Alanla Ġlgili ÇalıĢmalar:

(Çetin, 2010) çalıĢmasında Ortaöğretim Düzeyi Gençlerde Dindarlık-Empati İlişkisi

(Isparta Örneği) konusunu araĢtırmıĢtır.. Bu araĢtırmanın amacı, lise öğrencilerinde

dindarlık ve empati iliĢkisini tespit etmektir. AraĢtırmada, dindarlığı ölçmek için Veysel UYSAL‟ın“Ġslami Dindarlık Ölçeği”, empatiyi ölçmek için, Üstün DÖKMEN‟in “Empatik Eğilim Ölçeği” kullanılmıĢtır. Beklentilerle uyumlu olarak dindarlık ve empatik eğilim arasında anlamlı iliĢkiler elde etmiĢtir.

Ayten (2009), çalıĢmasında Prososyal Davranışlarda Dindarlık Ve Empatinin Rolü‟ nü incelemiĢtir.. Prososyal davranıĢ, empati ve dindarlık olgularını konu edinen bu çalıĢma, giriĢ, sonuç-öneriler ve üç bölümden oluĢmaktadır. GiriĢ kısmında çalıĢmanın konusu, amacı, önemi ve literatürdeki yerine değinilirken; birinci bölümde konuyla ilgili teorik yaklaĢımlar ele alınmakta ve kavramsal çerçeve çizilmektedir. Yöntem bölümünde ise, araĢtırma modeli, emprik uygulamada kullanılan ölçekler, katılımcıların nitelikleri ve veri toplama süreci üzerinde durulmaktadır. Üçüncü bölümde araĢtırma

50

bulguları ve bu bulgulara ait yorumlar, benzer araĢtırmalarla karĢılaĢtırmalı olarak sunulmaktadır. AraĢtırmada Batson'un empati-diğerkâmlık teorisini doğrular nitelikte, empatik eğilimin bireylerin baĢkalarına yardım etmesinde diğergam motivasyon sağladığı tespit edilmiĢtir. Ayrıca özelde örneklemin genelde ise Türk halkının baĢkalarına yardım etme eğiliminde olduğu, hayır kurumlarına yardım eğiliminin yüksek, yardım etmede yardımın külfetinin kime yapıldığından daha önemli olduğu, kadın ve erkeklerin, cinsiyet rollerine uygun yardımlara yöneldiği, kentlerle kırsal kesimler arasında yardımlaĢmanın yoğunluğundan ziyade formlarında farklılığın bulunduğu, ekonomik durumun yardımlaĢmayı artırıcı olumlu katkısının olmadığı, ekonomik durumu zayıf olanların daha iyi empati kurabildiği bulgulanmıĢtır.

Özcan (2007) araĢtırmasında, dini inanç ile empatik tutum arasındaki iliĢki temel problem olarak ele almıĢtır, ayrıca empati ve dindarlığın farklı değiĢkenlerle iliĢkisi araĢtırılmıĢtır. Sonuç olarak dindarlık ile empatik ilgi arasında pozitif bir korelasyon olduğu ortaya çıkmıĢtır.

DurmuĢoğlu (2002), araĢtırmasında, empatik eğilimin kiĢilerarası iliĢkilerde ortaya çıkan stres ile iliĢkisini araĢtırmak ve bu bağlamda kiĢinin baĢa çıkma davranıĢlarını incelemiĢtir. Alan araĢtırması niteliğindeki bu çalıĢma 468 kiĢi ile gerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırmaya katılanların sayısal dağılımı Ģöyledir; 113 öğretmen, 184 öğrenci ve 171 hemĢire. Farklı baĢa çıkma tutumları, sosyal anksiyete, empatik eğilim ve yaĢla olan iliĢkilerini incelemek üzere korelasyonel tekniklere de yer verilmiĢtir. AraĢtırma sonucunda farklı grupların (öğretmen, öğrenci, hemĢire) sosyal anksiyete ve empatik eğilimleri arasındaki iliĢki manidar bulunmuĢtur. Sosyal anksiyete düzeyine bağlı olarak cinsiyet faktörüne iliĢkin farklılık bulunurken, empatik eğilim düzeyine bağlı olarak cinsiyet faktörüne iliĢkin farklılık bulunmamıĢtır. Empatik eğilim üzerinde sosyal anksiyete düzeyi farklarına iliĢkin manidar istatistiksel sonuçlar elde edilmiĢtir. Aktif planlama üzerinde sosyal anksiyete ve empatik eğilim etkileĢim etkisine bağlı manidar istatistiksel sonuç elde edilmiĢtir. Ancak, duygusal kaçma ve kabul/biliĢsel yeniden yapılandırma üzerinde sosyal anksiyete ve empatik eğilim etkileĢim etkisine bağlı manidar istatistiksel sonuçlar elde edilememiĢtir. Sosyal anksiyete faktörü ile aktif planlama ve duygusal kaçma baĢa çıkma seçimleri arasında anlamlı istatistiksel etkileĢimler elde edilmiĢtir. Empatik eğilim ile baĢa çıkma seçimleri arasında manidar

51

istatistiksel etkileĢimler bulunmamıĢtır. Sonuçlar, stresle baĢa çıkmada sosyal anksiyete ve empatik eğilim değiĢkeninin kiĢisel faktörler olarak farklı baĢa çıkma seçimleriyle iliĢkisi kapsamında tartıĢılmıĢtır.

