• Sonuç bulunamadı

Demografik Veriler

Belgede TÜRKİYE CUMHURİYETİ (sayfa 132-137)

4.3. Verilerin Analizi ve Bulgular

4.3.2. Araştırmanın Nitel Kısmına İlişkin Verilerin Analizi ve Bulgular

4.3.2.1. Demografik Veriler

4.3.2. Araştırmanın Nitel Kısmına İlişkin Verilerin Analizi ve Bulgular

Tablo 5.2. OSTİM Kümelenmelerine İlişkin Küme Profilleri

KÜMELENME ÜYE

İŞLETME SAYISI*

ÇALIŞAN SAYISI**

ÜNİVERSİTE MEZUNU ÇALIŞAN SAYISI**

YABANCI DİL BİLEN ÇALIŞAN SAYISI**

Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi

(ARUS) 170 31300 + 3350 + 2900 +

Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi (HTK) 135 9000 + 6500 + 6200 + İş ve İnşaat Makinaları Kümelenmesi (İŞİM) 146 5950 + 650 + 400 +

Kauçuk Teknolojileri Kümelenmesi 61 5000 + 1000 + 350 +

Medikal Sanayi Kümelenmesi 90 1200 + 300 + 230 +

Savunma ve Havacılık Kümelenmesi (OSSA) 269 10000 + 2500 + 1500 +

Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri

Kümelenmesi 84 1250 + 700 + 520 +

*2021 Mart ayı itibariyle; **2020 Ocak ayı itibariyle

Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesinin Kuruluşu ve Küme Profili

Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi ile gerçekleştirilen görüşmede kümelenmelerin ana hedeflerine ilişkin soruda kümelenmenin kuruluş amacından bahsedilmiş ve bununla ilgili olarak şu ifadelere yer verilmiştir:

“Raylı sistemler sektöründe öncelikle ülke içerisinde rekabetçiliği geliştirecek bir şeyler yapılması gerekiyordu. Bir raylı sistem kümelenmesi kurulması gerektiği 2012 yılında Ankara Metrosu ihalesi ile gündeme geldi. O dönem metroların ihalesi Çin’e gidecekken hem firmalar hem de raylı sistemler sanayi sektörü gelişsin diye %50 yerli üretim katkısı şartı getirilmesi için bazı faaliyetler yürütülmeye başlanıyor. Bu bir dizi faaliyetler sonucu yerli katkı şartı kabul ediliyor ve akabinde Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi kuruluyor. Yani kümelenmemizin kuruluş amacı öncelikle yerli üretimin sağlanması, yerlileştirme ve millileştirme.”

OSTİM Kümelenmelerine ilişkin küme profilleri incelendiğinde üyelerinin çalışan sayısı bakımından 31 bin 300’ün üzerinde çalışan sayısı ve 23 farklı şehirden üyeleri ile en büyük kümelenme olarak Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi öne çıkmaktadır. Çalışan sayısının çok yüksek olmasına rağmen üniversite mezunu çalışan sayısı 3 bin 350’nin üzerinde ve yabancı dil bilen çalışan sayısı 2 bin 900’ün üzerindeki rakamları ile toplam çalışan sayısına oranla oldukça düşüktür. Bu durum, sektörel dinamikler ile açıklanabilmektedir. Raylı sistemler sektörü daha çok ağır sanayi

faaliyetleri içermesi nedeniyle fiziksel işgücüne dayalı bir sektör olduğundan çalışanlarının yetkinliklerinden ziyade fiziksel özellikleri önemli olmaktadır. Benzer bir durum İş ve İnşaat Makinaları Kümelenmesi ve Savunma ve Havacılık Kümelenmesi için de geçerli olabilecektir.

Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesinin Kuruluşu ve Küme Profili

Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi de Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesine benzer şekilde yerli ürün geliştirme ve millileştirme ana hedefiyle kurulmuştur. Haberleşme Teknoloji Kümelenmesinin küme profili incelendiğinde, yalnızca 9 binin üzerinde çalışan sayısı olmasına rağmen üniversite mezunu çalışan sayısı 6 bin 500’den fazla, yabancı dil bilen çalışan sayısı ise 6 bin 200’den fazla olduğu görülmektedir. Bu durum, haberleşme ve iletişim sistemleri sektöründe bilgi, inovasyon ve teknoloji daha ön planda olduğu için üye işletmelerin çalışanlarının sahip oldukları bu alanlardaki yetkinlikler daha önemli olması ile açıklanabilmektedir.

Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi dikkat çeken bir diğer durum ise üye işletme sayısının Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi üye işletme sayısına çok yakın olmasına rağmen çalışan sayısının oldukça düşük olmasıdır. Yapılan görüşmelerde Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi bu durumu şöyle açıklamıştır:

“Kümelenmemizde toplam ciro bakımından çok büyük KOBİ’ler var ama çalışan sayısı bakımından küçük görünüyorlar. Çünkü bu sektörde sadece 3-5 çalışanla devasa paralar kazanılabiliyor… Kümelenmemize üye işletmelerin eğitim seviyeleri oldukça yüksek. Alt kademe çalışanlar dahil minimum düzeyde lisans mezunları yer alıyor. Bunun üzeri var, altı yok…”

İş ve İnşaat Makinaları Kümelenmesinin Kuruluşu ve Küme Profili

OSTİM Organize Sanayi Bölgesinde kurulan ilk kümelenme olan İş ve İnşaat Makinaları Kümelenmesi 2007 yılında özellikle OSTİM bölgesinde faaliyetleri yoğunluk gösteren sektörel paydaşlarda birlikte hareket etme kültürü oluşturma amacı ile sektörel paydaşları bir araya getirmek üzere 25 üye ile kurulmuştur.

Kümelenmenin üye işletmelerinde 6 bine yakın çalışan sayısına karşın üniversite mezunu çalışan sayısı 650’nin; yabancı dil bilen sayısı 400’ün üzerinde seyretmektedir.

Bu durum da ARUS Kümelenmesine benzer şekilde imalat ağırlıklı sektörel dinamiklerden kaynaklanmaktadır.

Kauçuk Teknolojileri Kümelenmesinin Kuruluşu ve Küme Profili

Kauçuk Teknolojileri Kümelenmesinin kuruluş hikayesi, çalışma kapsamında Kauçuk Teknolojileri Kümelenmesi ile gerçekleştirilen görüşmede şu şekilde aktarılmıştır:

“Sektördeki bazı işletmeler, bizden önce kurulmuş 5 kümeyi takip ediyor, küme üyelerine sunulan ayrıcalıkları fark ediyor ve UR-GE projelerinden yararlanmak için kauçuk sektöründe bir kümelenme kurulması adına OSTİM’e başvuruyorlar. OSTİM Kauçuk Teknolojileri Kümelenmesi bu şekilde sektördeki işletmelerin talebi ile kuruluyor.”

Kauçuk Teknolojileri Kümelenmesinin 61 üye işletmesi 5 binden fazla çalışana sahip olmasına rağmen bu çalışanların binden fazlası üniversite mezunudur ve yalnızca 350’den fazlası bir yabancı dil bilmektedir.

Medikal Sanayi Kümelenmesinin Kuruluşu ve Küme Profili

OSTİM Organize Sanayi Bölgesinde kurulan ikinci kümelenme olan Medikal Sanayi Kümelenmesi, 2007 yılında OSTİM’de faaliyet gösteren sektörlere ilişkin yapılan bir araştırma olan OSTİM Rekabetçilik Analizinin sonuçları arasında OSTİM’in medikal sanayi için rekabet fırsatı içerdiğinin görülmesi sonucu medikal sektörün hedef sektörlerden biri olarak seçilmesi ile sektörü kalkındırmak üzere kurulmuştur.

Medikal Sanayi Kümelenmesinin 90 üye işletmesi bulunmaktadır. Bu işletmelerde bin 200’den fazla çalışan vardır ve bu çalışanların 300’den fazlası üniversite mezunudur ve 230’dan fazlası yabancı bir dil bilmektedir.

Savunma ve Havacılık Kümelenmesinin Kuruluşu ve Küme Profili

Savunma ve Havacılık Kümelenmesi, Medikal Sanayi Kümelenmesine benzer şekilde OSTİM Organize Sanayi Bölgesinin bölgede yaptırdığı Rekabet Analizi neticesinde rekabet fırsatı görülen savunma ve havacılık sektörünü geliştirmek üzere 2008’de kurulmuştur.

Savunma ve Havacılık Kümelenmesinde yer alan 269 üye işletmenin 10 binin üzerinde çalışanı bulunmaktadır. Toplam çalışanların 2 bin 500’den fazlası üniversite mezunu; bin 500’den fazlası da yabancı bir dil bilen çalışanlardır. Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesine benzer şekilde üye işletmelerinin çalışan sayısının çok yüksek olmasına rağmen üniversite mezunu sayısı ve yabancı bir dil bilen çalışan sayısı düşük durumdadır. Kümelenmenin yoğun imalata dayalı olması ile bu durumun sektörel dinamiklerden kaynaklandığı söylenebilmektedir.

Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri Kümelenmesinin Kuruluşu ve Küme Profili

Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri Kümelenmesi de Medikal Sanayi Kümelenmesi ve Savunma ve Havacılık Kümelenmesi gibi OSTİM Organize Sanayi Bölgesinde yapılan Rekabet Analizi neticesinde yenilenebilir enerji sektörünün stratejik bir sektör olarak belirlenmesi sonucu 2009 yılında kurulmuştur.

Kümelenme profiline bakıldığında Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri Kümelenmesine üye 84 işletme bulunmaktadır. Bu üye işletmelerde çalışan 1250’den fazla çalışanın 700’den fazlası üniversite mezunu; 520’den fazlası yabancı bir dil bilen çalışanlardır.

Belgede TÜRKİYE CUMHURİYETİ (sayfa 132-137)