• Sonuç bulunamadı

5 Beton gerekleri ve doğrulama yöntemleri

5.3 Etki sınıflarına ilişkin gerekler

TS EN 206:2013+A2’ye bakılmalıdır.

5.3.2 Beton bileşimi için sınır değerler

(5). Paragraf ve devamındaki maddeler ilave edilmiştir.

(5) Betonun bileşimi ile ilgili gerekler Çizelge 6 ve Çizelge 7 ile Ek F’de Çizelge F.1’de verilmiştir. Bunlara

Çevre etki sınıflarına göre kullanılması tarif edilen çimentolar TS EN 197-1, TS EN 15167-1, TS EN 14216, TS 21, TS 13353’e uygun olan veya diğer uygun çimentoların kullanımı ile ilgilidir.

Çimentoların çevre etki sınıflarına göre kullanım alanları öncelikle Çizelge 6, Çizelge 7 ve Çizelge 8 ile Çizelge F.1’de belirtilmiştir. Bu belirtilen çizelgede yer alanlardan farklı çimento tipleri, ilgili gerekleri karşılaması şartıyla belirli bir çevre etki sınıfına maruz kalacak betonda kullanılabilir.

Çizelge F.3.1’de beton sınıfları C50/60 ve LC50/55 ile daha düşük beton sınıfları ve XF ve XM çevre etki sınıflarına maruz kalacak betonlar ile Çizelge F.3.2’de ise C55/67 ile LC55/60 ve üzeri beton sınıflarında tüm çevre etki sınıflarına maruz kalacak betonlar için çok ince malzeme (<0,125 mm) içeriği ile ilgili sınır değerler verilmiştir. Diğer tüm beton sınıfları için çok ince malzeme içeriği 550 kg/m3 değerini aşmamalıdır.

Çimento dozajının 300 kg/m3ila 350 kg/m3 olması durumunda, Çizelge F.3.1’de verilenlerden doğrusal enterpolasyon işlemi ile ara değerler belirlenebilir.

Çimento dozajının 400 kg/m3ila 500 kg/m3 olması durumunda, Çizelge F.3.2’de verilenlerden doğrusal enterpolasyon işlemi ile ara değerler belirlenebilir.

Çizelge F.3.1’de çok ince malzeme içeriği için üst sınır değerler 50 kg/m3 değerini aşmayacak şekilde aşağıda verilen miktarlar kadar artırılabilir;

 Çimento dozajı 350 kg/m3’ten daha fazla olduğunda, 350 kg/m3’ten fazla olan miktar kadar,

 Betonda tip II puzolanik malzeme kullanılması durumunda, tip II katkı miktarı kadar,

- Betonda tip II puzolanik malzeme kullanılması durumunda, Çizelge F.3.2’de çok ince malzeme içeriği için üst sınır değer, 50 kg/m3 değerini aşmayacak şekilde ilave edilen tip II katkı miktarı kadar.

Çizelge F.3.1 ve Çizelge F.3.2’de 2. sütunda verilen sınır değerler, agrega en büyük tane büyüklüğünün 8 mm olması durumunda 50 kg/m3 kadar artırılabilir.

Beton, çevresel etki sınıfı XA3 veya daha yüksek sınıftaki bir kimyasal etkiye maruz kaldığında veya yüksek hızda su ile birlikte kimyasal etkiye (TS EN 206: 2013+A2, Çizelge 2) maruz kaldığında gerekli koruyucu önlemler alınmalıdır (koruyucu kaplama yapılması gibi).

Daha zararlı kimyasal tesirlerin (TS EN 206: 2013+A2, Çizelge 2 dışındaki) olduğu durumlarda, betonun üzerine oturduğu zemin, kimyasal olarak kirlenmiş ise kimyasal etkinin tesiri incelenmeli ve gerekli olması halinde diğer önlemler alınmalıdır.

5.3.3 Performansı esas alan tasarım yöntemleri Aşağıdaki (2). Paragraf ilave edilmiştir.

(2) Performans ile ilgili tasarım yöntemleri, karşılıklı mutabakat sağlanarak uygulanmalıdır.

Aşağıdaki Madde ilave edilmiştir.

5.3.4 Su içerisinde beton dökülmesi için gerekler

(1) Yük taşıyıcı elemanların imalatı için su içerisinde dökülecek beton kohezif ve yumuşak kıvamda olmalıdır. Su/çimento oranı 0,55’den daha fazla olmamalı ve su haricinde farklı çevresel etkiler varsa (örneğin XA çevresel etki sınıfları) bu oran 0,55’den daha düşük olmalıdır. Agrega en büyük tane büyüklüğü 32 mm ise çimento dozajı 350 kg/m3 den daha az olmamalıdır.

(2) Betona Madde 5.2.5.2.2’ye uygun olmak ve aşağıdaki gerekleri sağlamak şartıyla uçucu kül ilave edilebilir;

Çimento ve uçucu kül toplam dozajı (c + f) = 350 kg/m3 ’ten daha az olmamalıdır. Eşdeğer su/çimento oranı (w/c)eq = s / (c + 0,7f) bağıntısı ile hesaplandığında 0,55 değerinden daha fazla olmamalıdır.

