Düzce Lojistik Sektörü SWOT Analizi

Düzce İli Lojistik Master Planı çalışmaları kapsamında, Düzce’de bulunan ilgili kamu ve yerel kuruluşların katkısıyla, lojistik sektörünün paydaşlarının, sektörün alt

dallarında hizmet veren şirketlerin, akademisyenlerin, bölgenin lojistik sektöründeki gelişimi konusundaki görüş ve önerilerinin alınması amaçlanmıştır. Bunu sağlamak, ilgili kurum ve kişileri bilgilendirmek, aynı dili konuşmak amacıyla 23 Ocak 2015 tarihinde lojistik merkez tanıtımını amaçlayan bir seminer düzenlenmiştir.

Düzce Valimiz Sayın Ali İhsan SU’nun katılımıyla yapılan bilgilenme toplantısına, 37 kişi katılmış olup projenin tanıtımı bu toplantıda yapılmıştır. Toplantıya Düzce İli üst düzey yöneticilerimiz de destek vermişler ve hazır bulunmuşlardır.

20 Şubat 2015 Tarihinde 22 kişilik bir çalışma grubuyla, Güçlü Yönler - Zayıf Yönler – Fırsatlar - Tehditler (SWOT) analizi yapılması amacıyla bir toplantı düzenlenmiştir.

Bu toplantıya moderatörler ve basın hariç olmak üzere toplam 24 kişi katılmıştır..

İkinci etap olarak yapılacak olan fizibilite planı SWOT analizindeki kuvvetli yönleri geliştirici, zayıf yönleri kuvvetlendirici, fırsatları değerlendirici ve riskleri nazarı dikkate alıcı öneriler içerecektir. Çalışma grupları katılımı ile tartışılan konular, açıklanan görüşler ve ulaşılan sonuçlar aşağıda sunulmaktadır:

4.1 Güçlü Yönler

1. Düzce’nin yatırımlar için tercihli bölge olması. Yatırımlarda devlet teşviklerinden, bölgesel teşvikler kapsamında Düzce 4. bölgede bulunmaktadır. Gümrük vergisi muafiyeti, KDV İstisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi, faiz desteği almaktadır ve İstanbul’a en yakın konumdadır.

2. Düzce’de kısa zamanda 1. OSB’nin ve 2. OSB’nin dolması ve 3 yeni OSB

projesinin bulunması. 1.OSB ve 2. OSB dolmak üzeredir. Islah OSB olan Gümüşova projesi ilerlemektedir. Çilimli ve Akçakoca İhtisas OSB’leri de sıradadır. Üretim potansiyeli artacak ve lojistik gelişecektir.

3. İstanbul - Ankara, Batı - Doğu ekseni, Zonguldak - Bursa, Kuzey - Güney

ekseninde kara yolu transit taşımasında kesişme kavşağında olması, Coğrafi olarak Düzce üzerinden büyük miktarda transit yük geçen bir konumdadır. Avrupa-Asya taşıma koridorunda yer almaktadır.

4. Şehirde ve bölgede ulusal ölçekte üretim yapan fabrikaların bulunması. Gerek OSB’lerde gerek OSB’ler dışı alanlarda listesi yukarıda verilen çok sayıda, büyük, ulusal üretim yapan sanayici kuruluş vardır.

5. Düzce’de akademik çalışmalara yön verebilecek bir üniversitenin ve üniversite bünyesinde lojistik alt sektörleri için eğitim verecek yüksekokulun bulunması.

Lojistiğin gelişmesi için akademik destek şarttır. Bu desteği verebilecek bir üniversitesi ve lojistik eğitimi veren Kaynaşlı Meslek Yüksek Okulu mevcuttur.

6. Bölge arka alanındaki illerin dış ticaret potansiyeli, Düzce’ye komşu illerdeki, özellikle uluslararası taşıma Düzce’de yerleşik kara taşıma şirketleri tarafından da yapılmaktadır.

