(1) AÖ: Ġyi bir Ģey mi yapmıĢ bu Ahi dede?
(2) EB: Ġyi bir Ģey yapmıĢ, çünkü kötü kumaĢ satmıĢ. (3) KD: Biz pantif almıĢtık hemen yırtıldı.
(4) EB: Onun görevi polis gibiymiĢ değil mi?
(5) KB: Muhammed kuklası yaptık onun asıl adı da eski adı neydi? (6) AÖ: Mevlana‟dan bahsediyorsun gerçek adı Muhammed‟di.
Yukarıda öğrencilerin hikâye sonrasındaki konuĢmalarına yer verilmiĢtir. EB‟nin (s-2): “iyi bir şey yapmış; çünkü kötü kumaş satmış”, söylemiyle Ahi Evran‟ın yaptığı iĢi önemli bulduğu ve “polis gibiymiş” söylemi ile günümüzdeki mesleklerle (s-4): yaptığı iĢ arasında bağlantı kurmaya çalıĢtığı görülmektedir. KB‟nin ise (s-5): Mevlana‟nın “eski adını” sorması, geçmiĢ etkinliklerde Mevlana‟nın gerçek adının Muhammed olduğunu öğrenip, bu etkinlik sırasında hatırladığını göstermektedir.
Ahilik ve Ahi Evran ile ilgili anlatılanlardan sonra; anlatılanlarla ilgili drama çalıĢması yapılmıĢtır. AĢağıda bu uygulamanın ayrıntılarına yer verilmiĢtir.
Ahi Evran dedemiz; çok eskiden burada, Ankara çevresinde yaşarmış. Bu dedenin bir görevi varmış.Şehirde marangozlar varmış, Marangoz ne yapar biliyor musunuz? Tahtalardan, masalar, sandalyeler yapar. Ayakkabıcılar varmış, sonra bunlar ayakkabılar üretirlermiş.Bunları pazarda satarlarmış. Ahi dede bunlara bakarmış, aralarında bozuk olan, kötü mallar varsa çabuk bozulursa çok kızarmış. “Bu ayakkabıyı alan, ayakkabısı çabuk bozulunca ne yapacak?” dermiş.“Daha güzel, sağlam yap, çabuk bozulmasın” dermiş. Çarşıya yeni gelen çocuklar olurmuş, mesela marangozluk öğrenmek isterlermiş. Bu Ahi dede, bu çocuklara nasıl marangoz olunur, nasıl masa sandalye yapılır öğretirmiş. Yani öğretmenlik de yaparmış. Diyelim siz bir teyzesiniz. Pazardan bir elbise aldınız iki günde elbiseniz yırtıldı, çok kötü yapılmış. Ahi dedeye şikâyet edebilirsiz. Ahi dede ne yapar,nasıl cezalar veriyormuş biliyor musunuz? Pazara gidip kötü mal satanı buluyormuş, ona yemek yapma cezası veriyormuş. “Sen yemek yapacaksın, helva yapacaksın kapının önünden geçen yoksul insanlara dağıtacaksın diyormuş. Ben senin pabucunu dama, çatıya atayım ki herkes senin kötü mal sattığını öğrensin” diyormuş. Pazardan geçenler bakıyormuş damda ayakkabı, “demek ki bu dükkânda kötü mallar satılıyor buradan bir şey almayalım” diyorlarmış.
94 Diyalog 35: Drama Uygulama Tarihi: 31. 03. 2010 Drama Rolleri: Ayakkabıcılar : EEE, KD, KB Restoran : EV, EA Oyuncakçı : EB, EG, KB Çantacı : KĠ, KĠS, EU
MüĢteri : SÖ
Ahi Evran : AÖ
(1) MüĢteri: Ne satıyorsunuz? (2) Ayakkabıcı (KD): Ayakkabı
(3) MüĢteri: Ben kırmızı bir ayakkabı istiyorum, ne kadar? (4) Ayakkabıcı (EEE): 1 lira.
(5) MüĢteri: Tamam.
(6) MüĢteri: Siz ne satıyorsunuz? (7) Restoran (EV): Ġçecek. (8) MüĢteri: Ne var?
(9) Restoran (EA): Maden suyu.
(10) MüĢteri: Alayım ben. TeĢekkür ederim. Sizden de oyuncak alayım. (11) Oyuncakçı (KB): 10 milyon.
(12) MüĢteri: Oyuncak inek alayım. Sizden de çanta alayım, beyaz olsun. (13) Çantacı (KĠ): Verelim.
