Cinsiyet ve YaĢ

Yapılan çalıĢmada, anketler 21 hane üzerinde uygulanmıĢtır. Ġki hanede oturan denekler evlilik birliğini sonlandırdığı için hanelerin birinde bir kadına diğer hanede ise bir erkeğe anket uygulanmıĢtır. Geride kalan 19 hanede ise bir erkek ve bir kadın olmak üzere her haneden iki kiĢiye anket uygulanmıĢtır. ÇalıĢmada sorulan sorularda hem kadının hem de erkeğin vereceği cevaplar önemsendiğinden dolayı ve bazı soruların

cinsiyete göre farklılıkları tespiti düĢünüldüğünden, anketler ve gözlemler her iki cinsiyet grubunu kapsayacak Ģekilde uygulanmıĢtır. AraĢtırma kapsamına 20 kadın, 20 erkek girmektedir. ÇalıĢma alanına giren kiĢilerin cinsiyet ve yaĢ dağılımı tablo 3 „te yer almaktadır.

Tablo 3. Deneklerin YaĢlarının Cinsiyetlerine Göre Dağılımı

Cinsiyet Toplam Kadın Erkek S % S % S % YaĢ Grupları 33-44 5 12,5 3 7,5 8 20 45-56 9 22,5 9 22,5 18 45 57-68 5 12,5 4 10 9 22,5 68-80 1 2,5 4 10 5 12,5 Toplam 20 50 20 50 40 100

ÇalıĢmada 20 kadın 20 erkek denek bulunmaktadır. ÇalıĢmada kiĢilerin en alt yaĢ grubuyla en üst yaĢ grubu baz alınarak gruplandırma yapılmıĢtır. Deneklerin yaĢ dağılımına bakıldığı zaman kiĢilerin 45-56 yaĢ arasında yoğunlaĢtığı görülmektedir. Hem kadın nüfusta hem de erkek nüfusta % 22,5 oranı ile 45-56 yaĢ aralığı eĢit paya sahiptir. 45-56 yaĢ aralığından sonra, kadınlarda %12,5 ile 33-44 ve 47-68 yaĢ aralığı gelmektedir. Daha sonra ise en küçük paya sahip %2,5 ile 68-80 yaĢ aralığıdır. Kadınlar genel olarak orta yaĢ ve üzeri yaĢ grubundadır. YaĢlı sayılabilecek aralıkta sadece 1 kiĢi bulunmaktadır. Erkek deneklerin ise %22,5 ile 45-56 yaĢ aralığından sonra %10 oranıyla 57-68 ve 68-80 yaĢ aralığı gelmektedir. En küçük paya ise, %3 oranıyla 33-44 yaĢ aralığı gelmektedir. Erkek deneklerin yaĢ aralıklarına bakıldığı zaman, 68-80 yaĢ aralığında 4 kiĢinin bulunmasından ve daha üst yaĢlarda yüzdelik oranın yoğunlaĢmasından dolayı erkek deneklerin yaĢları kadın deneklerin yaĢlarından daha büyüktür denilebilir. Genel bir değerlendirme yapıldığında, 45 yaĢ ve üzeri yaĢ grubunun yoğun olduğu vurgulanabilir.

3.2.2.Eğitim

Eğitim durumu mevcut çalıĢmalarda dikkat edilen bir diğer değiĢkendir. Bu değiĢkenle ilgili verilerin tespiti için deneklere mezuniyet durumları sorulmuĢ ve elde edilen sonuçlara Tablo 4‟ de yer verilmiĢtir.

Tablo 4. Deneklerin Eğitim Durumlarının Dağılımı Kadın S % Erkek S % Toplam S % Eğitim Durumu Ġlkokul 6 30 5 25 11 27,5 Ortaokul 3 15 3 15 6 15 Lise 6 30 8 40 14 35 Üniversite 4 20 4 20 8 20 Diğer (hiç okumamıĢ) 1 5 0 0 1 2,5 Toplam 20 100 20 100 40 100

Deneklerin eğitim durumları incelendiğinde, deneklerden %35‟ inin yani 14 kiĢinin lise mezunu olduğu, %27,5 ile 11 kiĢinin ilkokul, %20 ile 8 kiĢinin üniversite, %15 ile 6 kiĢinin ortaokul, %2,5 ile 1 kiĢinin ise, okula hiç gitmediği tespit edilmiĢtir.

