüm önerisi olarak sunulmuştur. Finansbank'ın vadeli hesabında tüketicilerin bankadan paralarını istedikleri zaman çekebilme durumu "kayınvalide" korkusunun çözümüdür. Damadını ayaklarından ters tutup sallandıran kayınvalide istemeyen tüm damatlar için çözüm önerisi Finansbank'tır. Bu mizahi kurgu içinde tüketici algıları manipüle edilmektedir. Fakat söz konusu banka bu reklam filminde paranın vadesinden önce kullanıldığında banka tarafından sunulan faiz kazancının kaybolacağından bahsetmemektedir. Ayrıca bu reklam filminde kayınvalidenin kendisi için özel bir televizyon isteği tüketim kültürü içinde normalleştirilmeye çalışılmıştır. Berger'in (1996: 56-57) dediği gibi ürün/hizmet satmak için reklam; tutumları, yaşam biçimlerini, gelenek ve görenekleri, huyları, tercih hakkını değiştirir. Aynı zamanda bu değişikliklerden kaynaklanan ekonomik sisteme açık, zemin oluşturur.