Devredilen Taşınmazların Teslimi ve Geri Almanın Sonuçları

KİATTDHY’nin 24. maddesinde; devre konu taşınmazın, maliki kamu idaresi tarafından tapudaki devir işleminden sonra devralan kamu idaresine bir tutanak düzenlenmek suretiyle teslim edileceği, söz konusu tutanakta, teslim tarihi, taşınmazın durumu, varsa üzerindeki bina ve tesisler, özelliklerinin neler olduğu ayrıntılı biçimde belirtileceği, aynı şekilde geri alınan taşınmazın, maliki kamu idaresi tarafından tapudaki geri alma işleminden sonra bir tutanak düzenlenmek suretiyle teslim alınacağı, tutanakta, teslim alınma tarihi ile teslim tarihindeki durumuna göre, noksanlıklar ve fazlalıkların ayrıntılı biçimde belirtileceği, geri alınan taşınmazın üzerine devralan kamu idaresi tarafından yapılan bina ve tesislerin bedelsiz olarak maliki kamu idaresine geçeceği, bunlar için malik kamu idaresince herhangi bir bedel veya tazminat ödenmeyeceği hususları düzenlenmiştir. Ayrıca Yönetmeliğin 26. maddesinde, devre konu taşınmazın ifraz,

36

tevhit, tescil, tespit ve benzeri tüm işlemlerin masraflarının devir talebinde bulunan kamu idaresi tarafından karşılanacağı da belirtilmektedir.

4.4 2981 Sayılı Kanuna Göre Devir

2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun²⁷, DHTA yerlerin belediye ve valilikler adına tescilini, Hazinenin özel mülkiyetindeki arsa ve arazilerin hak sahibi olan kişilere verilmesi ile bu Kanuna göre yapılacak ıslah imar planı uygulamalarında Hazine taşınmazlarından düzenleme ortaklık payı kesilmek suretiyle terkini ve bedele çevrilerek muhtelif parsel malikleri aleyhine ipotek tesis ettirilmek suretiyle gerçek kişilere devrini öngören hükümler taşımaktadır.

4916 Sayılı Kanunun 36. maddesi ile 2981 Sayılı Kanuna Geçici 5. madde eklenmiş ve bu madde uyarınca 08.03.1984 tarihinde, tapu kütüğünde malik hanesi açık ve itirazlı olup da daha sonra Hazine adına tescil edilen taşınmazların, bu Kanun hükümlerine istinaden değerlendirilmek üzere Belediyelere bedelsiz olarak devredileceğini hükme bağlamıştır. 2981 Sayılı Kanunun 3. maddesi ile bazı istisnalar getirilmiş, bu istisnalar Kanunun 14. madde ile birlikte değerlendirildiğinde, Kanunun uygulanmayacağı yerlerin; İstanbul ve Çanakkale (Özel kanun çıkarılıncaya kadar) Boğazları, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu²⁸ uyarınca belirlenmiş ve belirlenecek olan yerler, Askeri Yasak Bölgeleri ve Güvenlik Bölgeleri ve Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekât, eğitim ve savunma amaçlı yapılar olduğu anlaşılmaktadır. 2981/3260/3366 Sayılı Kanunun 14. maddesine göre Kanundan yararlanamayacak yapılar aşağıdaki sıralanmıştır:

1) Her ölçekte, imar planında başka maksatlara tahsis edilmiş alanlardaki sınaî kuruluşlara ait olmayan tehlikeli madde depoları ile imar planında tehlikeli madde depoları için ayrılmış yerlerde bu depolar dışındaki her türlü ruhsatsız yapılar.

27 T.C. Resmî Gazete, Tarih: 08/03/1984, Sayı: 18335.

28 T.C. Resmî Gazete, Tarih: 23/07/1983, Sayı: 18113.

37

2) 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanununun yapı yasağı koyduğu alanlarda veya Milli Savunma Bakanlığına tahsisli olan veya tahsissiz olarak Milli Savunma Bakanlığınca kullanılmakta olan arsa ve araziler üzerinde inşa edilen yapılardan; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde askeri makamlardan muhafazası için izin alınamayan yapılar.