7. Bölgedeki tarımsal potansiyel ve verimli tarım arazileri başta fındık olmak üzere tarım ürünlerinin taşınmasında bir lojistik potansiyel yaratmaktadır.

8. Düzce’ın Türkiye’nin büyük TIR filosuna sahip illerden biri olması, Bölgede babadan oğula geçen bir kara taşıma yapılanması söz konusudur. Gerek yurt içi, gerek yurt dışı taşımalarda, Düzce Taşıyıcılar Kooperatifi ve Kaynaşlı Taşıyıcılar Kooperatifi ile büyük bir araç filosu yaratılmıştır.

9. Bölgedeki kültürel çeşitlilik ve girişimcilik ruhu, Bölge insanı yatırım yapmaya meraklı, gelişmeye açık bir karaktere sahiptir.

4.2 Zayıf Yönler

1. Düzce’nin doğrudan büyük ölçekli, bir liman çıkışının olmaması Mevcut Akçakoca Limanının konteynır terminali ve iskelesinin olmaması, en yakın sahil yerleşimi olan Akçakoca’da bulunan liman yük elleçlemeye uygun bir liman değildir. Su derinliğinin az olması, rıhtım boyunun kısa olması bu limanın sadece balıkçı barınağı şeklinde kullanımına uymaktadır. Akçakoca’ya yük elleçleyecek bir liman yapılması düşüncesi vardır ancak Ulusal Filyos limanı projesi, Karasu limanı projesi yanında büyük ölçekli bir liman verimli bir yatırım olmayacaktır.

2. Düzce’deki firmaların, depolama öncelikli olmak üzere, lojistik faaliyetlerini kendilerinin organize etmesi, outsourcing (3PL) kullanılmamasındaki eksiklik.

Düzce’de bulunan ticari ve sanayi firmaları küçük ölçeklidir, depo ihtiyaçlarını ve şehir içi dağıtımını kendileri yapmaktadır.

3. Lojistik sektörüne, bu alandaki pazar, müşteri, iş alanları hakkındaki stratejik bilgi eksikliği ile AR-GE ve inovasyon konusunda destek verecek kurumların eksikliği.

Bölgede henüz tedarik zinciri ve lojistik kavramları yerleşmemiştir. Bu konuda destek verecek akademik veya özel danışmanlık kuruluşları yoktur.

4. Lojistik sektöründe yetişmiş, kalifiye eleman ve işgücü eksikliği. Depo yönetimi, süreç yönetimi, verimlilik arttırma, ekipman kullanımı konularında bölgede yetişmiş eleman bulunmamaktadır.

5. Düzce’de (İstanbul’da olduğu gibi) alternatif vizyon, kurumsal gelişim ve verimlilik sağlamaya yönelik çalışan, danışmanlık ve teknik destek firmalarının bulunmayışı.

Ulusal ve uluslararası lojistik şirket eksikliği. Bölgede örnek olacak, bilgi birikimi sağlayacak uluslararası veya ulusal lojistik şirketler henüz faaliyete

geçmemişlerdir.

6. OSB Girişinin TEM otoyoluna uzak olması, giriş-çıkışında yaşadığı sıkışıklık ve bu sıkışıklığın karayolu trafiğini aksatması. Düzce’nin yanından E80 otoyolu ve

içinden D100 karayolu geçmektedir. Lojistiğin odakları ise E80 kavşaklarından 25 km uzak olan OSB’ler ve 10 km uzak olan şehir içi tüketim noktalarıdır. Bu nedenle D100 karayolunda yoğun bir trafik söz konusudur, şehir içi dağıtımını ve şehir ulaşımını olumsuz etkilemektedir.

7. Bölgede her türlü taşıma moduna uygun taşımacılık firmalarının bulunmaması.

Bölgede demiryolu ve deniz yolu taşıması için acentelik veya forwarderlik yapacak firma yoktur. Tüm firmalar karayolu taşıması yapmaktadır.

