EBEVEYNLERİN KARŞILAŞACAĞI SORUNLAR

Ebeveynler ve gençler yıllarca kazan kaybet yöntemine alıştıklarından bu alışkanlıklarını hemen bırakıp yeni yöntemi kullanmaları kolay olmaz. Yeni uygulamada kusurların ve gecikmelerin olmasını doğal karşılamak gerekir.

E.A.E kurslarına katılan ebeveynlerin söylediklerine göre en sık yapı-lan hatalar :

a. Başlardaki Güvensizlik ve Karşı Koyma

b. “ Kabul Edilebilir Bir Çözüm Bulamazsak Ne olur?”

c. Yöntem III Çıkmaza Girince Yöntem I ‘ e Geri Dönüş d. Ceza Kararın İçine Sokulmalı Mı ?

e. Anlaşmaya Uyulmayınca

f. Çocuklar Kazanmaya Alışık Olunca a. Başlardaki Güvensizlik ve Karşı Koyma

Bazı ebeveynler yeni yönteme karşı dirençle karşılaşabilirler. Özellikle yıllarca ebeveynleriyle güç savaşımı yapmaya alışkın gençlerin diren-ciyle…

“Genny, bizimle oturmayı reddetti.”

“Billy istediğini elde edemediği için kızdı ve toplantıyı terk etti.”

“ Hannah hiç sesini çıkarmadan orada öylece oturdu.”

“Stephen her zaman olduğu gibi yine kendi istediğimizi yapacağı mızı söyledi.”

Bu tür direnme ve güvensizlikle başa çıkmanın en iyi yolu ebeveynle-rin sorun çözmeyi geçici olarak bir yana koyarak çocuğun söylediğini gerçek bir empatiyle anlamaya çalışmalıdır. Bunu anlamanın en etkili aracı Etkin Dinlemedir. Etkin Dinleme çocukların duygularını açığa vurmalarını yüreklendirir. Ancak çocuklar etkin dinleme sonunda da duygularını söylemez ve içlerine kapanırlarsa bu kez ebeveyn Ben İletileriyle kendi duygularını iletmelidir.

“ Artık sana karşı güç kullanmak istemiyor ama sana teslim olmak ta istemiyorum.”

“Sizin de kabul edebileceğiniz bir çözüm bulmakta kararlıyız.”

“ Sizi pes ettirmeye uğraşmıyor ama biz de pes etmek istemiyoruz.”

“ Ailedeki bu çatışmadan bıktık. Çatışmaları yeni bir yolla çözebile- ceğimizi düşünüyoruz.”

Bu iletiler güvensizliği ve direnci yok etmede etkilidir. Etkili olmazsa ebeveynler sorun çözme işleminden o gün için vazgeçip birkaç gün sonra yeniden deneyebilir.

b. “ Kabul Edilebilir Bir Çözüm Bulamazsak Ne olur?”

Bu ebeveynlerin çok sık duydukları bir korkudur. Bazı durumlarda doğru olmasına karşın çok az sorun çözme toplantısı bir çözüm bulu-namadan biter. Ailenin böyle bir çıkmazla karşılaşması onların henüz kazan kaybet yaklaşımında olduklarını gösterir.

Ebeveynlere önerimiz : Böyle durumlarda düşünebileceğiniz her şeyi deneyin .

Örneğin :

 Konuşmayı sürdürün.

 Daha çok çözüm üretin.

 İkinci toplantıya kadar toplantıyı askıya alın.

 Haydi, bunu çözecek bir yol olmalı,”

 “Uygun bir çözüm bulmak için çalışalım.

 “Biraz daha çaba gösterin.”

 “Tüm çözümler bu kadar mı ?” türünden güçlü çağrılar yapın . Ayrıca;

Zorluğu ortaya koyun derindeki bir sorunun ya da! gizli gündemin ilerlemeyi engelleyen bir şeyler mi var? Açığa vuramadığımız ama bizi rahatsız eden başka şeyler mi var ? Çoğunlukla bu yaklaşımların biri ya da bir kaçı işe yarar ve sorun çözme yeniden başlar.

c. Yöntem III Çıkmaza Girince Yöntem I ‘ e Geri Dönüş Bir baba :

“Yöntem III ‘ ü kullandık işe yaramadı. Bunun için karımla birlikte kendi çözümümüzü getirmek zorunda kaldık.” Bazı ebeveynler Yön-tem I ‘e dönmeye sanki de can atarlar. Oysa YönYön-tem III ‘ ten sonra Yöntem I ve II ‘ye dönmek ciddi sorunlar doğurur.

d. Ceza Kararın İçine Sokulmalı Mı ?

Ebeveynlerin Yöntem III ile alınan kararı uygulamayı başaramayan çocuklara ve gençlere cezadan söz etmekten kaçınmaları çok iyi olur.

