Elektrikli ısıtma

Genellikle, ısıtma ihtiyacının fazla olmadığı coğrafi bölgelerde, elektrikle ısıtma yöntemi tercih edilmektedir. Klima cihazının fan çıkışına monte edilen elektrik direnci ile elde edilen ısı enerjisi, üfleme havası sıcaklığını artırarak, üfleme yapılan mekânın ısıtılması sağlanmış olur. Çok basit bir sistem olduğu için, ısıtma sezonunun çok kısa yaşandığı bazı bölgelerde tercih edilmektedir. Ancak, elektrikle ısıtma, ısıtma yöntemleri arasında en pahalı işletme maliyetine sahiptir. Elektrikle ısıtma, birçok uygulamada yardımcı ısıtma (Auxilary Heat) veya acil ısıtma (Emergency

Heat) olarak esas ısıtma sistemine destek niteliğinde tasarlanır. Özellikle ısı pompalı sistemlerde, defrost sırasındaki soğuk üflemeyi bir derece önlemek için veya ısı pompasının ürettiği ısı enerjisinin mekânın ısı kaybının altında kaldığı durumlarda, elektrikli ısıtıcı devreye sokularak olumsuzluk giderilmeye çalışılır.

Temiz, kolay uygulanabilir, kullanım ve bakım kolaylığı olan bir yöntem olmasına karşın, elektrikle ısıtma, işletme maliyetinin yüksek olması nedeniyle, soğuk iklim bölgelerinde nadiren uygulanmaktadır.

Şekil 5.8 Bir gaz yakıcı örneği

5.5.3.3. Gaz (L.P .G. veya doğal gaz) yakıcılı iklimlendirme cihazla rı

Gaz Yakıcılı Cihazlar (Gas Furnace) özellikle Kuzey Amerika'da alternatif bir ısınma yöntemi olarak kullanılmaktadır (Bkz. Şekil 5.8). Bu cihazlarda L.P.G. veya doğalgaz, atmosferik bir brülörde yakılmakta ve ortaya çıkan duman gazlarının enerjisi, bir ısı değiştirici ile klima havasına aktarılarak, mekânın hava ile ısıtılması gerçekleştirilmektedir. Duman gazından havaya ısı geçişini sağlayan ısı değiştiriciler, genellikle, özel bir alüminyum alaşımından veya paslanmaz çelik saçtan imal edilir ler. Elbette, bu ısı değiştiricilerde bir delinme durumunda, duman gazının klima

havasına karışma riski her zaman vardır. Bu nedenle, özellikle konutlarda kullanılırken, çok duyarlılık gösterilmelidir.

Gaz yakıcıların kullanılması durumunda dikkat edilmesi gereken önemli bir konu da, cihazın monte edileceği mekânın çok iyi havalandırılmasıdır. Herhangi bir gaz kaçağı durumunda, patlama riskini azaltmak için, cihazın monte edileceği bölüm gerek gaz idarelerinin teknik şartnamelerine gerekse cihazın montaj kılavuzunda belirtilen konulara bire bir uygun olmalıdır.

Bu cihazlar genellikle yakma havası olarak ortam havasını kullandıkları için, iyi bir havalandırma yapılmadığı takdirde, iç ortamdaki oksijen zamanla azalarak, insanların soluması için gerekli oksijen de tükenecektir. Dolayısıyla, havalandırmanın kusursuz olması, hem herhangi bir gaz kaçağı durumunda patlama riskini azaltmak, hem de ortamdaki oksijenin bitmesini engellemek için gerek şarttır.

Yanmış gazlar, bir fan ile bacadan dışarı atılırlar. Baca tasarımı da, gaz yakıcılar için önemli bir husustur. Yanmış gazların en kısa ve kolay şekilde yakıcıdan atılması gerekmektedir. Bu nedenle, baca tasarımı ve montajı yapılırken de, cihazın montaj kılavuzunda belirtilen hususlara kesinlikle uymak gereklidir. Baca kesiti ve uzunluğu için verilmiş tablolara kesinlikle uyulmalıdır. Uzun atık gaz hatlarından ve direnç oluşturabilecek dirsek vb. elemanlardan mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.

