BECERİ TEMELLİ TEST - 7 GÜÇ
I. Dünya Savaşı Sonrası Avrupa Dünya Savaşı Öncesi Avrupa
MİLLÎ UYANIŞ:
Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar
BECERİ TEMELLİ TEST - 7
GÜÇ8. Azınlıkların kurduğu zararlı cemiyetlerin genel özelliklerinden bazıları şunlardır:
• İtilaf devletleri ile iş birliği yaptılar.
• Faaliyet gösterdikleri bölgelerde bağımsız devlet kurmayı amaçladılar.
• Osmanlı Devleti’nin stratejik bölgelerini ele geçirmek istediler.
• Osmanlı topraklarının işgalinin alt yapısını hazırladılar.
• Kurtuluş Savaşı’nın süresinin uzamasına neden oldular.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Anadolu’da başlayan bağımsızlık mücadelesine destek olmuşlardır.
B) Türk halkının isteklerine öncelik vermişlerdir.
C) Osmanlı yönetimi ile beraber hareket etmişlerdir.
D) Yaptıkları faaliyetlerle Türk halkının düşmanlığını kazanmışlardır.
9. Erzurum Kongresi devam ederken İngilterenin baskısıyla Dahiliye Nazırı, Mustafa Kemal Paşa’nın tutuk-lanması için Kâzım Karabekir Paşa’ya gizli bir şifre göndermiştir. Kâzım Karabekir Paşa verdiği cevapta
“Mustafa Kemal Paşa’nın tutuklanması vatan ve milletin yararına değildir ve yürürlükteki kanunlara aykırıdır. Uygunsuz hâli ve davranışı görülmeyen vatansever bir millet evladıdır.” demiştir.
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Mustafa Kemal’in İstanbul hükûmetinin emirleri doğrultusunda çalışmalarını sürdürdüğü B) Kâzım Karabekir’in verilen emri yerine getirdiği
C) İstanbul hükûmetinin Mustafa Kemal’i korumaya çalıştığı D) Kâzım Karabekir Paşa’nın Mustafa Kemal’i desteklediği
10. Mustafa Kemal Paşa, Sivas Kongresi’nde bütün cemiyetleri Anadolu ve Rumeli Müdafaayı Hukuk Ce-miyeti adı altında birleştirdi. Temsil Heyeti Anadolu’da denetimi sağladı. Bu sırada İstanbul’da Damat Ferit hükûmeti görevden çekildi ve yerine Ali Rıza Paşa getirildi. Mustafa Kemal Paşa, Ali Rıza Paşa’ya bir telgraf çekerek Erzurum ve Sivas’ta belirlenen ilkelere uyarsa Kuvayımilliye’den yardım göreceğini belirtti.
Bu bilgilere göre,
I. Anadolu’daki gelişmeler sebebiyle Damat Ferit Paşa hükûmetten çekilmiştir.
II. Temsil Heyeti ile Ali Rıza Paşa hükûmeti arasında diyalog kurulmuştur.
III. Sivas Kongresi bölgesel nitelik taşıyan bir kongredir.
IV. Mustafa Kemal Paşa, Ali Rıza Paşa hükûmetini koşulsuz desteklenmiştir.
yargılardan hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II. B) I ve IV. C) II ve III. D) II ve IV.
Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar GÜÇ
BECERİ TEMELLİ TEST - 8
1. Mondros Ateşkes Antlaşması’na göre,
• İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması hâlinde bir stratejik yeri işgal etme hakkına sahip olacaktır.
• Hükûmet haberleşmesi dışında telsiz, telgraf ve kabloların denetimi İtilaf Devletlerine geçecektir.
• Sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için gerekli askerin dışında Osmanlı ordusu terhis edilecektir. Bütün savaş gemilerine taşıt, araç, gereç, silah ve cephanelere el konulacaktır.
Verilen bu antlaşma maddelerine göre aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı söylenemez?
A) Osmanlı Devleti’ni savunmasız bırakarak işgalleri kolaylaştırmak amaçlanmıştır.
B) Osmanlı topraklarının işgaline hukuki zemin hazırlamak amaçlanmıştır.
C) İşgallere karşı Türk milletinin birleşerek direnişe geçmesini engellemek amaçlanmıştır.
