DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Deri ve Tenasül Hastalıkları Dispanserlerinde Hizmetin Yürütülüşü

Madde 191 - Deri ve Tenasül Hastalıkları Dispanserlerinin görevleri şunlardır:

a) Poliklinik Hizmetleri: Başvuran kişilerin cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) yönünden muayene ve ayaktan tedavisini yürütür.

b) Tanı Hizmetleri: CYBH’ın erken tanısını sağlamak üzere gerekli laboratuvar tetkiklerini yapar.

c) Eğitim çalışmaları: Başvuran kişilere korunmaya yönelik bireysel yüz yüze eğitim verir; hedef gruplar belirleyerek toplantı, konferans ve seminerler düzenler;

konu ile ilgili eğitim materyali geliştirme çalışmalarında sağlık müdürlüğü ile işbirliği yapar.

d) Risk gruplarına yönelik çalışmalar: Belediyelerin bu hizmeti sağlamadıkları yerlerde, kayıtlı seks çalışanlarının ilgili Tüzük uyarınca sağlık muayeneleri, ilk giriş muayenesi, periyodik kontroller, tedavi ve eğitim çalışmalarını yürütür. Aynı şekilde, emniyet güçlerince sevk edilen bar, pavyon vb. yerlerde çalışan ve fuhuş yaptığı tespit edilen Türkiye Cumhuriyeti ya da yabancı uyruklu kişilerin CYBH yönünden kontrol çalışmalarını yürütür.

e) Aşılama çalışmaları: Risk gruplarının Hepatit-B aşılama çalışmalarını yürütür.

f) İl Fuhuşla Mücadele Komisyonu çalışmaları: Dispanser baştabibi, komisyonun doğal üyesi olarak komisyon çalışmalarına katılır.

g) Kayıt-bildirim: Bildirimi zorunlu hastalıkların (AIDS/HIV enfeksiyonu, frengi, hepatit A-B-C) kayıt ve ilgili yerlere bildirimini yapar, görevlendirilmişse genelev çalışanlarının aylık sağlık izlem sonuçlarını bildirir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Yataklı Tedavi Kurumlarında Hizmetin Yürütülmesi

Madde 192 - Yataklı tedavi kuruluşları, sağlık merkezleri ve hastanelerdir.

Yataklı tedavi kuruluşlarındaki hizmetler, esas olarak “Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği” ve “Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik” dahilinde yürütülür. Bu Yönergede, sözü edilen yönetmelik hükümlerine paralel olarak, yataklı tedavi kurumlarındaki sağlık hizmetleri ile ilgili esaslar belirtilmiştir.

Sağlık Merkezi

Madde 193 - Acil vakalar, doğumlar, ateşli hastalar, küçük müdahale gerektiren hastalar, kısa zamanda iyileşmesi mümkün görülen hastalarla, fiilen görev yapan uzmanlarca branşıyla ilgili hastaların kabul ve tedavi edildiği ve ocak hekimliği veya koruyucu sağlık hizmetleri ile acil tedavi hizmetlerini bünyesinde bütünleştiren kurumlardır.

Hastaneler

Madde 194 - Hastaneler en az 50 yataklı olup, işlevlerine göre dört gruba ayrılırlar:

a) Genel Hastaneler: Her türlü acil vaka ile, yaş ve cinsiyet farkı gözetmeksizin, bünyesinde mevcut uzmanlık dalları ile ilgili hastaların kabul edildiği, muayene ve tedavilerinin yapıldığı yataklı kurumlardır.

b) Özel Dal Hastaneleri: Belirli bir yaş, cinsiyet grubu hastalar ile belirli bir hastalığa tutulanların, yahut bir organ veya organ grubu hastalarının müşahede, muayene, teşhis ve tedavi edildikleri yataklı kurumlardır. Özel dal hastanelerine doğum ve çocuk bakımevi, göğüs hastalıkları hastanesi, göğüs kalp ve damar cerrahi merkezi, ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesi, kemik hastalıkları hastanesi, çocuk hastalıkları hastanesi, fizik tedavi ve rehabilitasyon hastanesi, onkoloji hastanesi, zührevi hastalıklar hastanesi, lepra hastanesi, acil yardım ve travmatoloji hastanesi ve diş hastanesi örnek verilebilir.

c) Rehabilitasyon Merkezleri: Organ, sinir, adale ve kemik sistemi hastalıkları ile kaza ve yaralanmalar veya cerrahi tedaviler sonucu meydana gelen arıza ve sakatlıkların tıbbi rehabilitasyonunu uygulayan yataklı kurum veya servislerdir.

d) Eğitim ve Araştırma Hastaneleri: Öğretim, eğitim ve araştırma yapılan uzman ve ileri dal uzmanları yetiştiren genel ve özel dal yataklı tedavi kurumları ile rehabilitasyon merkezleridir.