(14) MüĢteri: Aldığım çanta kopuk çıktı. (Ahi Evran‟a anlatır).
(15) Ahi Evran: Ben de Ahi dedeyim. Bu çantanın bu kadar zamanda bozulmaması
lazım, gidelim satan dükkâna. Neden kötü çanta sattınız? Bu esnaf bozuk mal satmıĢ bu gün ceza olarak hepinize helva yapıp dağıtacak, çatısına da bir
ayakkabı koyacağım ki çarĢıda mal almaya gelen olursa bu dükkânın bozuk mal sattığını anlayacaklar, hemen müĢterinin çantasını değiĢtirin, yenisini verin”. Etkinlik öncesinde drama yarım saatlik bir zaman dilimi için düĢünülmüĢtür; ancak drama sonunda öğrenciler bitirmek istememiĢ ve kendi aralarında uzun süre oynamaya devam etmiĢlerdir. Kendi aralarındaki oyunda da rollerine devam eden öğrenciler, Ahi rolünü de kullanarak ceza uygulamasını da canlandırdıkları görülmüĢtür.
Etkinliğin “grup etkinliklerine kendiliğinden katılma”, “grupta sorumluluk almaya istekli olma”, “kendisinin ve baĢkalarının haklarına saygı gösterme”, “günlük yaĢamdaki kurallara uyma” gibi programda yer alan kazanımların gerçekleĢtirilmesi için uygun olduğu düĢünülmektedir.
3.1.6.2. Resim Etkinliği
Yarım saatlik bu etkinlikte öğrencilere; kâğıt ve boyalar verilerek Ahi Evran‟ın resmini çizmeleri istenmiĢtir. Bu çalıĢma sırasında öğrenciler resimlerini anlatmıĢtır.
95
Resim 25: Ahi Evran Resmi
Yukarıdaki resimde de görüleceği gibi, öğrenci çatı üzerinde ayakkabı çizmiĢtir. Bu durum hikâye etkinliğinde söz edilen “pabucu dama atma” olayının etkisini göstermektedir. Diğer öğrencilerin resimlerinde de benzer özellikler görülmüĢtür. Bazı resimlerde Pazar yeri çizen öğrenciler bazı resimlerde de helva dağıtan insanlar çizmiĢlerdir. Bu etkinliğin “kendi kültürünün belli baĢlı özelliklerini açıklama”, “dikkatini nesne/ durum/ olay üzerinde yoğunlaĢtırma” kazanımlarının gerçekleĢtirilmesi için uygun olduğu düĢünülmektedir.
3.1.7. Bilge Kağan ve Kültiğin
Orta Asya Türk devletlerinden biri olan Kutluk Devleti‟nin hükümdarı Bilge Kağan, ordu komutanı ise Kültiğin‟dir. Ülke sınırlarını geniĢletirken, Çin ile baĢarılı mücadeleler yapmıĢlardır.
Etkinlikler genel olarak değerlendirildiğinde aĢağıdaki bulgulara ulaĢılmıĢtır: BeĢ öğrenci Atatürk ile bağlantı kurmuĢtur.
Sekiz öğrenci varsayılan probleme uygun çözüm üretmiĢtir. Ġki öğrenci önceki öğrenmelerini hatırlamıĢtır.
Bilge Kağan ve Kültiğin ile ilgili etkinlikler; okul öncesi programında yer alan kazanımlarda da olduğu gibi; kahramanlık hisleri oluĢtururken kültürünü tanıma amacıyla hazırlanmıĢ ve yaklaĢık 3 saatlik bir zaman diliminde uygulanmıĢtır. Soru-
96
cevap etkinliği, hikâye okuma, drama, çizgi roman boyama etkinlikleri yapılmıĢtır. Bu etkinliklere aĢağıda yer verilmiĢtir:
3.1.7.1. Soru- Cevap Etkinliği
Yarım saatlik sürede; öğrencileri geçmiĢe götürebilmek, geçmiĢin izlerini günümüze aktarabilmek için öğrencilere sorular sorulmuĢtur. Göktürk Abideleri‟ne sorular sorularak ulaĢmak istenmiĢtir. Etkinlik öncesinde, Bilge Kağan‟ın resmi öğrencilere gösterilmiĢ ve incelemeleri istenmiĢtir.
Öğrencilere; kâğıt, kalemin olmadığı bir dönemde nasıl geleceğe not bırakılacağı sorulmuĢ ve yanıtlar alınmıĢtır. AĢağıda bu yanıtlara yer verilmiĢtir.
Diyalog 36: Göktürk Abideleri