8. Lojistik merkez eksikliği ve ulaşım ağları altyapı yetersizliği, Depolar küçük ölçekli ve dağınıktır. Merkezi yerleşik büyük ölçekli verimli çalışan depolar yoktur.

9. Ulusal ve uluslararası lojistik ve taşımacılık firmalarının henüz bölgeye yatırım yapmamış olmaları ve dolayısıyla Forwarding ve buna bağlı yan dalların doğru şekilde gelişememesi. Uluslararası ve ulusal lojistik şirketleri henüz Düzce’de şube açmamıştır.

10. Sektör ile ilgili eğitim faaliyetlerine yeterince önem verilmemesi. Eğitim sadece Kaynaşlı Meslek Yüksek Okulunda kısıtlı imkanlarla verilmektedir. Sektör

çalışanları ders veya seminer çalışması yapmamaktadır

11. Karayolu bağlantılarının fiziksel kalite eksikliği ve kombine taşımacılığın yeterince gelişmemiş olması. OSB’ye bağlanan karayolu dar ve düşük zemin kalitesindedir.

Demiryolunun olmaması da kombine taşımacılığı imkansız hale getirmektedir.

12. Üniversite-sanayi işbirliğinin olmaması ve bu konudaki girişim eksikliği. Bölge sanayicileri ve lojistikçiler üniversite tarafından yapılan konferans, seminer gibi faaliyetlerde yer almamaktadır.

13. Şehir planlama ve imar eksikliği. Tüm şehirlerde olduğu gibi Düzce şehir planlaması yapılırken yük hareketi göz önüne alınarak yapılmamıştır.

14. Turizm potansiyelinin gelişmemiş olması. Bir tüketim kanalı olan turizm de bölgede henüz gelişmemiştir.

15. Deprem geçirmiş eskiden yapılmış küçük depoların olması, kullanımlarını verimsiz ve pahalı kılmaktadır.

16. Lojistik kurumlarının arasındaki iş birliğinin ve iş paylaşımının olmaması.

Bölgedeki lojistik şirketler, büyük projelere ortak katılım veya yük paylaşımı, yük birleştirmesi gibi faaliyetlerde bulunmamaktadır.

4.3 Fırsatlar

1. Üretimin ve tüketimin Anadolu’ya açılması çalışmalarında lojistik ve taşıma

anlamında en önemli ve en yüksek potansiyele sahip bölgenin İstanbul’a yakınlığı nedeniyle Düzce ili ve artalanı olması.

2. Islah OSB projesinde başlayan büyütme, Çilimli ve Akçakoca projeleri ve mevcut OSB’lerdeki kapasite artış projeleri.

3. TEM otoyolunda doğrudan 1. OSB ve 2. OSB ye bağlanacak bir kavşak inşaatı ve bu yolun Düzce’ye bağlanması. Son derece yararlı bir bağlantı olacak bu kavşak OSB’lere ve şehre ulaşımı kolaylaştıracaktır.

4. Düzce’de bir lojistik merkez kurulmasının planlanması ve bu plan doğrultusunda çalışmaların başlatılarak stratejilerin belirleniyor olması, Düzce’de kurulması planlanan lojistik merkez ve bu köyün lojistik alanında yaratacağı bölgesel, ulusal ve uluslararası talep

5. Ankara’da mevcut olan ve Kocaeli’nde kurulacak olan birer lojistik merkez

potansiyeli, Düzce’den geçen hattın bir ucunda Ankara Lojistik Üssü diğer ucunda Köseköy Lojistik Merkezinin olması.

6. Tüm ulaşım modları entegrasyonunun Düzce‘yi Anadolu’ya açılan önemli bir kapı haline getirecek olması ve böylece yaşanacak ekonomik hareketlilik. Yapılması planlanan demiryolu hattının Düzce bağlantısının olması.

