Evlilik ve Aile Eğitim Programları İle İlgili Yurt Dışında

Askari, Noah, Hassan ve Baba (2012) tarafından yapılan çalışmada iletişim ve çatışma çözme eğitiminin evlilik doyumu üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmada PREPARE-ENRICH programı uygulanmıştır. Bu amaçla amaçlı örnekleme yöntemi ile 54 İranlı çift deney ve kontrol grubuna seçkisiz biçimde atanmıştır. ÖSKD desen kullanıldığı araştırmada evlilik doyumu ENRICH Evlilik

Doyumu Ölçeği ile ölçülmüştür. Araştırmanın bağımlı değişkeni evlilik doyumu,

bağımsız değişkeni ise iletişim ve çatışma çözme becerisi eğitimidir. Araştırma bulgularına göre iletişim ve çatışma çözme becerisi eğitiminin evlilik doyumunu geliştirdiği tespit edilmiştir (p<.05). İletişim ve çatışma çözme eğitiminin verildiği deney grubunda son test lehine evlilik doyumunun yükseldiği görülmüştür. Çalışmanın sonucunda PREPARE-ENRICH evlilik ilişkisi programının İranlı çiftlerin evlilik doyumunu arttırmada etkili bir program olduğu ortaya konmuştur.

Hahlweg ve Richter (2010) tarafından yapılan deneysel ve boylamsal araştırmada iletişim becerileri çatışma çözme gibi konuların yer aldığı evli çiftlerin evlilik ilişkisini geliştirmek üzere yapılandırılmış EPL Programı'nın 11 yıllık süre içinde evlilik istikrarı ve stersine etkileri izlenmiştir. Bununla birlikte çiftlerin iletişim becerileri eğitiminde öğretilenleri hatırlama düzeyleride değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında evlilik kalitesini ölçmek için PFB, evlilikten duyulan mutluluğu ölmek için Marital Happiness Rating Scale ve depresyon düzeyini belirlemek için Center for Epidemiological Studies Depression Scale (CES-D) ve iletişimi ölçmek için evlilik etkileşimi kodlama sistemi KPI; Coding system for

Marital Interaction kullanılmıştır. Araştırma iki aşamada oluşmaktadır EPL II

çalışmasında deney grubuna giren 58 çifte EPL uygulanırken kontrol grubundaki 23 çifte ön test son test dışında herhengi bir uygulama yapılmamıştır. EPL II-B çalışmasında ise ilk çalışmaya katılan 20 çifte ulaşılmıştır. Eğitimi takip eden 11 yıl süresince 101 çift üzerinde yapılan iki çalışmada EPL nin etkililiği araştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre ilk çalışmada (EPL II) EPL alanlarda boşanma ve ayrılma oranı (%27.5), EPL almayanlara oranla (%52.6) oranla önemli ölçüde

düşüktür. EPL alanların %20 si ayrılırken hala beraber olan mutlu çiftlerin oranının %80 olduğu görülmüştür. Bununla birlikte bu 11 yıllık çalışmada ilişkilerini iyileştirmeye istekli ve uzun yıllardır evli olan çiftlerde iyimserlik düşüncesinin hakim olduğu tespit edilmiştir. EPL uygulamalarında öğretilen iletişim becerilerinden, çiftlerin en az %55’nin, konuşma becerisini, %70’nin sadece dinleme becerisini hatırladığı ortaya konmuştur.

Faircloth, Schermerhorn, Mitchell, Cummings ve Cummings (2011) ABD’de yaşayan topluluk ailelerinde evlilik çatışmasının iyileştirilmesi amacı ile hazırlanan bir önleme programının etkiliğinin araştırmışlardır. Bu amaçla Beyaz, siyah yada Afrika kökenli Amerikalı, Asya kökenli Amerikalı ve Hispanik Amerikalı ailelerden oluşan 90 çiftten denek havuzu oluşturulmuştur. Katılımcılar sadece evli çiftlerden oluşan (PO) 24 çiftin seçildiği deney grubu, evli ve çocuklu çiftlerden oluşan (PC) 33 çiftin seçildiği kontrol grubu ve kendi kendilerine çalışan 33 çiftten oluşan kontrol grubuna ayrılmıştır. Denek gruplarına Mutlu Çiftler ve Mutlu çocuklar (HCHK) psikoeğitim programı uygulanmıştır. 4 oturumdan oluşan bu programın, yapıcı ve yıkıcı çatışmayı ayırt edebilme, her iki tür çatışmanın çocuklar üzerinde etkileri ve onların duygusal emniyetine etkilerini içermektedir. Araştırmada öntest, sontest, 6 aylık, 1 yıllık ve 2 yıllık izleme testlerin uygulandığı gerçek deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacı ile Marital Conflict Knowledge And