D) Osmanlı Devleti’ni ekonomik olarak çaresiz bırakmak amaçlanmıştır.
2.
İzmir’in işgali üzerine İstanbul’da yapılan Sultan Ahmet Mitingi ile ilgili gazete haberi verilmiştir.
Verilen habere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Anadolu insanı İzmir’in Yunanlar tarafından işgalini kabul etmemiştir.
B) İnsanlar işgali protesto etmek için işlerini bırakmışlardır.
C) İşgale karşı İstanbul’da gönüllülerden oluşan birlikler oluşturularak İzmir’e gönderilmiştir.
D) Halk mitingte sakin bir şekilde tepkisini dile getirmiştir.
Bugün İstanbul sakinleri hak istemek için toplandı. Saat ikiden beri Sultan Ahmet şimdiye kadar görülmemiş bir manzara arz eylemektedir. Şehrimizin bütün Müslüman halkı, akın akın Sultan Ahmet’e gelmektedir. Sancağımızın siyaha bürünerek hazin hazin dalgalanması bugünün heyecanlı bir derdi olmuştur. Bütün Müslüman dükkânları kapanmış ve her sınıf halk hak istemek için büyük bir istekle İstanbul’un bu tarihî meyda-nında toplanmıştır. Toplanma büyük bir düzen içinde geçmektedir.
�
(Tercüman-ı Hakikat, 24 Mayıs 1919) Sultan Ahmet’te Bugünkü
Halk Toplantısı
MİLLÎ UYANIŞ:
Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar
BECERİ TEMELLİ TEST - 8
GÜÇ 3. Wilson İlkeleri’ne göre,• Savaş sonunda yenen devletler yenilen devletlerden toprak ve savaş tazminatı almayacak.
• Devletler arası sorunları uluslararası alanda çözmek için Milletler Cemiyeti kurulacak.
• Barış antlaşmaları açık olacak, gizli antlaşmalar yapılmayacak.
• Boğazlar dünya devletlerine açık olacak.
Verilen maddelere bakılarak Wilson İlkeleri’yle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Dünya barışını sağlamaya çalıştığına
B) Türklerin çoğunlukta olduğu yerlerde onlara egemenlik hakkı tanındığına C) Osmanlı Devleti’nin boğazlar üzerindeki egemenlik haklarını kısıtladığına D) Birinci Dünya Savaşı’nın bitişini hızlandırdığına
4.
Yukarıda verilen olay-sonuç ilişkilerine bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal’in Anadolu’daki faaliyetlerini engellemek istemiştir.
B) Kurtuluş Savaşı’nın silahlı mücadele dönemi başlamıştır.
C) Mustafa Kemal işgallere karşı halkı bilinçlendirmeye başlamıştır.
D) İstanbul hükümeti Anadolu’da başlayan yeni durumdan rahatsız olmuştur.
5. 19. yüzyıl sonlarında Anadolu’da yaşayan Osmanlı vatandaşı Ermeniler, ayrı bir devlet vaadi ile özellikle Rusya ve İngiltere tarafından Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtılmış, isyana teşvik edilmişlerdir. Ermeni isyanları siyasi amaçlı bir başkaldırıdır. Osmanlı Devleti bu durumu önlemek için 27 Mayıs 1915 tarihinde
“Sevk ve İskân Kanunu” çıkarmak zorunda kalmıştır. Tehcir Kanunu olarak bilinen bu kanunla bölge halkının güvenliği için bazı Ermeniler güvenli bölgeler olan Suriye ve Irak’ın kuzey bölgelerine göç (tehcir) ettirilmiştir. Tehcir sırasında devlet birçok tedbir aldı. Ermenilerin iaşe ve güvenliği için harca-malar yapıldı. Ancak bazı Ermeniler salgın hastalıklar ya da göç esnasında yapılan hırsızlık saldırıları sonucunda hayatını kaybetti. Göç sırasında ihmali görülen yetkililer ya da kafilelere saldıranlardan yakalananlar mahkemelerde yargılandı.
Verilen bilgilere bakılarak,
I. Osmanlı Devleti, Ermenilerin Tehcir Kanunu’ndan zarar görmemesi için bazı önlemler almıştır.
II. Ermeniler bölgede çıkarı olan devletlerin kışkırtmasıyla Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklanmışlardır.
