Bursa Büyükþehir Belediyesi’ne Ýliþkin Bilgiler

üyükþehir Belediyelerinin görev, yetki ve sorumluluklarý 5393 Belediye Kanununun 14. maddesi ile 5216 sayýlý Büyükþehir Belediye Kanununun 7. 8. ve 9. maddelerinde düzenlenmiþtir. Buna göre Bursa Büyükþehir Belediye Baþkanlýðýnýn genel görev ve sorumluluklarý þunlardýr: 1. Bursa Büyükþehir Belediyesi sýnýrlarýnda yer alan ilçe belediyelerinin görüþlerini alarak Bursa Büyükþehir Belediyesinin; stratejik plânýný, yýllýk hedeflerini, yatýrým programlarýný ve bunlara uygun olarak bütçesini hazýrlamak. 2. Çevre düzeni plânýna uygun olmak kaydýyla, Bursa Büyükþehir Belediyesi sýnýrlarý içinde, 1/5.000 ile 1/25.000 arasýndaki her ölçekte nazým imar plânýný yapmak, yaptýrmak ve onaylayarak uygulamak.

3. Bursa Büyükþehir Belediyesi içindeki belediyelerin, nazým plâna uygun olarak hazýrlayacaklarý uygulama imar plânlarýný, bu plânlarda yapýlacak deðiþiklikleri, parselasyon plânlarýný ve imar ýslah plânlarýný, aynen veya deðiþtirerek onaylamak ve uygulanmasýný denetlemek.

4. Nazým imar plânýnýn yürürlüðe girdiði tarihten itibaren bir yýl içinde, uygulama imar plânlarýný ve parselasyon plânlarýný yapmayan ilçe belediyelerinin, uygulama imar plânlarýný ve parselasyon plânlarýný yapmak veya yaptýrmak. 5. Kanunlarla Bursa Büyükþehir Belediyesine verilmiþ görev ve hizmetlerin gerektirdiði proje, yapým, bakým ve onarým iþleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarýný, parselasyon plânlarýný ve her türlü imar uygulamasýný yapmak ve ruhsatlandýrmak. 20.7.1966 tarihli ve 775 sayýlý Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak. Bu yetkileri imar planýna uygun bir þekilde kullanmak ve ilgili belediyeye gerekli bildirimlerde bulunmak.

6. Bursa Büyükþehir Belediyesi tarafýndan yapýlan veya iþletilen alanlardaki iþyerlerine Bursa Büyükþehir Belediyesinin sorumluluðunda bulunan alanlarda iþletilecek yerlere ruhsat vermek ve bu iþ yerlerini denetlemek.

7. 5393 sayýlý Belediye Kanunun 69. ve 73. Maddelerindeki yetkileri kullanmak.

8. Bursa Büyükþehir ulaþým ana plânýný yapmak, koordine etmek ve uygulamak; ulaþým ve toplu taþýma hizmetlerini planlamak ve koordinasyonu saðlamak; kanunlar tarafýndan belediyelere verilen trafik düzenlemelerinin gerektirdiði bütün iþleri yürütmek, gerekli tüm tedbirleri almak.

9. Büyükþehir belediyesinin yetki alanýndaki mahalleleri ilçe merkezine baðlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yollarý yapmak, yaptýrmak, bakým ve onarýmý ile bu yollarýn temizliði ve karla mücadele çalýþmalarýný yürütmek; kentsel tasarým projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapýlara iliþkin yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asýlacak yerleri ve bunlarýn þekil ve ebadýný belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaralarý ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi iþlerini gerçekleþtirmek. 10. Coðrafi ve kent bilgi sistemleri kurmak.

11. Sürdürülebilir kalkýnma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarým alanlarýnýn ve su havzalarýnýn korunmasýný saðlamak, aðaçlandýrma yapmak.

12. Gayrisýhhî iþyerlerini, eðlence yerleri ile halk saðlýðýna ve çevreye olumsuz etkisi olan diðer iþyerlerini kentin belirli yerlerinde toplamak.

13. Ýnþaat malzemeleri, hurda depolama alanlarý ve satýþ yerlerini, hafriyat topraðý, moloz, kum ve çakýl depolama alanlarýný, odun ve kömür satýþ ve depolama sahalarýný belirlemek ve bunlarýn taþýnmasýnda çevre kirliliðine meydan vermeyecek tedbirleri almak.

