Dinî Nitelikli İletiler

Din; Tanrıya doğaüstü güçlere, çeşitli kutsal varlıklara inanmayı ve tapınmayı sistemleştiren toplumsal bir kurumdur (TDK, Türkçe Sözlük, 2005: 531). Yaratıcıya inanmak, ona teslim olmak, itaat etmek dinin gereklerindendir. Dinin, sosyal hayata yön vermek ve insanları doğruya, güzele yöneltmek gibi amaçları vardır.

Din eğitimi, insana Allah inancını öğreterek hayatın değerini ve üstünlüğünü anlatır. Ona, bedensel zevklerini ve ihtiyaçlarını gidermesi yanında ruhun isteklerini de dikkate almasını öğretir. Din, sosyal gruba iyi ve doğru hedefler gösterir. Din, çocukların kendilerine ait dünyaları için farklı bir kavramdır. Çocuk dört yaş dolaylarında Allah hakkında fikir yürütmeye başlar. Bu yaş çocuklarının Allah tasavvuru, gelişim özelliklerine ve zihinsel kapasitelerine uygun olarak Allah’ı insana benzetme, insani vasıflarla düşünme şeklindedir (Yavuzer, 2003: 70-71).

Çocuk, bilişsel gelişiminin ilk evrelerinde soyut kavramları anlamlandıramadığı için onları kendi dünyasında somutlaştırarak anlamaya çalışır. Çocuğun bilişsel gelişimine bağlı olarak, Allah hakkında düşündükleri ve sorguladıkları da gelişir. Çocuğun soyut işlemler dönemine girmesiyle birlikte, soyut kavramları anlamaya ve yorumlamaya olan yatkınlığı da artar. Çocuğun dini inanç sistemlerini anlamasında ailenin çocuğa olan tutumu oldukça önemlidir. Anne ve baba, bu konuda çocuk için iyi bir model olmalıdırlar.

Ali Ekrem, şiirlerinde dinine bağlı ve onun gereklerini önemseyen bir kişi olarak görülür. Ayrıca Ali Ekrem, eserinde dinî iletileri sıkça kullanmış ve bu iletiler aracılığıyla çocuklara doğrudan mesajlar vermiştir.

4.3.3.1.1.Allah ile İlgili İletiler

Allah ile ilgili iletiler, Şiir Demeti’nde yer alan iletilerin başında gelir. Allah, yaratılmış bütün varlıkların sahibi, aksamayan sistemin düzenleyicisidir. Çevremizde gördüğümüz her şey, en başta da yaratılanların en güzeli olan insan mutlak bir gücün var olduğunun işaretidir. Her yerde karşımıza çıkan bu düzen, bir tesadüfün eseri olamaz.

Ayhan’a göre (1997: 117) Allah; Bütün varlıkları yaratan ve insanları onlardan üstün kılan ve seven, özellikle çocukları daha çok seven ve koruyan, besleyip büyüten, sayılamayacak güzelliklerde yiyecekler ve içecekler veren, çiçeklerle, hayvanlarla tabiatı dolduran, suçları ve yanlış davranışları hemen cezalandırmayıp farkına varıp vazgeçmemiz için zaman tanıyan, davranışlarımızın iyi ve güzel olanlarına büyük ölçüde mükâfatlar veren, yaptığımız bir iyiliğe karşı daha başka pek çok iyiliklere ulaşmamızı sağlayan yüce Rabbimizdir.

Ali Ekrem, Nedime’ciğin Tevhidi adlı şiirinde Allah’ın yaratılan bütün güzelliklerin mutlak kaynağı olduğuna ve O’nun rahmetinin bolluğuna dikkat çekmektedir:

Ne büyüksün Allah’ım sen, Ben öğrendim derslerimden: Çocukları, insanları,

Yavruları, hayvanları, Karaları, deryaları, Semaları, dünyaları! Dağı, taşı, kuşu, kurdu, Köyü, şehri, evi, yurdu, Ovaları, ormanları, Sahraları, ummanları, Hepsini sen yaratmışsın!

