Deneysel İşlem Süreci

Uygulama 12.12.2011 tarihinde başlayarak uygulanan başarı testi ve tutum ölçeği için ayrılan saatler hariç, haftada 3 saat olarak 5 haftada toplam 15 ders saati sürmüştür.

Uygulama hem deney grubunda hem de kontrol grubunda araştırmacı tarafından gerçekleştirmiştir.

Öğretim etkinlikleri “Ürettiklerimiz” ünitesinde gerçekleştirilmiştir.

Kontrol grubunda; Öğrenci ders kitabı, Öğrenci çalışma kitabı ve Türkiye Bölgeler haritası dışında bir materyal kullanılmamıştır. Uygulayıcı Öğretmen Kılavuz Kitabına bağlı kalarak öğretim sürecini tamamlamıştır.

Öğretmenin daha çok hakim olduğu, ders kitabından yapılan metin okumaları, öğrenci çalışma kitabında yer alan etkinlikler ve ünite sonunda yer alan değerlendirme

sorularına yer verilmiştir. Öğrencilerle ders daha çok tartışma ve soru- cevap teknikleriyle işlenmiştir.

Deney grubunda; Öğrencilere çalışmanın sonunda not verilmeyeceği söylenmiş, böylece öğrencilerin not korkusu ve sınav stresinden kurtulmaları sağlanmıştır.

Öğrenciler yanlarında su ve tatlı yiyecekler getirmeleri konusunda teşvik edilmiş ve öğrencilere derste rahatlıkla yiyebilecekleri söylenmiştir.

Öğrencilerin ders esnasında rahatça hareket edebilecekleri söylenmiş ve ortam buna göre tasarlanmıştır.

Sınıfın havalandırılmış olmasına dikkat ediliştir.

Öğretim etkinlikleri bazen bireysel, bazen grupla gerçekleştirilmiştir.

Sınıfta bilgisayar bulunmadığı için genellikle bilgisayar laboratuvarında işlenmiştir.

İşlenen konulara ilişkin görseller duvarlara asılmış ve diğer konuya kadar orada kalmıştır.

İlk ders saatinde öğrencilere beyin tanıtılmış ve neden beyni tanırsak daha kolay öğrenebiliriz sorusunun yanıtı aranmıştır.

Derslerin hepsinde görseller, sunumlar, videolar, klasik müzik eşliğinde çalışma kağıtları, bedensel aktiviteler; genelinde internetten yapılan öğrenci araştırmaları, oyun, pandomim gibi etkinlikler kullanılmıştır.

Ders planları genel hatlarıyla EK 8’de verildiği taslağa uygun olarak hazırlanmıştır.

Deneysel işlem süreci boyunca kullanılan resimler, videolar, müzikler, slaytlar ve çalışma kağıtları EK 9’daki ders planlarından özetlenerek aşağıdaki gibi belirtilebilir:

Ders Planı_1:

Resimler: A4 boyunda arkası renkli kartonlara yapıştırılarak sınıfın uygun olan yerinde öğrenciler gelmeden sergilenmesi için hazırlanır. Kullanılan resimler: beynin yapısı,

sağ- sol küreler, zihin haritası, ekonomik faaliyetlerin tarım- hayvancılık- madencilik- turizm- sanayi ve ticaret olduğunu gösteren 10 adet resim kullanılmıştır.

Videolar: BBC’ye ait olan “The Human Brain” isimli kırk dokuz dakikalık videonun 1.48- 2.26; 4.44-7.55; 39.17- 42.08 dakikaların kesilerek oluşturulmuş toplamda 7 dakika süren bir video gösterisidir. Bu kesitlerde insan beyninin neleri nasıl yaptığı çocukların ilgisini çekecek ve anlaşılır şekilde anlatılmıştır.

Zambak Yayınları Sosyal Bilgiler Dersi Fasikülü 2010 yayınları eğitim CD’si ile dört dakikalık bir video gösterimi daha olmuştur. Bu CD’de ekonomik faaliyetlerin tanımı ve aşamalarından bahsedilmektedir.