3) 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca ilan edilmiş bulunan “turizm alanlarında”

ve “turizm merkezlerinde” imar mevzuatına aykırı inşa edilmiş veya inşası devam eden ancak bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yürürlükteki çeşitli ölçekli imar planlarıyla getirilmiş bulunan kararlara uygun hale getirilmeyen yapılar.

4) 5.6.1945 tarihli ve 4749 sayılı Kanunla onaylanmış bulunan “Sivil Havacılık Anlaşması”nın 14 sayılı teknik mânia esaslarına uymayan ve havaalanları civarında uygulanmak üzere 7.8.1978 tarihli ve 7/16130 sayılı Kararnameye göre Ulaştırma Bakanlığınca 1/1000 ölçekli harita üzerinde sınırları belirlenecek saha içinde bulunup da yapımcı veya yapı sahibine yapılan tebliğden itibaren 1 yıllık süre içinde tebliğ esaslarına uygun hale getirilmeyen yapılar.

5) İçme ve kullanma suyu temin edilen ve edilecek olan baraj, göl, gölet gibi satıhta bulunan su kaynaklarının mutlak ve kısa mesafeli koruma alanı ve içme ve kullanma suyu temin edilen yer altı su kaynakları etrafında bırakılan koruma alanı içerisindeki yapılar.

6) 10.11.1985 tarihinden sonra yapılan gecekondular ile inşasına başlanan imar mevzuatına, ruhsat ve eklerine aykırı yapılar ve Çanakkale Boğazında 2.6.1981 tarihinden sonra yapılan gecekondular ile 1.10.1983 tarihinden sonra inşasına başlanan imar mevzuatına, ruhsat ve eklerine aykırı yapılar.²⁹

7) Karayolları kamulaştırma sınırına tecavüz edilen ve konut olarak kullanılan yapılarla, kamulaştırma sınırına 10 metreden daha yakın olan ve konut dışı amaçlarla kullanılan yapılar.

29 Kanun maddesindeki “İstanbul Boğazı sahil şeridi ve öngörünüm bölgeleri” ifadesi Anayasa Mahkemesinin T:28.6.1989, E:1988/61, K: 1989/28 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.

38

8) Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DDY) mülkiyetinde bulunan gar, istasyon, lojman, liman sahalarıyla demiryolu güzergâhları üzerindeki DDY izni alınmadan yapılan yapılar.

9) Kıyı tanımına giren yerlerde gerçek kişilere veya özel hukuk tüzel kişilerine ait yapılar.

2981 Sayılı Kanuna 3290 Sayılı Kanunla eklenen ek 3. maddesine göre; cami, mescit, türbe gibi yerlerin sınırları içinde kalan veya bu yerlerin sınırları içinde kalmamakla beraber, eserlerin bütünlüğünü bozan yapılar korunamayacak yapılar olup, bunlara tapu veya tapu tahsis belgesi verilmez. Ancak, bu hak sahiplerine başka yerden öncelikle arsa tahsis edilir. Kanunun 9. maddesine göre, arsa tahsis edilecek kişilere 400 m²’den fazla arazi tahsis işlemi yapılamaz. Bu gibi fazlalıklar öncelikle ıslah imar planlarına göre değerlendirilir. Islah imar planına göre başka türlü değerlendirilmesi mümkün olmayan fazlalıklar, rayiç değer üzerinden tahsis yapılan gecekondu sahibine devir ve adına tescil edilir.

Ayrıca, 2981 Sayılı Kanunun 10. maddesinin (b) bendine göre; üzerinde imar mevzuatına aykırı olarak toplu binalar inşa edilmiş hisseli veya özel parselasyona dayalı arsa veya arazilerde, kişilerin hisse miktarları ve fiili kullanma durumları dikkate alınarak Valilik veya Belediyelerin talebi üzerine: henüz kadastrosu yapılmamış yerlerde, kadastro müdürlüklerince bu Kanunda belirtilen mülkiyet tespitine dair hükümler de uygulanarak, kadastrosu veya tapulaması tamamlanmış yerlerde ise bu Kanun ile verilen yetkiler kadastro müdürlüklerince kullanılarak, ıslah imar planlarının yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, onayların alınmasına ve ilanların yapılmasına (askı ilanları hariç) komisyonların kurulmasına lüzum kalmaksızın 3402 Sayılı Kanun hükümlerine göre hak sahipleri tespit veya tayin edilerek adlarına tescil edilir. Bu tespit sırasında, özel parselasyon planında görülen veya hisseli satışlar sonucu fiilen oluşan yol, meydan otopark, yeşil saha, çocuk bahçesi gibi hizmetlere ayrılan yerler ile bunlara ilişkin hisseler bedelsiz olarak re’sen tapudan terkin, okul, ibadet yeri ve benzer kamu hizmetlerine ayrılan yerler ise bedelsiz olarak ilgili idareler adına tespit ve tescil edilir.

