• Sonuç bulunamadı

EtkileĢimli tahta kabul ve kullanımının demografik özelliklere göre

5. Sonuç, TartıĢma ve Öneriler

5.1 Sonuç ve TartıĢma

5.1.2 EtkileĢimli tahta kabul ve kullanımının demografik özelliklere göre

EtkileĢimli tahta kabul ve kullanımı alt ölçeklerinden performans beklentisi, çaba beklentisi, sosyal etki, davranıĢsal niyet ve kullanım cinsiyet açısından farklılaĢmazken, kolaylaĢtırıcı faktörler alt ölçeği erkek öğretmenlerin lehine anlamlı

Ģekilde farklılaĢmaktadır. Bu durumda kadın öğretmenlerin çevrelerinde etkileĢimli tahta kullanımını destekleyecek kurumsal ve teknik desteğin daha az olduğunu düĢündükleri söylenebilir. Kadın öğretmenlerin teknoloji özyeterliklerinin daha düĢük olması (Çetin, ÇalıĢkan, ve Menzi, 2012; IĢıksal ve AĢkar, 2003; Yılmaz, Üredi ve AkbaĢlı, 2015), teknoloji kullanımında daha çekingen davranmaları sonucunda (BiriĢçi, Metin ve KarakaĢ, 2009) etkileĢimli tahta kullanımında daha fazla desteğe ihtiyaç duymakta olabilir veya var olan desteğin yetersiz olduğunu düĢünebilirler.

Eğitim durumu açısından öğretmenlerin etkileĢimli tahta kabul ve kullanım alt ölçeklerinden aldıkları ortalama puanların farklılaĢmadığı görülmektedir. Öğretmenlerin aldıkları lisansüstü eğitim etkileĢimli tahta kabul ve kullanımı açısından bir farklılık yaratmamaktadır. Aynı zamanda eğitim düzeyi yüksek öğretmenlerin sosyal çevrelerinden teknoloji kullanımına yönelik farklı bir düzeyde bir etki hissetmedikleri ve algıladıkları kurumsal ve teknik desteğin benzer düzeyde olduğu söylenebilir. Bunun nedeni olarak öğretmenlerin aldıkları lisansüstü eğitimin içeriğinde teknolojiye tutum ve beklentilerini artıracak derslerin olmaması gösterilebilir. Lisans üstü eğitimde derslerin teknolojinin fazla çaba sarfetmeden öğretim performansını yükselteceğine yönelik beklentileri artırması gerekir. Lisansüstü eğitimin en önemli hedeflerinden biri de öğretmenlerin mesleki geliĢimini sağlamak olmalıdır. Literatürde teknoloji kullanımı veya yalnızca etkileĢimli tahta kabul ve kullanımlarına yönelik araĢtırmalar demografik değiĢkenler üzerine yoğunlaĢmamaktadır. Ancak sınırlı sayıda araĢtırma öğretmenlerin eğitim düzeyine göre teknoloji kullanımlarının birçok teknoloji açısından farklılaĢmadığını göstermektedir (UlaĢ ve Ozan, 2010).

Öğretmenlerin performans beklentisi, çaba beklentisi, sosyal etki, kolaylaĢtırıcı faktörler, davranıĢsal niyet ve kullanım alt ölçeklerinden aldıkları puanların ortaokulda görev yapan öğretmenler lehine farklılaĢtığı sonucuna ulaĢılmıĢtır. Bu sonuç araĢtırmanın yapıldığı il (EskiĢehir) düĢünüldüğünde liselerde görev yapan öğretmenlerin yaĢ ve kıdemlerinin daha yüksek olması ile açıklanabilir. Bu durum öğretmenlerin etkileĢimli tahta kabul ve kullanımları ile yaĢ ve kıdemleri arasındaki iliĢkilerde de görülmektedir. Ayrıca liselerde görev yapan öğretmenlerin etkileĢimli tahta üzerinde kullanmak üzere öğretim materyallerine eriĢmekte diğer eğitim kademelerine göre daha çok zorlandıkları söylenebilir. Bu durumda öğretmenlerin etkileĢimli tahtayı kullanması için harcamaları gereken çaba artacak ve karĢılığında beklenen performans artıĢının gerçekleĢmesi zorlaĢacaktır. AteĢ ve arkadaĢları (2015) Eğitim BiliĢim Ağı‘nda yer alan materyallerin sınıf düzeylerine göre eĢit olmayan

Ģekilde dağıldığını belirtmiĢtir. Lise öğretmenlerinin Eğitim BiliĢim Ağı kullanımlarını inceleyen bir baĢka çalıĢma ise, öğretmenlerin yarısından fazlasının Eğitim BiliĢim Ağı‘nı kullanmadığı ve kullananlarında 10-15 dakika gibi çok kısa süre kullandıkları sonucuna ulaĢmıĢtır (Türker ve Güven, 2016).

