Artırmaya Yol Açmasına İlişkin Bulgu ve Yorumlar
Araştırmanın ilk alt amacında, ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamaların, sınıfa uygun öğrenci davranışlarına öğretmenlerin ödüllendirmelerini artırmalarına yol açıp açmadığını belirlemektir. Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerin uygun davranışlarını ödüllendirmeleri için ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek dersi işlemeleri istenmiştir. Bu uygulamaya bağlı olarak araştırma kapsamındaki üç öğretmenin başlama düzeyinde ve eklenmiş övgü sözcüklerinin yer aldığı ders planının uygulaması sonunda ödüllendirme davranışlarının düzeyine ilişkin bulgular Grafik 1’de verilmiştir.
Grafik 1. Ders Planlarına Ödüllendirme İpuçları Eklenerek Yapılan Uygulamaların Öğretmenlerin Uygun Öğrenci Davranışlarını Ödüllendirmelerini Artırmasına Yol Açmasına ve Etkililiğine İlişkin Grafik
0 20 40 60 80 100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 B ir inci Ö ğr et m en Başlama Düzeyi (A)
Ödüllendirme İpuçları Uygulaması (B) 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 İk inci Ö ğr et m en 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Ü çünc ü Ö ğr et m en OTURUMLAR Ödüllendir me D avr anışl arının Yüz de si
Birinci öğretmen başlama düzeyinin (A) birinci oturumunda 0 (%0), ikinci oturumunda 2 (%5), üçüncü oturumunda 2 (%5), ortalama 0.6 (%1.6) ödüllendirme davranışı sergilemiştir. Grafik 1’de görüldüğü gibi başlama düzeyinde öğretmenlerin ödüllendirme yüzdeleri %0 ile %5 arasında değişmektedir.
Birinci öğretmen, bir haftalık ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar (B) sırasında ise en az 26 (%65), en fazla 36 (%90), ortalama 32 (%80) ödüllendirme davranışı sergilemiştir. Grafik 1’de görüldüğü gibi uygulama (B) sırasında öğretmenlerin ödüllendirme yüzdeleri %65 ile %90 arasında gerçekleşmiştir.
Birinci öğretmen ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar (B) evresinde, sınıfa uygun öğrenci davranışlarını ödüllendirme düzeyini, başlama düzeyine göre yatay eksenden uzaklaştığından artırdığı görülmektedir. Uygulama düzeyindeki ödüllendirme eğrisi dalgalı ama artan bir seyir izlemiştir. Öğretmene sağlanan ödüllendirme ipuçları öğretmenin ödüllendirmelerini artırmaya yol açmıştır. Ancak dalgalı seyir izlediğinden kararlılık kazanmamıştır. Öğretmenin ödüllendirme davranışlarının sayısı inişli çıkışlı olmakla birlikte artma eğiliminde olduğu izlenimini vermektedir.
İkinci öğretmen başlama düzeyi (A) evresindeki üç oturumda, birinci oturumda 6 (%15), ikinci oturumda 2 (%5) ve üçüncü oturumda 0 (%0) olmak üzere, ortalama 2.6 (%6.67) ödüllendirme davranışı sergilemiştir.
İkinci öğretmen, bir haftalık ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar (B) sırasında ise en az 22 (%55), en fazla 35 (%87.5) olmak üzere, ortalama 30 (%74) ödüllendirme davranışı sergilemiştir. Grafik 1’de görüldüğü gibi ikinci öğretmen ödüllendirme davranışını %55 ile %87.5 oranları arasında sergilemiştir
İkinci öğretmenin ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar başladıktan sonra ilk oturumda 22 (%55), kez gerçekleşen ödüllendirme davranışı, başlama düzeyinde elde edilen verilerin düzeyine göre yatay eksenden daha yukarıda olmakla birlikte, sonraki oturumlarda bu düzey farkı 35’e (%87.5) kadar çıkmış ve başlama düzeyine göre yatay eksenden uzaklaşmış bir seyirde sürmüştür. Ödüllendirme ipuçlarının, ikinci öğretmenin sınıfa uygun öğrenci davranışlarını ödüllendirmelerini artırmalarına yol açmıştır. Elde edilen sonuç, ikinci öğretmenin
ödüllendirme davranışındaki artışın uygulama sürecinden kaynaklanabileceği izlenimini vermektedir.
