Dizide Toplumsal Roller Açısından Kadın Temsilleri

Tablo 6. Dizideki Kadın Rolleri

Annelik rolü Şehrazat, Nadide, Füsun, Cansel, Feride, Seval

Evli kadın rolü (eş olan kadın) Füsun, Nadide

Dul kadın rolü Şehrazat, Feride, Seval

Gelin rolü Füsun

Kayınvalide rolü Nadide

Akrabalık rolleri Şehrazat’ın teyzesi, Nadide(babaanne)

Arkadaşlık rolü Şehrazat, Bennu

Komşuluk rolü Şehrazat, Figen

Meslek sahibi kadın rolü Şehrazat, Bennu

Yaşlı kadın rolü Nadide, Feride ve Seval

Süper kadın rolü Şehrazat

Dizi toplumsal roller açısından çeşitlilik arz etse de toplumsal roller çoğunlukla aynı karakterler tarafından üstlenilmiştir. Şehrazat, dul, anne, akraba, arkadaş, komşu, meslek sahibi ve süper kadın rollerinin taşıyıcısıdır. Şehrazat karakteri bu kadar fazla toplumsal role sahipken her birinin sorumluluklarını mükemmel düzeyde bir başarıyla yerine getirmektedir. Şehrazat kusursuz bir kadın olarak yansıtılmakta ve idealize edilmektedir.

Dizi alışık olduğumuz geleneksel roller açısından bazı karakterlerde devamlılığını sürdürürken birkaç yeni kadın imgesi de görürüz. Bu yeni kadın imgesi ile örtüşen en önemli karakter elbette ki Şehrazat’tır. Şehrazat öncelikle annedir ama modern bir annedir. Bilinçlidir, ancak aynı zamanda meslek sahibi bir kadın olduğu için çocuğuna kendisi bakamamaktadır, bu geleneksel annelik kodlarının dışında bir davranıştır. Ayrıca Şehrazat, çocuğunun yaşı küçük de olsa dayatmacı bir tavır sergilemez, çocuğunu ve onun düşüncelerini, kararlarını önemser. Şehrazat, ev ortamında sık görüntülense de ev işi yaparken görüntülenmez. Nadide de bir annedir,

80

fakat Nadide tamamen geleneksel kodlarla biçimlenmiştir. Çocuklarının yaşamlarına müdahale etme hakkını kendinde bulur, ev ve aile bireylerinin her şeyiyle kendisi ilgilenir. Bu karşılaştırma Şehrazat’ı tamamen modern bir kadın olarak niteleme amaçlı değil, onun geleneksellikten ayrılan yönlerini vurgulamak amaçlıdır. Şehrazat’ın önemli bir özelliği de dul bir kadın olmasıdır. Toplumda dul olan kadına kötü gözle bakılmakta ve dul kadın bir tehlike olarak görülmektedir. Feride karakteri tarafından toplumdaki bu bakış açısı yansıtılmış, Şehrazat’ın dul oluşu altı çizilerek vurgulanmıştır. Şehrazat aynı zamanda arkadaş olarak da önemli bir rolü vardır. Bennu’ nun en yakın arkadaşıdır ve ona karşı da sorumlulukları vardır. Ayrıca komşu olarak da şiddet gören komşusuna yardım ederek bu rolün gereğini de yerine getirmiştir. Şehrazat, her konuda başarılıdır, kendisinin yetişemediği durumları da çok başarıyla organize etmekte ve çözümler bulmaktadır. Kendisi çalışan bir anne olarak tüm zamanını çocuğuna harcayamaz ama kendisi kadar iyi bakacak birisine emanet edebilir ya da şiddet gören koşusunu sürekli olarak evinde saklayamaz ama ona korkmamayı hakkını aramayı öğretir. İşte bu nedenle her konuda eksiksiz, kusursuz olması onu “süper kadın imajı” olarak biçimlenmesini sağlar.

Dizide yoğun olarak rastladığımız gelenekseller rollerden biri de “gelin” rolüdür. Gelin olarak konumlandırılan karakter Füsun, bu rolün temel ritüellerini yerine getirirken bazı konularda da tersi davranışlar sergiler. Eşinin ailesine anne ve baba diye hitap etmekte, onlarla birlikte yaşamaktadır, fakat iğneli lafları, saygısız davranışları, ailesinden gizli para biriktirmesi, memnuniyetsizliği onu klasik gelin tanımlarından farklılaştıran özelliklerdir. Ayrıca geleneksel kodlara ters olarak, eşini başka bir adamla aldatması karakterin olumsuz olarak konumlandırılmasına ve benimsenmemesine sebep olur. Gelin olarak, eş olarak ve anne olarak başarısız bir kadındır. Şehrazat’ın tersine hiçbir rolün gereğini tam olarak yerine getirememektedir ve bu tamamen onun kişiliğinden kaynaklanmaktadır. Nadide Hanım, anneliğinin dışında kayınvalide olarak da çok olumlu yansıtılan bir karakterdir. Gelininin sivriliklerini her zaman törpülemeye çalışmakta ve ona hep hoşgörüyle yaklaşmaktadır. Ona bir şeyler öğretmeye, nasihat etmeye çalışır, öğütler verir, onu her hatasıyla kabul eder, aldatma olayı karşısında ona en büyük cezayı veren de Nadide olacaktır.

81

Cansel de anne olan kadınlardan biridir. Ali Kemal’in sevgilisi olarak ve nikahsız bir birliktelikten çocuk sahibi olarak olumsuz bir konumda yer almaktadır. Sevdiği adama aşırı bağlılığı, eğitimsizliği, mesleği, vb. özellikleriyle Cansel geleneksel bir kadın temsili olarak yer alır.

Dizide yaşlı kadın olarak konumlandırılmış üç karakter vardır. Nadide, Feride ve Seval’dir. Fakat bu karakterlerden Feride ve Seval ait oldukları sosyal sınıf nedeniyle ve yaşam tarzlarının belirlediği konturlar nedeniyle Nadide Hanım’dan farklı bir konumdadırlar. Bu karakterler yaşam tarzları açısından modern çizgiye daha yakındır, tamamen geleneksel olarak nitelenemezler, fakat genellikle zamanlarını ev ortamında geçirirler, olaylara bakışları geleneksele yakındır. Feride bir anne olarak çocuğu zaman zaman kötülük bile yapmakta ve onun hayatına çok müdahale etmektedir. Feride ve Seval aynı zamanda dul kadınlardır, Şehrazat gibi onlar da güçlü kadınlar olarak yansıtılır. Ancak Feride ve Seval’in güçleri biraz da sahip oldukları ve kendi kazanmadıkları servetten kaynaklanmaktadır. Şehrazat ise kendi ekonomik özgürlüğüne sahip olarak gücünü kazanır.

Meslek sahibi kadın sayısının az olması, anne ve dul olan kadın sayısının fazla olması yerli dizilerdeki alışılmış kadın temsillerinin devamlılığını kanıtlar niteliktedir. Dizide evli kadın sayısının az olması da yerli dizilerdeki kendi ayakları üzerinde durmaya çalışan, bir erkek varlığıyla tanımlanmaya ihtiyaç duymayan kadın temsillerinin arttığına dair önemli bir gelişmedir, yaşanmakta olan değişimin göstergesidir.