14. Büyükþehir katý atýk yönetim plânýný yapmak ya da yaptýrmak. Katý atýklarýn kaynakta toplanmasý ve aktarma istasyonuna kadar taþýnmasý hariç, katý atýklarýn ve hafriyatýn yeniden deðerlendirilmesi, depolanmasý ve bertaraf edilmesine iliþkin hizmetleri yerine getirmek. Bu amaçla tesisler kurmak, kurulmasýný teþvik etmek ve iþletmek.

15. Sanayi ve týbbî atýklara iliþkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak.

16. Gýda ile ilgili olanlar dâhil birinci sýnýf gayrisýhhî müesseseleri ruhsatlandýrmak ve denetlemek. Yiyecek ve içecek maddelerinin tahlillerini yapmak üzere laboratuvarlar kurmak ve iþletmek. 17. Sorumluluk alanýnda zabýta hizmetlerini yerine getirmek. 18. Yolcu ve yük terminalleri, kapalý ve açýk otoparklar yapmak, yaptýrmak, iþletmek, iþlettirmek veya ruhsat vermek. 19. Büyükþehirin bütünlüðüne hizmet eden sosyal donatýlar, bölge parklarý, hayvanat bahçeleri, hayvan barýnaklarý, kütüphane, müze, spor, dinlence, eðlence ve benzeri yerleri yapmak.

20. Gerektiðinde amatör spor kulüplerine nakdî yardým yapmak malzeme vermek, gerekli desteði saðlamak, bunlar arasýnda spor müsabakalarý düzenlemek, yurt içi ve yurt dýþý müsabakalarda üstün baþarý gösteren veya derece alan sporculara teknik yönetici, antrenör ve öðrencilere Bursa Büyükþehir Belediye Meclis kararýyla ödül vermek. 21. Gerektiðinde mabetler ile saðlýk, eðitim ve kültür hizmetleri için bina ve tesisler yapmak. Kamu kurum ve kuruluþlarýna ait bu hizmetlerle ilgili bina ve tesislerin her türlü bakýmýný, onarýmýný yapmak ve gerekli malzeme desteðini saðlamak. 22. Kültür ve tabiat varlýklarý ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakýmýndan önem taþýyan mekânlarýn ve iþlevlerinin korunmasýný saðlamak. Bu amaçla bakým ve onarýmýný yapmak, korunmasý mümkün olmayanlarý aslýna uygun olarak yeniden inþa etmek. 23. Toplu taþýma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, iþletmek veya iþlettirmek.

24. Toplu taþýma araçlarýna ruhsat vermek.

25. Su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek. Bunun için gerekli baraj ve diðer tesisleri kurmak.

Genel Bilgiler

B-Yetki, Görev ve Sorumluluklar

B

Bursa Büyükþehir Belediyesi

26. Derelerin ýslahýný yapmak, kaynak sularýný veya arýtma sonunda üretilen sularý pazarlamak.

27. Mezarlýk alanlarýný tespit ederek defin ile ilgili hizmetleri yürütmek.

28. Her çeþit toptancý hallerini ve mezbahalarý yapmak. Ýmar plânýnda gösterilen yerlerde yapýlacak olan özel hal ve mezbahalarý ruhsatlandýrmak ve denetlemek.

29. Ýl düzeyinde yapýlan plânlara uygun olarak, doðal afetlerle ilgili plânlamalarý yapmak. Gerektiðinde diðer afet bölgelerine araç, gereç ve malzeme desteði vermek.

30. Ýtfaiye ve acil yardým hizmetlerini yürütmek, patlayýcý ve yanýcý madde üretim ve depolama yerlerini tespit ederek; konut, iþyeri, eðlence yeri, fabrika ve sanayi kuruluþlarý ile kamu kuruluþlarýný yangýna ve diðer afetlere karþý alýnacak önlemler yönünden denetlemek. Bu konuda mevzuatýn gerektirdiði izin ve ruhsatlarý vermek.

31. Saðlýk merkezleri, hastaneler, gezici saðlýk üniteleri ile yetiþkinler, yaþlýlar, engelliler, kadýnlar, gençler ve çocuklara yönelik her türlü sosyal ve kültürel hizmetleri yürütmek, geliþtirmek; bu amaçla sosyal tesisler kurmak, meslek ve beceri kazandýrma kurslarý açmak, iþletmek ve bu hizmetleri yürütürken; üniversiteler, yüksekokullar, meslek liseleri, kamu kuruluþlarý ve sivil toplum örgütleri ile iþbirliði yapmak. 32. Merkezî ýsýtma sistemleri kurmak, kurdurmak, iþletmek veya iþlettirmek.