39

Hazine, belediye veya il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce idare edilen arsa ve araziler üzerinde yapıldığı tespit edilen gecekondular hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanacaktır. Üzerinde yapılanma bulunan DHTA yerler Valiliğin talebi üzerine, belediye veya özel idareler adına re’sen tapuya tescil edilir. Islah imar planlarında genel bütçeye dâhil dairelerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere ayrılan veya ayrılacak olan veya bir kamu hizmeti için lüzumlu görülen arsa veya araziler eski sahibi kamu idarelerine veya o işe tahsis edilmek üzere Hazineye aynı şartlarla geri verilir. Islah imar planı yapılmış ve yapılacak bölgelerde bu Kanun kapsamına giren ve tapu tahsis belgesi verilen Hazine arsa ve arazileri, iktisap tarihine bakılmaksızın aynı amaçta kullanılmak üzere ilgili belediyelere devredilir.

2981 Sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin esaslar ve usuller 243 ve 266 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğlerinde düzenlenmiştir. Söz konusu tebliğler gereğince aşağıda belirtilen şartlar çerçevesinde, özel kanunları gereğince devredilmesinde sakınca olanlar hariç olmak üzere belediyeler adına devir işlemleri valiliklerce (defterdarlık) sonuçlandırılmaktadır:

1. Islah imar planı veya kadastro planları sonucu oluşan veya mevcut imar planının uygulanamaması nedeniyle belediye meclisi kararıyla ıslah imar planı olarak kabul edilen ve üzerinde kanun kapsamındaki tapu tahsis belgesi almış veya almaya hak kazanmış kişilere ait gecekondu bulunan, imar planında binaların azami yüksekliği 12.50 metreyi geçmemek üzere, konut alanı olarak ayrılan ve 2981 Sayılı Kanunun 14. maddesinde belirtilen yerler kapsamında bulunmayan taşınmazların, 2981 Sayılı Kanun ve bu Kanunun uygulanmasına dair Yönetmelik hükümlerine göre hak sahipliği araştırmasının taşınmazın devredileceği belediyece yapılması,

2. İlgili belediyelere devredilecek Hazineye ait taşınmazların, 2981 Sayılı Kanun ve anılan Yönetmelik hükümlerine uygun olarak kullanılmaması halinde bedelsiz olarak tekrar Hazineye döneceğine dair tapu kütüğüne şerh konulması,

2981 Sayılı Kanun, Hazine, belediye, il özel idaresi ve vakıfların arsa ve arazileri üzerine yapılmış bulunan gecekondulara ilke olarak tapu verilmesini öngörmekle birlikte, imar

40

ıslah planları yapılıncaya kadar ilgililere tapu tahsis belgesi verilmesini düzenlemiştir.

Tapu kütüğüne de işlenmesi gereken bu belgenin, yapı sahibine verilecek tapuya esas teşkil edeceği Kanunda belirtilmiştir. Bir gecekondu sahibine bu belgenin verilebilmesi için, kendisinin veya eşinin veya reşit olmayan çocuğunun oturduğu belediye ya da mücavir alan sınırları içinde ev yapmaya elverişli arsaya veya bir ev ya da apartmana sahip olmaması gerekmektedir. Islah imar planı yapılan veya yapılacak olan yerlerde bulunan ve tapu tahsis belgesi verilen yerler yasaya göre belediyelere devredilebilmektedir. DHTA yerler de bu düzenlemeden payını almıştır.