Grafik 1’de görüldüğü gibi üçüncü öğretmen başlama düzeyi (A) evresindeki üç oturumda, birinci oturumda 3 (%7.5) ikinci oturumda 0 (%0), üçüncü oturumda 3 (%7.5) olmak üzere, ortalama 1.6 (%4.16) ödüllendirme davranışı sergilemiştir.
Üçüncü öğretmen, bir haftalık ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar (B) sırasında ise en az 19 (%47.5), en fazla 31 (%77.5) olmak üzere, ortalama 25.6 (%64) ödüllendirme davranışı sergilemiştir.
Ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamaya başlandıktan sonra, ilk oturumda ödüllendirme davranışları başlangıçta belirgin olarak artmıştır. Ancak uygulama (B) evresi boyunca önce artış göstererek dalgalı bir seyir izlemiştir. Uygulama (B) evresi boyunca elde edilen eğri, başlama düzeyiyle karşılaştırıldığında, yatay eksenden yukarıda gerçekleşmiştir. Ödüllendirme ipuçlarının, üçüncü öğretmenin sınıfa uygun öğrenci davranışlarını ödüllendirmelerini artırmalarına yol açtığı söylenebilir. Elde edilen sonuç, üçüncü öğretmenin ödüllendirme davranışındaki artışın, ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamaların öğretmenlerin ödüllendirmelerini artırdığı izlenimini vermektedir.
3.2. Ders Planlarına Ödüllendirme İpuçları Eklenerek Yapılan Uygulamaların Öğretmenlerin Uygun Öğrenci Davranışlarını Ödüllendirmelerini Artırmadaki Etkililiğine İlişkin Bulgu ve Yorumlar
Araştırmanın ikinci alt amacında, ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamaların, öğretmenlerin sınıfa uygun öğrenci davranışlarını ödüllendirmelerini artırmada etkili olup olmadığı incelenmiştir. Bu amaca yönelik olarak, uygulama süreci sonunda; üç öğretmenin ödüllendirme davranışlarının etkililiğine ilişkin bulgular da Grafik 1’de gösterilmiştir.
Grafik 1 incelendiğinde birinci öğretmen başlama düzeyinin (A) üç oturumunda ortalama 0.6 (%1.6) ödüllendirme davranışı sergilemiş ve başlama düzeyinde öğretmenlerin ödüllendirme yüzdeleri % 0 ile % 5 arasında değişmektedir.
Birinci öğretmenle, başlama düzeyi (A) verileri alınırken ikinci ve üçüncü öğretmen ödüllendirme davranışlarıyla ilgili olarak yoklama oturumları yapılmıştır.
İkinci öğretmenle yapılan birinci yoklama oturumunda 4 (%10) ikinci yoklama oturumunda 2 (%5) ödüllendirme davranışı sergilediği; üçüncü öğretmenle yapılan birinci yoklama oturumunda 3 (%7.5) ikinci yoklama oturumunda 4 (%10) ödüllendirme davranışı sergilediği ve sürdürdüğü görülmektedir. Yoklama oturumlarında ikinci ve üçüncü öğretmenler ortalama % 8.12 düzeyinde ödüllendirme davranışı sergilemişlerdir.