33. Afet riski taþýyan veya can ve mal güvenliði açýsýndan tehlike oluþturan binalarý tahliye etme ve yýkým konusunda ilçe belediyelerinin talepleri hâlinde her türlü desteði saðlamak. 34. Büyükþehir belediyesi 18. 27. ve 28. maddelerde belirtilen görevleri ile temizlik hizmetleri ve adres ve numaralandýrmaya iliþkin görevleri belediye meclisi kararý ile ilçe belediyelerine devredebilir, birlikte yapabilir.

35. Büyükþehir içindeki alt yapý hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacýyla Büyükþehir belediye baþkaný ya da görevlendirdiði kiþinin baþkanlýðýnda, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluþlarý ile özel kuruluþlarýn temsilcilerinin katýlacaðý alt yapý koordinasyon merkezi kurulur. Büyükþehir ilçe belediye baþkanlarý kendi belediyesini ilgilendiren konularýn görüþülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katýlýrlar. Alt yapý koordinasyon merkezi toplantýlarýna ayrýca gündemdeki konularla ilgili kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþlarýnýn (oda üst kuruluþu bulunan yerlerde üst kuruluþun) temsilcileri de davet edilerek görüþleri alýnýr. Alt yapý koordinasyon merkezi, kamu kurum ve kuruluþlarý ile özel kuruluþlar tarafýndan Büyükþehir içinde yapýlacak alt yapý yatýrýmlarý için kalkýnma plâný ve yýllýk programlara uygun olarak yapýlacak taslak programlarý birleþtirerek kesin program hâline getirir. Bu amaçla, kamu kurum ve kuruluþlarý ile özel kuruluþlar alt yapý koordinasyon merkezinin isteyeceði coðrafî bilgi sistemleri dâhil her türlü bilgi ve belgeyi vermek zorundadýrlar. Kesin programlarda birden fazla kamu kurum ve kuruluþu tarafýndan ayný anda yapýlmasý gerekenler ortak programa alýnýr. Ortak programa alýnan alt yapý hizmetleri için belediye ve diðer bütün kamu kurum ve kuruluþlarýnýn bütçelerine konulan ödenekler, alt yapý koordinasyon merkezi bünyesinde oluþturulacak alt yapý yatýrým hesabýna aktarýlýr. Ortak programa alýnan hizmetler için kamu kurum ve kuruluþ

bütçelerinde yeterli ödeneðin bulunmadýðýnýn bildirilmesi durumunda, Büyükþehir belediyesi veya ilgisine göre baðlý kuruluþ bütçelerinden bu hizmetler için kaynak ayrýlabilir. Kamu kurum ve kuruluþlarý alt yapý ortak yatýrým hizmetleri için harcanan miktarda ödeneði, yeniden deðerleme oranýný da dikkate alarak ertesi yýl bütçesinde ayýrýr. Ayrýlan bu ödenek belediye veya ilgili baðlý kuruluþunun hesabýna aktarýlýr. Bu bedel ödenmeden ilgili kamu kurum veya kuruluþu, Büyükþehir belediyesi sýnýrlarýnda yeni bir yatýrým yapamaz. Ortak programa alýnmayan yatýrýmlar için bakanlýklar, ilgili belediye ve diðer kamu kurum ve kuruluþlarý alt yapý koordinasyon merkezi tarafýndan belirlenen programa göre harcamalarýný kendi bütçelerinden yaparlar. Koordinasyon merkezleri tarafýndan alýnan ortak yatýrým ve toplu taþýmayla ilgili kararlar, belediye ve bütün kamu kurum ve kuruluþlarýyla ilgililer için baðlayýcýdýr. Alt yapý koordinasyon merkezinin çalýþma esas ve usulleri ile bu kurullara katýlacak kamu kurum ve kuruluþ temsilcileri, Ýçiþleri Bakanlýðý tarafýndan çýkarýlacak yönetmelikle belirlenir. Ýçiþleri Bakanlýðý, çýkarýlacak bu yönetmeliðin, alt yapý yatýrým hesabýnýn kullanýlmasý ve ödenek tahsisi ve aktarmasýna iliþkin kýsýmlarý hakkýnda, Maliye Bakanlýðý ve DPT Müsteþarlýðýnýn görüþünü alýr.