Gaz yakıcı içerisindeki ortam havasını sirküle ettiren radyal fanın çıkışına soğutma bataryası ekleyerek, yazın da, aynı kanal sisteminden soğutmayı sağlamak mümkün olmaktadır

Soğutma işlemi ise, bilinen doğrudan genleşmeli yöntemle yapılmaktadır. Kompresör, yoğuşturucu ve yoğuşturucu fanından oluşan hava soğutmalı bir dış ünitede (Condensing Unit) soğutucu akışkan yüksek basınçlı sıvı haline getirilerek, bakır borularla, gaz yakıcı çıkışında bulunan soğutucu bataryaya taşınır. Geleneksel doğrudan genleşme yöntemi ile yüksek basınçlı sıvı, bir kısılma vanası (orifis, termostatik genleşme veya kılcal boru) ile alçak basınçlı gaz fazına geçip, klima havasından ısı alarak buharlaşır ve havanın soğutulması böylece sağlanmış olur.

Soğutma seçeneği gaz yakıcıya daha sonra da eklenebildiği için, ilk yatırım sırasında belirli bir üstünlük sağlanmış olmaktadır.

Gaz yakıcılar, paket klima cihazları içerisinde de ısıtıcı olarak kullanılmaktadırlar. Genellikle, "roof-top" adı verilen, hava soğutmalı paket klima cihazları içerisindeki bir hücre içerisine yerleştirilen gaz yakıcı, yukarıda anlatıldığı şekilde, klima havasını ısıtmaktadır. Bu tür cihazlar dış ortama monte edildikleri için (genellikle çatı, bahçe vs.), gaz yakıcıların taşıdığı güvenlik sakıncasını belirli bir ölçüde azaltmaktadır. Şöyle ki; paket klima cihazı, zaten, tamamen dış ortamda olduğu için yakma havasını dış ortamdan almakta ve içerideki oksijeni kullanmamaktadır. Yine cihaz, tamamen bina dışında olduğu için, gaz kaçağının birikerek patlamaya yol açma riski de azalmaktadır.

Ayrıca, paket klima cihazlarında kullanılan gaz yakıcıların, baca sorunu da olmamaktadır. Atık gaz, klima cihazı üzerindeki bir panjurdan dış ortama bırakılmaktadır.

5.5.3.4. Sıcak su (veya buhar ) ile ısıtma

Isıtma sistemleri arasında, daha güvenilir, konforlu ve ekonomik bir yöntem olan en yaygın türdür. İlke olarak, sıcak su kaynaklı havalı ısıtma sistemi ile ısıtma uygulamalarında, iklimlendirme cihazının sadece iç hava sirkülasyon fanından yararlanılmaktadır. İklimlendirme cihazı dışındaki bir sıcak su üreticisinde (sıcak su kazanı, kombi, v.s.) üretilen sıcak su, borularla iklimlendirme cihazı içerisindeki genellikle bakır boru alüminyum kanatlı bataryaya taşınmaktadır. Sıcak su. batarya boru demetinden geçirilirken, sahip olduğu ısı enerjisi, üzerinden akmakta olan klima havasına aktarılmak suretiyle havanın ısınması sağlanır. Böylece, iklimlendirme cihazının iç hava sirkülasyon fanı ile sıcak hava, mahallere hava kanallarından üflenerek, iç ortamın ısınması sağlanmış olur. Bataryalar genellikle, dönüş havası ile üfleme havası arasında 20–30 °C sıcaklık farkı oluşturacak şekilde tasarlanır.

İklimlendirme cihazının soğutma devresine ait kompresör, yoğuşturucu, yoğuşturucu fanı, buharlaştırıcı, genleşme vanası gibi elemanlara, kışın ısıtma süresince görev

düşmemektedir. Bütün ısıtma sezonu boyunca, sıcak su üreticisinde (genellikle kazan veya kombi) elde edilen sıcak su, iç hava sirkülasyon devresinde yer alan ısıtma bataryasından geçirilerek, havanın ısıtılması sağlanmaktadır. Elbette, otomatik kontrol sistemi yardımıyla, kışın da istenen oranlarda taze hava alma, ortam sıcaklığının veya üfleme havasının sınırlama kontrolü gibi seçenekler kolaylıkla sisteme uygulanabilmektedir. Ayrıca, yine diğer iklimlendirme sistemlerinde olduğu gibi seçilecek filtrasyon seçenekleri ile gerek taze havanın, gerekse iç havanın istenilen düzeylerde filtre edilebilme imkânı da vardır.