EtkileĢimli tahta kullanımı bağlamında öğretmen performansını

AraĢtırmada etkileĢimli tahta kabul ve kullanımı, teknopedagojik alan bilgisi uygulama modeli, etkileĢimli tahta geçiĢ düzeyleri ile öğretmen performansı arasında belirlenen iliĢki ve etkilerden yola çıkarak öğretmen performansını en iyi açıklayacak yeni bir model önerisinin uygun olacağı düĢünülmektedir. Literatür incelendiğinde öğretmen performansının birçok faktörden etkilenen geniĢ bir kavram olduğu açıkça görülmektedir. Önerilen model ile teknoloji entegrasyonu bağlamında öğretmen performansını etkileyen faktörlerin netleĢtirilmesi amaçlanmıĢtır. Bu bağlamda öğretmen performansı merkeze alınarak; öğretmen performansı üzerinde etkisi olduğu belirlenen faktörler etki büyüklükleriyle orantılı olarak modelde yerini almıĢtır. AraĢtırma kapsamında ele alınan faktörler bağlamında öğretmen performansı üzerinde en yüksek düzeyde etkisi olan faktörler ilk katmanı, orta düzeyde etkisi olan faktörler

orta katmanı ve en düĢük düzeyde etkisi olan faktörler dıĢ katmanı oluĢturmaktadır. Model ġekil 5.1‘ de sunulmuĢtur.

Modele göre öğretmen performansı üzerinde en çok etkisi olduğu belirlenen ilk katmanda yer alan boyutların değerlendirme, öğrenen ve program tasarımı boyutları olduğu görülmektedir. Bu boyutların tamamı Teknopedagojik Alan Bilgisi – Uygulama Modeli‘nin alt boyutlarıdır. Böylelikle teknoloji entegrasyonunun gerçekleĢtirilmesi sürecinde en önemli Ģartın öğretmenlerin teknopedagojik alan bilgisini uygulama yeterliği olduğu söylenebilir. Öğretmenlerin teknoloji bilgisini öğrencileri tanıma, program tasarımı ve ölçme-değerlendirme konularında ne derece kullanma yeterliğine sahip oldukları önem arz etmektedir. Nitekim performans kavramını da öğretmen niteliklerinin iĢe vuruk hali olarak ele alırsak teknopedagojik alan bilgisi uygulama yeterliği alt boyutlarının performans üzerinde görece en çok etkiyi yapması olağan karĢılanabilir. Diğer bir yandan bu denli etkisi olan bu boyutların öğretmenlerin yeterlik sahibi olabilmelerinin en zor olduğu alanlar olduğu söylenebilir ve nitekim öğretmenlerin bu boyutlarda daha düĢük ortalamalara sahip olmaları bu durumu kanıtlar niteliktedir. Zira öğretmenler BĠT‘i kullanarak program tasarımı yapabilme konusunda yeterli esnekliğe sahip olmadığı gibi; alternatif ölçme-değerlendirme yapabilme konusunda da yeterli imkâna sahip değildir.

Ġkinci katmanda yer alan boyutlar kolaylaştırıcı faktörler, program değişkenleri,

mekanik beceriler, uygulamalı öğretim ve konu alanı boyutları olmuĢtur. Bu

boyutlardan kolaylaĢtırıcı faktörler EtkileĢimli Tahta Kabul ve Kullanımı; program değiĢkenleri ve mekanik beceriler EtkileĢimli Tahta GeçiĢ Çerçevesi; uygulamalı öğretim ve konu alanı Teknopedagojik Alan Bilgisi- Uygulama Modeli‘ne aittir. Boyutların geneline bakıldığında etkileĢimli tahta kullanımına yönelik teknoloji bilgisi; alan bilgisi; teknik destek ve uygulamanın önemi ortaya çıkmıĢtır. Süreç her zaman doğrusal bir sıra izlemese de öğretmenlerin etkileĢimli tahta kullanırken sahip olduğu çeĢitli programları kullanma becerileri, bu teknoloji bilgisi alan bilgisiyle bütünleĢtirme ve dolayısıyla teknoloji destekli bir öğretim yapma; bu süreçte teknik destek alması bütünsel bir süreç olarak görülebilir. Bu bağlamda bu katman öğretmenlerin sahip olduğu bilgilerinin bütünleĢtirildiği ve uygulamaya konduğu süreci iĢaret edebilir.