Sunumlar: “Zamana yenik düşen meslekler” adına 15 slaytlık, “Meslekler” olarak 8 slaytlık ve “Geleceğin Meslekleri” olarak da 11 slaytlık toplam 34 slaytlık bir gösteri yapılmıştır.

Ekonomik faaliyetleri tanıtan 15 slaytlık bir sunum daha gerçekleştirilmiştir.

Çalışma kağıtları: “Acaba ne yapsam?” ve “Bulmaca Çözelim” adlı EK 10’ da verilen Çalışma Kağıdı 1 ve Çalışma Kağıdı 2 kullanılmıştır.

Müzikler: Mozart’ın Sonata for Piano K. 457 in C minor klasik müziği kullanılmıştır.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel,el,kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme etkinliği: Öğrenme Günlüğü (Çalışma Kağıdı-3) kullanılmıştır.

Ders Planı_2:

Resimler: A4 boyutunda İç Anadolu Bölgesi ile ilgili olarak; tahıl, baklagil, patates,

şeker pancarı; küçük baş hayvan olarak tiftik keçisi ve koyun; turizm yerleri olarak peri bacaları, Mevlana müzesi ve kaplıcaları gösteren arkası renkli kartonlara basılı 7 adet görsel kullanılmıştır.

Sunum: Bölgede ekonomik faaliyet olarak en yaygın tarımın olduğu, tarımsal üretimde ülke ekonomisine katkısının en fazla tahıl ve baklagiller grubu, patates, haşhaş, küçükbaş hayvancılık ve kaplıca resimlerinden oluşan 30 slaytlık gösteri yapılır.

Çalışma Kağıtları: EK 10’ da verilen Çalışma Kağıdı 4 “Bulmaca Çözelim” kullanılmıştır.

Müzikler: Klasik müzik olarak Mozart’s Greatest Violin Piece adlı müzik kullanılır.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel,el,kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme etkinliği: Öğrenciler elde ettikleri bilgileri zihin haritası oluşturarak yansıtırlar.

Ders Planı_3:

Resimler: Karadeniz Bölgesi’ne ait olan çay tarlaları, balıklar, bal, fındık, orman, göl, maden ocağı ve kemençe resimleri A4 kağıdına arkası renkli kartonlara yapıştırılarak hazırlanmış 8 görsel kullanılmıştır.

Videolar: İsmail Turut’un “horon kemençe yeni yeni yeni” adlı video klibi eşliğinde girmeleri sağlanır. Bu video klipte Karadeniz Bölgesi’ne ait olan balık tava, kara lahana dolması, bal, horon çeken insanlar, yaylalar, Uzungöl, orman manzaralarına yer verilmiştir.

Sunum: Karadeniz Bölgesi’nde görülen ekonomik faaliyetlerin nelerden etkilendiğini ve neleri etkilediğini anlatan 32 adet slayttan power point sunusu öğrencilerle birlikte işlenir.

Müzikler: Klasik müzik olarak Mozart Sonata for two pianos KV 448 in D_ major kullanılır.

“Çaykara horonu” müziği eşliğinde dans edilerek öğrencilerin enerjilerini atmaları ve eğlenmeleri sağlanır.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel,el,kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme etkinliği: Öğrencilerden bir dergide mizah yazarı olduklarını düşünmeleri ve dergiye haftalık yazı yazdıklarını hayal etmeleri istenir. Bu haftaki konu

Karadeniz Bölgesi’ni ekonomik faaliyetlerle tanıtmaktır. Öğrencilerden “Bu Benim Fıkram” adlı çalışma kağıdı-5’e fıkra yazmaları istenir.

Ders Planı_4:

Resimler: Akdeniz Bölgesi ile uygun olan muz, turunçgil, gül, mısır, yerfıstığı, pamuk, sera, deniz ve turist, Hatay Sen Pierre Kilisesi, Antalya Antik Tiyatro, Antalya Manavgat Şelalesi, Burdur İnsuyu Mağarası, Mersin Kız Kulesi, Çukurova’da pamuk resimleri A4 kağıdında arkası renkli kartonlar olarak toplam 16 görsel sınıf duvarında uygun yerlerde sergilenir.