Mai göklere atmışsın. (Nedime’ciğin Tevhidi) …………

Allah, kullarına sayısız nimet bahşetmiş ve onları bu nimetlerle mükâfatlandırmıştır. Kullara sunulan yiyecekler, içecekler, hayvanlar, tabiat hepsi birer lütuftur ve şükür bu nimetlere verilecek en güzel cevaptır:

Bulut, rüzgâr, güneş, toprak Gece, gündüz çalışarak Sana ekmek yetiştirir, Senin için ne zillettir

O ekmeği çalışmadan Yiyivermek! Bunu insan

Olan kabul etmez asla. Kabul etse bile Mevlâ

Ona nimet ihsan etmez: Kulsuz yerden buğday bitmez. Uy Allah’ın kanununa,

Allah nimet versin sana.

Besmele, Allah’ın adını anmak anlamına gelir. Besmele Allah’ın; Allah, Rahman ve Rahîm isimlerini içerir. Bir işe başlarken besmele çekmek, “Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla” sözcüklerini zikretmektir ve bu sözcükler zor işlerin kapısını açan bir anahtar gibidir:

Bismillâhirrahmânirrahîm ile Başlayalım okumaya, besmele Her hayırlı işte bize vaciptir, Allah adı her şeyden evvel gelir.

4.3.3.1.2.Hz. Muhammed ile İlgili İletiler

Ali Ekrem’in şiirlerinde yer verdiği diğer önemli bir değer ise Hz. Muhammed’dir. Hz. Muhammed, Allah’ın elçisi ve en sevdiği kuludur. İşte en sevilen kulun, bütün insanlara olan sevgisi, şefkati, merhameti ve çocuklara olan düşkünlüğü

Ali Ekrem’in şiirlerinde değindiği konulardandır. “Ya Muhammed” adlı şiirde çocukların gözünden Hz. Peygamber’e yer verilmiş ve Hz. Peygamber’in çocukların masum kalplerindeki yeri belirtilmiştir:

Ya Muhammed büyük peygamberimiz, Biz seni ta can evimizden severiz.

Her çocuğun küçük kalbi senindir, Masum olan Resullallah’ı bilir, Biz masum kalbimiz ile anlarız. Senin dünya cennetinde biz varız. Hasan’ını Hüseyin’i ne kadar Sen severdin, işte bütün çocuklar Nazarında evladının eşidir, Çünkü hepsi ulu din kardeşidir.

Demek sen de bizi pek çok seversin Bunu bize yine bildirdin kendin.

………… (Ya Muhammed)

4.3.3.1.3. Dört Halife ile İlgili İletiler

Çehâr-Yâr-ı Güzîn adlı şiirde, Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali’den söz edilmiş ve dört halifenin belirgin özelliklerine yer verilmiştir. Örneğin; Hz Ebubekir halifelerin en yücesidir ve Müslümanlığa hizmetleri çoktur. Onun zamanında Müslümanlar pek çok yeri fethetmiş ve sınırlarını genişletmiştirler. Hz. Ömer, adaletin sultanıdır ve o bu erdemiyle insanlara örnek teşkil etmiştir. Hz. Osman, “zinnûreyn” lakabıyla tanınır, erdem ve edep örneğidir. Hz. Ali ise son halifedir ve askerlerin en yücesi olarak bilinir.

Peygamber Efendimizin Dört yarı vardır, öğrenin:

Birincisi “Ebubekir” O en büyük halifedir.

Fazilet ve şerafeti, Müslümanlığa hizmeti

Asumanlar kadar ali, Tarihte yoktur emsali …………

İkinci halife “Ömer” Müslümanlar takdis eder

Adalet ve irfanını, İslamiyetin şanını ………….

Üçüncü halife “Osman” Fıtraten pek büyük insan, “Zi’n-Nureyn” onun şanı Cem eden odur Kuran’ı, …………

Dördüncü halife “Ali”, İnsanların o ekmeli, Unvanı Celil i Haydar Büyük insan büyük asker,