7. Ulusal demiryolu ağının bölgeye özellikle OSB ve lojistik merkeze bağlanması.

Düzce bölgesi ile özellikle deniz kenarına da çıkacak hızlı tren ve yük treni

hatlarının ticaret ve lojistik sektörünün gelişimine önemli katkı sağlayacak olması, 8. Sektörde büyümeye istekli, orta ve küçük ölçekli çok sayıda firma olması ve artan taşıma hacmiyle birlikte, bu firmaların iş hacimlerinin de artacak olması hem güçlü yöne hem de büyümeye dönük bir fırsattır.

9. Düzce’nin henüz sanayi ve lojistik anlamında doygunluğa ulaşmamış ve yeni yatırımlara uygun/açık olması, ileride büyümeye açık olmasını ve lojistiğin daha hızlı gelişeceğini göstermektedir.

10. Sektörün ve üst düzey yöneticiler ile çeşitli odaların Düzce’de lojistik merkez kurulması konusunda önayak olması, bu konuyu tartışması ve bu konuya destek vermesi,

11. Lojistik eğitimi konusunda somut çalışmaların başlatılmış olması ve bu konuda genişleme projelerinin bulunması

4.4 Riskler

1. Özellikle Avrupa ve BDT ülkelerine yapılan taşımalarda, vize ve geçiş belgesi konularında yaşanan sorunların Türk taşımacıları olumsuz etkilemesi ve pazarın yabancı taşımacıların eline geçme riski,

2. Yurtiçi taşımalarda yüksek yakıt ücretlerinin taşımacıları zorda bırakması ve maliyetleri artırması, Akaryakıt fiyatlarında dövize bağlı artışlar kara taşımasını pahalı hale getirmekte olup, taşıyıcıların karlarını olumsuz etkileyebilecektir.

3. Mevcut demiryolu projesinin tamamlanmaması, taşıma araçlarının yenilenmemesi, Yapılması düşünülen demiryolu bağlantısının ekonomik nedenlerle gecikmesi ve ertelenmesi

4. Yeterince denetlenmeyen firmaların kuraldışı uygulamalarının, gerek sektördeki diğer kurumsal şirketlerde oluşturduğu sıkıntı ve gerekse bölgenin lojistik

sektörünün itibarına vereceği zarar. Sektör çok parçalanmış olup, kurumsallaşma henüz başlamamıştır. Haksız rekabete açık bir yapı mevcuttur.

5. Organize Sanayi Bölgelerinin kullanıcı firmalarca asli amacı dışında kullanılması (depolama ve aktarma-transit gibi). İleride lojistik merkez projesinin gecikmesi ile bazı OSB alanlarının depolama amacıyla kullanılması söz konusudur.

6. Dünya’da ve Türkiye’de yaşanan ve yaşanabilecek küresel ekonomik kriz, bölge lojistiğini de dolaylı olarak etkileyecektir.

7. Türkiye’deki lojistik pazarının büyümesiyle; küresel lojistik firmalarının ülkeye ve bölgeye olan ilgisinin, bu firmalarla rekabet edecek ölçekte firmaların çok az olması nedeniyle, bölgedeki orta ve küçük ölçekli firmalar üzerinde oluşturacağı tehdit,

8. Karayolu taşımacılık firmalarının giderek daha da zor koşullar altında çalışıyor olması, kara yolunu verimsiz hale getirebilecektir.

9. Mevcut işletmelerin teknolojik gelişimi geriden takip etmesi durumu ve bu durumun rekabet açısından tehlike yaratması.

4.5 Sonuç

Yapılan SWOT çalışması katılımcıların onayı ile gerçekleşmiş ve güçlü yönlerin geliştirilmesi, zayıf yönlerin güçlendirilmesi, fırsatların değerlendirilmesi ve risklere tedbir alınması amacını taşımaktadır. Stratejilerin belirlenmesinde göz önüne alınmıştır.