İmar mevzuatına aykırı bina yapılmış, hisseli arsa ve araziler veya özel parselasyona dayalı arazilerde, imar adası veya parseli olabilecek büyüklükteki alanlarda, binalı veya binasız arsa ve arazileri birbirleriyle, yol fazlalarıyla veya DHTA yerlerle birleştirmeye bunları yeniden ada ve parsellere ayırmaya, yapılara yeniden doğan imar ada veya parseli içinde kalanları yapı sahiplerine, yapı olmayanları diğer hisse sahiplerine müstakil veya hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre vermeye, bunlar adına tescil ettirmeye ve tescil işlemi dışında kalanların hisselerini 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na göre tespit edilecek bedeli peşin ödenmek veya parsel sahipleri aleyhine kanuni ipotek tesis edilerek, tapu sicilinden terkin ettirmeye belediye veya valilikler re’sen yetkilidir.

41

4.5 4706 Sayılı Kanunun 5. Maddesine Göre Devir

4706 Sayılı Kanunun 5. maddesinde; belediye ve mücavir alan sınırları içinde mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlardan, 31.12.2000 tarihinden önce üzerinde yapılanma olanlar;

Hazine adına tescil tarihine bakılmaksızın öncelikle yapı sahipleri ile bunların kanunî veya akdi haleflerine satılmak ya da genel hükümlere göre değerlendirilmek üzere ilgili belediyelere bedelsiz olarak devredilir. Bu şekilde devredilen taşınmazlar, haczedilemez ve üzerinde üçüncü kişiler lehine herhangi bir sınırlı ayni hak tesis edilemez. Bu taşınmazlar belediyelerce öncelikle talepleri üzerine yapı sahipleri ile bunların kanunî veya akdi haleflerine, rayiç bedel üzerinden doğrudan satılır. Bu suretle yapılacak satışlarda satış bedeli, en az yüzde onu peşin ödenmek üzere beş yıla kadar taksitlendirilebilir. Taksit tutarlarına kanunî faiz oranının yarısı uygulanır. Taksitle satışa esas bedel ile taksit süresi ve sayısını belirlemeye belediyeler yetkilidir. Bu taşınmazlardan gerekli olanlar için öncelikle imar planları veya imar uygulaması yapılır.

Belediyelerce imar planı ve/veya imar uygulaması yapılmadan kadastral parsel üzerinden yapılan satışlarda, düzenleme ortaklık paylarına ilave olarak, satışı yapılan arazinin düzenlemeden önceki yüzölçümünün % 20’sinin, satış bedelinden aynı oranda düşülmek kaydıyla eğitim ve sağlık tesisleri ile diğer resmî tesis alanları için ayrılabileceğine ve bu amaçla ayrılan alanların bedelsiz ve müstakil parsel şeklinde Hazine adına resen tescil edileceğine dair tapu kütüğüne şerh konulur.

Yapılacak yazılı tebligat tarihinden itibaren bir yıl içinde satın alınma talebinde bulunulmayan veya üzerinde yapılaşma olmayan ve bu madde kapsamında devredilen taşınmazlar genel hükümlere göre belediyece satılabilir. Devir tarihinden itibaren üç yıl içinde belediyece satılamayan taşınmazlar, belediyelerin muvafakatine ve hükme gerek olmaksızın Hazine adına re’sen tescil edilir, bu süre 5 yıla kadar uzatılabilir. Belediye tarafından satılan taşınmazların satış bedelleri, alıcıları tarafından Bakanlık tarafından belirlenen saymanlık hesabına yatırılır. Bu bedeller hiçbir şekilde haczedilemez.

Belediyeler tarafından bedelsiz olarak devredilen taşınmazların yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine doğrudan satılması halinde, ilgili belediyelerin devre ilişkin taleplerinin defterdarlık veya Mal Müdürlüğüne bildirildiği tarihinden itibaren ecrimisil alınmaz. Ancak taşınmazların genel hükümlere göre değerlendirilmesi halinde ecrimisil

42

alınır. Söz konusu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra Hazineye ait taşınmazlar üzerinde yapılan her türlü yapı ve tesisler, başka bir işleme gerek kalmaksızın Hazineye intikal eder. Yapı ve tesisleri yapanlar herhangi bir hak ve tazminat talep edemezler.