Videolar: Öğrencilere öğrenilenlerin tekrarı için www. ilkögretimvideo. com adresinden indirilen videonun 4- 6.26 arasındaki dakikalar izlettirilir.

Ercankavakderelioğlu’nun sayfasındaki Burdur yöresine ait olan teke hortlartması oyunu üç dakikada izlettirilir.

Sunum: Akdeniz Bölgesi’nde yetiştirilen tarım ürünlerini gösteren sunum 24 slaytta, grafikle birlikte verilmiştir. Buradaki amaç öğrencilerin aynı zamanda matematik dersindeki grafik okuma becerilerini kullanmalarını sağlamaktır.

Koku: Gül suyu.

Çalışma Kağıtları: Çalışma kağıdı 6 “Ben Akdeniz Bölgesi’nin Ülkemize Hediyesiyim” verilir, gerekli dönütler oluşturulur. Çalışma Kağıdı-7 “Benim Mesleğim” verilir, gerekli dönütler yapılır.

Müzikler: Beethoven symphony no: 6 klasik müziği çalınır.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel,el,kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme Etkinlikleri: Öğrencilerden dörtlü gruplar oluşturarak afiş hazırlamaları istenir.

Öğrencilere EK-11’deki “Akran değerlendirme formu” verilerek arkadaşlarını değerlendirmeleri sağlanır.

Ders Planı_5:

Resimler: Ders ile ilgili olarak Van Gölü, Ağrı Dağı, Karakaya ve Keban Barajları, Tortum Şelalesi, İshak Paşa Sarayı, kayısı, arıcılık, büyükbaş hayvancılık ve küçükbaş hayvancılık resimleri toplam 10 adet olmak üzere A4 boyutundaki kağıtlara arkalarında renkli kartonlarla birlikte uygun yerlerde sergilenir.

Videolar: Öğrencilere Doğu Anadolu Bölgesi’nde yaşayan insanların karşılaştıkları zorlukları özellikle kardan dolayı yaşadıklarını anlatan www. atv. com adresinden indirilen 2 dakikalık bir video izlettirilir.

Sunumlar: Buradaki sunum on altı slayttan oluşmuştur. Bu slaytlarda bu bölgede tarım alanları az olduğu için daha çok hayvancılığın ön plana çıktığı, arıcılığın önemli bir faaliyet olduğu, maden çeşitliliği ve rezervleri bakımından ülkemizin en zengin bölgesi olduğu vurgulanır.

Çalışma Kağıtları: Çalışma kağıdı-8“Doğu Anadolu Bölgesi İçin Eşleştirelim” dağıtılır.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel,el,kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme Etkinliği: Öğrencilere bu bölgede yaşamayı isteyip istemedikleri ve bunun nedenlerini, eğer orda yaşasalar ne gibi sorunlarla karşılaşacakları, bu sorunlara ne gibi çözümler getirebilecekleri sorulur. Öğrencilere düşünmeleri için yeterli zaman verilir. Çalışma Kâğıdı-9 “Çözüm Arıyorum” verilerek öğrencilerin çözüm üretmeleri sağlanır. Gönüllü öğrencilere söz verilir.

Ders Planı_6:

Resimler: Bu ders için uygun olarak antepfıstığı, Nemrut Dağı, karpuz, pamuk, kırmızı mercimek, Atatürk Barajı, petrol, tütün ve Balıklı Göl’ü anlatan A4 boyutunda arkasında renkli kartonlar yer alan görseller uygun yerlerde sergilenir.

Bu bölge için özel bir önemi olan GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi)’ ın bu bölgeye sağladığı katkıları gösteren A3 boyutundaki görsel uygun bir yere yerleştirilir.

Videolar: Öğrencilere GAP Projesini anlatan youtube.flv’den indirilen “GAP’la gelen dönüşüm” isimli 3 dakikalık bir video izlettirilir.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde görülen ekonomik faaliyetlerin nelerden etkilendiğini ve neleri etkilediğini anlatması için www.ilkögretimvideo.com adresinden indirilen videonun 3.58- 6.20 dakikaları arasında kalan bölümü izlettirilir.