EtkileĢimli tahta kabul ve kullanımı performans beklentisi ve davranıĢsal niyet alt ölçek puanlarının branĢ değiĢkenine göre farklılaĢmadığı, çaba beklentisi, sosyal etki, kolaylaĢtırıcı faktörler ve kullanım alt ölçek puanlarının branĢ değiĢkenine göre farklılaĢtığı sonuçlarına ulaĢılmıĢtır. Hangi branĢlar arasında farklılaĢma olduğunu belirlemek üzere posthoc analizleri yapılmıĢtır. Çaba beklentisi alt ölçeğinde biliĢim öğretmenleriyle; fen matematik, türkçe-edebiyat, sosyal alanlar ve meslek dersleri öğretmenleri arasında biliĢim öğretmenleri lehine anlamlı farklılıklar bulunmuĢtur. EtkileĢimli tahta kabul ve kullanımında biliĢim öğretmenleri daha az çaba sarfedeceklerini düĢünmektedir. Sosyal etki alt ölçeği puanlarında sanat-spor öğretmenleriyle; fen-matematik, türkçe-edebiyat, sosyal alanlar ve meslek dersleri öğretmenleri arasında sanat-spor öğretmenleri lehine; sosyal alanlar öğretmenleriyle; fen-matematik ve biliĢim öğretmenleri arasında sosyal alanlar öğretmenleri aleyhine anlamlı farklılıklar bulunmuĢtur. Sanat-spor ve sosyal alanlar branĢlarındaki öğretmenlerin çevrelerinde etkileĢimli tahta kullanımının önemli olduğuna dair daha çok görüĢ algıladıklarını ifade etmiĢlerdir. KolaylaĢtırıcı faktörler alt ölçeği puanları arasında biliĢim öğretmenleriyle; fen matematik, türkçe-edebiyat, sosyal alanlar, meslek dersleri ve yabancı dil öğretmenleri arasında biliĢim öğretmenleri lehine; sanat-spor öğretmenleriyle; türkçe-edebiyat öğretmenleri arasında sanat-spor öğretmenleri lehine anlamlı farklılıklar bulunmuĢtur. Bu alt ölçekte ise biliĢim öğretmenleri çaba beklentisiyle bağlantılı Ģekilde etkileĢimli tahta kullanımında daha az çaba sarfedeceklerini düĢünmekte ve çevrelerinde var olan kurumsal ve teknik desteğin daha yüksek düzeyde olduğunu algılamaktadır. Ayrıca sanat-spor öğretmenlerinin de etkileĢimli tahta kullanımı ve özellikle e-içeriklere ulaĢmada fazladan teknik bir desteğe ihtiyaç duymamaları da söz konusu olabilir. Kullanım alt ölçeği puanları arasında biliĢim öğretmenleriyle; fen matematik, türkçe-edebiyat, sosyal alanlar, meslek dersleri, sanat-spor ve yabancı dil öğretmenleri arasında biliĢim öğretmenleri lehine; fen- matematik öğretmenleriyle; türkçe-edebiyat öğretmenleri arasında fen-matematik öğretmenleri lehine anlamlı farklılıklar bulunmuĢtur. Kullanım açısından biliĢim öğretmenleri ve fen-matematik öğretmenleri lehine çıkan bu sonuçlar biliĢim öğretmenlerinin alanları dolayısıyla etkileĢimli tahta kullanmaya daha eğilimli olmaları

ve fen-matematik öğretmenlerinin daha fazla e-içeriğe ulaĢabilmeleri, kolay yoldan soru çözebilmeleri nedeniyle daha sık etkileĢimli tahta kullanmalarıyla açıklanabilir. Tüysüz ve Çümen (2016), öğretmenlerin soru çözme, konu tekrarı yapma ve sınavlara hazırlanma gibi amaçlarla etkileĢimli tahta ve EBA‘yı kullandıkları sonucuna ulaĢmıĢtır. Bu açıdan sınav sistemine büyük önem atfedilen ülkemizde, sınavlar nedeniyle en öne çıkan derslerin fen ve matematik olduğunu söylemek yanlıĢ olmayacaktır. Buna dayanarak fen-matematik branĢ öğretmenlerinin sınav kaygısıyla etkileĢimli tahtayı soru çözme ve sınavlara hazırlanma amacıyla daha sık kullandıkları söylenebilir. Sosyal etki alt ölçeği puanları arasındaki karĢılaĢtırma testi sonucunda sanat-spor öğretmenleriyle; fen-matematik, türkçe-edebiyat, sosyal alanlar ve meslek dersleri öğretmenleri arasında sanat-spor öğretmenleri lehine; sosyal alanlar öğretmenleriyle; fen-matematik ve biliĢim öğretmenleri arasında sosyal alanlar öğretmenleri aleyhine anlamlı farklılıklar bulunmuĢtur. Elbette biliĢim öğretmenlerinin lehine olan farklılaĢmalar yüksek teknoloji bilgisi, özyeterliği ve tutumlarının sonucu olarak görülebilir. Literatürde öğretmen ve öğretmen adaylarıyla yapılan birçok araĢtırma (Akkoyunlu ve Kurbanoğlu, 2003; Seferoğlu ve Akbıyık, 2005; Özçelik ve Kurt, 2007) teknoloji deneyimi ve dolayısıyla özyeterliklerinin diğer branĢlara göre farklılaĢtığını göstermiĢtir.

5.1.3 EtkileĢimli tahta kabul ve kullanımı ile yaĢ ve kıdem arasındaki