4706 Sayılı Kanunun 5. maddesinde, Belediyelere devredilen taşınmazlardan devir tarihinden itibaren üç yıl içinde belediyelerce satılamaması nedeniyle Hazine adına re’sen tescil edilmesi gereken taşınmazların aynı amaçla değerlendirilmesi için talepleri halinde belediyelere iki yıl ek süre verileceği, belediyelere devredilen taşınmazların üzerlerindeki yapı sahipleri veya bunların kanuni veya akdi haleflerinden aynı maddede öngörülen altı aylık süre içinde başvurmayanlar ile yükümlülüklerini yerine getirmeyenler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde müracaat etmeleri halinde, aynı madde hükümlerinden yararlandırılacağı, belediyelere devredilen ve belediyelerce de yapı sahipleri ile bunların kanunî veya akdi haleflerine doğrudan satılan taşınmazlar için ilgili belediyelerin devre ilişkin taleplerinin defterdarlık veya mal müdürlüğüne intikal tarihinden itibaren tahakkuk ettirilen ecrimisil alacakları hangi aşamada olursa olsun terkin edilir, tahsil edilmiş olan ecrimisil bedelleri ise satış bedeline mahsup edileceği düzenlenmiştir. Bedelsiz devir işlemleri yetkisi Maliye Bakanlığına aittir. Uygulama esasları 313 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği’nde³⁰ yer almaktadır.

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olup, üzerinde 31/12/2000 tarihinden önce yapılanma bulunan taşınmazın ilgili belediyeye devri için belediyelerce, 313 sayılı Tebliğin XIII-C bölümünde belirtilen belgeler ile birlikte taşınmazın bulunduğu yerdeki defterdarlığa veya mal müdürlüğüne müracaat edilir. Bu maddeye göre, şahıslardan gelecek devir talepleri değerlendirilmeden önce ilgili belediyeye yönlendirilmekte olup, satılamayacak taşınmazlar ile belediyeye devredilmeyecek taşınmazlar aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır:

- 31.12.2000 tarihinden önce boş iken, bu tarihten sonra üzerine inşa edilen yapıların bulunduğu taşınmazlar,

- Belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan taşınmazlar,

30 T.C. Resmî Gazete Tarih: 29/08/2007 Sayı: 26628.

43

- Üzerinde hissedarı dışında üçüncü kişilere ait yapı bulunan veya Hazine dışında birden fazla hissedarı olup, bu hissedarlara ait olmayan yapı bulunan ve hissedarından muvafakat alınamayan hisseli taşınmazlar,

- Üzerinde kamuya ait bina ve müştemilatı bulunan taşınmazlar,

- 4721 Sayılı Kanun hükümleri uyarınca, üzerinde irtifak hakkı kurulan ve hak süresi dolmayan taşınmazlar,

- Mülkiyeti ihtilaflı olan taşınmazlar,

- 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca tespit edilen içme ve kullanma sularının koruma alanlarında kalan taşınmazlar,

- Özel çevre koruma bölgelerinde kalan ve Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığınca uygun görülmeyen taşınmazlar,

- 2981 Sayılı Kanun gereğince muhafazası mümkün olmayan yapıların bulunduğu alanlar ile 2981 Sayılı Kanuna göre hak sahibi olup, hak lehtarının muvafakati olmayan taşınmazlar,

- Bakanlıkça devri uygun görülmeyen taşınmazlar.

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde 31.12.2000 tarihinden önce üzerinde yapılanma olan Hazineye ait taşınmazların, ilgili belediyece devrinin talep edilmesi halinde, talep yazısı ekinde aşağıda belirtilen belgelerin asılları veya onaylı örnekleri belediyece defterdarlık veya mal müdürlüklerine verilir:

- Devri talep edilen taşınmazların üzerinde 31/12/2000 tarihinden önce yapılanma olduğunu ispatlayacak nitelikte her türlü belgeden en az birisinin (hava fotoğrafı, tespit tutanağı, yapı tatil veya kaçak inşaat zaptı, idari ve adli yargı mercilerince verilmiş kararların, seçmen kütük kayıtları, devri talep edilen taşınmaz üzerindeki yapıya ait elektrik, su, telefon, doğalgaz faturaları veya benzeri aboneliklerin tesis tarihlerini gösteren ve ilgili birimlerden alınacak yazıların) aslı veya onaylı örneği, talep yazısı ekinde asılları veya onaylı örnekleri belediyece defterdarlık veya mal müdürlüklerine verilir.