Kadın ve erkek deneklerin eğitim durumları birbirine yakın değerler taĢımaktadır. Ancak hiç okumadığını belirten kiĢinin kadın olduğu ilkokul mezunu kadınların erkeklere göre ve lise mezunu erkeklerin ise kadınlara göre kısmi oransal fazlalıkları dikkat çekmektedir.

3.2.3.Meslek

Hem kadın hem de erkek deneklerin mesleki dağılımları kiĢilerin özellikle sosyal iliĢki durumlarının belirlenebilmesi için önem taĢımaktadır. Bu sebeple hem kadın hem de erkeğe mesleklerinin ne olduğu sorulmuĢ ve elde edilen sonuçlar Tablo 5‟ de gösterilmiĢtir.

Tablo 5. Deneklerin Mesleki Dağılımı

Cinsiyet

Kadın Erkek Toplam

S % S % S % Meslek Emekli 0 0 7 35 7 17,5 Esnaf 0 0 5 25 5 12,5 Kamu ÇalıĢanı 5 25 7 35 12 30 Ev Hanımı 15 75 0 0 15 37,5 Yok 0 0 1 5 1 2,5 Toplam 20 100 20 100 40 100

Tablo verileri, deneklerin mesleki dağılımları dikkate alındığında Ģu bulgulara ulaĢılmaktadır. Kadınların büyük çoğunluğunun, yani %75‟ inin ev hanımı olduğu görülmektedir. Kadınların %25‟ i ise kamu çalıĢanıdır. Erkek deneklerin mesleklerine bakıldığında ise, çoğunun aynı oranlarla emekli (%35) veya ve kamu çalıĢanı (%35) olduğu görülmektedir. Esnaf olanların oranı ise %25 ve iĢi olmayanların oranı ise %5 olarak tespit edilmiĢtir.

3.2.4.Medeni Hal

Deneklerin medeni halleri, aile birliğinin varlığı ve hanelerin genel yapısını öğrenebilmek amacıyla önem taĢıdığından dolayı kiĢilere medeni durumları sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 6‟ da gösterilmiĢtir.

Tablo 6. Deneklerin Medeni Hallerinin Dağılımı

Medeni Hal S %

Evli 38 92,7

Ayrı 2 4,9

Toplam 40 97,6

Deneklerin medeni hallerinin dağılımına bakıldığı zaman 2 kiĢi hariç, %92,7‟ lik payla 38 kiĢinin evli olduğu görülmektedir. Ayrı olduğunu belirten iki kiĢiden bir hanede kadın çocuğuyla yaĢadığını ifade etmiĢ ve eĢinden ayrılmıĢtır. Diğer hanede ise erkek yalnız yaĢamaktadır (Bkz. Tablo 7).

3.3. Hane Halkı

Bu ana baĢlık altında hane halkı, gelir sağlayanlar ve gelir kaynakları alt baĢlıkları, hane halkı alt baĢlığının bir alt baĢlığı olarak ise, hane halkı sayısı ve hane yapısı ele alınmaktadır.

3.3.1 Hane Halkı

Bu baĢlık altında hane halkı sayısının tespiti, yani her hanede kaç kiĢinin oturduğunun bulunması ve hane yapısının belirlenmesi amaçlanmıĢtır.

Toplumun temel yapı taĢı ailedir. Aileler bir kadın bir erkeğin evlenmek suretiyle bir araya gelmesiyle oluĢmaktadır. Çocukların aileye eklenmesi, gelin, damat ya da torunların varlığı ve bu kiĢilerin aynı hane içerisinde hep birlikte yaĢamaları ailelerin yapısını değiĢtirmektedir. ÇalıĢma alanımıza giren hanelerin yapısının nasıl olduğunu tespit edilebilmek amacıyla deneklere kimlerle oturduğu sorulmuĢ ve elde edilen sonuçlar takip eden sayfada Tablo 7‟ de gösterilmiĢtir.