(3) Beton, yerleştirilmesi esnasında, sıkıştırılmadan bile birbirinden ayrışmayan yoğun bir kütle şeklinde akarak yerleşebilmelidir. Betonun çok ince malzeme içeriği Madde 5.3.2’de belirtilen sınır değerlerden daha fazla olabilir.

Aşağıdaki Madde ilave edilmiştir.

5.3.5 Su kirletici maddelere maruz kalan beton

(1) Sıvılar (sıvılaştırılmış gazlar da dâhil) veya koyu kıvamdaki su kirleticileri ile temas halindeki yüzeyi yalıtılmamış beton yapılar tehlike altındadır. Bu tip yapılar için tasarlanacak beton, ilgili standart veya şartnamelerde verilen şartlara uygun olmalıdır.

Aşağıdaki Madde ilave edilmiştir.

5.3.6 Yüksek sıcaklığa maruz beton

(1) 250 °C’a kadar yüksek sıcaklığa maruz kalacak beton yapılarda kullanılacak olan agregaların uygunluk deneylerinin yaptırılması gerekir. Ayrıca yangına karşı beton direncinin artırılması için polimer liflerin kullanımına izin verilebilir.

Aşağıdaki Madde ilave edilmiştir.

5.3.7 Çok Yüksek dayanımlı beton

(1) Basınç dayanımı sınıfı C90/105 ve C100/115 betonu ve basınç dayanımı sınıfı LC70/77 ve LC80/88 olan çok yüksek dayanımlı hafif beton uygulanmasından önce, müşteri ve imalatçı arasında karşılıklı mutabakata varılmalıdır. Çok yüksek dayanımlı betonun imalat kontrolü ile ilgili olarak Çizelge 3, Çizelge 4 ve Çizelge 5 uygulanmalıdır.

(2) Çok yüksek dayanımlı beton için, beton imalatı yapacak kuruluş ile birlikte bir kalite planı oluşturulmalıdır. Bu kalite planında, nelerin kontrol edileceği, kontrolün nasıl oluşturulacağı ve sıklığı, kontrolü hangi tarafın yapacağı ve sınır değerler belirtilmelidir. Uygun olmama durumunda, alınacak tedbirler ve tedbirlerin alınmasından sorumlu olanlar belirlenmelidir. Kontrollerin sonuçları, kalite planında açıkça tanımlanan sorumlular tarafından yazılı halegetirilmelidir.

Çizelge 3 — Çok yüksek dayanımlı beton bileşen malzemelerinin ilave kontrolleri Bileşen

Malzeme Muayene/deney Amaç En az sıklık

Çimento

TS EN 196-3’e göre standart

kıvam için su içeriği Mutabık kalınan şartlara uygunluk

Beton dökümü veya imalatı öncesindeher sevkiyatta

TS EN 196-6’ya göre incelik TS EN 196-2’ye göre sülfat içeriği

Referans numuneler

Dayanım doğrulanıncaya kadar veya karşılıklı olarak anlaşılan süreyle erteleme

Kimyasal katkılar

Yoğunluk Mutabık kalınan şartlara

uygunluk kadar veya karşılıklı olarak anlaşılan süreyle erteleme

Mineral katkılar

Uçucu kül: TS EN 196-3 veya eşdeğer yönteme göre standart kıvamı sağlamak için ilave edilen

suyun miktarı Mutabık kalınan şartlara uygunluk kadar veya karşılıklı olarak anlaşılan süreyle erteleme

Agrega Her tane sınıfı için elek analizi Mutabık kalınan şartlara uygunluk

Beton imalatından önce günde 1 kez

Çizelge 4 — Çok yüksek dayanımlı beton üretimi için donanımın ilave kontrolü

Donanım Muayene/deney Amaç En az sıklık

Çimento, agrega ve

dağıtıcısı Hassasiyet kontrolü Doğru dağılımın

sağlandığının kontrolü

donanımı Fonksiyon kontrolü Problemsiz fonksiyon kontrolü

Beton üretiminden önce her gün

Karıştırma donanımı Fonksiyon kontrolü Problemsiz fonksiyon kontrolü

Çizelge 5 — Çok yüksek dayanımlı beton özellikleri ve imalat işlemleri için ilave kontrol

Özellik /kontrol Muayene/deney Amaç En az sıklık

İnce agrega su içeriği Kuruma deneyi Kuru kütleyi ve gerekli su miktarını belirlemek

Sürekli olarak, üretimden önce her beton döküm

Dayanım deneyi için hazırlananlara ilave bir numune, ancak bir günlük beton dökümünde en fazla üç numune

Taze betonun kıvamı TS EN 12350-5’e göre deney

Başlangıç deneyleri ve yerleştirme deneyi esnasında belirlenen kıvamın korunması için kontrol

Her karışım aracında, yüksek oranda su azaltıcı ve süper akışkanlaştırıcı

talimatları a Gözle muayene Karıştırma talimatları ile uyumluluk kontrolü

Her harman

karıştırılmadan önce

aHangi bileşen malzemelerin hangi sırada ilave edileceği ve karıştırma süresi, karıştırma talimatında belirtilmelidir.

Yüksek oranda su azaltıcı ve süper akışkanlaştırıcı katkılar için karıştırma süreleri (müteakip ilave etme dahil) şantiyede beklenilen ilave etme süresine bağlı olarak başlangıç deneyleriyle belirlenmelidir.