Family Processes, The Parents’ Knowledge of Marital Conflict (PKMC), The Marital Adjustment Test (MAT), The Parenting Scale (PS), The Child Behavior Checklist (CBCL), Marital Conflict Behaviors ve The Consumer Satisfaction Questionnaire (CSQ) kullanılmıştır. Araştırma verileri ANCOVA ile analiz

edilmiştir. Aileler üzerinde evlilik çatışmalarının etkileri ve yapıcı çatışmadaki davranışsal gelişmeler, özellikle problem çözme davranışı araştırmacılar tarafından izleme testleri ile gözlenmiştir. Araştırma bulgularına göre iki yıllık izleme testlerinin sonucunda psikoeğitim grunun kontrol grubuna göre yapıcı çatışma çözme düzeyinin arttığı belirlenmiştir. Bu psikoeğitim programının amacına uygun etkiyi bıraktığını göstermektedir. Bununla beraber eğitim grubunun problem çözme becerisinde 2 yıl sonraki izleme testlerinde büyük bir artış gözlenmiştir. Eğitim grubunun çatışma davranışlarında davranış değişiklikleri gözlenmiştir. Sonuç olarak

programın ailelerin ruh sağlığı ve iyilik hali üzerinde uzun süreli etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.

Burchard,Yarhouse, Kilian, Worthington, Berry ve Canter (2003) tarafından yapılan araştırmada iki evlilik ilişkisi zenginleştirme programının çiftlerin yaşam kalitesi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışma grubu beş ay ve üzerinde evlilik süresi olan yeni evli çiftlerden meydana gelen, iki deney ve bir kontrol grubu olmak üzere üç gruptan oluşmaktadır. Deney gruplarından birine Umut Odaklı Eğitim

Programı (Hope-Focused) uygulanırken (N=8), ikincisine Empati Yoluyla Uzlaşma Ve Affetme Eğitimi Programı (FREE) (N=7) dokuz saat uygulanmıştır. Kontrol

grubu olan üçüncü gruba ise herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Çalışmada ön test, son test ve izleme testi olarak yaşam kalitesini ölçmek amacı ile The Quality of

Life Inventory (QOLI), affetme davranışını ölçmek için Trait Forgiveness Scale (TF- 10), dini bağlılıklalrını belirlemek için Religious Commitment Inventory (RCI-10)

kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; ön testte yaşam kalitesi ve affetme arasında anlamlı ilişki bulunmazken, son testte orta düzeyde bir ilişki gözlenmiştir. Bu bulgudan yola çıkarak yaşam kalitesi ile affetme eğiliminin doğru orantılı ve ilişkili olduğu belirtilmiştir. Yaşam kalitesi ile dini bağlılık arasında ise ilişki gözlenmemiştir. Eğitim gruplarından umut odaklı eğitim grubunun yaşam kalitesine etkisi sunuçlar değerlendirildiğinde geliştirilmesi gerektiği belirtilirken, hem umut odaklı hem affetme odaklı eğitim gruplarının evli çiftlerin yaşam kalitesini olumlu etkilediği belirtilmiştir. Bununla birlikte yaşam kalitesini yükseltme amaçlı çalışmalarda bireysel affetme eğilimi ve dini bağlılık seviyesinin bir arada çalışılmasının verimli olacağı sonucuna ulaşılmıştır. Daha fazla affetme davranışı kazanmanın, bireysel iyilik haline yarar sağlayacağı da belirtilmiştir.

Daire, Harris, Carlson, Munyon, Rappleyea, Beverly ve Hiett (2012) tarafından ilişki eğitim programı Marriage and Relationship Education (MRE)’nin çiftlerin iletişimi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. MRE, Markman, Stanley ve Blumberg tarafından 2001 yılında geliştirilen The Prevention and Relationship Enhancement

Program adı ile bilinen PREP’e dayanan 20 saatlik bir ilişki eğitim programıdır.

sosyoekonomik düzeydeki 13 kadın ve 14 erkek olmak üzere 27 kişiden oluşmaktadır. Nitel desende yürütülen araştırmanın kapsamında dört grup oluşturularak odak grup çalışması yapılmıştır. Proje boyunca katılımcılara çeşitli maddi yardımlar sağlanmıştır. Araştırmada kodlar “İletişim” ve “Gelişmiş İletişimin Meyveleri” olmak üzere iki başlık altında belirlenerek incelenmiştir. Araştırma kapsamında odak grup çalışmalarına katılan ve eğitim programını alan katılımcılara açık uçlu beş soru sorularak nitel verilere ulaşılmış ve içerik analizi yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre iletişim ile ilgili olarak katılımcıların ilişkilerinde etkili olacak yeni becerileri öğrendiği ve entegre ettiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte katılımcıların eski iletişim kalıplarını yenileri ile değiştirdikleri gözlenmiştir. Geliştirilmiş iletişiminin meyveleri başlığında belirlenen kodlardan yola çıkılarak katılımcıların ifadeleri incelenmiştir. Bulgulara göre evde daha sakin davranışlar gösterme, empati ve saygı davranışları, bir başkasını anlama, tutku ve sevgide artış, birlikte daha fazla zaman geçirme gibi özelliklerle ilgili katılımcıların olumlu tutumlar gösterdiği belirtilmiştir. Katılımcılar yeni iletişim yetenekleri edindiklerini ve öğrendiklerini söylerken ayrıca onların eşlerine olan sabır ve anlayışlılıklarının artmasının yanı sıra evlerindeki sessizlik ve barış miktarındaki önemli değişmeleri de belirttiler. Sonuç olarak programın ardından katılımcı ailelerin iyilik halindeki artıştan dolayı MRE programının etkinliği ortaya konulmuştur.

