B. Doldurma Amacıyla Yapılan Uygulama İmar
6- Denizcilik Müsteşarlığı
3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince 1/1000 ölçekli uygulama imar planının onaylanması öncesinde, Denizcilik Müsteşarlığı’nın görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında ilgili kuruma 15.03.2009 tarih ve 27170 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Kıyı Tesisi Yapım Taleplerinin Değerlendirilmesine Dair Tebliğ” (Tebliğ No:2009/2) esasları doğrultusunda kıyı tesisi yapımına yönelik olarak Denizcilik Müsteşarlığı tarafından görüş verilmektedir363. Yine faaliyete geçirilmesi talep edilen kıyı tesislerine de Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine
İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik doğrultusunda Müsteşarlıkça işletme izni verilmektedir364.
Kıyı Tesislerinde İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve Kıyı Tesisi Yapım Taleplerinin Değerlendirilmesine Dair Tebliğin zaman içinde uygulanması amacıyla yayımlanan pek çok genelgeyi sadeleştirmek ve uygulamada birlik sağlamak amacıyla 18.11.2009 tarih ve 2009/9 sayılı Kıyı Tesisi
İşletme İzni ve Yapım Talepleri Genelgesi yürürlüğe girmiştir365. “Kıyı Tesislerine
İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”366 ve “Kıyı Tesisi Yapım Taleplerinin Değerlendirilmesine Dair Tebliğ” in uygulanması amacıyla 2009/9 sayılı Kıyı Tesisleri İşletme İzni ve Yapım Talepleri Genelgesi ile aşağıdaki hususlara açıklık getirilmeye çalışılmıştır.
363Kıyı Tesisi Yapım Taleplerinin Değerlendirilmesine Dair Tebliğ” (Tebliğ No:2009/2), RG. 27170,
T 15.03.2009.
364Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, RG. 26438,
T: 18.02.2007.
365
Bu Genelge ile Denizcilik Müsteşarlığı 08.10.2001 tarihli ve 6123 sayılı “Kıyı Yapıları” konulu, 11.06.2003 tarihli ve 3737 sayılı “Kıyı Yapıları “ konulu, 24.09.2003 tarihli ve 6255 sayılı “Limanlarda LPG Elleçlenmesi” konulu, 03.10.2003 tarihli ve 6443 sayılı “Kıyı Yapıları “ konulu, 03.12.2003 tarihli ve 7605 sayılı“Kıyı Yapıları “ konulu, 23.03.2004 tarihli ve 1540 sayılı“Limanlarda LPG Elleçlenmesi”, 23.12.2008 tarihli ve 41795 sayılı “Komisyon Teşkili” konulu, 13.02.2009 tarihli ve 4972 sayılı “Özel ve Turizm Amaçlı Kıyı Tesisleri” konulu Müsteşarlık yazıları ile 14.07.2008 tarihli ve 24474 sayılı “Kıyı Tesisleri İşletme İzinleri” konulu 2008/5 Genelge, 06.05.2009 tarihli ve 14847 sayılı “Fizibilite Raporu” konulu Makam Olurunu yürürlükten kaldırmıştır.
366
Uygulamada karşılaşılan problemlerin çözümüne yönelik olarak bu Yönetmeliğin bazı maddelerinde yapılan esaslı değişiklikleri içeren, “Yönetmelik Değişikliği” 01.07.2009 tarihli ve 27275 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup, bu değişiklikteki en önemli hususlar, Geçici Madde 2 ve Eklerde yer almaktadır.
Bölge müdürlükleri ve bölge müdürlüğü ile aynı bina içinde olmayan yoğun liman başkanlıklarında (İzmit, Ambarlı, Tuzla, İskenderun, Aliağa gibi), mevzuatta belirtilen İnceleme, Tespit ve Denetleme Komisyonuna (İTDK) uygun uzmanlaşma sağlanacak şekilde ISPS Kod367 uygulamaları, kıyı yapıları ve su ürünleri yetiştiriciliği taleplerinde ihtisaslaşma amaçlı personel tahsisi yapılarak, gorevlendirilecek iki kişi ve liman başkanı ile birlikte en az üç kişiden oluşan bir komisyon kurulacaktır. Bu komisyonun inceleme yapmasındaki asıl amaç, tesisin mahallindeki durumunun incelenmesidir. Asıl ya da onaylı belge bazındaki inceleme ve karar, İdarenin merkez teşkilatınca verilecektir. Tesise yönelik planlara, izinlere, onaylara, taahhütnamelere ilişkin belge asılları merkez teşkilatınca arşivlenecek, taşrada tesise ilişkin olarak suret belgelerden bir arşiv oluşturulabilecektir.
