ALTINCI BÖLÜM

Halk Sağlığı Laboratuvarlarında Hizmetin Yürütülüşü Halk Sağlığı Laboratuvar Müdürlükleri

Madde 201 - Halk Sağlığı Laboratuvar Müdürlükleri, 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun birinci maddesi, 3017 Sayılı Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti Teşkilat ve Memurin Kanunu (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Teşkilat ve Memurları Kanunu)’nun 33 üncü ve 35 inci maddeleri ile 181 Sayılı Sağlık Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 2 nci ve 9 uncu maddeleri doğrultusunda kurulmaktadır.

İl Halk Sağlığı Laboratuvarı

Madde 202 - Koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında fiziksel, biyolojik ve sosyal çevreden kaynaklanan ve insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen etmenlerin, fiziksel, kimyasal, biyokimyasal, bakteriyolojik, mikolojik, virolojik,

hematolojik, serolojik ve parazitolojik vb. yönden tanı, inceleme ve analizlerini yaparak alınması gerekli tedbirler açısından koruyucu sağlık hizmetlerini yönlendirici verileri ortaya koyan; birinci basamakta verilen tetkik ve tedavi hizmetleri kapsamındaki analizleri yapan; gıda maddeleri ve suların halk sağlığı yönünden kontrollerini yapan; kendi bölgesinde bulunan laboratuvarlara danışmanlık ve eğitim hizmeti veren birimlerdir.

İl halk sağlığı laboratuvar müdürlüğü aşağıdaki birimlerden oluşur:

a) İdari Birim: Laboratuvarla ilgili kayıt, istatistik, döner sermaye işlemleri ve gelen örneklere ait analiz raporlarının ilgili kurumlara bildirimi dahil her türlü yazışmayı mevzuat çerçevesinde yürütür.

b) Klinik Mikrobiyoloji Analizleri Laboratuvar Şefliği: Toplumsal hastalıkların kontrolü, salgınların önlenmesi ve izlenmesi, insan sağlığını ilgilendiren yerlerde çalışan personelin muayenesi gibi sağlığı etkileyebilecek etkenlerin mikrobiyolojik, mikolojik, virolojik, hematolojik, serolojik ve parazitolojik yönden incelenmesini, analizini ve tanısını yapan birimdir.

c) Biyokimyasal Analizler Laboratuvar Şefliği: Kan, idrar ve vücut sıvıları örneklerinin biyokimyasal analizlerinin yapıldığı birimdir. Tıbbi amaçlı alınacak kan örnekleri, uzman kişiler tarafından steril bir şekilde laboratuvarda alınır.

d) Gıda Analizleri Laboratuvar Şefliği: Her türlü su ve gıda maddelerinin ve gıda katkı maddelerinin, gıda ile temasta bulunan ambalaj materyallerinin, kalıntı ve kontaminantların, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerinin yapıldığı birimdir.

e) Çevre Sağlığı, Eşya ve Levazım Analizleri Laboratuvar Şefliği: Atık su, deniz, göl, nehir suları, toprak, hava ve atıkların kontrolü, hastane enfeksiyonlarının izlenmesi, endüstri hijyeni, radyasyon, yakıt, gürültü, çevre kirliliği gibi çevre sağlını etkileyebilecek etkenlerin, eşya ve levazımın fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerin yapıldığı birimdir.

f) Örnek Kabul ve Saha Sağlığı Hizmet Şefliği: Analiz yapılmak üzere laboratuvara gelen örneklerin kurallara uygun alınıp alınmadığını kontrol edip, kabulünü yapan ve ilgili birimlere gönderen; toplum sağlığını ilgilendiren konularda araştırmalar yapan; gerekli durumlarda sahadan tekniğine uygun örnekler alıp laboratuvara ulaştıran ve laboratuvara örnek getiren birimlere örnek alma konusunda eğitim veren ve koordinasyonu sağlayan birimdir. Örnekler ilgili laboratuvar şefliğinin uzmanlarına danışılarak yönlendirilir.

Laboratuvarların hizmet verdiği bölgenin özelliklerine göre Bakanlık’tan izin alınarak yeni birimler oluşturulabilir.

İlçe Halk Sağlığı Laboratuvarı

Madde 203 - Toplumsal hastalıkların kontrolü, salgınların önlenmesi ve izlenmesi, birinci basamakta verilen tetkik ve tedavi hizmetleri kapsamında klinik mikrobiyoloji-biyokimya ve su analizleri konularında laboratuvar hizmeti veren ilçe merkezlerinde açılan hizmet birimleridir.

Nüfusu 50.000’in üzerinde olan ilçeler ile turizmin yoğun olduğu ilçelerde uzaklık ve sosyo-ekonomik durum gözönüne alınarak Valiliğin teklifi ile Bakanlık tarafından kuruluşu yapılır.

