Deney ve Kontrol Grupları Affetme Esnekliği, Stresle BaĢa Çıkma, Dini BaĢa

BÖLÜM 3. BULGULAR

3.1. Deney ve Kontrol Grupları Affetme Esnekliği, Stresle BaĢa Çıkma, Dini BaĢa

Tablo 3: Deney ve Kontrol Grupları Affetme Esnekliği Ön Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Ölçek/

Ölçüm Alt Ölçekler

Grupla

r N

Bağımsız Gruplar Ġçin t-Testi

Levene's Testi Standart sapma Sd t P F P Affetme Esnekliği/ Öntest Tanıma Deney 10 3,19 0,54 18 0,45 0,63 0,48 0,49 Kontrol 10 3,06 0,66 18 ĠçselleĢtirme Deney 10 3,31 0,46 18 -1,91 0,06 0,77 0,39 Kontrol 10 3,76 0,56 18 Uygulama Deney 10 2,72 0,51 18 -0,39 0,71 0,07 0,78 Kontrol 10 2,81 0,53 18

Tablo 3‟de deney ve kontrol Gruplarının Affetme Esnekliği Ön Test puan ortalamaları, standart sapmaları t- değerleri ve önemlilik düzeyleri incelenmiĢtir.

Buna göre, affı tanıma deney gurubu ortalama puanları ( x = 3,19), st (s= 0,54), kontrol gurubu affı tanıma ortalama puanları ( x =3,06), st (s= 0,66) olduğu gözlemlenmiĢtir. Deney gurubu affı içselleĢtirme alt boyut ortalama puanları ( x =3,31), st (s=0,46) olduğu, kontrol gurubu affı içselleĢtirme ortalama puanları ( x =3,76), st (s= 0,56) olduğu gözlemlenmiĢtir. Deney gurubu affı uygulama ortalama puanları ( x =2,72), st (s=0,51), kontrol gurubu affı uygulama ortalama ( x =2,81), st (s= 0,53) olduğu gözlemlendi. Deney ve kontrol grupları açısından Affı Tanıma alt boyutu incelendiğinde [ t(18)= 0,45, p<0,05 ]düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından Affı içselleĢtirme alt boyutu incelendiğinde [ t(18)= -1,91, p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından Affı Uygulama alt boyutu incelendiğinde t_{(18)= -0,39,}p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir.

Tablo 4: Deney ve Kontrol Grupları Stresle BaĢa Çıkma Ön Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Ölçek

Ölçüm Alt Ölçekler Gruplar N

Bağımsız Gruplar Ġçin t-Testi Levene's Testi

x Standart sapma Sd t P F P Stresle BaĢa Çıkma/ Öntest Dine Sığınma Deney 10 1,21 0,53 18 -0,48 0,63 0,017 0,898 Kontrol 10 1,31 0,51 18 DıĢ Yardım Arama Deney 10 2,64 0,62 18 -0,37 0,71 0,607 0,446 Kontrol 10 2,74 0,45 18 Aktif Planlama Deney 10 2,51 0,66 18 -0,59 0,56 0,241 0,63 Kontrol 10 2,67 0,53 18 Kaçma Duy. Eyl Deney 10 1,79 0,77 18 0,41 0,69 2,673 0,119 Kontrol 10 1,67 0,56 18 Kaçma Biyo. Kim Deney 10 0,31 0,43 18 -0,76 0,45 0,168 0,686 Kontrol 10 0,45 0,43 18 BiliĢsel Yeniden Yapılandırma Deney 10 1,73 0,59 18 -0,61 0,55 0,667 0,425 Kontrol 10 1,87 0,44 18

Tablo 4‟de deney ve kontrol grupları stresle baĢa çıkma ön test puan ortalamaları standart sapmaları t- değerleri ve önemlilik düzeyleri incelenmiĢtir. Buna göre, Dine Sığınma deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,21), st (s= 0,53) olduğu, kontrol gurubu ortalama puanları ( x =1,31), st (s=0,51) olduğu gözlemlenmiĢtir.