Çocuklar iyi niyetle ve dürüstlükle çok şey kazanacağını bilmelidirler.

Ceza söz konusu olduğunda çocuk,” Zaten onların gözünde kötüyüm, zaten kaybetmişim. Neden İstediğimi yapmayayım” der. Gerçi çocuk-lar ve gençler de her zaman verilen sözleri yerine getirmezler ama ceza konusunda yapılacak bir konuşma güvensizlik, kuşku ve kötüm-serlik duygularını daha çok artırır. Burada “ Suçluluğu onaylanıncaya kadar masum,” ya da “ sorumluluk ortaya çıkıncaya kadar sorumluluk duygusu var “ felsefesini öneriyoruz.

e. Anlaşmaya Uyulmayınca

Çocukların bazen verdikleri sözleri tutmamaları kaçınılmazdır.

Bunun birkaç nedeni :

 Yerine getirilmesi çok zor bir söz verdiklerini anlamış olabilir.

 Henüz kendilerini yönetme deneyimleri yoktur.

 Kendilerini yönetmek için ebeveynlerinin güç kullanmasına alışıktırlar.

 Unutabilirler.

 Ebeveynlerinin söylediklerinde ne denli ciddi olduklarını sına- mak istiyor olabilirler.

 Sorun çözme toplantısı sırasında yoruldukları için kararı kabul etmiş olabilirler.

Ebeveynlere anlaşmaya uymayan çocuklarıyla dürüstçe ve doğrudan yüzleşmelerini öneriyoruz. Anahtar suçlamayan, aşağılamayan göz dağı vermeyen Ben İletisi göndermektir. Yüzleşme olabildiğince erken yapılmalıdır.

ÖRNEK

 “ Anlaşmaya uymadığın için hayal kırıklığına uğradım.”

 “Anlaştığımız halde üzerine düşeni yapmamana dorusu çok şaşırdım.”

 “ Jimmy, ben üzerime düşeni yaparken senin payına düşeni yapmaman bana haksızlık.” “…… için anlaştığımızı düşünüyordum, ama şimdi senin buna uymadığını görüyorum. Bu da hiç hoşuma git-miyor.”

 “Sorunumuzu çözdüğümüzü sanmıştım. Çözülmediğini görün- ce üzüldüm ve sinirlendim.”

Bu tür Ben İletileri gençlerden daha fazla bilgi alabilmenize ve anlaş-maya uymama nedenini anlamamıza yardımcı olacak tepkiler gelme-sine yardımcı olacaktır. Tepki gelince Etkin Dinleme zamanıdır. Ancak sonunda ebeveyn Kaybeden Yok Yönteminde daima herkesin kendi sorumlu ve güvenilir olmasının beklendiğini açıkça belirtmelidir. Ciddi anlamda bir iş yapıldığı ima edilmelidir.

Çocukların ve gençlerin sözlerini tutmama nedeni olarak ebeveynler:

 Ben İletilerini etkili bulabilirler.

 Sorunu tekrar ortaya koyup daha iyi bir çözüm gereksinimi duyabilirler.

 Çocuğun hatırlamasına destek olacak yolları aramasına yardım etmek isteyebilirler.

Çocuk sözünü yerine getirmeyi unutursa ebeveyn bir daha unutma-ması için ona ne yapacağını sorabilir. Çocuğun parmağına bir fiyonk mu bağlar bir yüzük mü takar görebileceği bir yere not mu yazar kendi bilir.

Çocuklara ve gençlere yapmaları gereken şeyi yapmalarını hatırlatmak

onların sorumlu davranabileceklerine güvenmemek demektir. Ebe-veynler anlaşmayı unutan gençlere bunu hatırlatmalı mı ? Bunun ebeveynlere uygun olmaması bir yana çocuğun sorumluluk duygusu ve özdenetiminin gelişmesini yavaşlatma etkisi de yapar. Öyleyse “Ya çocuk unutursa …” düşüncesiyle ona önceden hatırlatmaktansa, unut-tuğu zaman Ben İletisi göndermek daha sağlıklıdır.

f. Çocuklar Kazanmaya Alışık Olunca

Yöntem II’ yi çok kullanan ebeveynler Yöntem III’e geçmelerinin çok zor olduğundan yakınırlar. Çocukları istediklerini yapmaya alışkın ol-dukları için kendilerinden biraz vermesini ve işbirliği yapmasını isteyen Yöntem III’e kuvvetle karşı çıkarlar. Böyle çocuklar ebeveynlerinin kaybetme pahasına avantajlı durumlarından vazgeçmek istemezler.

Bu gibi durumlarla karşılaşan ebeveynler bazen korkarlar ve Yöntem III’ü denemekten vazgeçerler. Bu tür ebeveynler çocuklarının göz yaş-larına ve kızgınlıkyaş-larına dayanamazlar ve Yöntem II’ye boyun eğerler.