Destekten yoksun kalan eĢ, destekten yoksun kalma tazminatı isteme hakkına
sahiptir. Destekten yoksun kalma tazminatı talep eden sağ kalan eĢin bu tazminatı talep
edebilmesi için kadın ya da erkek olmasının bir önemi yoktur
71.
EĢini kaybeden kiĢinin bakım ihtiyacı kural olarak hayatı boyunca devam eder.
Muhtemel yaĢam süresi esas alınarak destek süresi belirlenir. EĢinin ölmesi sebebiyle
67 “Dava konusu olayda, davacılardan F…‟nın geçirdiği trafik kazası sırasında 13 haftalık hamile oldu-
ğu kazaya bağlı olarak düĢük yaptığı doktor raporları ile anlaĢılmaktadır. 13 haftalık hamileliğin dü- Ģük ile sonlanması durumunda cenin, sağ olarak doğmadığı için kiĢilik kazanamamıĢtır. KiĢilik kaza- namadığından hak ehliyeti de bulunmayan ceninin ileride davacılara destek olacağı da düĢünüle- mez.”, Y4HD., 16.06.2010, 11806/7278, www.lexpera.com.tr (22.05.2019).
68 GÜLEÇ UÇAKHAN„a göre, “Bu kararda geçen olayda davacı anne, ölen cenine hamile kalabilmek
için tedavi olduklarını, ileri sürerek bu olayda kaybettiği için destekten yoksunluk zararı talep edeceği yerde kendi beden tamlığının ihlali çerçevesinde uğradığı zararı talep etseydi doğru olurdu kanısın- dayım.”, s. 674.
69 “Davacıların maddi durumlarının ve gelirlerinin pek fazla ve yeterli derecede bulunması ve ölenin
gelir ve yardımına muhtaç olmaları, davacıların destekten yoksun kalma tazminatı talep etmelerine mani değildir. Nitekim destekten yoksun kalma yalnız parasal yardım olarak düĢünülemez. Evladın bayram günlerinde anne ve babayı ziyareti ve evde ailesine yardımcı olması her türlü hastalık ve sair sıkıntılarında yardıma koĢma görevi maddi desteğin kapsamında kabul edilmelidir.”, Y19HD., 06.10.1992, 2629/4737, www.kazanci.com (22.05.2019).
70 “KardeĢlerin de birbirine destek olmaları mümkündür. Ancak, kardeĢin gerçek destekliğinden bahse-
debilmek için öncelikle ölenin gelirinin yeterli olması diğer bir ifade ile desteğin refah halinde bu- lunması ve bunun davacılarca ispatlanması gerekir.”, Y21HD., 02.11.2015, 8859/19323, www.yargitay.gov.tr (04.10.2018); Aynı yönde, “Davacılardan Fatime ile Özlem, bekar olduklarını ve kardeĢleri olan desteğin kendilerine baktığını iddia ederek destekten yoksun kalma tazminatı iste- miĢlerdir. Yerel Mahkemece anılan davacıların otuz yaĢlarında evlenecekleri varsayımı ile otuz yaĢ- larına kadar destekten yoksun kalma tazminatı hesaplayan bilirkiĢi raporuna göre istekleri kabul edilmiĢtir. Yerel Mahkemece olay gününde 25 yaĢında olan davacı Fatime ile 21 yaĢında olan diğer davacı Özlem‟in yaĢları gözetilerek ölen kardeĢin desteğinden yoksun kalmadıkları sonucuna varıla- rak davanın reddi gerekir.”, Y4HD., 09.02.2010, 7444/1042, www.yargitay.gov.tr (22.05.2019);
EREN, Genel Hükümler, s. 779. 71
78
sağ kalan diğer eĢin yeniden evlenmesi ya da bir iĢte çalıĢmaya baĢlamasıyla birlikte
bakım ihtiyacı sona erer. EĢinin ölümü sebebiyle çalıĢmaya baĢlayan sağ kalan diğer
eĢin elde ettiği gelir, ölen eĢinin kendisine sağladığı destekten daha az değilse destekten
yoksun kalma tazminatı talep edemez. Sağ kalan eĢin çalıĢması sebebiyle elde ettiği
gelir, ölen eĢinin desteğinden az ise aradaki fark destekten yoksun kalma tazminatı ola-
rak istenebilir
72.
Sağ kalan eĢin erkek olması halinde, destekten yoksun kalma tazminatı onun
bakım ihtiyacı olan süre ile sınırlıdır
73.