DıĢ Yardım Arama deney gurubu ortalama puanları ( x =2,64), st (s=0,62) olduğu, DıĢ Yardım Arama kontrol gurubu ortalama puanları ( x =2,74), st (s= 0,45) olduğu gözlemlenmiĢtir. Aktif Planlama deney gurubu ortalama puanları ( x = 2,51), st (s= 0,66) olduğu, Aktif Planlama kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 2,67), st (s= 0,53) olduğu

gözlemlenmiĢtir. Kaçma DuyuĢsal Eylemsel deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,79), st (s= 0,77) olduğu, Kaçma DuyuĢsal Eylemsel kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,67), st (s= 0,56) olduğu gözlemlenmiĢtir. Kaçma Biyo-Kimyasal deney gurubu ortalama puanları ( x =0,31), st (s= 0,43) olduğu, Kaçma Biyo-Kimyasal kontrol gurubu ortalama puanları ( x =0,45), st (s=0,43) olduğu gözlemlenmiĢtir. BiliĢsel Yeniden Yapılandırma deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,73), st (s= 0,59) olduğu, BiliĢsel Yeniden Yapılandırma kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,87), st (s= 0,44) olduğu gözlemlenmiĢtir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dine Sığınma alt boyut t(18)= -0,48, p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde DıĢ Yardım Arama alt boyut [ t(18)= -0,37, p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Aktif Planlama alt boyut [ t(18)= -0,59, p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Kaçma DuyuĢsal Eylemsel alt boyut [ t_{(18)= 0,41,} p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Kaçma Biyo-Kimyasal alt boyut [ t(18)= -0,76, p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde BiliĢsel Yeniden Yapılandırma alt boyut [ t(18)= -0,61, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir.

Tablo 5: Deney ve Kontrol Grupları Dini BaĢ Etme Ön Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Ölçek

Ölçüm Alt Ölçekler Gruplar N

Bağımsız Gruplar Ġçin t-Testi Levene's Testi

x Standart sapma ^Sd ^t ^P ^F ^P Dini BaĢ Etme/ Öntest Manevi Tem. D.B. Deney 10 1,36 0,33 18 -1,47 0,159 0,031 0,862 Kontrol 10 1,56 0,27 18 Ġyi ameller Bulunma Deney 10 1,53 0,39 18 -0,21 0,836 0,669 0,424 Kontrol 10 1,56 0,31 18 Dini Destek Deney 10 1,36 0,51 18 -1,16 0,261 0,126 0,727 Kontrol 10 1,59 0,37 18 Dini Yalvarma Deney 10 1,41 0,62 18 0,98 0,923 2,005 0,174 Kontrol 10 1,37 0,51 18 Dini Kaçınma Deney 10 0,61 0,37 18 1,08 0,292 0,379 0,546 Kontrol 10 0,41 0,44 18 Dini Memnuniyetsizlik Deney 10 0,31 0,34 18 0,17 0,866 1,288 0,271 Kontrol 10 0,27 0,29 18

Tablo 5‟ de Deney ve Kontrol Grupları Dini BaĢ Etme Ön Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri incelenmiĢtir. Buna göre, Manevi Temelli Dini BaĢ Etme deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,36), st (s=0,33) olduğu, Manevi Temelli Dini BaĢ Etme kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,56), st (s= 0,27) olduğu gözlemlenmiĢtir. Ġyi Amellerde Bulunma deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,53), st (s= 0,39) olduğu, Ġyi Amellerde Bulunma kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,56), st (s= 0,31) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Destek deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,36), st (s= 0,51) olduğu, Dini Destek kontrol gurubu

ortalama puanları ( x = 1,59), st (s= 0,37) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Yalvarma deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,41), st (s= 0,62) olduğu, Dini yalvarma kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,37), st (s= 0,51) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Kaçınma deney gurubu ortalama puanları ( x =0,61), st (s= 0,37) olduğu, Dini Kaçınma kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 0,41), st (s= 0,44) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Memnuniyetsizlik deney gurubu ortalama puanları ( x = 0,31), st (s= 0,34) olduğu, Dini Memnuniyetsizlik kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 0,27) st (s= 0,29) olduğu gözlemlenmiĢtir.

Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Manevi Temelli Dini BaĢ Etme alt boyut [ t(18)= -1,47, p<0,05 ]düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Ġyi Amellerde Bulunma alt boyut [ t(18)= -0,21, p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Destek alt boyut [ t(18)= -1,16, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Yalvarma alt boyut [ t(18)= 0,98, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Kaçınma alt boyut [ t(18)= 1,08, p<0,05]düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Memnuniyetsizlik alt boyut [ t(18)= 0,17,

Tablo 6: Deney ve Kontrol Grupları Empati Ön Test Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Tablo 6‟ da Deney Ve Kontrol Grupları Empati Ön Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri incelenmiĢtir. Buna göre, Duygusal alt boyut deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,21), st (s= 0,26) olduğu, Duygusal alt boyut kontrol gurubu ortalama puanları (x =1,28), st (s= 0,23) olduğu gözlemlenmiĢtir.

BiliĢsel alt boyut deney gurubu ortalama puanları ( x = 0,93), st (s= 0,19) olduğu, BiliĢsel alt boyut kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 0,94), st (s= 0,17) olduğu gözlemlenmiĢtir. Toplam deney gurubu ortalama puanları ( x = 0,98), st (s= 0,18) olduğu, Toplam kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 0,92), st (s= 0,14) olduğu gözlemlenmiĢtir.

Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde DuyuĢsal alt boyut [t(18)=-0,755,

p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. BiliĢsel alt boyut [t_(18)=-0,083,p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Toplamda [t_(18)=-0,792,p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir.

Ölçek Ölçüm

Alt

Ölçekler Gruplar N

Bağımsız Gruplar Ġçin t-Testi Levene's Testi

x Standart sapma Sd t P F P Empati/ Öntest Duygusal Deney 10 1,21 0,26 18 -0,755 0,461 0,303 0,589 Kontrol 10 1,28 0,23 18 BiliĢsel Deney 10 0,93 0,19 18 -0,083 0,935 0,178 0,678 Kontrol 10 0,94 0,17 18 Toplam Deney 10 0,98 0,18 18 -0,792 0,439 1,819 0,194 Kontrol 10 0,92 0,14 18

3.2. Deney ve Kontrol Grupları Affetme Esnekliği, Stresle BaĢa Çıkma, Dini BaĢa Çıkma ve Empati Ġle Ġlgili Son Test Puan Ortalamaları Arasındaki Farka ĠliĢkin Bulgular.

Tablo 7: Deney ve Kontrol Grupları affetme Esnekliği Son Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Affetme Esnekliği Ölçeği

GRUPLAR Sontest Ortalama Std. Sapma Sd t P

Deney Tanıma 4,32 0,60 18 6,022 0,000 Kontrol 3,08 0,26 Deney ĠçselleĢtirme 4,48 0,61 18 4,485 0,000 Kontrol 3,26 0,61 Deney Toplam 4,22 0,56 18 5,023 0,000 Kontrol 3,15 0,37

Tablo 7‟de Deney Ve Kontrol Grupları Affetme Esnekliği Son Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri incelenmiĢtir.

Buna göre, deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Affı Tanıma alt boyut ortalama puanı ( x = 4,32), standart sapma st (s=,60) olduğu, kontrol grubu Affı Tanıma alt boyut ortalama puanı (x = 3,08), st(s=,26) olduğu görülmüĢtür.

Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Affı ĠçselleĢtirme alt boyut ortalama puanı ( x = 4,48), standart sapma st (s=,61) olduğu, kontrol grubu Affı Tanıma alt boyut ortalama puanı ( x = 3,26), st(s=,61) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Affı Uygulama alt boyut ortalama puanı ( x = 4,22), standart sapma st (s=,56) olduğu, kontrol grubu Affı Tanıma alt boyut ortalama puanı ( x = 3,15), st(s=,37) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Affı Tanıma alt boyut [t_(18)=-6,022,p<0,05] düzeyinde

fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Affı ĠçselleĢtirme alt boyut [t(18)=-4,485, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Uygulama alt boyut [t(18)=-5,023, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur.