- Devre konu taşınmazın bulunduğu yerin imar planının bulunup bulunmadığı, parselasyon planlarının yapılıp yapılmadığının belirtilmesi, varsa onaylı imar durum belgesinin ve mevcut yapıların işaretlendiği onaylı imar planı örneği veya devri istenilen

44

taşınmazın/taşınmazların imar planı sınırları dışında ise kadastral sınırları ve mevcut yapıların işaretlendiği hâlihazır haritası,

- Yapılanmayı gösterir fotoğrafları,

- Devri talep edilen taşınmazın/taşınmazların pafta, ada, parsel numarası, yüzölçümü, imar durumu, işgal durumu ve işgalcisine ilişkin bilgilerin yer aldığı liste, disket veya cd, - Üzerinde hissedarı dışında üçüncü kişilere ait yapı bulunan veya Hazine dışında birden

fazla hissedarı olup, bu hissedarlara ait olmayan yapı bulunan taşınmazlar için hissedarından alınmış muvafakatnameleri.

İlgili belediyelere bedelsiz olarak devredilen taşınmazların yapı sahipleri ile bunların kanunî veya akdi haleflerine doğrudan satılması halinde, ilgili belediyelerin devre ilişkin taleplerinin defterdarlık veya mal müdürlüğüne intikal tarihinden itibaren ecrimisil alınmamaktadır. Bu nedenle; öncelikle, belediyece verilen belgelerin eksik veya devre konu taşınmazın üzerindeki yapı/yapılara ait olup olmadığı hususları incelenecek ve en kısa sürede talep konusu taşınmazın belediyeye devredilebilecek yerlerden olup olmadığı tespit edilir. Taşınmazın belediyeye devrinde sakınca bulunduğunun tespiti durumunda, devir talebinde bulunan belediyeye bilgi verilir. Taşınmazın belediyeye devrinde sakınca olmadığının tespiti durumunda, devir talebinin defterdarlık veya mal müdürlüğüne intikal tarihinden itibaren tahakkuk ettirilen ecrimisil alacakları hangi aşamada olursa olsun terkin edilir. Ancak, taşınmazın belediyece genel hükümlere göre satılması durumunda, taşınmazın mülkiyetinin ilgili belediyeye devir tarihine kadar geçen süre için ecrimisil alınması gerektiğinden; bu süre için ecrimisil alınacak ve varsa tahsil edilen ecrimisil bedelleri iade edilmemektedir. Belgelerdeki eksikliklerin tamamlanması ve adres değişikliği varsa buna ilişkin numarataj değişikliği belgesi ilgili belediyeden istenilir.

Defterdarlık veya mal müdürlüğünce, mahallinde taşınmaz tespit tutanağı düzenlenerek, taşınmazın üzerinde bulunan binanın açık adresinin, üzerindeki her bir yapının veya çok katlı ise her bir katın elektrik ve su tesisat numaralarının tespit edilmesi sağlanır.

Belgelere ilişkin eksikliklerin tamamlanmasından sonra devir konusundaki valilik görüşü ile birlikte Bakanlığa iletilecek bilgi ve belgeler aşağıdaki belirtilmiştir:

- Hazineye ait taşınmaz satış işlemi bilgi formu, - İlgili belediyesinden alınan belgeler,

45 - Şerh ve beyanları içerir tapu kayıt örneği,

- İmar planı içinde ise; belediyesince onaylı imar durum belgesi veya üzerinde kadastro yahut imar parseli işaretlenerek yeri belirlenmiş onaylı imar planı örneği,

- Taşınmazın mahallinde düzenlenmiş krokisi, işgal ve kullanım durumu ile taşınmazın üzerinde 31.12.2000 tarihinden önce yapılanma olduğunu belirtir, muhdesat ve benzeri fiili durumları konusunda bilgiler ihtiva eden ve belediyece gönderilen bilgi ve belgelerdeki adres, abone bilgileri ve kapı numaralarının taşınmazın üzerindeki yapıya ait olup olmadığı hususlarını da içeren tespit tutanağı, ecrimisil ihbarnamesi ve tahsilat makbuzu gibi belgeler.