Faircloth ve Cummings (2008) evlilik çatışmalarının aile ve evlilik ilişkisi üzerindeki olumsuz etkilerini önlemeye yönelik hazırlanmış bir ebeveyn eğitim programının Emotional Security Theory (EST) etkililiğini araştırmışlardır. Buna ek

olarak eğitim programının didaktik bileşeni ve beceri kazandırmaya yönelik bileşeninin katılımcılara yaraları incelenmiştir. Araştırma ön-test, son test izleme ölçümlü gerçek deneysel desende yürütülmüştür. İzleme ölçümleri 6 aylık ve 1 yıllık periyotta yapılmıştır. Araştırmanın denek havuzu 55 çiftten oluşmaktadır. Bu çiftlerden 41’i üç eğitim grubuna atanırken 14 çift bekleme listesine alınmış ve kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Araştırmada ön testte ve izleme testlerinde

Parents' Knowledge of Marital Conflict; Parenting Scale, Conflict and Problem Solving Scale, O'Leary Porter Scale; Short Marital Adjustment Test olmak üzere beş

(CSQ) kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre ebeveyn eğitim programının tüm

değerlendirme dönemlerinde ebeveynlerin evlilik çatışmaları ile ilgili bilgi düzeylerini olumlu etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca ebeveynlerin çocuklarının önünde daha az düşmanlık içeren çatışmalara girildiği, programdan sonra katılımcıların çatışma taktiği ve ebeveynlik uygulamalarında gelişme gösterdikleri gözlenmiştir.

Hawkins, Stanley, Blanchard ve Albright (2012) evlilik ve İlişki eğitim programlarının etkililiği ile ilgili yaptıkları meta-analiz çalışmasında 1975 ile 2009 arasında yapılan Marriage and Relationship Education (MRE) çalışmaları ve son üç yıllık sure içinde yürütülmüş; fakat yayınlanmamış araştırma raporlarına da ulaşılmış ve incelenmiştir. Araştırmacılar toplam 148 değerlendirme raporu kodlamışlardır. Genel olarak prograram dozajı ile etkililik arasında ilişki saptanmıştır. 9-20 saat arasındaki programların 1-8 saat surely programlara gore daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Programlarda iletişim becerilerine yapılan vurgu çiftin iletişimi üzerinde etkili olmasına karşın evlilik doyumu boyutunda istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmemiştir. Kurumsallaşmış MRE programlarının daha etkili olduğuna dair bir kanıt tespit edilememiştir. Üniversite, Laboratuvar veya dini program ortamları arasında etkililik açısından oldukça az farklılık gözlenmiştir.

Heidari, Sanaei Zaker, Delavar, Navabi-Nejad ve Shafiabady (2010) evlilikle ilgili stresleri azaltmada Çiftler İletişim Programı [Couples Communication Program

(CCP)] ve Sistematik Motivasyonel Danışma [Systematic Motivational Counseling (SMC)] eğitim grublarının verimliliğini karşılaştırmışlardır. Araştırmanın katılımcı

grubu en az 2 en çok 15 yıldır evli olan, İran Arak şehri Danışma Merkezine başvuran 30 çiftten oluşmaktadır. Denekler üç grup (iki test grubu ve bir kontrol grubu) olarak rastgele seçilmişlerdir. Deney grupları ve kontrol grubu rastgele seçilen 10 çiftten oluşmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Enrich and Sanaei tarafından geliştirilen Danışma Tecrübelerine Dayanan Evlilik Doyumu

Ölçeği (The Marital Distress Rate was Measured Using a Self- Reporting Questionnaire) Sanaie ve Barati tarafından uyarlanan kendini değerlendirme ölçeği

stresleri ile ilgili bir ön test uygulanmıştır. Deneme gruplarına 10 oturumluk danışma metodu uygulanmasından bir hafta sonra son-test uygulaması yapılmıştır. Bu süreçte kontrol grubu ile hiçbir çalışma yapılmamıştır. Araştırma sonuçlarına göre,

Sistematik Motivasyonal Danışma programının evlilikteki stres düzeyini azaltmada

önemli bir program olduğu belirtilmiştir. Sistematik Motivasyonel Danışma programının cinsel ilişkide azalma, birbirlerine karşı duygusal reaksiyonların artışı, kardeş desteğinin çekiciliğinin artması, kişilerarası ilişkilerin artması ve mali işleri ayırma alt ölçeklerinde farklılaşma belirlenirken, akraba ve arkadaşlarla aile ilişkilerinin azalması alt ölçeğinde anlamlı farklılık belirlenmemiştir. Araştırmada etkili diyaloga dayanan Çiftler İletişim Programının (CCP), Sistematik Motivasyonel Danışma programından (SMC) daha etkili olduğu tespit edilmiştir.