Tablo 8: Deney ve Kontrol Grupları Stresle BaĢa Çıkma Son Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Stresle BaĢa Çıkma Ölçeği

GRUPLAR Sontest Ortalama Std. Sapma Sd t P

Deney Dine Sığınma 2,98 1,12 18 3,953 ,001 Kontrol 1,46 ,50 Deney DıĢ Yardım Arama 2,86 ,69 18 1,510 ,148 Kontrol 2,39 ,69 Deney Aktif Planlama 3,30 ,39 18 3,645 ,002 Kontrol 2,74 ,29 Deney Kaçma Duygusal-Eylemsel 0,89 ,36 18 -2,763 ,013 Kontrol 1,27 ,25 Deney Kaçma Biyo-Kimyasal ,18 ,47 18 -,402 ,692 Kontrol ,28 ,63 Deney

BiliĢsel Yeniden Yapılandırma

3,04 ,71

18 4,318 ,000

Kontrol 1,90 ,45

Tablo 8‟de Deney Ve Kontrol Grupları Stresle BaĢa Çıkma Son Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri incelenmiĢtir.

Buna göre, deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Dine Sığınma alt boyut ortalama puanı ( x = 2,98), standart sapma st (s=1,12) olduğu, kontrol

grubu Dine Sığınma alt boyut ortalama puanı ( x = 1,46), st(s=,50) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu DıĢ Yardım Arama alt boyut ortalama puanı ( x = 2,86), standart sapma st (s=,69) olduğu, kontrol grubu DıĢ Yardım Arama alt boyut ortalama puanı ( x = 2,39), st(s=,69) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Aktif Planlama alt boyut ortalama puanı ( x = 3,30), standart sapma st (s=,39) olduğu, kontrol grubu Aktif Planlama alt boyut ortalama puanı ( x = 2,74), st(s=,29) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Kaçma Eylemsel Duygusal alt boyut ortalama puanı ( x = ,89), standart sapma st (s=,36) olduğu, kontrol grubu Kaçma Eylemsel Duygusal alt boyut ortalama puanı ( x = 1,27), st(s=,25) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Kaçma Biyo-Kimyasal alt boyut ortalama puanı ( x = ,18), standart sapma st (s=,47) olduğu, kontrol grubu Kaçma Biyo-Kimyasal alt boyut ortalama puanı ( x = ,28), st(s=,63) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu BiliĢsel Yeniden Yapılandırma alt boyut ortalama puanı ( x = 3,04), standart sapma st (s=,71) olduğu, kontrol grubu BiliĢsel Yeniden Yapılandırma alt boyut ortalama puanı ( x = 1,90), st(s=,45) olduğu görülmüĢtür.

Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dine Sığınma alt boyut [t(18)=-3,953,

p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde DıĢ Yardım Arama alt boyut [t(18)=-1,510, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Aktif Planlama alt boyut [t(18)=-3,645, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Kaçma Duygusal Eylemsel alt boyut [t(18)= -2,763, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Kaçma Biyo-Kimyasal alt boyut [t(18)= -402, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde BiliĢsel Yeniden Yapılandırma alt boyut [t(18)=-4,318, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur.

100

Tablo 9: Deney ve Kontrol Grupları Dini BaĢa Çıkma Son Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Tablo 9‟da Deney Ve Kontrol Grupları Dini BaĢ Etme Son Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri incelenmiĢtir. Buna göre Manevi Temelli Dini BaĢ Etme deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,73), st (s=,21) olduğu, Manevi Temelli Dini BaĢ Etme kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,63), st (s= ,25) olduğu gözlemlenmiĢtir. Ġyi Amellerde Bulunma deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,90), st (s=,16) olduğu, Ġyi Amellerde Bulunma kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,70), st (s=,33) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Destek deney gurubu

Dini BaĢa Çıkma Ölçeği

GRUPLAR Sontest Ortalama Std. Sapma Sd t P

Deney Manevi Temelli 1,73 ,21 18 ,976 ,342 Kontrol 1,63 ,25 Deney Ġyi Amellerde Bulunma 1,90 ,16 18 1,716 ,103 Kontrol 1,70 ,33 Deney Dini Destek 1,80 ,42 18 ,192 ,85 Kontrol 1,77 ,35 Deney Dini Yalvarma ,80 ,39 18 -2,108 ,049 Kontrol 1,25 ,55 Deney Dini Kaçınma ,08 ,12 18 -4,714 ,000 Kontrol ,57 ,31 Deney Dini Memnuniyetsizlik ,55 ,51 18 1,301 ,210 Kontrol ,30 ,33

