• Sonuç bulunamadı

C. Haksız Rekabet Davaları

2. Davanın Tarafları

- TTK’nın 56’ıncı maddesinin 1’inci fıkrasına göre; “Haksız rekabet sebebiyle müşterileri, kredisi, meslekî itibarı, ticari faaliyetleri veya diğer ekonomik menfaatleri zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek olan kişiler kimse627; a) Fiilin haksız olup olmadığının tespitini, b) Haksız rekabetin men’ini, c) Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini ve tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise, haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhasını, d) Kusur varsa zarar ve ziyanın tazminini, e) Türk Borçlar Kanununun 58 inci maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi tazminat

623 AYHAN/ÇAĞLAR, s.403. 624 TEKELİOĞLU, s. 132.

625 “TBK’nın 587inci maddesinin 2’inci fıkrasına göre; “Hâkim, bu tazminatın ödenmesi yerine,

diğer bir giderim biçimi kararlaştırabilir veya bu tazminata ekleyebilir; özellikle saldırıyı kınayan bir karar verebilir ve bu kararın yayımlanmasına hükmedebilir”

626 Genel olarak davacılar zarar gören/zarar görme ihtimali olan, tüketiciler, mesleki ve ekonomik

birliklerdir.

verilmesini, isteyebilir”. Haksız rekabete uğrayan kişinin zarar görmesi şart değildir. Zarar tehlikesine maruz kalması yeterlidir628. Fakat kişi zarar görmediyse tazminat davası açamaz.

- TTK’nın 56’ıncı maddesinin 2’inci fıkrasına göre; “Ekonomik çıkarları zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek müşteriler de629 a) Fiilin haksız olup olmadığının tespitini, b) Haksız rekabetin men’ini, c) Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini d) Kusur varsa zarar ve ziyanın tazminini, e) Türk Borçlar Kanununun 58 inci maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi tazminat verilmesini, isteyebilir”. Tüketiciler, araçların ve malların imhasını isteyemezler. Fakat tüketicilere verilen bu dava hakkı uygulamada sembolik bir anlam ifade etmektedir630. Tüketicilerin piyasadaki diğer kişilerin davranışlarına ilişkin olarak güvenlerinin zedelenmemesi için de “müşteri” kavramından tüketiciler de anlaşılmaktadır631.Örneğin, bir cilt kreminin markasının taklit edildiği durumda, taklit kremi satın alan müşterilerin de zarar görme tehlikesi vardır. Bu nedenle bu kişiler de dava açabilir632.Her ne kadar tüketicilerin müşteri sıfatıyla haksız rekabetten dolayı tazminat davası açabilmesi mümkün olsa da, tüketicilerin bu sıfatla dava açması uygulamada pek karşılaşılan bir durum değildir. TKHK, tüketicileri korumaya yönelik özel bir düzenlemedir. Tüketiciler Ticaret Kanununda yer alan haksız rekabete ilişkin hükümlerin korumasından veya TKHK’de yer alan hükümlerden de yararlanabilir. Tüketici mahkemelerinde açılacak davaların harçtan muaf olması nedeniyle tüketiciler genellikle tüketici mahkemeleri önünde dava açmayı tercih etmektedir.

- “Ticaret ve sanayi odaları, esnaf odaları, borsalar ve tüzüklerine göre üyelerinin ekonomik menfaatlerini korumaya yetkili bulunan diğer meslekî ve ekonomik birlikler ile tüzüklerine göre tüketicilerin ekonomik menfaatlerini koruyan sivil toplum kuruluşlarıyla kamusal nitelikteki kurumlar da a) Fiilin haksız olup olmadığının tespitini, b) Haksız rekabetin men’ini, c) Haksız rekabetin sonucu olan

628 ÖZDAMAR/ERMENEK, s. 63. 629 BOZKURT, s.316.

630 ARKAN, s. 356.

631 ŞENOCAK, Kemal, İşletme Personelinin Ayartılması Meselesinin Haksız Rekabet Hükümleri

Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.50, S.2, 2001, s. 210 vd.

maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini isteyebilir. Fakat bu kurumlar tazminat davası açamazlar”633.

b.Davalılar634

- Haksız rekabeti yapan kişiye dava açılabilir635. Fail esnaf, tacir veya bunların dışında bir kişi de olabilir. Davalının bir rakip olması da şart değildir636.

- Haksız rekabet davaları çalıştıran kişiye de açılabilir637. TTK’nın 57’inci maddesine göre; “Haksız rekabet fiili, hizmetlerini veya işlerini gördükleri sırada çalışanlar veya işçiler tarafından işlenmiş olursa, 56’ncı maddenin birinci fıkrasının (a)638, (b)639 ve (c)640 bentlerinde yazılı davalar, çalıştıranlara karşı da açılabilir. Zarar ve kusur varsa zararın tazmini ve TBK’de yer alan şartlar varsa manevi tazminat davası da açılabilir (TTK md. 57/2)”.

- “TTK’nın 58’inci maddesine göre haksız rekabet davalarında ‘Basın, Yayın, İletişim ve Bilişim Kurumlarının’ da sorumluluğu vardır”641. Haksız rekabet, her türlü basın, yayın, iletişim ve bilişim işletmeleriyle, ileride gerçekleşecek teknik gelişmeler sonucunda faaliyete geçecek kuruluşlar aracılığıyla işlenmişse, 56 ncı maddenin birinci fıkrasının (a)642, (b)643 ve (c)644 bentlerinde yazılı davalar, ancak, basında yayımlanan şeyin, programın; ekranda, bilişim aracında veya benzeri

633 AYHAN/ÇAĞLAR, s.404, BOZKURT, s.316, ERTAN, s. 435. 634 “Genel olarak davalılar, haksız rekabet yapan, adam çalıştıran, basındır”. 635 ARKAN, s. 358.

636 ORUÇ, s. 122. 637 ARKAN, s. 358.

638 “a) Fiilin haksız olup olmadığının tespitini”. 639 “b) Haksız rekabetin men’ini”.

640 “c) Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış

veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini ve tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise, haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhası talep edilebilir”.

641 AYHAN/ÇAĞLAR, s.405.

642 “a) Fiilin haksız olup olmadığının tespitini”. 643 “b) Haksız rekabetin men’ini”.

644 “c) Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış

veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini ve tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise, haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhası talep edilebilir”.

ortamlarda görüntülenenin; ses olarak yayımlananın veya herhangi bir şekilde iletilenin sahipleri ile ilan veren kişiler aleyhine açılabilir645.

Bu sayılan kişilerin kusuru hâlinde sıraya bakılmaksızın dava açılabilir. “Mahkeme haksız rekabet eyleminin olumsuz sonuçlarının kapsamlı veya vereceği zararın büyük olacağı durumlarda ilgili hizmet sağlayıcısını da dinleyerek, haksız rekabet fiilinin sona erdirilmesini veya önlenmesine ilişkin tedbir kararını hizmet sağlayıcı aleyhine de verebilir veya içeriğin geçici olarak kaldırılması dâhil somut olaya uyan uygulanabilir başka tedbirler alabilir”.