Deneklerden %75‟ ini oluĢturan 30 kiĢi eĢlerini ve kendisini yetiĢkin anne baba olarak tanımlayıp bir ya da daha fazla çocukla birlikte oturduklarını söylemiĢlerdir. Daha sonra en yüksek oran yani %17,5 ile 7 kiĢiden 6‟ sı eĢiyle birlikte oturduğunu, 1

kiĢi ise eĢinden ayrılıp yetiĢkin çocuğuyla oturduğunu ifade ederken, % 5 ile 2 kiĢi yetiĢkin anne, baba gelin, oğul ve çocukla birlikte, % 2,5 oranla 1 kiĢi ise yalnız yaĢlı olarak oturduğunu söylemiĢtir.

Tablo 7. Hane Yapısının Dağılımı

Hane Yapısı S % Yalnız YetiĢkin 1 2,5 Yalnız Ġki YetiĢkin 7 17,5 YetiĢkin Anne Baba ve Bir ya da

Daha Fazla Çocuk 30 75 YetiĢkin Anne, Baba, Gelin, Oğul

ve Çocuk 2 5

Toplam 40 100

Deneklerin hane yapılarına bakıldığı zaman genel olarak hane tipinin çekirdek aile olduğu görülmektedir. Geleneksel aile tipinin görüldüğü sadece bir hane bulunmaktadır Gözlemlerden elde edilen bilgilere göre, bu hanede iki yetiĢkin anne baba bulunmakta, oğullarının evlenmesi ve torunlarının doğmasıyla hep birlikte oturmaktadırlar. Bu hane dıĢında kalan haneler ise, yalnız yaĢayan bir yetiĢkin hariç tutulursa çekirdek aile tipi özelliği sergilediği söylenilebilir.

3.3.2 Gelir Sağlayanlar

ÇalıĢma alanına giren hanelerde, ekonomik desteği hangi cinsiyet grubunun sağladığının ve hane içerisinde kimlerin gelir getirici olduğunun tespit edilebilmesi amacıyla deneklere hanede kimlerin gelir getirici olduğu sorulmuĢ ve elde edilen verilerin cinsiyete göre dağılımı Tablo 8‟ de yer almıĢtır.

Tablo 8. Hanelerde Gelir Getiricilerin Dağılımı Cinsiyet Toplam S % Kadın S % Erkek S % Gelir Getirici Kendisi 1 5 8 40 9 22,5 EĢi ve Kendisi 4 20 4 20 8 20 EĢi 8 40 1 5 9 22,5 Emekli MaaĢıyla Geçim 7 35 7 35 14 35 Toplam 20 100 20 100 40 100

Hanelerde kimlerin gelir getirici olduğu incelenmiĢ ve sonucunda, kadınlardan % 40‟ı eĢinin gelir getirici olduğunu, %35‟i emekli maaĢlarıyla geçimlerini sağladıklarını ve aktif olarak çalıĢan kimsenin bulunmadığını, %20‟i eĢi ve kendisinin, %5‟i ise kendisinin gelir getirici olduğunu söylemiĢtir. Erkek denekler içerisinde ise, %40‟ı kendisinin, %35‟i emekli maaĢlarıyla geçimlerini sağladıklarını, %20‟i eĢi ve kendisinin, %5‟i ise, sadece eĢinin gelir getirici olduğunu belirtmiĢtir. Kadın ve erkek denekler içerisinde dikkatleri bir hanede sadece kadının çalıĢtığı erkeğin ise çalıĢmadığı dikkat çekmektedir. Tablo 5‟ de meslek dağılımına bakıldığında 1 erkeğin mesleğinin olmadığını ve erkeğin çalıĢmadığını ifade ettiği görülmektedir. Ayrıca Tablo 6‟ da eĢinden ayrı olduğunu belirten erkeğin aktif olarak çalıĢtığı yukarıdaki tabloda anlaĢılmaktadır. Çünkü emekli maaĢlarıyla geçindiklerini ifade eden hem erkek hem kadın 7 kiĢi bulunmaktadır ve bu da 7 haneyi oluĢturmaktadır. EĢinden ayrıldığını ve çocuğuyla yaĢadığını söyleyen bir kadın ise eĢinden destek görüyor olmalı ki sadece kendisinin çalıĢtığını ifade eden sadece 1 kiĢi bulunmaktadır.