36. Büyükþehir içindeki kara, deniz, su, göl ve demiryolu üzerinde her türlü taþýmacýlýk hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacýyla, Büyükþehir belediye baþkaný ya da görevlendirdiði kiþinin baþkanlýðýnda, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluþ temsilcilerinin katýlacaðý ulaþým koordinasyon merkezi kurulur. Büyükþehir ilçe belediye baþkanlarý kendi belediyesini ilgilendiren konularýn görüþülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katýlýrlar. Ulaþým koordinasyon merkezi toplantýlarýna ayrýca gündemdeki konularla ilgili kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþlarýnýn (oda üst kuruluþu bulunan yerlerde üst kuruluþun) temsilcileri de davet edilerek görüþleri alýnýr.

37. Büyükþehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuþ ve servis araçlarýnýn durak ve araç park yerleri ile sayýsýnýn tespitine iliþkin yetkiler ile Büyükþehir sýnýrlarý dâhilinde il trafik komisyonunun yetkileri ulaþým koordinasyon merkezi tarafýndan kullanýlýr. Ulaþým koordinasyon merkezi kararlarý, Belediye Baþkanýnýn onayý ile yürürlüðe girer.

38. Ulaþým koordinasyon merkezi tarafýndan toplu taþýma ile ilgili alýnan kararlar, belediyeler ve bütün kamu kurum ve kuruluþlarýyla ilgililer için baðlayýcýdýr.

39. Büyükþehir belediyeleri görevli olduklarý konularda bu Kanunla birlikte Belediye Kanunu ve diðer mevzuat hükümleri ile ilgisine göre belediyelere tanýnan yetki, imtiyaz ve muafiyetlere sahiptir.

40. Büyükþehir belediyesi, ilçe belediyelerinin imar uygulamalarýný denetlemeye yetkilidir. Denetim yetkisi, konu ile ilgili her türlü bilgi ve belgeyi istemeyi, incelemeyi ve gerektiðinde bunlarýn örneklerini almayý içerir. Bu amaçla istenecek her türlü bilgi ve belgeler en geç on beþ gün içinde verilir. Ýmar uygulamalarýnýn denetiminde kamu kurum ve kuruluþlarýndan, üniversiteler ve kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþlarýndan yararlanýlabilir.

Denetim sonucunda belirlenen eksiklik ve aykýrýlýklarýn giderilmesi için ilgili belediyeye üç ayý geçmemek üzere süre verilir. Bu süre içinde eksiklik ve aykýrýlýklar giderilmediði takdirde, büyükþehir belediyesi eksiklik ve aykýrýlýklarý gidermeye yetkilidir.

Yetki, Görev ve Sorumluluklar Faaliyet Raporu 2016

Büyükþehir belediyesi tarafýndan belirlenen ruhsatsýz veya ruhsat ve eklerine aykýrý yapýlar, gerekli iþlem yapýlmak üzere ilgili belediyeye bildirilir. Belirlenen imara aykýrý uygulama, ilgili belediye tarafýndan üç ay içinde giderilmediði takdirde, büyükþehir belediyesi 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayýlý Ýmar Kanununun 32 ve 42nci maddelerinde belirtilen yetkilerini kullanma hakkýný haizdir. Ancak 3194 sayýlý Kanunun 42nci madde kapsamýndaki konulardan dolayý iki kez ceza verilemez. 41. Ýlçe belediyeleri veya ilçe belediyelerinin talep etmeleri hâlinde büyükþehir belediyeleri bu Kanuna göre tüzel kiþiliði kaldýrýlarak mahalleye dönüþen köylerde yapýlacak ticari amaç taþýmayan yapýlar için yürürlükteki imar mevzuatý doðrultusunda yörenin geleneksel, kültürel ve mimari özelliklerine uygun tip mimari projeler yapar veya yaptýrýr. Tip mimari projenin uygulanacaðý alan sýnýrýný belirlemeye ilgili ilçe belediyesi

yetkilidir. Tip mimari projeler doðrultusunda ilgili belediyesince gerekli mühendislik projeleri yapýlýr ya da yaptýrýlýr. Bu projeler ilgili belediyesince baþvuru sahiplerine ücretsiz verilir ve uygulamasý denetlenir. Yapýlacak inþaatlarda tip projeler dýþýnda özel proje uygulanmak istenmesi durumunda bu projeler yürürlükteki mevzuat uyarýnca ilçe belediyesi tarafýndan onaylanýr.

