Faktör Analizi

Faktör analizi, bir uygulamadaki çok sayıdaki değişken arasında var olan ilişkilerden yararlanarak, ortak boyutların belirlenmesiyle daha az değişken elde etmek için kullanılmaktadır. Faktör analizinde birbiriyle ilgili gruplar ortak boyutlar altında toplanmaktadır ve bunlara faktör denilmektedir. Faktör analizinin amacı fazla olan değişkenlerin azaltılması ve yorumlanmasının kolaylaştırılmasıdır (Güriş ve Astar, 2015:415).

Faktör analizinde fazla olan değişkenlerin sahip olduğu boyut sayısı hakkında herhangi bir ön bilgiye sahip olunmadığında, sadece bu ortak boyutların yapısı

45

hakkında bilgi edinmek için Açımlayıcı Faktör Analizi kullanılmaktadır. Çalışmamızda uygulanan faktör analizi Açımlayıcı Faktör Analizidir (Güriş ve Astar, 2015:415).

Veri setinin faktör analizi için uygun olup olmadığını test etmek için Kaiser- Meyer-Olkin (KMO) testi ile Barlett Küresellik (Sphericity) testi uygulanmaktadır (Güriş ve Astar, 2015:415).

KMO testi örnek birim sayısının büyüklüğünün uygunluğu test etmektedir. Veri setinin faktör analizine uygunluğu için KMO testi sonucunun 0,50’den büyük olması gerekmektedir. Elde edilen değer 0,50’den küçükse faktör analizi uygulanamaz. (Güriş ve Astar, 2015:415).

Barlett testi ise kısmi kolerasyona dayanmakta ve değişkenler arasında ilişki olup olmadığını test etmektedir (Güriş ve Astar, 2015:415).

Tablo 4.8: Katılımcıların Sadakat Tutumların Özdeğer İstatistiğine Bağlı KMO değeri

Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy 0,923 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 5005,048 df 153 Sig. 0,000

Tablo 8’deki veriler incelendiğinde KMO değerinin 0,923’tür ve 0,50 den oldukça büyük olduğundan dolayı uygulamamız için örnek hacmin yeterli olduğu görülmektedir. Barlett Küresellik testi sonucunu incelediğimizde ise p değerinin 0,05’ten küçük 0,00 olduğundan veri setimizin faktör analizi için uygun olduğu görülmektedir.

46

Tablo 4.9: Katılımcıların Sadakat Tutumların Özdeğer İstatistiğine Bağlı Faktör Sayısı ve Varyansı

Bileşenler Başlangıç Özdeğerleri Karesi Alınmış Yüklerin Rotasyon Toplamı Toplam

Özdeğer Varyans Oranı (%)

Birikimli Varyans Oranı (%)

Toplam

Özdeğer Varyans Oranı (%) Birikimli Varyans Oranı (%) 1 9,379 52,104 52,104 4,952 27,512 _27,512 2 1,346 7,479 59,583 4,368 24,269 _51,781 3 1,128 6,266 65,849 2,532 14,068 _65,849 4 ,816 4,535 70,384 5 ,736 4,087 74,471 6 ,714 3,966 78,438 7 ,584 3,247 81,685 8 ,504 2,801 84,485 9 ,416 2,310 86,795 10 ,389 2,162 88,957 11 ,367 2,040 90,997 12 ,340 1,888 92,885 13 ,298 1,657 94,542 14 ,246 1,368 95,910 15 ,235 1,308 97,218 16 ,194 1,078 98,296 17 ,154 ,857 99,152 18 ,153 ,848 100,000

Tablo 9’daki katılımcıların sadakat tutumların özdeğer istatistiğine bağlı faktör sayısı ve varyansı sonuçlarına ilişkin bulgular incelendiğinde maddelerin üç faktör altında toplandığı görülmektedir. Üç varyansın toplam açıklama oranı %65,849’dur. Ve genellikle toplam faktörlerin açıklama oranı %50’nin üzerinde olması beklenmektedir.

Tablo 4.10: Katılımcıların Sadakat İçin Dönüşümlü Faktör Yükleri (Rotated Component Matrix)

47

1 2 3

Faktör 1:

Vosvos araçlarını bulamadığım için başka marka araç gerekirse üzülürüm.

0,752 Diğer markalar indirimde olsa bile Vosvos

araçlarını tercih ederim. 0,729

Araç konusunda bir markaya karar verdiğimde

hep o markayı satın alırım. 0,713

Satın alacağım araç markasına karar vermekte zorlanmam.

0,703 Araç satın alırken diğer markara kıyasla Vosvos

araçlarını tercih ederim. 0,668

Araç satın alırken markanın çok önemli olduğunu

düşünüyorum. 0,625

Faktör 2:

Vosvos araçlarını satın almak beni

heyecanlandırır. 0,793

Vosvos araçlarını diğer marka araçlara göre daha çekici buluyorum.

0,701 Vosvos araçlarını diğer markaların araçlarına

kıyasla daha çok beğeniyorum. 0,701

Vosvosları sevdiğim için bu markayı satın almaya

devam edeceğim. 0,667

Vosvos araçları ile ilgili gelişmelere diğer marka araçlardan daha çok dikkat ediyorum.