En dıĢ katmanda yer alan boyutlar performans beklentisi, çaba beklentisi, işletim

sistemi ve dosya yönetimi, sınıf yönetimi ve pedagoji ve kullanım boyutlarıdır. Bu

boyutlardan performans beklentisi, çaba beklentisi ve kullanım EtkileĢimli Tahta Kabul ve Kullanımı; , iĢletim sistemi ve dosya yönetimi ile sınıf yönetimi ve pedagoji

boyutları EtkileĢimli Tahta GeçiĢ Çerçevesi‘ne aittir. Bu boyutlar öğretmenlerin etkileĢimli tahta kullanımından beklentilerini ve gerçek kullanım süresini; aynı zamanda iĢletim sistemi kullanımına yönelik teknolojik bilgisini ve pedagojik bilgilerini öne çıkarmaktadır. Buradan çıkarılabilecek en çarpıcı sonuçlardan biri de öğretmenlerin etkileĢimli tahta kullanım sürelerinin mutlak bir performans artıĢında en önemli faktörlerden biri olmamasıdır. Her öğretim teknolojisi gibi etkileĢimli tahtanında uzun süreli kullanımından çok, etkili, verimli ve özellikle etkileĢimli kullanımı öğretmeni baĢarıya ulaĢtırabilir. Nitekim yapılan araĢtırmalarda vurgulanan etkileĢimli tahtanın yalnızca internet destekli bir sunum aracı olarak kullanımı önemli bir sınırlılık olarak gösterilmektedir. Bu bağlamda etkileĢimli tahta kullanımı niteliği ön plana çıkmaktadır. Diğer boyutlar ise bilgi ve tutuma dayalı faktörler olarak değerlendirilirse görece daha az etkiye sahip olmaları olağandır.

Elbette öğretmen performansı yalnızca teknoloji entegrasyonu ile sınırlandırılamayacak kadar geniĢ bir kavramdır ancak bu model önerisinde öğretmen performansı genel anlamda teknoloji entegrasyonu açısından ele alınmıĢtır. Ayrıntılara inildiğinde teknopedagojik alan bilgisi ve etkileĢimli tahta kullanımı bağlamında öğretmen performansının geliĢtirilebilmesi adına sırasıyla izlenebilecek yollar belirlenebilir. Zira teknopedagojik alan bilgisi uygulama yeterliğinin öne çıkması öğretmen performansının geliĢtirilebilmesi adına en baĢta dikkate alınması gereken konulardandır. EtkileĢimli tahtanın benimsenmesi, gerekli becerilerin kazanılması ve nitelikli Ģekilde kullanımının sağlanması bağlamında planlar oluĢturabilmesi adına modelden faydalanılabilir.

ġekil 5.1 Önerilen Model

5.2.2 Uygulamaya yönelik öneriler

• Teknoloji entegrasyonu yalnızca etkileĢimli tahta veya tablet gibi teknolojilerle sınırlı olmadığından öğretmenlerin yeni teknolojileri kullanımda öncü bireyler haline gelmesi teknolojilerin benimsenme ve kullanılma sürecini kısaltacaktır.

• Öğretmenlerin öğretimde teknoloji kullanımının performanslarını fazla çaba sarfetmeden geliĢtireceğine yönelik beklentilerinin arttırılması sağlanmalıdır.

• Teknoloji entegrasyonu sürecinin baĢarıya ulaĢması için teknik altyapının sağlanması yeterli olmadığından; öğretmenlere teknik ve kurumsal açıdan destek sunulması gereklidir.

• Öğretmenlerin yalnızca teknolojiye yönelik olumlu tutumları teknoloji entegrasyonunu amacına ulaĢtıramayacağından teknoloji bilgisi, özyeterlikleri, inançları üzerine çalıĢmalar yapılmalıdır.

• Teknopedagojik alan bilgisinin bütüncül ve dönüĢümsel yapısal dikkate alınarak bu bilgilerin uygulamalı olarak geliĢtirilmesine yönelik programlar düzenlenmelidir.

• Öğretmenlerin her sınıf düzeyinde eriĢebilecekleri e-içerik ve yazılımların eĢit dağılımı sağlanmalı; aynı zamanda öğretmenler içerik geliĢtirmeleri ve paylaĢmaları yönünde teĢvik edilmelidir.

• Öğretmen eğitiminde teknoloji, pedagoji ve alan bilgisine yönelik bağımsız derslere yer verilse de bu bilgilerin bütünleĢtirilebileceği yeni dersler programlara eklenmeli ve öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitim sürecinde teknopedagojik alan bilgisi açısından yeterlik kazanmaları sağlanmalıdır.

• Öğretim teknolojilerinin kullanımında öğretmenlerin sahip oldukları pedagojileri teknolojiye adapte etmeleri beklenmektedir. Bu açıdan yeni teknolojilerin kullanımında öğretmenler rehberlik edebilecek kaynaklar sağlanmalıdır.

• Ölçülebilir, gözlenebilir, somut performans göstergeleri ile öğretmenlerin adil bir Ģekilde değerlendirilmesi ve sonucunda teĢvik ve yaptırımların uygulanması öğretmenlerin gözünde performans geliĢiminin önemini arttıracaktır.