101

ortalama puanları ( x = 1,80), st (s=,42) olduğu, Dini Destek kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,77), st (s= ,35) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Yalvarma deney gurubu ortalama puanları ( x = ,80), st (s= ,39) olduğu, Dini yalvarma kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,25), st (s= ,55) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Kaçınma deney gurubu ortalama puanları ( x = ,08), st (s=,12) olduğu, Dini Kaçınma kontrol gurubu ortalama puanları ( x = ,57), st (s= ,31) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Memnuniyetsizlik deney gurubu ortalama puanları ( x = ,55), st (s= ,51) olduğu, Dini Memnuniyetsizlik kontrol gurubu ortalama puanları ( x = ,30) st (s= ,33) olduğu gözlemlenmiĢtir.

Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Manevi Temelli Dini BaĢ Etme alt boyut [ t(18)= ,976, p<0,05 ]düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Ġyi Amellerde Bulunma alt boyut [ t(18)= 1,716, p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Destek alt boyut [ t(18)= ,192, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Yalvarma alt boyut [ t(18)= -2,108, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Kaçınma alt boyut [ t(18)= -4,714, p<0,05]düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Memnuniyetsizlik alt boyu [ t(18)= 1,301,

p<0,05 ]düzeyinde fark anlamlı değildir.

Gerçeklik terapisi yönelimli Dini baĢa Çıkma Psiko Eğitim Programı Dini BaĢa Çıkma diğer alt boyutları kullanmada bir artıĢa katkı sağlamakla beraber, dini kaçınma boyutunda fark daha anlamlı bulunmuĢtur. Dini kaçınma alt boyutu her Ģeyin çözümünü tanrının mucizelerine bağlayan bir tutum olduğundan buna mukabil seçim kuramı da davranıĢlarımızı biz kontrol edebiliriz Ģeklinde yaklaĢım sergilediğinden program mucize beklentisini anlamlı derecede azaltmıĢtır denilebilir.

102

Tablo 10: Deney ve Kontrol Grupları Empati Son Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Empati

GRUPLAR ^Sontest ^Ortalama

Std. Sapma ^Sd ^t ^P Deney BiliĢsel 3,38 ,86 18 7,500 ,000 Kontrol 1,15 ,38 Deney Duygusal 3,78 ,99 18 7,377 ,000 Kontrol 1,43 ,17 Deney Empati Toplam 3,54 ,95 18 7,602 ,000 Kontrol 1,14 30

Tablo 10‟ da Deney Ve Kontrol Grupları Empati Ön Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri incelenmiĢtir. Buna göre, Duygusal alt boyut deney gurubu ortalama puanları ( x = 3,38), st (s= ,86) olduğu, Duygusal alt boyut kontrol gurubu ortalama puanları ( x =1,15), st (s= ,38) olduğu gözlemlenmiĢtir. BiliĢsel alt boyut deney gurubu ortalama puanları ( x = 3,78), st (s= ,99) olduğu, BiliĢsel alt boyut kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,43), st (s= ,17) olduğu gözlemlenmiĢtir. Toplam deney gurubu ortalama puanları (x = 3,54), st (s= ,95) olduğu, Toplam kontrol

gurubu ortalama puanları ( x = 1,14), st (s= ,30) olduğu gözlemlenmiĢtir.

Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde DuyuĢsal alt boyut [t(18)=-7,500

p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. BiliĢsel alt boyut [t_(18)=7,377,p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Toplamda [t(18)=7,602, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur.

103

3.3. Deney ve Kontrol Grupları Affetme Esnekliği, Stresle BaĢa Çıkma, Dini BaĢa Çıkma ve Empati Ġzleme Test Puan Ortalamaları Arasındaki Farka ĠliĢkin Bulgular.