Yataklı Tedavi Kuruluşlarına Hasta Sevki

Madde 195 - Sağlık ocakları ve diğer birinci basamak tedavi kuruluşlarından hastanelere hasta sevkinde aşağıdaki esaslara uyulacaktır:

a) Sağlık ocaklarından hastanelere muayene için gönderilen hastalar, Form 019 (BC) hasta gönderme kağıdı ile sevk edilir.

b) Yatırılmayan hastalar Form 019 (C) hasta gönderme kağıdına muayene sonuçları ve tavsiyeler yazılarak sağlık ocağına geri gönderilir.

c) Yatırılan hastalar taburcu edildiklerinde hasta gönderme kağıtlarına hastalığın teşhisi, yapılan tedavi ve gerekli öneriler yazılarak sağlık ocağına geri gönderilirler.

d) Uzman hekimler, Form 019 (B) hasta gönderme kağıtlarında yazılı sağlık ocağı hekimi teşhisi ile kendi teşhisleri arasında ayrılık olduğu durumlarda, ayrılık nedenlerini kesin olarak belirterek sağlık ocağına gönderirler. Ancak, bu gibi durumlarda gönderilen hasta gönderme kağıdı gizli ve kişiye özel işaretli zarflara konulur.

e) Bu formların düzenli olarak doldurulup geri gönderilmesinden, ilgili uzman hekim ve poliklinik ve/veya servis hemşiresi sorumludurlar. Kendilerine gelen Form 019’ları geri göndermeyip ihmali bulunanlar hakkında gerekli yasal işlemler hastane baştabibi ve/veya sağlık müdürlerince yapılır.

Sağlık Merkezlerinde Hizmetlerin Yürütülmesinde Esaslar

Madde 196 - Sağlık merkezlerinde hizmetler aşağıdaki esaslara göre yürütülür:

a) Sağlık Merkezlerinde birden fazla pratisyen hekim bulunduğu takdirde, bir sıra dahilinde poliklinik yapılır.

b) Tek hekim bulunan kurumlarda, kurumda yatan hasta varsa, hekim arandığında bulunabileceği yeri bildirmekle ve akşam vizitlerini yapmakla görevlidir.

Başhekim dahil iki veya üç hekim bulunan kurumlarda sadece ev nöbeti tutulur.

Başhekim dahil dört ve daha fazla hekim bulunan kurumlarda normal nöbet tutulur.

Ancak başhekim dahil beş veya yukarı hekim olduğu zaman başhekim nöbet tutmaz. Dört veya daha fazla diş tabibi ve eczacı bulunan kurumlarda diş tabibi ve eczacı nöbeti konur.

c) Bünyesinde doğum servisi bulunmayan kurumlarda, hemşire, ebe ve hemşire yardımcısı (başhemşire dahil) toplamı ikiden fazla ise bunlar arasında nöbet uygulanır. Bünyesinde doğum servisi bulunan kurumlarda hemşireler ve ebeler için ayrı ayrı nöbetler düzenlenir.

d) Tıbbi teknisyenler ve yardımcı hizmetler personeli gerekli hallerde baştabibin uygun göreceği şekilde nöbet tutarlar.

Hastanelerde Hizmetlerin Yürütülmesinde Esaslar

Madde 197 - Yataklı tedavi kurumlarına sağlık ocaklarından ve koruyucu sağlık hizmeti sunan diğer kuruluşlardan (verem savaş, ana çocuk sağlığı, trahom dispanserleri gibi) sevk edilen hastalarla daha küçük bir tedavi kurumu, müdavi hekim veya müessese tabibi tarafından tıbbi bir zorunluluk icabı gönderilen hastalara poliklinikte öncelik verilir. Tüberküloz şüpheli hastaların (acil vakalar hariç) verem savaş dispanserlerinden sevk edilmiş olmaları icap eder. Veremli hastalardan yatırılmayanlara yapılan işlemlerle, tavsiye edilen tedaviler ait oldukları ocak, dispanser veya ilgili kuruluşlara bildirilir. Yukarda belirtilen hizmetlerin düzenlemesinden hastane baştabibi sorumludur.