Ermumcu (2014), çalıĢmasında evli çiftlerin bağıĢlama davranıĢının empati, stresle baĢa çıkma, bağlanma stilleri ve bazı demografik değiĢkenler (yaĢ, cinsiyet, evlilik süresi) açısından açıklanabilirliğini incelemiĢtir. AraĢtırma grubu farklı yaĢ, sosyo-ekonomik düzey, meslek ve eğitim durumuna sahip 256 evli çiftten oluĢmaktadır. Stresle baĢa çıkma tutumlarından aktif baĢa çıkmayı benimseyen bireylerin daha çok bağıĢlama davranıĢı gösterdiği, kaçma duygusal eylemsel baĢa çıkmayı benimseyen bireylerin ise bağıĢlama davranıĢının azaldığı bulgular arasındadır. Diğer yandan araĢtırma sonuçları empati düzeyinin, bağıĢlama davranıĢı için anlamlı bir yordayıcı değiĢken olmadığını gözlemlemiĢtir.

Büküm (2013) araĢtırmasında, toplumsal hayatımız için son derece önemli iki meslek grubu olan din görevlileri ile öğretmenlerin empatik eğilim ve beceri düzeylerini tespit etmektir. AraĢtırmanın örneklemi Fethiye'de 2011- 2012 yılında görev yapmakta olan din görevlileri ve öğretmenlerden oluĢmaktadır. AraĢtırma, 338 erkek ve 201 kadın olmak üzere 539 kiĢiden oluĢmaktadır. AraĢtırmada, empati eğilim ve beceri düzeylerini ölçmek için, Üstün Dökmen‟in Empatik Eğilim Ölçeği (EEÖ) ve Empatik Beceri Düzeyi Ölçeği (EBD) kullanılmıĢtır. Toplumsal hayatımız açısından son derece önemli olan her iki meslek grubunda, biliĢsel-duyuĢsal bir kiĢilik özelliği olan empatik eğilim ile eylemsel-davranıĢsal bir kiĢilik özelliği olan empatik beceri düzeyi arasında anlamlı bir iliĢkinin olmamasını düĢündürücü bulmuĢtur. Zira bu, bu meslek grubunun empati konusundaki duyguları ile eylemlerinin farklı olduğunu gösterdiğini gözlemlemiĢtir.

Bu araĢtırmada, iletiĢimde önemli bir unsur olan empati kavramı incelenmiĢ, T.C. Diyanet ĠĢleri BaĢkanlığı'na bağlı Kur'an kurslarında görev yapan Kur'an kursu öğreticilerinin empati düzeyleri ile çeĢitli bağımsız değiĢkenlerin söz konusu empati düzeyleri üzerindeki etkisi araĢtırılmıĢtır.

Bingöl (2012) araĢtırmasını 2011 yılında Kastamonu ili merkez ve ilçelerinde bulunan ve tesadüfî olarak seçilen 209 adet Kur'an Kursu Öğreticisi üzerinde yapmıĢtır. AraĢtırmada öğreticilerin empati düzeyleri üzerinde etkili olduğu düĢünülen cinsiyet, yaĢ, medenî durum, kıdem gibi toplam on iki bağımsız değiĢken ele alınmıĢtır.

52

Bağımsız değiĢkenleri ve bireylerin empati düzeylerini belirlemek için KiĢisel Bilgi Formu ile Üstün Dökmen tarafından hazırlanmıĢ Empatik Eğilim Ölçeği kullanılmıĢtır. Sonuç olarak Kur'an kursu öğreticilerinin empati düzeylerinin ortalama 73,37 gibi yüksek bir değerde olduğu; öğreticilerin empatik eğilim düzeylerinin, cinsiyetleri, öğrenim durumları, hizmet yılları, görev durumu, iletiĢim-kiĢisel geliĢim-empati kursu alması, mesleği isteyerek seçmesi ve memnuniyet durumuna göre anlamlı bir değiĢme gösterdiği; yaĢ, medeni durum, çocuk durumu, çalıĢtığı kurs sayısına göre anlamlı bir değiĢme göstermediği bulunmuĢtur.

Hasankahyaoğlu (2008), araĢtırmasında, üniversite öğrencilerinde dindarlık ve empati iliĢkisini tespit etmeye çalıĢmıĢtır. AraĢtırmanın örneklemi Selçuk üniversitesinde öğrenim görmekte olan öğrencilerden, seçkisiz örneklem yoluyla seçilen, 211 kız ve 314 erkek olmak üzere 525 öğrenciden oluĢmaktadır. AraĢtırmada dindarlığı ölçmek için Dini Hayat Ölçeği empatiyi ölçmek için Üstün Dökmen'in Empatik eğilim ölçeği kullanılmıĢtır. Beklentilere uyumlu olarak dindarlık ve empatik eğilim arasında anlamlı iliĢkiler elde edilmiĢtir