Belediyeye devri uygun görülen taşınmazlar, belediyeye yapılacak tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde belediye başkanlığı ile defterdarlık veya mal müdürlüğü arasında düzenlenecek protokol ile belediyeye devredilecektir. Taşınmazların belediyeye devri sırasında, devredilen taşınmazların tapu kütüğünün beyanlar hanesine yazı ile haczedilemeyeceğine, üzerinde üçüncü kişiler lehine herhangi bir sınırlı ayni hak tesis edilemeyeceğine, devredilen taşınmazların, belediyece satışı halinde, satış bedelinin tamamı tahsil edilmeden alıcısı adına tapuda devir işleminin yapılamayacağına, taşınmazın belediye adına tapuya tescil edildiği tarihten itibaren üç yıl içinde satılamadığı takdirde, belediyenin muvafakatine ve hükme gerek olmaksızın Hazine adına resen tescil edileceğine dair şerh konulacaktır.

Devredilen taşınmazlardan gerekli olanlar için belediyece öncelikle imar planları veya imar uygulaması yapılacaktır. Belediyelerce imar planı ve/veya imar uygulaması yapılmadan kadastral parsel üzerinden yapılan satışlarda, taşınmazın imar uygulaması sırasında düzenleme ortaklık paylarına ilave olarak, satışı yapılan arazinin düzenlemeden önceki yüzölçümünün yüzde yirmisinin, satış bedelinden aynı oranda düşülmek kaydıyla eğitim ve sağlık tesisleri ile diğer resmî tesis alanları için ayrılabileceğine ve bu amaçla ayrılan alanların bedelsiz ve müstakil parsel şeklinde Hazine adına resen tescil edileceğine dair tapu kütüğüne belediyece şerh koydurulacaktır. Bu hizmetlere ayrılan kısmın yüzde yirminin altında kalması halinde eksik ayrılan kısma isabet eden bedele, kanuni faiz uygulanarak tahsil edilecektir. Belediyece, taşınmazın kadastral parsel olarak

46

satışı sırasında bu hususa ilişkin taahhütname alınacak ve bir örneği defterdarlık veya mal müdürlüğüne gönderilecektir.

Konu ile ilgili örnek verilecek olursa; Belediye mücavir alan sınırları içinde plansız alanda kalan, üzerinde yapılanma olan 10.000,00 m² yüzölçümlü taşınmaz belediyeye devredilmiş olup, belediye tarafından da imar uygulaması yapılmadan, kadastral parsel üzerinden kullanıcısına satılmıştır. Taşınmazın belediyece tespit edilen metre kare rayiç bedeli 2,00 TL’dir. Taşınmazın belediye tarafından üçüncü kişiye devri sırasında, tapu kaydına yukarıda belirtilen şerh konulacak; tahsil edilecek satış bedelinin hesaplanmasında, taşınmazın toplam değeri olan 20.000,00 TL’den, imar uygulaması sonucu Hazine adına tescil edilecek eğitim ve sağlık tesisleri ile diğer resmî tesis alanlarının değeri olan yüzde yirmilik kısma ait 4.000,00 TL düşülecek, sadece 16.000,00 TL tahsil edilecektir.

İmar uygulamasında eğitim ve sağlık tesisleri ile diğer resmî tesis alanları olarak ayrılacak alanlar, Hazine adına bedelsiz ve müstakil parsel olarak tescil edilecektir. İmar uygulaması sonucunda eğitim ve sağlık tesisleri ile diğer resmî tesis alanları olarak düzenlemeden önceki yüzölçümünün yüzde yirmisinin altında, örneğin yüzde on oranında pay ayrılması durumunda; eksik ayrılan yüzde onluk kısma isabet eden 2.000,00 TL, satış tarihinden tahsil tarihine kadar geçecek süre için hesaplanacak kanuni faizi ile birlikte alıcısından ayrıca tahsil edilecektir.