İlçe halk sağlığı laboratuvarı aşağıdaki birimlerden oluşur:

a) İdari Birim: Laboratuvarla ilgili kayıt, istatistik ve gelen örneklere ait analiz raporlarının ilgili kurumlara bildirimi dahil her türlü yazışmayı mevzuat çerçevesinde yürütür.

b) Klinik Mikrobiyoloji Analizleri ve Biyokimyasal Analizler Laboratuvar Şefliği: Toplumsal hastalıkların kontrolü, salgınların önlenmesi ve izlenmesi, gıda maddeleri ile üretiminde çalışan personelin muayenesi gibi sağlığı etkileyebilecek etkenlerin mikrobiyolojik, mikolojik, virolojik, hematolojik, serolojik ve parazitolojik yönden incelenmesini,analizini ve tanısını yapan, kan, idrar ve vücut sıvıları örneklerinin biyokimyasal analizlerinin yapıldığı birimdir.

c) Su analizleri Laboratuvar Şefliği: İçme ve kullanma sularının, deniz, göl, nehir sularının rutin fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerinin yapıldığı birimdir.

Laboratuvarların hizmet verdiği bölgenin özelliklerine göre Bakanlık’tan izin alınarak yeni birimler oluşturulabilir.

Laboratuvarda Çalışanlar ve Görevleri

Madde 204 - Halk sağlığı laboratuvarlarında çalışanlar ve görevleri şu şekildedir:

a) Laboratuvar Müdürü: Laboratuvarlar işlemlerinin ilgili mevzuat ilkeleri çerçevesinde yürütülmesini, laboratuvar personelinin sağlığını etkileyebilecek önlemlerin alınmasını sağlar.

b) Laboratuvar Müdür Yardımcıları: Kendilerine bağlı birimlerin işlevine uygun olarak çalışmasını sağlar.

c) Laboratuvar şefleri: Laboratuvarların işlemlerinin ilgili mevzuat ilkeleri çerçevesinde yürümesini sağlar ve kendine bağlı bölümlerde yapılan analizlerin bilimsel kurallara göre yapılmasını, personelin sağlığını koruyucu önlemlerin alınmasını, laboratuvarlarda kullanılan cihazların sürekli çalışır durumda tutulmasını ve kalibrasyonlarının yapılmasını sağlar.

d) Teknik ve sağlık elemanları: Aldıkları eğitim doğrultusunda bilimsel kurallara uyarak analizleri yapar ve analiz raporlarını düzenler.

e) Yardımcı teknik ve sağlık elemanları: Analizlerin yapılması sırasında, teknik ve sağlık elemana yardımcı olurlar ve laboratuvarda analizlerin sürekliliğini sağlayacak çalışmaları yaparlar.

Örnek Kabul, Analiz Yöntemleri ve Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Madde 205 - Halk sağlığı laboratuvarlarında örnek kabul, analiz yöntemleri ve analiz raporları değerlendirmesi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Örnek kabul: Örnekler, tekniğine uygun ve yeterli miktarda alınmış olmalıdır. Resmi kuruluşlardan gelecek örnekler yetkili kişiler tarafından alınmalı ve tekniğine uygun ve mühürlü olmalıdır. Tıbbi amaçlı alınacak kan örnekleri, uzman kişiler tarafından steril bir şekilde laboratuvarda alınır.

b) Analiz yöntemleri: Analiz yöntemleri Bakanlıkça belirlenir.

c) Analiz raporları: Teknik ve sağlık personeli tarafından hazırlanır, imzalanır, laboratuvar şefi ve laboratuvar müdürü tarafından imzalanıp onaylanır.

Raporun bir nüshası laboratuvarda kalır, iki nüshası örneği gönderen kurum ve kuruluş veya şahsa gönderilir.

Kayıtlar ve Kullanılan Formlar

Madde 206 - Halk sağlığı laboratuvar müdürlüklerinde kullanılan kayıtlar ve kayıt formları şunlardır:

a) Form 063: Halk sağlığı laboratuvar müdürlüklerinde yapılan çalışmaları gösterir. Bu form aylık olarak yardımcı teknik ve sağlık elemanları tarafından hazırlanır, laboratuvar şefleri kontrol eder ve laboratuvar müdürü tarafından onaylanarak sağlık müdürlüğüne gönderilir. Ayrıca yıllık toplamı gösteren Form 063 her yılın Ocak ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderilir.

b) Yıllık çalışma cetveli: Laboratuvarda yapılan çalışmaları aylık olarak gösterir. Her yılın Ocak ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderilir.

c) Personel durumunu gösteren cetvel: Laboratuvarda çalışan personelin durumunu gösterir. Her yılın Ocak ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderilir.

d) Cihaz durumunu gösteren cetvel: Laboratuvarda var olan cihazlarla, ihtiyaç duyulan cihazları gösterir. Her yılın Ocak ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderilir.

e) Bina durumunu gösteren cetvel: Laboratuvarın adresi, telefonu, binanın kendisine ait olup, olmadığı ve yatırım durumunu gösterir. Her yılın ocak ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderilir.

f) Laboratuvarlarda hangi analizlerin yapılabildiğini gösteren cetvel:

Laboratuvar birimlerin hangi analizleri yapabildiklerini, hangilerini yapamadıklarını gösterir. Her yılın Ocak ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderilir.

BEŞİNCİ KISIM