42. 12.11.2012 tarih ve 6360 sayýlý On Üç Ýlde Büyükþehir Belediyesi Ve Yirmi Altý Ýlçe Kurulmasý Ýle Bazý Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun ile Büyükþehir Belediyesinin sýnýrlarý geniþleyip tüm il sýnýrlarý olmuþtur. Bu doðrultuda büyükþehir belediyesi tarafýndan yapýlan hizmetler tüm il sýnýrýna yayýlmýþtýr. Ayrýca daha önce Ýl Özel Ýdaresi tarafýndan yürütülen kýrsala yönelik hizmetler de Büyükþehir Belediyesi tarafýndan yapýlacaktýr.

Genel Bilgiler

Bursa Büyükþehir Belediyesi

30

Yetki, Görev ve Sorumluluklar

ski adý: Yunanca Prussa veya Brusa'dýr. Yapýlan araþtýrmalar Bursa yöresinin M.Ö. 4000'lerden beri çeþitli yerleþimlere sahne olduðunu göstermektedir. Bu topraklara M.Ö. 13. yüzyýldan sonra Bitinler ve Misler yerleþmiþtir. Ýlk çaðda Bitinya ve Misya'nýn komþu olduðu bir alanda yer alan yöre M.Ö. 7. yüzyýlda Lidya'nýn, M.Ö. 546'da da Perslerin egemenliðine girmiþtir.

M.Ö.334'e kadar süren Pers egemenliði boyunca Bitinyalýlar kendi yöneticilerini seçme hakkýna sahip olduklarýndan M.Ö. 328'de Bitinya Krallýðý kurulmuþtur. M.Ö. 230-182 arasýnda Bitinya kralý olan I. Prusias Bursa kentinin kurucusu olarak kabul edilir. Bursa adýnýn da kentin o zamanki adý Prusa'dan kaynaklandýðý sanýlmaktadýr. M.Ö.74'te Roma'ya baðlanan Bitinya'nýn baþkenti Prusa'dan, Nikomedeia'ya (Ýzmit) taþýnmýþtýr. Bursa, M.S. 395 yýlýnda Roma Ýmparatorluðu'nun ikiye bölünmesinden sonra 14. yüzyýla kadar Bizans yönetiminde kalmýþtýr.

Uzun çatýþmalardan sonra 1326'da Orhan Bey Bursa'yý alarak Osmanlýlarýn baþkenti yapmýþtýr. Bursa'nýn fethi ile kurulan Bursa Mehterhanesi 1826 yýlýnda Yeniçeriliðin kaldýrýlýþýyla beraber kapatýlmýþtýr. Bursa, 1365'te Edirne'nin baþkent yapýlmasýna kadar bu durumunu korumuþ, Ýstanbul'un fethine kadar Osmanlýlarýn en önemli merkezi olmuþtur. Bursa 14.yy'dan itibaren Ýran'dan gelen ipeðin ve Hindistan-Cidde-Halep üzerinden gelen baharatýn sayesinde ekonomik açýdan büyük bir geliþme göstermiþtir. Özellikle 16.yy'da ipek ve baharat ticareti kente büyük canlýlýk kazandýrmýþtýr. Kentin meþhur Ýpek, Koza, Fidan, Emir Hanlarý bu ticaretin kalbinin attýðý yerlerdir. Bu dönemde kentin nüfusu 75 bin'e yakýndýr. Batý Avrupa'dan gelen birçok tüccar, özellikle Floransa ve Venedik'ten gelen Ýtalyanlar bu dönemde kente yerleþip, ipek ve baharat karþýlýðýnda Batý Avrupa mamulü yünlü dokumalarý satmaya baþlamýþlardýr. Bursa'da satýn alýnan ipek ve baharat buradan Ýstanbul'a geçiyor, oradan da ya Ege/Akdeniz üzerinden Ýtalya ve Batý Avrupa pazarlarýna ya da Karadeniz üzerinden Kili- Akkirman- Liviv (bugünkü Ukrayna) güzergahýný izleyerek Orta ve Doðu Avrupa pazarlarýna çýkmaktaydý.