Tablo 11: Deney ve Kontrol Grupları Affetme Esnekliği Ġzleme Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Affetme Esnekliği

GRUPLAR Ġzleme Ortalama Std. Sapma Sd t P

Deney Tanıma 4,33 ,59 18 6,179 ,000 Kontrol 3,08 ,26 Deney ĠçselleĢtirme 4,56 ,40 18 5,636 ,000 Kontrol 3,26 61 Deney Uygulama 4,32 ,62 18 5,118 ,000 Kontrol 3,15 ,37

Tablo 11‟de Deney Ve Kontrol Grupları Affetme Esnekliği Ġzleme Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri incelenmiĢtir.

Buna göre, deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Affı Tanıma alt boyut ortalama puanı ( x = 4,33), standart sapma st (s=,59) olduğu, kontrol grubu Affı Tanıma alt boyut ortalama puanı ( x = 3,08), st(s=,26) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Affı ĠçselleĢtirme alt boyut ortalama puanı ( x = 4,56), standart sapma st (s=,40) olduğu, kontrol grubu Affı Tanıma alt boyut ortalama puanı ( x = 3,26), st(s=,61) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Affı Uygulama alt boyut ortalama puanı ( x = 4,32), standart sapma st (s=,62) olduğu, kontrol grubu Affı Tanıma alt boyut ortalama puanı ( x = 3,15), st(s=,37) olduğu görülmüĢtür.

Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Affı Tanıma alt boyut [t(18)= 6,179,

104

incelendiğinde Affı ĠçselleĢtirme alt boyut [t(18)= 5,636, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Uygulama alt boyut [t(18)= 5,118, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur.

Tablo 12: Deney ve Kontrol Grupları Stresle BaĢa Çıkma Ġzleme Test Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Stresle BaĢa Çıkma

GRUPLAR Ġzleme Testi Ortalama ^Std.

Sapma ^Sd ^t ^P Deney Dine Sığınma 2,98 1,13 18 0,291 0,774 Kontrol 2,87 0,49 Deney DıĢ Yardım Arama 2,60 0,60 18 0,732 0,474 Kontrol 2,39 0,69 Deney Aktif Planlama 2,30 0,39 18 3,645 0,002 Kontrol 2,74 0,29 Deney Kaçma Duygusal-Eylemsel 0,94 0,33 18 -0,755 0,46 Kontrol 1,07 0,42 Deney Kaçma Biyo-Kimyasal 0,18 0,47 18 -0,402 0,692 Kontrol 0,28 0,63 Deney BiliĢsel Yeniden Yapılandırma 3,04 0,71 18 2,728 0,014 Kontrol 2,26 0,57

Tablo 12‟de Deney Ve Kontrol Grupları Stresle BaĢa Çıkma Ġzleme Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri incelenmiĢtir.

Buna göre, deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Dine Sığınma alt boyut ortalama puanı ( x = 2,98), standart sapma st (s=1,13) olduğu, kontrol

105

grubu Dine Sığınma alt boyut ortalama puanı ( x = 2,87), st(s=,49) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu DıĢ Yardım Arama alt boyut ortalama puanı ( x = 2,60), standart sapma st (s=,60) olduğu, kontrol grubu DıĢ Yardım Arama alt boyut ortalama puanı ( x = 2,39), st(s=,69) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Aktif Planlama alt boyut ortalama puanı ( x = 3,30), standart sapma st (s=,39) olduğu, kontrol grubu Aktif Planlama alt boyut ortalama puanı ( x = 2,74), st(s=,29) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Kaçma Eylemsel Duygusal alt boyut ortalama puanı ( x = ,94), standart sapma st (s= ,33) olduğu, kontrol grubu Kaçma Eylemsel Duygusal alt boyut ortalama puanı ( x = 1,07), st(s= ,42) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu Kaçma Biyo-Kimyasal alt boyut ortalama puanı ( x = ,18), standart sapma st (s= ,47) olduğu, kontrol grubu Kaçma Biyo-Kimyasal alt boyut ortalama puanı ( x = ,28), st(s= ,63) olduğu görülmüĢtür. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde deney grubu BiliĢsel Yeniden Yapılandırma alt boyut ortalama puanı ( x = 3,04), standart sapma st (s= ,71) olduğu, kontrol grubu BiliĢsel Yeniden Yapılandırma alt boyut ortalama puanı ( x = 2,26), st(s= ,57) olduğu görülmüĢtür.

Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dine Sığınma alt boyut [t_{(18)= ,291,} p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde DıĢ Yardım Arama alt boyut [t(18)= ,732, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Aktif Planlama alt boyut [t(18)= 3,645, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Kaçma Duygusal Eylemsel alt boyut [t(18)= -,755, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Kaçma Biyo-Kimyasal alt boyut [t(18)= -402, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde BiliĢsel Yeniden Yapılandırma alt boyut [t(18)= 2,728, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur.

106

Tablo 13: Deney ve Kontrol Grupları Dini BaĢa Çıkma Ġzlem Test Puan Ortalamaları ve Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri

Dini BaĢa Çıkma

GRUPLAR Ġzleme Testi Ortalama ^Std.

Sapma ^Sd ^t ^P Deney Manevi Temelli 1,87 ,17 18 2,458 ,024 Kontrol 1,63 ,25 Deney Ġyi Amellerde Bulunma 1,97 ,11 18 2,424 ,026 Kontrol 1,70 ,33 Deney Dini Destek 1,73 ,41 18 -,195 ,848 Kontrol 1,77 ,35 Deney Dini Yalvarma ,75 ,33 18 -2,449 ,025 Kontrol 1,25 ,55 Deney Dini Kaçınma ,05 ,11 18 -5,028 ,000 Kontrol ,57 ,31 Deney Dini Memnuniyetsizlik ,53 ,53 18 -1,136 ,271 Kontrol ,30 ,33

Tablo 13‟te Deney Ve Kontrol Grupları Dini BaĢ Etme Ġzleme Puan Ortalamaları Standart Sapmaları t- Değerleri ve Önemlilik Düzeyleri incelenmiĢtir. Buna göre Manevi Temelli Dini BaĢ Etme deney gurubu ortalama puanları ( x = 1,87), st (s= ,17) olduğu, Manevi Temelli Dini BaĢ Etme kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,63), st (s= ,25) olduğu gözlemlenmiĢtir. Ġyi Amellerde Bulunma deney grubu ortalama puanları (x = 1,97), st (s=,11) olduğu, Ġyi Amellerde Bulunma kontrol grubu ortalama puanları

107

puanları ( x = 1,73), st (s=,41) olduğu, Dini Destek kontrol grubu ortalama puanları ( x = 1,77), st (s= ,35) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Yalvarma deney gurubu ortalama puanları ( x = ,75), st (s= ,33) olduğu, Dini yalvarma kontrol gurubu ortalama puanları ( x = 1,25), st (s= ,55) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Kaçınma deney gurubu ortalama puanları ( x = ,05), st (s= ,11) olduğu, Dini Kaçınma kontrol gurubu ortalama puanları ( x = ,53), st (s= ,53) olduğu gözlemlenmiĢtir. Dini Memnuniyetsizlik deney gurubu ortalama puanları ( x = ,55), st (s= ,51) olduğu, Dini Memnuniyetsizlik kontrol gurubu ortalama puanları ( x = ,30) st (s= ,33) olduğu gözlemlenmiĢtir.

Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Manevi Temelli Dini BaĢ Etme alt boyut [ t(18)= 2,458, p<0,05 ]düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Ġyi Amellerde Bulunma alt boyut [ t(18)= 2,424, p<0,05 ] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Destek alt boyut [ t(18)= -,195, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Yalvarma alt boyut [ t(18)= -2,449, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Kaçınma alt boyut [ t(18)= -5,028, p<0,05] düzeyinde fark anlamlı bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grupları açısından incelendiğinde Dini Memnuniyetsizlik alt boyut [ t(18)= 1,136, p<0,05 ]düzeyinde fark anlamlı değildir.

Belgede Gerçeklik terapisi yönelimli dini başa çıkma psikoeğitim programının affetme esnekliği, empati ve stresle başa çıkma üzerindeki etkisi (sayfa 107-126)