Birinci öğretmen, bir haftalık ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar (B) sırasında ise ortalama 32 (%80) ödüllendirme davranışı sergilemiştir. Grafik 1’de görüldüğü gibi uygulama (B) sırasında birinci öğretmenin ödüllendirme yüzdeleri % 65 ile % 90 arasında gerçekleşmiştir. Ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek uygulanmaya başlandıktan sonra ilk oturumda 26 (%65) kez gerçekleşen ödüllendirme davranışı, başlama düzeyinde elde edilen verilerin düzeyine göre yatay eksenden oldukça yukarıda sürmüştür. Birinci öğretmenle ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulama öğretmen ödüllendirmelerini artırırken, ikinci ve üçüncü öğretmenden alınan yoklamalar aynı kalmıştır.
İkinci öğretmen başlama düzeyi (A) evresindeki üç oturumda, ortalama 2.6 (%6.67) ödüllendirme davranışı sergilemiştir. Üçüncü öğretmenle yapılan yoklama oturumlarında, üçüncü öğretmenin birinci yoklama oturumunda 2 (%5) ikinci yoklama oturumunda 2 (%5) ödüllendirme davranışı sergilediği ve aşağı yukarı kararlı bir şeklide sürdürdüğü görülmüştür.
İkinci öğretmen, ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar (B) sırasında ise en az 22 (%55), en fazla 35 (%87.5) olmak üzere, ortalama 30 (%74) ödüllendirme davranışı sergilemiştir. Grafik 4’de görüldüğü gibi öğretmen ödüllendirme davranışını % 55 ile % 87.5 oranları arasında sergilemiştir. Ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamaya başladıktan sonra ikinci öğretmenin ödüllendirme davranışları, başlama düzeyinde elde edilen verilere göre yatay eksenden yukarıda gerçekleşmiştir. Sonraki oturumlarda bu düzey farkı 35’e (%87.5) kadar çıkmış, başlama düzeyine göre yatay eksenden uzaklaşmış bir seyirde sürmüştür. Ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamaya başlandıktan sonra artmıştır. Uygulama (B) ise kararlı bir seyir izlemiştir. Uygulama
(B), başlama düzeyiyle karşılaştırıldığında, yatay eksenden yukarıda gerçekleşmiştir. İkinci öğretmenle ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar ölçütü karşıladığından dolayı üçüncü öğretmenin başlama düzeyi verilerinin toplanmasına geçilmiştir.
Üçüncü öğretmenin başlama düzeyi (A) evresinde ödüllendirme davranışını gösteren veriler, en az 0 (%0) ve en çok 3 (%7.5) arasında değişmiş ve yoklama oturumlarında olduğu gibi yatay eksene aynı uzaklıkta kalmıştır. Üçüncü öğretmen, bir haftalık ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar (B) sırasında ise en az 19 (%47.5), en fazla 31 (%77.5) olmak üzere, ortalama 25.6 (%64) ödüllendirme davranışı sergilemiştir. Uygulama sürecinde elde edilen veriler, başlama düzeyinde elde edilen verilere göre yatay eksenden daha yukarıda, ancak dalgalı bir seyirde sürmüştür. Üçüncü öğretmenin ile ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar başlandıktan sonra, ilk oturumda ödüllendirme davranışları başlangıçta belirgin olarak artmıştır. Ancak uygulama (B) evresi boyunca oldukça dalgalı ve artan bir seyir izlemiştir. Uygulama (B) evresi boyunca elde edilen eğri, başlama düzeyiyle karşılaştırıldığında, yatay eksenden yukarıda gerçekleşmiştir. Uygulama sürecinin son iki oturumunda ise, veriler kararlı bir seyir izlemiştir.
Her üç öğretmende ders planlarına ödüllendirme ipuçları eklenerek yapılan uygulamalar başladığında ödüllendirme davranışlarında artma görülmüş ve veriler dalgalı bir seyir izleyerek artma eğilimine girmiştir. Bu artma, başlama düzeyi eğrisine göre oldukça yukarıda gerçekleşmiştir. Ders planlarına eklenen övgü sözcükleri öğretmenlerin ödüllendirme davranışlarını artırmada etkilidir denilebilir.
3.3. Ders Planlarına Ödüllendirme İpuçları Eklenerek Yapılan