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olup, Bakanlıkça tespit edilecek Hazineye ait taşınmazlardan, 31.12.2000 tarihinden önce üzerinde yapılanma olanlardan, ilgili belediyesine bedelsiz olarak devredilebilecek taşınmazlara; 2886 sayılı Devlet İhale Kanun’un 13. maddesi uyarınca, Defterdarlıkça görevlendirilecek iki, taşınmazın bulunduğu yer belediyesince görevlendirilecek üç kişinin katılımıyla beş kişiden oluşturulacak takdir komisyonu tarafından kıymet takdir ettirilecektir. Beş kişilik komisyonca oyçokluğu ile takdir edilecek bedel üzerinden belediyelerce öncelikle talepleri üzerine yapı sahipleri ile bunların kanunî veya akdi haleflerine doğrudan, bunların satın almak istememesi halinde ise genel hükümlere göre satışı yapılacaktır.

Kıymet takdir bedelleri bir yıl süre ile geçerli olacaktır.

47

Belediyece yapılacak satışlarda satış bedeli, en az yüzde onu peşin ödenmek üzere beş yıla kadar taksitlendirilebilecektir. Taksit tutarlarına kanuni faiz oranının yarısı uygulanacaktır. Beş yılı aşmamak üzere taksit süresi ve sayısı ile taksitlendirme alt sınırını belirlemeye ilgili belediyeler yetkilidir. 4706 Sayılı Kanunun geçici 4. maddesi kapsamında Hazine adına tescil edilen taşınmazlardan belediyelere devredilenlerin belediyelerce yapı sahiplerine satışı ve genel hükümlere göre değerlendirilmesi işlemleri, aynı Kanunun 5. maddesine göre yapılacaktır. Satış bedelleri Belediyeler tarafından tahsil edilmeyecek, satış bedellerinin tamamı alıcısı tarafından ilgili defterdarlık veya mal müdürlüğü hesabına yatırılacaktır. Hesap numaraları devir aşamasında ilgili belediyeye bildirilecek, belediye tarafından de vatandaşlara duyurulacaktır. Tahsil edilen bu bedeller hiçbir şekilde haczedilemeyecektir.

Devredilen taşınmazların belediyece satılması halinde; taşınmaza, satın alan kişiye ve bedele ilişkin bilgiler ile bedelin ödenme şekli, taksitle ödeme halinde taksitlerin sayısını, tutarını gösteren satış sözleşmesi, satış bedelinin yatırıldığını gösteren makbuzun bir örneği, kadastral parsel üzerinden yapılan satışlarda tapu kütüğüne şerh konulduğunu gösteren tapu kaydı veya tapu senedi örneği ile alıcıdan alınan taahhütname, defterdarlık veya mal müdürlüğüne gönderilecektir. Devredilen taşınmazlar, belediye adına tapuya tescil edildiği tarihten itibaren üç yıl içerisinde yapı sahipleri ile bunların kanuni ve akdi halefleri tarafından satın alınmaması ya da belediyece genel hükümlere göre değerlendirilememesi halinde, belediyenin muvafakatine ve hükme gerek olmaksızın Hazine adına resen tescil edilecektir.

Belediyelere verilen üç yıllık sürenin sonunda satışı yapılamadığı için Hazine adına tescil edilen taşınmazların aynı Kanun maddesi uyarınca değerlendirilmesi amacıyla 4706 Sayılı Kanunun 5. maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan “Bu süre Bakanlık tarafından beş yıla kadar uzatılabilir.” hükmü uyarınca yeniden belediyelerine devredilmesine veya devir süresinin uzatılmasına yönelik taleplerde ise taşınmazın belediyeye devredildiği tarih ile taşınmazın Hazine adına tescil edildiği tarih arasında belediyece taşınmazın satışına ilişkin yapılan işlemler hakkında ayrıntılı bilgi talep edilmesi ve zorunlu nedenlerden dolayı (idari dava, imar planında yapılan değişiklik vb.) bu işlemin gerçekleşmediği veya yapı sahiplerine doğrudan satış haklarını kullanabilmeleri için