III. Ermeniler ülkenin huzuru için zorunlu göçe tabi tutulmuştur.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III. D) I, II ve III.
OLAY SONUÇ
• Mustafa Kemal’in Havza Genelgesi’ni
ya-yınlaması • İstanbul Hükümeti’nin Mustafa Kemal’i geri
çağırması
• Mustafa Kemal’in Amasya Genelgesi’ni
ya-yınlaması • İstanbul Hükümeti’nin Mustafa Kemal’i
gö-revden alması
• Mustafa Kemal’in Erzurum Kongresi’ne
ka-tılması ve Temsil Heyeti başkanı seçilmesi • İstanbul Hükümeti’nin Mustafa Kemal hak-kında idam edilme kararı vermesi
Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar GÜÇ
BECERİ TEMELLİ TEST - 8
6. TBMM’nin açılış hazırlıklarının yapıldığı dönemde Damat Ferit Paşa, İtilaf devletleri tarafından tekrar sadrazamlığa getirildi. Damat Ferit Paşa, Anadolu’da başlayan Millî Mücadele’yi durdurmak için İngi-lizlerle iş birliği yaparak harekete geçti. Şeyhülislamdan Mustafa Kemal ve Millî Mücadele’ye katılanları padişaha karşı gösteren bir fetva aldı. Bu fetva Anadolu’nun her yerine dağıtıldı. Ayrıca Anadolu’da çıkan ayaklanmalar el altından desteklendi. Onların da sonuç getirmeyeceğini anlayınca Kuvay-ı İnzibatiye adı verilen bir ordu kurdu.
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İstanbul hükûmeti Anadolu’da başlayan hareketin başarısız olması için mücadele etmiştir.
B) Anadolu’da başlayan ayaklanmalar İstanbul hükûmeti tarafından desteklenmiştir.
C) İstanbul hükûmeti, İtilaf devletlerinin isteğiyle Mustafa Kemal ile antlaşmaya çalışmıştır.
D) İtilaf devletleri, İstanbul hükûmeti ile ortak hareket etmiştir.
7. Erzurum Kongresi bölgesel sorunlar için toplanmış olmasına rağmen kongrede bütün yurdu ilgilendiren kararlar alındı. Kongre kararları tüm yurda, İstanbul’daki işgal kuvvetlerine ve yabancı devlet temsilci-liklerine gönderildi. Kongre millî bir meclis gibi çalıştı. Kongrede millet iradesine vurgu yapıldı ve millet adına kararlar alındı. Alınan kararların hayata geçirilebilmesi için Temsil Heyeti adına bir kurul oluştu-ruldu. Heyetin başkanlığına Mustafa Kemal seçildi. Millî Mücadele’nin ilk yönetim kurulu olan Temsil Heyeti vazifesini yerine getirmeyen Osmanlı Hükûmeti’nin yerine bir hükûmet gibi çalışmaya başladı.
Verilen bilgilere göre Erzurum Kongresi ile ilgili;
I. bölgesel olarak toplanmasına rağmen ulusal nitelikte kararlar aldığı, II. Temsil Heyetinin hükümet gibi çalışmaya başladığı,
III. alınan kararların İtilaf Devletleri ve İstanbul Hükûmeti’yle paylaşıldığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III. D) I, II ve III.
8. 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması, İtilaf Devletlerine Anadolu topraklarını rahatça işgal etme imkânı tanımıştır. 3 Kasım 1918’de Musul’u işgal ettiler. Daha sonra Musul, Kerkük bölgesinin egemenliğinin tamamen kendilerine bırakılmaları şartı ile Antep, Maraş, Urfa şehirlerini Fran-sızlara bıraktılar. Bölgenin kontrolünü İngilizlerden alan Fransızlar yanlarında getirdikleri Ermenilerle birlikte bölgeyi işgal hareketine başladılar.
Verilen bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Anadolu’nun İtilaf Devletleri tarafından işgali Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra başlamıştır.
B) İngilizler bölgenin kontrolünü geçici olarak Fransızlara bırakmıştır.
C) İşgallere karşı Osmanlı Devleti ülkede genel seferberlik ilan etmiştir.
D) Fransız ve Ermenilerin bölgeyi işgal etmelerine halk tepki göstermemiştir.
MİLLÎ UYANIŞ:
Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar