Faktörlerde Yer Alan Sorulara İlişkin Frekans Analizinin Değerlendirilmesi

İfadeler Kesi n li k le Ka tı lmı yo ru m Ka tı lmı yo ru m Ka ra rs ız ım Ka tı lıy or um Kesi n li k le Ka tı lıy or um Kontrol Ortamı

Yönetim, yüksek kaliteli ve doğru finansal raporlamayı destekler - %0,5 %4,5 %54,5 %40,6 Yöneticiler görevlerini yerine getirme konusunda yeterli bilgi, deneyim, sektör tecrübesi

ve eğitime sahiptir - %1 %3 %66.8 %29,2

Yönetim ve denetim kuruluna gerekli bilgiler düzenli olarak sağlanır - - %3,5 %70,3 %26,2 Üst yönetim etik değerleri ve dürüstlüğü destekler - %1,5 %2 %59,9 %36,6 Yönetim ve çalışanların yetki ve sorumluluklarını tanımlayan bir organizasyon yapısı

vardır

%1,5 %3,5 %8,9 %72,8 %13,4 Doğruluk ve etik ilkeler sözlü ve yazılı olarak ifade edilir - %2,5 %12,9 %61,4 %23,3 Çalışanlar görevlerini yerine getirmek için yeterli bilgi, sektör tecrübesi ve eğitime

sahiptir

- %11,4 %20,3 %61,4 %6,9 Yöneticiler iç kontrol sistemini benimser ve çalışanlara örnek olur - %4,5 %14,9 %62,4 %18,3 İç kontrol sistemi çalışanlar tarafından sahiplenilir - %13,9 %25,7 %53,5 %6,9

Risk Değerleme

Yönetim, hile önleme politikaları ve prosedürleri ile ilgili konularda hesap vermekle yükümlüdür

- %2,5 %12,4 %62,9 %22,3 Yönetim, işletme kademelerinde belirlenmiş olan riskleri yeterince değerlendirmekte ve

risk analiz sürecine katılmaktadır

- %2 %16,3 %65,8 %15,8 Önemli sonuçlara yol açabilecek ve yönetimin dikkatini gerektirecek değişiklikleri tespit

etme ve tepki göstermeye ilişkin araçlar mevcuttur - %2,5 %18,8 %67,3 %11,4 Risk değerlendirme sürecinde çalışanların hileye yönelmeleri ve finansal raporlama

sürecinde hile ihtimalini etkileyen hile riski faktörleri dikkate alınmaktadır

%0,5 %3,5 %25,7 %59,4 %10,9 Her faaliyet türüne ait riskler belirlenmektedir - %8,4 %19,3 %55,9 %16,3

Kontrol Faaliyetleri

Mali nitelikteki işlemlerin kayıt ve belgelendirilme süreci periyodik olarak gözden geçirilir

- %0,5 %3 %66,3 %30,2 İşletme faaliyetleri belirlenirken, işletme politika ve prosedürleri düzenli olarak gözden

geçirilir

- %1 %2,5 %78,7 %17,8 Faaliyetlerin gerçekleştirilmesi sürecinde görev ayrımı yapılmaktadır - %5 %14,9 %68,3 %11,9 Kaynakların ve belgelerin kullanımı yetkili kişilerce yapılmaktadır - - %5 %75,7 %19,3 Önemli olan bilgisayar kayıtları günlük olarak yedeklenir ve belirli bir alanda depolanır - %1,5 %5,4 %74,3 %18,8

Bilgi ve İletişim

Bütçe, kar ve diğer finansal hedefler ile iş hedefleri konusunda yönetimin belirlediği

amaçlar tanımlanır, ölçülür ve sonuçlar ile karşılaştırılır %0,5 - %2,5 %77,7 %19,3 Bölümler arası iletişim etkin bir seviyededir - %1 %9,9 %78,2 %10,9

İzleme

Yönetimin düzenli aralıklarla amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesine yönelik gelişmelere

dair yaptığı değerlendirmeler güvenilir ve tarafsız ölçümlere dayanır - %1,5 %8,9 %78,7 %10,9 Gelişim değerlendirmesinin sonuçları söz konusu işten sorumlu çalışanlarla paylaşılır - %2,5 %14,9 %75,7 %6,9 Bağımsız bir kuruluş organizasyon işleyişini süregelen bir şekilde izler %0,5 %12,4 %7,4 %64,9 %14,9 Kuruluş son 5 yıl içerisinde bağımsız bir değerlendirme ya da denetimden geçmiştir %0,5 %9,9 %3 %56,9 %29,7

Faktör analizi sonucunda oluşturulan her bir faktörün altında yer alan sorulara ilişkin frekans dağılımı Tablo 3.17’de gösterildiği gibidir.