Geride kalan eĢin evlenmesi de bakım ihtiyacını ortadan kaldırabilir. Destekten
yoksun kalma tazminatına iliĢkin dava devam ederken evlilik yapılmıĢsa, bu tazminatın
hesabı, eĢin ölüm tarihi ile diğer sağ kalan eĢin yeniden evlenme tarihi arasındaki süreye
göre hesaplanır
74.
Yargıtay‟ın bir kararına göre, dul kalan eĢ karar tarihinde evli değilse destekten
yoksun kalma tazminatının hesaplanmasında eĢin evlenme Ģansı dikkate alınır
75.
72 SÜZEK, s. 461; SERATLI, s. 97 vd.; YAġAR, s. 75, 76. 73
SÜMER, s. 231; ÖZDEMĠR, s. 550.
74 SERATLI, s. 97 vd.; SÜMER, s. 231.
75 “Dul kalan eĢin yeniden evlenme Ģansının belirlenmesinde aile bağlarına, sosyal ve ekonomik duru-
muna, kiĢiliğine, çocuk sayısına, ülke Ģartlarına ve yörenin töresel koĢullarına bakılarak bir sonuca varılması gerekir. Bu hususta, gerektiğinde konusunun uzmanı bilirkiĢilerin görüĢ ve düĢüncesine de baĢvurulabilir. Uygulamada, dul eĢin yeniden evlenme Ģansının belirlenmesinde daha çok, hazır tab- lolardan yararlanılmaktadır. En sık baĢvurulan Ġsviçreli Hans Moser‟in tablosuyla Askeri Yüksek Ġda- re Mahkemesi tarafından kullanılan tablodur. Moser‟in Tablosu 1940‟tan önceye ait olup, günümüz koĢullarına ve ülkemiz Ģartlarına uyduğu söylenemez. Yine, Ġsviçre kaynaklı Stauffer/Schaetzle tab- losu daha yakın tarihli ise de, bu tablonun da Türkiye KoĢulları dikkate alınarak hazırlanmadığı açık- tır. Bu durumda, Askeri Yüksek Ġdare Mahkemesi tarafından kullanılan tablonun mevcut koĢullarda ülkemiz koĢullarına daha çok uyumlu olduğu değerlendirilebilir. (Hukuk Genel Kurulunun 02.02.2011 gün; 2010/4-712 Esas, 2011/4 Kararı) Yukarıdaki yüzdeler, çocuksuz eĢler için olup, AYĠM uygulamasında 18 yaĢından küçük her çocuk için %5 indirim yapılmaktadır. Yalnızca kadınlar için düzenlenmiĢ bu tabloların erkeklere uygulanmasında, DĠE‟nin (TÜĠK‟in) erkeklerin kadınlara oranla %77,13 daha fazla evlenme Ģansları olduğuna iliĢkin saptamasından yararlanılmaktadır. Dul eĢin yeniden evlenme olasılığı, olay tarihindeki yaĢına göre değil hüküm tarihine en yakın rapor tari- hindeki yaĢına göre saptanmalıdır.”, Y10HD., 31.03.2016, 28056/4647, www.yargitay.gov.tr (04.10.2018); Aynı yönde, “Destekten yoksun kalan eĢin yeniden evlenme olasılığı, zararı azaltan du- rumlardan sayılmakta; olasılığın oranına göre tazminattan indirim yapılması gerekmektedir. Dul eĢ dava bitmeden evlenmiĢse, destek tazminatı, önceki eĢinin ölüm tarihi ile yeniden evlenme tarihi ara- sındaki süreye göre hesaplanması gerekir. Çünkü, yeniden evlenmekle yeni bir destek bulduğu kabûl edilmektedir. ġu kadar ki, ölen eĢinin gelir durumuna oranla, yeni eĢinin geliri daha düĢükse, aradaki farkın tazminat olarak ödetilmesi gerekir. Dul kalan eĢin yeniden evlenme Ģansının belirlenmesinde aile bağlarına, sosyal ve ekonomik durumuna, kiĢiliğine, çocuk sayısına, ülke Ģartlarına ve yörenin tö- resel koĢullarına bakılarak bir sonuca varılması gerekir. Bu hususta, gerektiğinde konusunun uzmanı bilirkiĢilerin görüĢ ve düĢüncesine de baĢvurulabilir. Uygulamada, dul eĢin yeniden evlenme Ģansının belirlenmesinde daha çok, hazır tablolardan yararlanılmaktadır. En sık baĢvurulan Ġsviçreli Hans Mo- ser‟in tablosu ile Askeri Yüksek Ġdare Mahkemesi tarafından kullanılan tablodur. Moser‟in tablosu