Diğer Kanunlara Göre Tamamı İndirilecek Bağış ve Yardımlar 60 

Diğer Kanunlara göre tamamı beyan edilen gelirden ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde gösterilmesi koşuluyla kurum kazancından indirilme imkânı bulunan bağış ve yardımların bazılarına aşağıda yer verilmektedir93_.

1. Doğal afetler (deprem, yangın, sel, heyelan, kaya düşmesi, çığ vb.felaketler) dolayısıyla alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlara ilişkin 7269 sayılı Kanuna göre oluşturulan fona yapılan nakdi bağışların tümü ile milli yardım komiteleri veya mahalli yardım komitelerine makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışlar,

2. 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununa göre üniversitelere ve Yüksek Teknoloji Enstitüsüne makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışlar ile vakıf üniversitelerine yapılan bağış ve yardımlar,

04.11.1981 tarihli, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 56’ncı maddesinin (b) fıkrası; "Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından üniversitelere, yüksek teknoloji enstitüleri ile gelirlerinin en az dörtte üçünü münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesini amaç edinmek üzere kurulan ve fiilen bu çerçevede faaliyette bulunan vakıflardan Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınanlara makbuz karşılığında yapılan bağışlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi Yasalarınca bildirilmesinin gerekli olduğu yıllık beyanname üzerindeki gelirden ve kurum kazancından indirilebilir." Hükmünce maddede yer alan nakdi ifadesi metinden çıkartılmıştır. Bu kurumlara yapılacak ayni yardım ve bağışlar gelir vergisi beyannamede indirim konusu yapılabilmektedir.

3. 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa göre yapılan bağış ve yardımlar,

Bu Kanunun 1’nci maddesinde, Kanunun amacının, fakru zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan vatandaşlar ile gerektiğinde her ne suretle olursa olsun Türkiye'ye kabul edilmiş veya gelmiş olan kişilere yardım etmek, sosyal adaleti pekiştirici tedbirler alarak gelir dağılımının adilane bir şekilde tevzi edilmesini sağlamak, sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik etmek olduğu belirtilmektedir. 9’uncu maddesine göre ise; Fona ve Vakfa yapılacak bağış ve yardımlar her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olup, bağış ve yardımların Kurumlar ve Gelir Vergisi

92 _{Gelir Vergisi Kanunu, 83. Madde, 1 Ocak 1998.} 93_{Gültekin, a.g.e., ss. 65-66.}

62

matrahından indirim konusu yapılabilmektedir.278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun Kuruluşu Hakkındaki Kanuna göre yapılan nakdi bağışlar,

278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanunun 13’ncü maddesi gereğince; Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumuna yapılacak her türlü bağışlar, vasiyetler ve yardımlar vergi, resim ve harçlardan muaf olmakta ve Gelir veya Kurumlar Vergisine bağlı mükellefler tarafından bu kuruma makbuz karşılığında yapılacak para bağışları yıllık bildiri ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilebilmektedir94_.

2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununa göre yapılan ayni ve nakdi bağışlar,2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nun 20/b maddesi hükmü gereğince; Gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefleri tarafından kurum ve kuruluşlarına makbuz karşılığında yapılacak nakdi bağışlar Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

2876 Sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu’nun 101’inci maddesinde, Yüksek Kuruma ve bağlı kuruluşlarına yapılmış olan bağış ve yardımlar, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince verecekleri gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerde gider olarak indirim konusu yapabilmektedir.

3388 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı Kanununa göre yapılan ayni/nakdi bağışlar, 17.06.1987 tarihli, 3388 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Kanunu’nun 3’üncü maddesinde;"... Vakfa yapılacak bağış ve yardımlar, kurumlar ve gelir vergisi matrahından indirilebilir.” hükmünü yer verildiğinden Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı'na yapılan bağış ve yardımlar matrahın tespitinde indirim olarak dikkate alınabilmektedir.

2955 sayılı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kanunu’nun 46/b maddesi hükmü uyarınca; gelir ya da kurum mükelleflerince Gülhane Askeri Tıp Akademisine makbuz mukabili ve nakit olması koşuluyla yapılmış olan bağış niteliğindeki yardımlar, gelir vergisi ve kurumlar vergisi mevzuatına istinaden ilgili takvim yılına ilişkin gelir vergisi beyannamesinden veya ilgili hesap dönemi kurum kazancı üzerinde indirim konusu yapılabilmektedir.

4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununa göre yapılan ayni/nakdi bağışlar,23.07.1995 tarihli, 4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu’nun 12’nci maddesi; “Bu Kanun hükümlerine göre kurulan ormanlarda, ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının tamamı gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşülür.” Hükmü gereğince 4122 sayılı Milli

63

Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununa göre yapılan ayni ve nakdi bağışlar gelir vergisi beyannamede indirim konusu yapılabilmektedir.

222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 76 ncı maddesine göre ilköğretim kurumlarına yapılan nakdi bağışlar.”222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nun 76’ncı maddesinin g bendi hükmü uyarınca; Gelir ve Kurumlar Vergisi yükümlüleri tarafından makbuz mukabilinde yapılacak para bağışları, yıllık bildirim ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazançlarından indirim konusu yapabilmeleri imkanı bulunmaktadır.

Bağış ve yardımlar nakit olarak yapılabileceği gibi ayın şeklinde de yapılabilmektedir. Ayın şeklinde yapılmış olan bağış ve yardımlar muhasebe kayıtlarındaki değerleri ile değerlenmektedirler. Muhasebe kayıtlarındaki değerinin tespitinin yapılmasının mümkün olmaması durumunda, bu durum Vergi Usul Kanunu’nun ilgili maddeleri hükümlerine dayanarak Takdir Komisyonları tarafından belirlenmektedir. Yapılan bağış ve yardımlardan dolayı gelir veya kurumlar vergisi kazanlarından indirim konusu yapılabilmesi için, yapılan bağışın mutlak surette makbuz karşılığında yapılması gerekmektedir.

2.2. GAYRİMENKUL SERMAYE İRADINDA KONUT İSTİSNASI VE TEVKİFAT