3.3.3.Gelir Kaynakları

Deneklerin geçimlerini sağlamak ve hayatlarını rahat bir Ģekilde sürdürebilmeleri için çalıĢmaları gerekmektedir. ÇalıĢma yerleri, kiĢilerin ilçe merkeziyle ve civar illerle olan ulaĢımlarını ve dolayısıyla sosyal iliĢkilerini etkileyebileceği düĢünüldüğünden deneklerin çalıĢma yerleri incelenmiĢ ve elde edilen sonuçlar Tablo 9‟ da gösterilmiĢtir.

Tablo 9: ÇalıĢanların ÇalıĢma Yerlerinin Dağılımı

ÇalıĢanların ÇalıĢma Yerleri

Toplam S % Tunceli S % Pertek Ġlçe Merkezi S % Pertek- Elazığ S % Hanede Gelir Getiriciler Kendisi 1 2,5 8 20 0 0 9 22,5 EĢi ve Kendisi 0 0 6 15 2 5 8 20 EĢi 1 2,5 8 20 0 0 9 22,5 Toplam 2 5 22 55 2 5 26 70

ÇalıĢma alanımıza giren hanelerdeki kiĢilerin nerede çalıĢtıkların incelenmiĢ ve sonucunda %20‟ si eĢlerinin Pertek ilçe merkezinde çalıĢtığını söylemiĢtir. %20‟ si kendisinin Pertek ilçe merkezinde çalıĢtığını, %15‟ i eĢi ve kendisinin ilçe merkezinde çalıĢtığını, %5 oranla iki kiĢi Elazığ ve Pertek‟ te çalıĢtıklarını, %2,5 ile 1 kiĢi kendisinin Tunceli ilinde çalıĢtığını, %2,5 ile 1 kiĢi ise eĢinin Tunceli il merkezinde çalıĢtığını söylemiĢtir. Elazığ ve Pertek‟ te çalıĢtığını söyleyen kiĢilerden biri Pertek ilçe merkezinde çalıĢırken, eĢi ise Elazığ‟ da çalıĢmaktadır. Tunceli ilinde çalıĢtığını söyleyen kiĢilerin de aynı hanede bulunan kiĢiler olduğu tahmin edilmektedir.

Hanelerin aylık gelirlerini nasıl sağladıkları belirlenebilmesi amacıyla deneklere gelir kaynaklarının ne olduğu sorusu yönlendirilmiĢ ve elde edilen bulgular Tablo 10‟ da yer almıĢtır.

Tablo 10. Hane Sakinlerinin Gelir Kaynaklarının Dağılımı Gelir Kaynakları S % MaaĢ 16 40 Emekli MaaĢı 14 35 Aylık Kazanç 10 25 Toplam 40 100

Deneklerden %40‟ ı gelir kaynaklarının maaĢları olduğunu, %35‟i gelir kaynaklarının emekli maaĢı olduğunu, %25‟ i ise gelir kaynaklarının aylık kazançları olduğunu söylemiĢtir.

Hanelerin aylık gelir dağılımı tablo 11‟de yer almaktadır. Tablo 11. Aylık Gelir Dağılımı

Aylık Gelir S % 1600-2500 11 27,5 2600-3500 5 12,5 3600-4500 6 15 Cevapsız 18 45 Toplam 40 100

Deneklerin verdikleri cevaplar gruplandırılarak incelenmiĢ ve deneklerden yarıya yakınının %45‟inin bu soruyu cevapsız bıraktıkları görülmüĢtür. Deneklerin geriye kalanlarının cevap verdikleri görülmüĢtür: %27,5‟ i ise gelirinin 1600tl ile 2500tl aralığında, %15‟i ise gelirlerinin 3600tl ile 4500tl aralığında olduğunu vurgularken %12,5‟inin 2600tl ile 3500tl aralığında aylık kazançlarının olduğu tespit edilmiĢtir. Deneklerin sosyal güvence durumları öğrenilebilmek amacıyla kiĢilere sosyal güvencelerinin olup olmadığı sorulmuĢ ve elde edilen sonuçlar Tablo 12‟ de gösterilmiĢtir.