Kıyı Tesisi Yapım Taleplerinin Değerlendirilmesine Dair Tebliğ’in md.5/2’de368 hangi tesisler için fizibilite raporunun isteneceği, md.9’da369 ise
367
11 Eylül 2001 tarihinde Amerika' da meydana gelen terör olaylarından sonra sınır tanımayan uluslararası terör olaylarının ciddi hedefi haline gelebilecek olan gemi ve limanların bu tarz olaylara karşı korunmasına yönelik olarak yapılacak çalışmaların ve planların uluslararası denizcilik örgütü (IMO) tarafından Kasım 2001’ de yapılan 22.Genel Kurul toplantısında gündeme getirilmesi neticesi meydana gelen uluslararası gemi ve liman tesisleri güvenlik (ISPS) kodu standartlarıdır. IMO genel kurulu tarafından bu konuda alınabilecek tedbirlere ilişkin çalışma yapması amacıyla deniz güvenlik komitesi (MSC) yetkilendirilmiştir. Bu komite tarafından yapılan çalışmalar sonrasında gemilerin ve liman tesislerinin güvenliğine yönelik yeni tedbirleri içeren ISPS kod oluşturulmuştur.
Bu yeni tedbirlerin zorunlu olarak ve en kısa sürede uygulamaya girebilmesi amacıyla ISPS kod'un ülkemizin de taraf olduğu 1974 tarihli Denizde Uluslararası Can Emniyeti Sözleşmesi (SOLAS) 'a eklenmesi kararlaştırılmış ve bu amaçla SOLAS diplomatik konferansı 12 Aralık 2002 tarihinde toplanmıştır. Deniz yoluyla olabilecek terör eylemlerinin önlenmesine yönelik tedbirler Solas 74 bölüm 11’de kabul edilen değişiklik (11-1) ve ilavelerle (11-2) uluslararası gemi ve liman tesisleri güvenlik (ISPS) kodu olarak eklenmiş ve 01 Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe girmesi tüm akit devletlerce kabul edilmiştir. http://www.denizcilerbirligi.com/hizmetlerimiz-isps.html, erişim: 16.03.2010.
368Kıyı Tesisi Yapım Taleplerinin Değerlendirilmesine Dair Tebliğ md.5/2“Fizibilite raporu, imar planı onaylı kıyı tesisinde yapılacak ilâve, revizyon, değişiklik vb. gibi teklif planlar ile halihazırda mevcut olan kıyı tesislerine yönelik teklif imar planları için istenmez. Kamu yatırımı olan projelerde, plan açıklama raporu yeterli kabul edilecek olup İdare tarafından istenilmesi durumunda Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’na sunulan veya İdare tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca hazırlanmış olan fizibilite raporu üzerinden değerlendirme yapılacaktır.”
369Fizibilite raporlarının içeriği söz konusu Tebliğ’de (md.9) şu şekilde sıralanmıştır:
“ (1) Yetkili kuruluşlarca hazırlanacak fizibilite raporları aşağıdaki bilgi ve analizleri içermelidir. a) Proje ile ilgili genel bilgiler:
1) Projenin yeri.
2) Projenin tanımı, amacı ve hizmet sağlayacağı alanlar.
3) Komşu tesisler (mevcut tesisler, imar planı onaylanmış potansiyel komşu tesisler). 4) Projenin genel özellikleri ve kapasite seçimi.
b) Proje sahasının tanıtılması: 1) Coğrafî konumu.
fizibilite raporunun içeriği belirtilmiştir. Bu çerçevede her türlü sıvı-kuru-dökme yük, konteyner, Ro-Ro gibi yüklerin tahmil, tahliye ve yolcuların indirilip bindirilmesine yönelik yapılması planlanan limancılık faaliyetleri ile ilgili kıyı tesisleri için fizibilite raporu istenilecek olup, bu niteliklerin dışında kalan, gemilere gümrüksüz eşya satışı yapmak ve kumanya, yakıt, su temin etmek amaçlı faaliyet gösteren, kılavuzluk ve römorkaj hizmetlerine yönelik olarak kullanılan deniz araçlarına hizmet veren kıyı yapıları ile ticarî amaçlı olmayan kıyı yapıları, deşarj amaçlı veya benzeri boru hatları, kablo hatları ile rekreaktif, sportif, güneşlenme amaçlı iskelelerden bu amaçlar dışında kullanılmamak kaydıyla fizibilite raporu istenmeyecektir370.
2) Topoğrafik ve batimetrik durumu.
3) Genel jeoloji ve deprem durumu.
4) Meteorolojik özellikleri ve iklim durumu.
5) Tesisin ulaşım ağına (karayolu, demiryolu, havayolu ve diğer deniz yolları) irtibatı. 6) Arazi mülkiyeti ve araziden yararlanma durumu.
c) Bölgedeki ulusal ve uluslararası deniz ticareti:
1) Dünya ve Türkiye ekonomisinde yaşanan gelişmeler. 2) Piyasa beklentileri.
3) İstihdam durumu.