Tablo 3.17’de yer alan ifadeye katılımcıların vermiş olduğu “Kesinlikle Katlıyorum” ve “Katılıyorum” yanıtları bir bütün altında değerlendirildiğinde ankete cevap veren katılımcıların genel olarak;

 Yönetimin yüksek kaliteli ve doğru finansal raporlamayı desteklediği,

 Yöneticilerin görevlerini yerine getirme konusunda yeterli bilgi, deneyim, sektör tecrübesi ve eğitime sahip oldukları,

 Yönetim ve denetim kuruluna gerekli bilgilerin düzenli olarak sağlandığı,  Üst yönetimin etik değerler ve dürüstlüğü destekledikleri,

 Yetki ve sorumlulukları tanımlayan bir organizasyon yapısının var olduğu,  Doğruluk ve etik ilkelerin sözlü ve yazılı olarak ifade edildiği,

 Çalışanların görevlerini yerine getirme konusunda yeterli bilgi, deneyim, sektör tecrübesi ve eğitime sahip oldukları,

 Yöneticilerin iç kontrol sistemini benimsedikleri ve çalışanlara bu çerçevede örnek oldukları,

 Çalışanların iç kontrol sistemini sahiplendiği,

 Yönetimin, hile önleme politikaları ve prosedürleri ile ilgili konularda hesap vermekle yükümlü olduğu,

 Yönetimin işletme kademelerinde belirlenmiş olan riskleri yeterince değerlendirdiğini ve gerekli risk analiz sürecine katıldığı,

 Her faaliyet türüne ait risklerin belirlendiği,

 Önemli sonuçlara yol açabilecek ve yönetimin dikkatini gerektirecek değişiklikleri tespit etme ve tepki göstermeye ilişkin araçların mevcut olduğu,

 Risk değerlendirme sürecinde çalışanların hileye yönelmeleri ve finansal raporlama sürecinde hile ihtimalini etkileyen hile riski faktörleri dikkate alındığı,

 Mali nitelikteki işlemlerin kayıt ve belgelendirilme sürecinin periyodik olarak gözden geçirildiği,

 İşletme faaliyetleri belirlenirken işletme politikaları ve prosedürlerinin düzenli olarak gözden geçirildiği,

 Faaliyetlerin gerçekleştirilmesi sürecinde görev ayrımının yapıldığı,  Kaynakların ve belgelerin kullanımının yetkili kişiler tarafından yapıldığı,

 Önemli olan bilgisayar kayıtlarının günlük olarak yedeklendiği ve belirli bir alanda depolandığı,

 Bütçe, kar ve diğer finansal hedefler ile iş hedefleri konusunda yönetimin belirlediği amaçların tanımlandığı, ölçüldüğü ve sonuçlar ile karşılaştırıldığı,

 Bölümler arası iletişimin etkin bir seviyede olduğu,

 Yönetimin düzenli aralıklarla amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesine yönelik gelişmelere dair yaptığı değerlendirmelerin güvenilir ve tarafsız ölçümlere dayandığı,

 Bağımsız bir kuruluşun organizasyon işleyişini süregelen bir şekilde izlediği ve kuruluşun son 5 yıl içerisinde bağımsız bir değerlendirme ya da denetimden geçtiği görüşüne sahip oldukları görülmektedir.

Diğer taraftan “Kararsızım”, “Katılmıyorum” ve “Kesinlikle Katılmıyorum” yanıtları bir bütün altında değerlendirildiğinde ise katılımcıların yaklaşık olarak;

 % 32’si çalışanların yeterli bilgi, deneyim, sektör tecrübesi ve eğitime sahip olmadıkları,

 % 40’ı çalışanların iç kontrol sistemini sahiplenmediği,  % 29’u her faaliyet türüne ait risklerin belirlenmediği,

 % 22’si işletmede önemli sonuçlara yol açabilecek ve yönetimin dikkatini gerektirecek değişiklikleri tespit etme ve tepki göstermeye ilişkin araçların mevcut olmadığı,

 % 30’unun risk değerlendirme sürecinde çalışanların hileye yönelmeleri ve finansal raporlama sürecinde hile ihtimalini etkileyen hile riski faktörleri dikkate alınmadığı,  %28’i bölümler arası iletişimin etkin bir seviyede olmadığı görüşüne sahip oldukları

görülmektedir.