Tablo 12. Deneklerin Sosyal Güvence Durumları

Sosyal Güvence Durumu S %

Evet 34 85

Hayır 6 15 Toplam 40 100

Deneklerin sosyal güvence durumlarına bakıldığında çoğunluğu oluĢturan %85 ile 34 kiĢinin sosyal güvencelerinin olduğu görülmektedir. %15‟ i ile 6 kiĢinin ise sosyal güvencelerinin olmadığı belirlenmiĢtir.

Deneklere uğraĢ alanı olabilecek seçenekler sunulmuĢ ve bu seçeneklerden hangileriyle ilgilendiklerini belirtmeleri istenmiĢtir. UğraĢ alanlarının kadın ve erkek deneklerde farklılık gösterebileceği düĢünüldüğünden kadın ve erkek cinsiyet gruplarında ayrı ayrı incelenmiĢ ve elde edilen bulgular Tablo 13‟ de gösterilmiĢtir. Deneklerin uğraĢ alanları cinsiyete göre incelenmiĢ ve Ģu sonuçlar elde edilmiĢtir: Bağ iĢleriyle uğraĢtığını söyleyen 4 erkek ve 1 kadın bulunmaktadır. 1 erkek ve 1 kadın ise bazen bu iĢle uğraĢtığını belirtmiĢtir. 13 erkek ve 18 kadın ise bağ iĢleriyle uğraĢmadıklarını söylemiĢlerdir. 2 erkek ise soruyu cevapsız bırakmıĢtır.

Bahçe iĢleriyle uğraĢan 20 erkek 19 kadın bulunmaktadır. 1 kadın bu iĢle bazen uğraĢtığını söylemiĢtir.

Tarla iĢleriyle uğraĢtığını söyleyen 5 erkek ve 1 kadın bulunmaktadır. 1 kadın ise bazen tarla iĢiyle uğraĢtığını vurgularken 13 erkek ve 18 kadın ise bu iĢle uğraĢmadıklarını beyan etmiĢlerdir.

KüçükbaĢ hayvan yetiĢtiriciliği ile uğraĢan 3 erkek bulunmaktadır. 15 erkek ve 20 kadın ise hayır uğraĢmıyoruz cevabını vermiĢlerdir.

BüyükbaĢ hayvan yetiĢtiriciliği ile uğraĢan kimse bulunmamaktadır.

Kanatlı hayvan yetiĢtiriciliği ile uğraĢan 2 erkek 2 kadın bulunmaktadır. 16 erkek 18 kadın ise hayır uğraĢmıyoruz cevabını vermiĢtir. Arı yetiĢtiriciliği ile uğraĢan kimse bulunmamaktadır.

Tablo 13. Deneklerin UğraĢ Durumunun UğraĢı Alan ve Cinsiyete Göre Dağılımı

UğraĢ Alanı Evet Bazen Hayır Toplam

Bağ ĠĢleri E 4 1 13 38 K 1 1 18 Bahçe ĠĢleri E 20 40 K 19 1 Tarla ĠĢleri E 5 13 38 K 1 1 18 KüçükbaĢ Hayvan E YetiĢtiriciliği 3 15 38 K 20 BüyükbaĢ Hayvan E 18 38 YetiĢtiriciliği K 20 Kanatlı Hayvan E 2 16 38 YetiĢtiriciliği K 2 18 Arı YetiĢtiriciliği E 18 38 K 20

BYK‟ nın dubleks ve bahçeli olmasından hareketle deneklerin kendi bahçelerinde uğraĢmasından dolayı deneklerin neredeyse tamamı (bazen uğraĢtığını söyleyen 1 kadın hariç) bahçe iĢleriyle uğraĢtıklarını söylemiĢtir. Deneklerin verdiği cevaplardan hareketle kiĢiler genellikle bahçe iĢleriyle uğraĢmaktadır. Bağ iĢleri tarla iĢleriyle uğraĢan kiĢi sayısı çok azdır. Deneklerin çoğu hayvancılıkla uğraĢmamaktadır. Çok az kiĢi küçükbaĢ hayvan ve kanatlı hayvan beslediğini söylemiĢtir. Ġlerleyen bölümlerde kiĢilerin kendilerini kentli, köylü ya da hem kentli hem de köylü olarak tanımlama biçimlerinde uğraĢ alanları önemli bir yere sahip olacaktır.