Çalışma Kâğıtları: Çalışma kâğıdı 10 “Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Özelliklerini Biliyorum” dağıtılır, sonunda gerekli dönütler verilir.

Müzikler: Mozart Piano Sonata in C_K 545 (1_2)_1st klasik müziği kullanılır.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel,el,kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme Etkinliği: Kart eşleştirme etkinliği yapılır. Çalışma kağıdı-11’de sorular ve cevapları verilmiştir. Bunun için sınıf mevcudunun yarısı kadar kartlara soru yazılır. Yarısı kadar da numaralandırılmış kartlara cevapları yazılır. İki dakika içinde öğrencilerin soru cevap şeklinde eşleşmeleri beklenir. Öğrencilere neden birbirleriyle eşleştikleri sorulur.

Ders Planı_7:

Resimler: Ders ile ilgili olarak haşhaş, Efes Antik Kenti, ülke ihtiyacının yarısının karşılandığı ürünler olarak üzüm, zeytin, tütün ve pamuk, incir, Uluslar arası İzmir Fuarı, Pamukkale, Saat Kulesi resimleri A4 ebadındaki 10 görsel çıkarılıp arkalarına renkli kartonlar yapıştırılarak duvardaki uygun yerlere yapıştırılmıştır.

Videolar: Öğrenciler sınıfa harmandalı zeybek müziğine eşlik eden üç dakikalık video gösterisiyle birlikte girerler.

Sunumlar: Ege Bölgesi’nde görülen ekonomik faaliyetlerin nelerden etkilendiğini ve neleri etkilediğini anlatan power point sunusu öğrencilerle işlenir. Bu bölge için yirmi dört konu içerikli slayt, üç de değerlendirme içerikli slayta yer verilmiştir.

Öğrencilere altı şapkanın özelliklerini anlatan sekiz slaytlık bir power point sunusu izlettirilir. Ayrıca açıklamalar yapılır.

Çalışma Kâğıtları: Çalışma kâğıdı 12 “Gemi Kalkıyor” ve gemi maketleri dağıtılır.

Müzikler: Mozart Sonata for two pianos KV 448 in D_major klasik müziği kullanılır.

Şarkıcı Yaşar’ın “Vakit yok gemi kalkıyor artık” müziği kullanılır.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel,el,kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme Etkinliği: Öğrencilerden kendilerine en uygun gelen şapka rengini seçmeleri istenir. Ege Bölgesinde yapılan ekonomik faaliyetleri kendi seçtikleri şapkaya uygun olarak değerlendirmeleri istenir. Çalışma Kâğıdı 13 dağıtılır.

Ders Planı_8:

Resimler: İstanbul Boğazı, Kız Kulesi, sanayi, Çanakkale Şehitliği, ipek böceği, ayçiçeği, pirin, hizmet sektörü,kümes hayvancılığı ve büyükbaş hayvancılık, zeytin- mısır- fındık ve buğdaydan oluşan toplam 14 görsel A4 kâğıtlarına çıkarılır, arkaları renkli kartona yapıştırılarak, uygun yerlerde sergilenir.

Videolar: Marmara Bölgesi’nin ve ülkemizin en gelişmiş şehri olan İstanbul’u tanıtmak amacıyla Sertap Erener’in İstanbul şarkısına çekilmiş özel video klibi kullanılır.

Sunumlar: Bu bölge için otuz iki slaytta konu anlatımının yapıldığı, dört slaytta da genel konu değerlendirmesinin yapıldığı toplam otuz altı slayta yer verilmiştir. Ayrıca bölgenin ülke ekonomisine tarım- sanayi ve hizmet sektöründeki değerleri pasta grafik şeklide verilmiş, öğrencilerin yorumlamaları beklenmiştir.

Öğrencilere çoklu zekâ türlerini ve özelliklerini anlatan on slaytlık kısa bir power point sunusu izlettirilir. Ayrıca açıklamalar yapılır.