0,625 Benim için Vosvos araçlarına sahip olmak diğer

marka araçlara sahip olmaktan daha önemlidir. 0,614 Vosvos araçlarını her zaman diğer marka araçlara

tercih ediyorum.

0,594 Vosvos araçları ile diğer marka araçlara kıyasla

daha çok ilgileniyorum. 0,582

Vosvos sevdiğim için Vosvos araçları satın

alıyorum. 0,508

Faktör 3:

Vosvos araçları diğer markaların araçlarına kıyasla daha pahalı bile olsa Vosvos araçlarını tercih ederim.

0,831

Vosvos araçlarının diğer model araçlarını da satın

almayı düşünüyorum. 0,779

Aradığım Vosvos aracı bulamazsam başka bir marka araç almaktansa hiç satın almamayı tercih ederim.

48

Tablo 10’deki katılımcıların sadakat için dönüşümlü faktör yükleri (Rotated Component Matrix)’ne ilişkin bulgular incelendiğinde maddelerin üç faktör altında toplandığı görülmektedir.

Tablo 4.11: Katılımcıların Bağlılık Tutumların Özdeğer İstatistiğine Bağlı KMO değeri

Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy 0,937 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 5287,851

df 91

Sig. 0,000

Tablo 11’deki veriler incelendiğinde KMO değerinin 0,937’dir ve 0,50 den oldukça büyük olduğundan dolayı uygulamamız için örnek hacmin yeterli olduğu görülmektedir. Barlett Küresellik testi sonucunu incelediğimizde ise p değerinin 0,05’ten küçük 0,00 olduğundan veri setimizin faktör analizi için uygun olduğu görülmektedir.

Tablo 4.12: Katılımcıların Bağlılık Tutumların Özdeğer İstatistiğine Bağlı Faktör Sayısı ve Varyansı

Bileşenler Başlangıç Özdeğerleri Karesi Alınmış Yüklerin Rotasyon Toplamı

Toplam

Özdeğer Varyans Oranı (%)

Birikimli Varyans Oranı (%)

Toplam

Özdeğer Varyans Oranı (%) Birikimli Varyans Oranı (%) 1 9,289 66,347 66,347 5,163 36,880 _36,880 2 1,024 7,316 73,663 5,150 36,784 _73,663 3 ,635 4,536 78,199 4 ,481 3,437 81,636 5 ,443 3,165 84,801 6 ,383 2,735 87,536 7 ,356 2,543 90,079 8 ,296 2,112 92,191 9 ,262 1,872 94,064 10 ,233 1,661 95,725 11 ,199 1,419 97,144 12 ,150 1,070 98,213 13 ,137 ,980 99,194 14 ,113 ,806 100,000

49

Tablo 12’deki katılımcıların bağlılık tutumların özdeğer istatistiğine bağlı faktör sayısı ve varyansı sonuçlarına ilişkin bulgular incelendiğinde maddelerin iki faktör altında toplandığı görülmektedir. İki varyansın toplam açıklama oranı %73,663’tür. Ve genellikle toplam faktörlerin açıklama oranı %50’nin üzerinde olması beklenmektedir.

Tablo 4.13: Katılımcıların Sadakat İçin Dönüşümlü Faktör Yükleri (Rotated Component Matrix)

1 2

Faktör 1:

Vosvos topluluğu ile aramda bir yakınlık hissediyorum. 0,844 Vosvos topluluğuna karşı duygusal bir bağlılığım var. 0,826 Kendimi Vosvos topluluğunun bir üyesi gibi

hissediyorum.

0,810 Kendimi Vosvos topluluğuna ait hissediyorum. 0,780 Vosvos topluluğunun benim için kişisel bir anlamı var. 0,744 Vosvos topluluğunun bana sunduklarını çok değerli

bulduğum için bu topluluktan vazgeçmem. 0,600 Vosvos topluluğu içinde bulduğum değerleri

bulabileceğim grup sayısı çok az. 0,568 Faktör 2:

Kendimi Vosvos topluluğunun düzenlediği etkinliklere

katılmaya mecburmuş gibi hissediyorum. 0,899

Vosvos topluluğu ile ilişkili şeyleri sorumluluk

duyduğum için yapıyorum. 0,767

Vosvos topluluğunun etkinliklerine katılmazsam kendimi

suçlu hissederim. 0,757

Vosvos topluluğu ile paylaştığım şeylerin ( duygu, etkinlik, bilgi vb. ) yerine başka şeyler koymakta zorlanırım.

0,738

Benim için Vosvos topluluğunun yeri doldurulamaz. 0,719 Vosvos topluluğunun etkinliklerine duygusal bağlılıktan

dolayı katılıyorum. 0,698

Vosvos topluluğunun sadakatimi hak ettiğini

düşünüyorum. 0,634

Tablo 13’deki katılımcıların bağlılık için dönüşümlü faktör yükleri (Rotated Component Matrix)’ne ilişkin bulgular incelendiğinde maddelerin üç faktör altında toplandığı görülmektedir.

50