4) Liman hinterlandının genel yapısı.
5) Bölgedeki yük (yolcu veya yat sayısı) dağılımı. 6) Bölgedeki mevcut yük (yolcu veya yat) trafiği.
7) Bölgenin gelecekteki yükleme boşaltma (yolcu veya yat sayısı) talep tahmini. 8) Bölgedeki yat turizmi ve yat limanları.
ç) Planlanan kıyı tesisinin özellikleri:
1) Deniz yapılarının tasarımı, liman konfigürasyonunun uygunluğu (rıhtım, iskele ve mendireklerin tasarımı, saha kullanımının verimliliği).
2) Kara tesislerinin tasarımı (iskele/rıhtım üzerindeki yolların transfer için yeterliliği). 3) Alt–üst yapı özellikleri.
4) Planlanan liman elleçleme, transfer ve istifleme ekipmanları. 5) Ekipmanların kapasite ve özellikleri.
6) Gümrükleme, dokümantasyon ve yük bilgileri. 7) Yük elleçleme ve depolama teknolojileri. 8) Açık-kapalı depolama imkânları.
9) Enerji planlaması. 10) Bakım imkânları.
11) Kıyı tesisinin değişik gemi tipine göre derinlik (draft) konfigürasyonu. d) Yatırımın maliyeti:
1) Genel kabuller.
2) Yatırım planı ve iş takvimi. 3) Yatırım giderleri.
e) Sonuç ve öneriler, yönetici özeti.
(2) Fizibilite raporunun (c) ve (ç) bölümünde istenen bilgiler, araştırma ve inceleme konuları; kıyı tesisinin tipine, kullanım amacına, yanaşacak gemiye ve elleçlenecek yük cinsine göre değişiklik gösterebilir.”
3621 sayılı Kıyı Kanunu kapsamında 1/1000 ölçekli uygulama imar planı gerekmeyen, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın ilgili Genelgesi371 dahilinde yalnızca denize girme, güneşlenme ve amatör su sporları gibi faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla yapılan ahşap iskeleler için Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanmayacaktır. Bu tür iskelelerin yapılmasını müteakip, gerekli takip ve denetimi ilgili liman başkanlığınca yapılacaktır372.
3621 sayılı Kıyı Kanunu kapsamında 1/1000 ölçekli uygulama imar planı onaylatılarak yapılan özel veya turizm amaçlı iskeleler için Kıyı Tesislerine İşletme
İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikteki (md.15) hükümler uygulanacaktır373.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın 24.03.2010 tarihli Genelgesi’nde 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümleri kapsamında uygulama imar planı kararı ile Kıyı Kanunu’nun 6. ve 7.maddeleri ile Yönetmeliğin 13.maddesinde belirtilen yapı ve tesislere ait tekliflere ilişkin olarak, 491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili diğer mevzuat uyarınca Denizcilik Müsteşarlığı’nın seyir emniyeti ve deniz güvenliği yönünden görüş bildirmesi gerektiği belirtilmiştir.
371 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın B.09.0.TAU.0.17.00.00/1502-4111 Sayılı tarih: 15 Haziran
2006 Genelgesi’nde “Ahşap iskeleler; kıyının kamuya açık kullanımını engellememek şartıyla, 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı yapılmaksızın kıyı çizgisinden itibaren en fazla -2,20 metre su derinliğini geçmeyecek şekilde, en fazla 20 metre boyunda ve 2,5 metre eninde olmak üzere ve ucunda (veya açıkta, karayla bağlantısız) 5mx5m boyutlarında en fazla bir adet platformu olan, seyir emniyeti ve deniz güvenliği ve denizden yararlanma bakımından ihtiyaç duyulduğunda ilgililerince kaldırılacağının taahhüt edilmesi kaydı ile sökülebilir nitelikte ve tamamı ahşap malzeme veya çelik boru kazık üzerine ahşap kaplama kullanılmak veya yüzer elemanlardan teşkil edilmek suretiyle (ponton) yalnızca denize girme, güneşlenme ve amatör su sporları gibi faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla yapılan iskeledir”.
372
Kıyı Tesisi İşletme İzni ve Yapım Talepleri Hakkında Genelge, md.4.
373
İlgi Yönetmelik md.15 şu şekildedir: “İdare, 3621 sayılı Kıyı kanunu kapsamında yer almakla birlikte; EK-1, EK-2, EK-3, EK-4 ve EK-5'de belirtilenlerin dışında kalan, özel veya turizm amaçlı kullanıma tahsis edilmiş iskele, rıhtım ve benzeri kıyı tesisleri için, basitleştirilmiş uygulamalar getirebilir, bu Yönetmeliğin hükümlerinin bazılarından muaf tutabilir.”.
C.Yatırımcılar Tarafından Doldurma ve Kurutma Suretiyle Elde Edilen