Çalışma Kâğıtları: Çalışma kağıdı 14 “Kelime Oluşturuyorum” ve yapboz parçaları dağıtılır.

Marmara Bölgesinde yapılan ekonomik faaliyetleri kendi seçtikleri zekâ türüne uygun olarak değerlendirmeleri istenir. “Ben Marmara’yı Böyle Tanıtırım” adlı çalışma kağıdı15 verilir.

Müzikler: Mendelsson’a ait Symphony n.4 Op. 90 ‘İtalian’ in A_ 3 Con Moto Modera klasik müziği kullanılır.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel,el,kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme Etkinliği: Öğrenciler seçtikleri zekâ türüne göre bölgeyi tanıtırlar Ardından öğrencilere EK-11’deki “öz değerlendirme formu” verilerek öğrencilerin kendilerini değerlendirmeleri sağlanır.

Ders Planı_9:

Resimler: Ders ile ilgili olarak ekmeğin yapım aşamaları; tarladaki buğday- harmanlanması-un- fırında pişmesi ve ekmek olması görsel olarak sergilenir.

Ekonomik faaliyetlerin sanayi- ticaret- madencilik- tarım- hayvancılık-turizm sektörlerinden oluştuğunu aktaran görsel A3 boyutunda sınıfta uygun olan yere sergilenmek üzere yerleştirilir.

Videolar: Ekmeğin yapım aşamalarını gösteren video izlettirilir. Bu video www.nenasıl.com adresinden indirilmiştir.

İsrafla ilgili olarak www.ntv.com adresinden ekmek israfına bağlı olan yaşanan zararı anlatan üç dakikalık bir video izlettirilir.

Hizmet ve üretim sektörünün ne demek oldukları açıklanır, bunları kısaca tekrarlamak amacıyla Zambak yayınları 2010 sosyal bilgiler fasikülü 2. CD’sine ait on dakikalık video izlettirilir.

Sunumlar: Sınıfta sergilenen ekmeğin aşamalarını gösteren görsele ait slayta değinilir. İnsan ve ekonomiyle ilişkili olarak hazırlanan on dokuz slaytlık bir sunum öğrencilerle birlikte işlenir.

Çalışma Kâğıtları: “Yatırım Danışmanı Olarak Ben” adlı çalışma kâğıdı16dağıtılır.

Müzikler: Beethoven’a ait Moonlight Sonata (Mvt.1) hafif bir klasik müzik ortama eşlik eder.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel,el,kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme Etkinliği: Öğrencilerden ekonomide insan etkisini anlatan bir şiir yazmaları istenir. Bunun için “Benim Şiirim” adlı çalışma kâğıdı 18 dağıtılır.

Ders Planı_10:

Resimler: Ders ile ilgili olarak girişimciliğin tanımının ve girişimci insanın özelliklerinin yer aldığı A3 boyutundaki görsel uygun bir yerde sergilenir.

Sunumlar: Üretime katılma hakkında hazırlanan on iki slaytlık sunum gösterilir.

Çalışma Kağıtları: Öğrencilere “Bence Üretim” adlı çalışma kağıdı-19 dağıtılır öğrencilerin kendi cevaplarını oluşturmaları istenir.

Müzikler: Beethoven Piano Sonata No_14 in C # minor (moonlight) klasik müziği kullanılır.

Hareket: Öğrenciler, öğretmen rehberliğinde boyun, bel, el, kol kaslarını çalıştıran hareket yaparlar. Ardından biraz su içilir.

Değerlendirme Etkinliği: Öğrencilerden bir ürün tasarlamaları istenir. Bunun için oyun hamuru verilir. Öğrenciler çalışmaları tamamlandıktan sonra ürünleriyle ilgili bilgileri doldurmak için “Ürün Tasarlayalım” adlı çalışma kâğıdı-20 alırlar. Öğrencilere de EK- 11’deki “Bunları da Öğrendim” adlı değerlendirme formu verilerek, öğrencilerin kendi öğrenmelerini ölçmeleri beklenir.

Uygulama 14.01.2012 tarihinde sona ermiştir.