Tanı ve Tedavileri Ücretsiz Yapılacak Kişiler

Madde 198 - Yataklı tedavi kurumlarında ayakta ve yatarak tanı ve tedavi bedellerinin miktarı ile tanı ve tedavileri ücretsiz yapılacak kişilerin kimler olduğu yürürlükteki mevzuatın ilgili hükümlerine göre belirlenir.

Yataklı Tedavi Kurumlarında Eğitim Hizmetleri

Madde 199 - İldeki Sağlık Bakanlığı’na ait yataklı tedavi kurumları, birinci basamakta çalışan hekim ve diğer sağlık personelinin mesleki gelişimlerini sağlamak ve klinik becerilerini artırmak amacıyla, aşağıda belirtilen esaslara göre

“tıbbi hizmet-içi eğitimler” düzenleyecektir:

a) İl düzeyinde yürütülecek “hizmetiçi eğitimler”, ocak ayında Sağlık Müdürü başkanlığında toplanacak, sağlık ocakları şube müdürü, yataklı tedavi kurumları şube müdürü, eğitim şube müdürü, ildeki bütün devlet hastanelerinin başhekimleri ve sağlık grup başkanlarının katılacağı “Tıbbi Hizmetiçi Eğitim Danışma Kurulu”nda planlanacaktır. Bu toplantıda, ilin öncelikli sağlık sorunları da gözönüne alınarak, hizmet-içi eğitim ihtiyacı belirlenecek ve eğitim müfredatı oluşturulacaktır. Bu toplantının sekretaryasını, Valilik oluru ile sağlık müdürlüğünce belirlenecek devlet hastanesi yapacaktır.

b) Eğitim müfredatı oluşturulması çalışmalarına, hastane başhekimlerin uygun göreceği yeterli sayıda uzman hekim katılacaktır.

c) O yıl içerisinde yapılması planlanan tıbbi hizmetiçi eğitimlerin programı ve konuları Şubat ayı içerisinde, sağlık ocakları şube müdürlüğü tarafından ildeki bütün sağlık kuruluşlarına duyurulacak ve hizmetiçi eğitimlere katılmak isteyen sağlık personeli belirlenecektir. Eğitimler, Mart-Haziran ve Ekim-Aralık aylarında düzenlenecektir.

d) Tıbbi hizmet-içi eğitimlerde, katılımcıların konaklama ve ulaşım giderleri Sağlık Müdürlüğünce ilgili ödenek kaleminden, eğitim giderleri ise hastane döner sermayesinden karşılanır. Eğitim materyallerinin ve uygun mekanların sağlanması, eğitim verecek uzman hekimlerin belirlenmesi ve eğitimlerin değerlendirilmesinden hastane baştabibi sorumludur. İhtiyaç duyulduğu takdirde ildeki diğer kamu kuruluşlarına ait hastanelerden de, hastane baştabibinin teklifi, Sağlık Müdürlüğünün uygun görüşü ve Valilik oluru ile eğitici desteği sağlanabilir. Hastane baştabibi lüzum görürse, sağlık müdürlüğü oluru ile başhekim yardımcılarından birini “Eğitim Koordinatörü” olarak atayabilir.

e) Her eğitim programı sonunda hastane başhekimliklerince düzenlenecek

“Eğitim Değerlendirme Raporu” eğitimin bitişini takiben 10 iş günü içerisinde sağlık müdürlüğüne gönderilecektir. Eğitim değerlendirme raporu, eğitime katılan personelin devam ve başarısını da içerecek şekilde olacaktır.

f) Eğitimlerde mazeretleri dışında devamsızlık nedeniyle başarısız olanlar hakkında gerekli yasal işlemler, sağlık müdürlüklerince yapılacaktır.

Laboratuvar Hizmetleri

Madde 200 - Hastaneler, kendi laboratuvar hizmetleri yanında, gereğinde Sağlık Bakanlığı’nın diğer sağlık kuruluşlarının laboratuvar hizmetlerini destekleyeceklerdir. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında kişilerin muayenelerinin yapılması sırasında muayeneyi yapan tabipçe teşhise yönelik lüzum görülen röntgen, laboratuvar tetkik veya tahlillerine ihtiyaç duyulması ve bu imkanların ilgili sağlık ocağında bulunmaması ve yapılamaması halinde, bu tahlillerin öncelikle il veya ilçe halk sağlığı laboratuvarlarında yaptırılması yoluna gidilmeli, bununda mümkün olmaması durumunda hasta en yakın yataklı tedavi kurumuna sadece istenen tetkikin yapılması amacıyla sevk zincirine uygun olarak sevk edilmelidir.