Ekonomik Faydalar

Kadın eğitiminin ekonomik faydaları: iĢgücüne katılım, ekonomik büyüme veücret farklılıkları açısından incelenecektir.

1.4.1.1. Kadınların ĠĢgücü Piyasasına Katılımı

BeĢeri sermaye açısından bakıldığında kadın eğitimin getirisi, kadınlar için iĢgücü piyasasındaki fırsatlar ile ilgilidir. Ekonomik büyüme boyunca kadın eğitimi artar, fakat kadınların iĢgücüne katılımı düĢer ya da aynı kalırsa beĢeri sermaye açısından baĢka bir seçeneğe ihtiyaç duyulmaktadır (Lincove, 2008: 48).Ancak genel olarak değerlendirildiğinde, eğitimli kadınların iĢgücü piyasasına katılımı fazladır. Kadınların iĢgücü piyasasında daha fazla yer alması, tüm iĢgücünün verimliliğini arttırarak ekonomik büyümeyi güçlendirmektedir. Bununla birlikte, iĢgücü piyasasında istihdam edilen kadınlar ailede ve toplumda güç, kendine güven ve saygınlık kazanmakta ve dolayısıyla sosyal kazanımlar elde etmektedir. Ayrıca istihdam edilen eğitimli kadınların yüksek tasarruf davranıĢı ve krediyi etkin kullanarak pazarlık gücünüartırması, hızlı ekonomik büyümenin bir yoludur (Xu, 2015: 7).

21

Kadınların iĢgücüne katılımı eğitimle birlikte yükselmiĢtir. Fakat Schultz (2002: 208), azgeliĢmiĢ ülkelerde kadınların nadiren ücret için çalıĢtığı ve bu nedenle iĢgücüne katılımın düĢük olduğunu belirtmiĢtir. Schultz, kadınların iĢgücü piyasasına katılımının az olmasında üç önemli faktör tespit etmiĢtir. Bunlar: (1) kadınlar için piyasa fırsatlarının az olması; (2) piyasa kazancı bağımlılığını azaltan kazanılmamıĢ gelir kaynakları; (3) eĢlerinin ve ailelerin maaĢ fırsatlarıdır. Ayrıca Lincove (2008: 46) kadınların, eğitimin bir getirisi olarak büro iĢleri çıkana kadar, fiziksel kısıtlamalar, cinsiyet ayrımcılığı ve geniĢ aile talebinden dolayı ilk endüstriyel iĢlerde dıĢlandığını ifade etmiĢtir.

Kadın eğitimi ve kadınların iĢgücüne katılım arasındaki iliĢki genellikle U Ģeklindedir. BaĢlangıçta, ilköğretime katılımların artmasıyla kadınlar, az geliĢmiĢ ülkelerde iĢgücü piyasasından ayrılarak ev üretimini tercihetmektedirler. Bu durumda kadınların iĢgücüne katılımı gösteren U Ģeklindeki eğri aĢağıya doğru hareket etmektedir. Kız çocukları lise eğitimine ulaĢtığında ve eğitim yatırımları karĢılığında ücret aldıklarında, kadınlar iĢgücü piyasasına yoğun bir Ģekilde girmektedirler. Bu durumda ise U Ģeklindeki eğri yukarıya doğru hareket etmekte ve ekonomik büyüme artmaktadır (Lincove, 2008: 48-49).

1.4.1.2. Ekonomik Büyüme

Yeni büyüme teorisinde beĢeri kaynak geliĢimi ve eğitim, uzun dönem ekonomik büyümenin açıklanmasında birincil faktörlerdir. Bu teoriye göre eğitim, ekonomik büyümeyi pozitif etkilemektedir. Ancak son dönemde yapılan ampirikçalıĢmalarda, kadın eğitiminin erkek eğitime göre büyümeyedaha fazla katkıda bulunduğu ortaya çıkmıĢtır (Akhter, 2012: 33).

22 Kadın Eğitimi Çocukların Beslenmesi ve Refahı GeliĢmiĢ BeĢeri Sermaye Gelecek Nesiller için Daha Ġyi

Eğitim ve Sağlık ĠĢgücü Piyasasına Katılım

Gelecekteki Ekonomiye

Katkısı Yüksek Gelir ve Tüketim

Cari Ekonomiye Katkısı

ġekil 4:Kadın Eğitimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki ĠliĢki

Kaynak: Sultana Zeenat Fouzia. (2016). Gender Discrimination in Education and Its Impact

on Economic Growth: A Cross Country Panel Study. Master Thesis.Oregon State University. s.8.

ġekil 4‟de görüldüğü gibi kadın eğitimi, verimliliği arttırmakta, iĢgücü piyasasında istihdam fırsatı sağlamakta ve bireysel geliri arttırarak cari ekonomiye katkıda bulunmaktadır. Eğitimli anne, çocukların eğitim ve sağlığını geliĢtirerek gelecek nesillerin verimliliğini arttırmakta ve dolayısıyla gelecekteki ekonomik büyümeyi katkıda bulunmaktadır (Fouzia, 2016: 7-8).

Kadın eğitiminin ekonomik büyümeyi etkilemesi için üç mekanizma bulunmaktadır. Bunlar (Xu, 2015: 5-6):

1. Daha çok kız çocuğunun okula gitmesine izin verilirse, yüksek nitelikli kız çocukları düĢüknitelikli erkek çocuklarının yerini alacak, dolayısıyla beĢeri sermaye geliĢerek ekonomik büyümeyi pozitif etkileyecektir.

23

2. Kadın eğitimi, doğurganlık oranını azaltmakta ve gelecek nesillere erken ve uzun okullaĢma sağlamaktadır. Eğitimli kadınlar aileleri için iyi beslenme, sağlık ve eğitim sağlarlar. Tüm bu etkiler ise büyümeoranını arttırır.

3. Kadınların eğitim seviyesi arttıkça daha fazla gelir elde etmektedirler. Genellikle kadınlar gelirlerini sigara ve alkol yerine eğitim, sağlık ve beslenmeye harcarlar. Kadınların bu tüketim davranıĢları ulusal ekonomiyi geliĢtirmektedir.

Schultz (2002), kadın ve erkek eğitimine eĢit bir Ģekilde destekleyen ülkelerin ekonomik büyümelerinin hızlı olacağını belirtmiĢtir. Doğu ve Güneydoğu Asya ülkeleri bu değerlendirmenin en önemli örnekleridir.

1.4.1.3. MaaĢ Farklılıkları

Dünyanın birçok bölgesinden benzer iĢ ve çaba için kadınlar erkeklere göre daha az ücret almaktadır. Bu ücret farklılıkları ise kadınların, farklı eğitim seviyelerinde okula katılımlarını azaltmaktadır. Schultz (2002:212) göre kadınlar, doğuĢtan gelen zenginliğe ve kazanılmamıĢ gelire sahip oldukları için zamanlarını daha çok çocuk bakımına ve ev iĢlerine harcamakta ve dolayısıyla daha az gelire sahip olmaktadırlar. Akhter (2012: 37), kadın maaĢlarının düĢük olmasını, geleneksel cinsiyet rollereolan bağlılığa dayandırmaktadır. Kadınlara biçilen bu roller, onların verimli sektörlere ulaĢmalarını engellemekte ve kadın istihdamını azaltmaktadır.

Eğitimde cinsiyet farklılığı, kadınların ve erkeklerin potansiyel gelirlerini belirlemektedir. Özellikle ailede, eĢinden daha fazla eğitimli olan bir koca iĢgücü piyasasında yüksek maaĢları kontrol etmektedir. Bu nedenle iĢgücü piyasasında erkeklerin çalıĢma saati artmakta ve onların ev iĢi yapmaları maliyetli olmaktadır. Kadınların ise ev iĢlerine göre iĢgücü piyasasına katılımı maliyetlidir.

Kadınlar iĢgücü piyasasına etkin bir Ģekilde katılmak için yeterince eğitim alırlarsa, kadın iĢçi çalıĢtıran endüstrilerde maaĢ farklılıkları azalacaktır. ĠĢgücü piyasası için eğitimde cinsiyet eĢitsizliğin azalması, iĢverenlerindaha ucuz iĢçi çalıĢtıracağı anlamına gelmektedir. Bu maliyet azalıĢları, yatırımı arttırmakta ve ekonomik büyümeyi desteklemektedir (Klasen, 2002: 351-352).

24