Hem Osmanlý Ýmparatorluðu'na hem de Bursa'ya büyük zenginlik getiren bu ticaret, 17.yy'dan itibaren Ýngiliz ve Hollandalýlarýn Hint Okyanusu'nda hakimiyeti ele geçirip, baharat ve ipeði Avrupa'ya Ümit Burnu üzerinden direk taþýmaya baþlamalarýyla giderek azalmýþ ve önemini kaybetmiþtir. Bursa yöresi 1900'lerin baþýnda Hüdavendigar Vilayeti'nin sýnýrlarý içindeydi. Kurtuluþ Savaþý yýllarýnda çeþitli yörelerinde ayaklanmalar çýkan Bursa 8 Temmuz 1920'de Yunanlýlarca iþgal edilmiþ; 11 Eylül 1922'de iþgalden kurtulmuþtur. 29 Ekim 1923'te ilan edilen Cumhuriyet ile birlikte Bursa þehri kültür, sanayi ve tarým merkezi olarak geliþmesini sürdürmüþtür. 1 Ekim 1925'te temeli atýlan Bursa Dokumacýlýk Fabrikasý (Ýpekiþ) 1927 yýlýnda hizmete açýlmýþtýr. Ýpekiþ, Kültürpark'ýn bitiþiðinde 32 dönüm arazi içinde, tarihi binalarýyla müze gibi bir kuruluþtur. Bursa yöresinde koza üretiminin ve ipekböcekçiliðinin teþviki amacýyla Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatýyla Ýþ Bankasý tarafýndan yaptýrýlmýþtýr. 1940'larda Yün-iþ ile birleþen ÝpekYün-iþ, 1991'de özelleþtirilmYün-iþtir.

1933 - 1937 yýllarý arasýnda uygulanan 1. Beþ Yýllýk Sanayi Planý'nda tekstil, kendir-kesen, demir-çelik, porselen-çini, klor, suni ipek, selüloz ve kaðýt tesisleri, þeker, süngercilik ve gül sanayileri gibi alanlar yer almýþtýr. Bu kapsamda, 1938 yýlýnda Bursa Merinos Fabrikasý ve Gemlik Sunipek Fabrikasý kurulmuþtur.

Sümerbank Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikasý, Türk ekonomi tarihinin simgelerinden birisi haline gelmiþ tekstil fabrikasýdýr. Ýsmet Ýnönü tarafýndan 28 Kasým 1935'te temeli atýlan fabrika 2 Þubat 1938 günü Atatürk tarafýndan iþletmeye açýlmýþ ve Türk sanayisinin en büyük fabrikalarýndan birisi olmuþtur. Ülke tekstilinde Sümerbank Ýplik Üniversitesi olarak tanýmlanýrken, Merinos'a da Yünlü Fakültesi yakýþtýrmasý yapýlmýþtýr. Kapatýlana kadar Türk Silahlý Kuvvetleri için giysi üretimi yapmaya devam eden Merinos, 2004 yýlýnda Özelleþtirme Yüksek Kurulu tarafýndan kapatýlmýþtýr. 2004 yýlýnda fabrikanýn arazisi ve üzerindeki gayrimenkuller ücretsiz olarak Bursa Büyükþehir Belediyesi'ne tahsis edilmiþtir.

Cumhuriyet dönemiyle birlikte planlama çalýþmalarýna baþlanan þehirde, 1960'lý yýllardan itibaren sanayinin önemi artmýþ, kentin nüfus ve kentsel geliþimi hýzlý bir deðiþime uðramýþtýr. Coðrafi konumu, tarýmsal, ticari ve sanayi potansiyelinin yüksek oluþu kentin çekiciliðini her dönem korumasýný saðlamaktadýr. Hýzlý sanayileþme, göç ve nüfus artýþý beraberinde çevre kirliliði, kaçak yapýlaþma, iþsizlik, suç oranýnýn artmasý gibi dünyanýn büyük metropollerine özgü birçok kentsel sorunu da doðurmuþtur. Bu sorunlarla mücadele etmek için 1990'larda baþlayan bir hareketle yerel, ulusal ve uluslararasý kaynaklardan yararlanarak içme suyu, kanalizasyon, ulaþým, eðitim, çevre kirliliði, güvenlik, saðlýk ve istihdam gibi konularda önemli adýmlar atýlmaya baþlanmýþtýr. Sivil toplum örgütleri, özel sektör, üniversite ve vatandaþlarýn giderek artan duyarlýðýna cevap verebilmek için yeni parklar, binalar, kültür merkezleri, çevresel yatýrýmlar ve kentsel düzenlemeler yapýlmaktadýr. Günümüzde Merinos Kentsel Dönüþüm Projesi adý verilen bir projeyle Merinos tesisleri yeniden kente kazandýrýlmýþtýr. Proje, açýk arazinin Merinos Kültür Parký olarak; Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi adýyla Ýstanbul Lütfü Kýrdar Kongre Sarayý'ndan daha büyük bir kongre merkezi binasý; bölgede Ulusal Tekstil Müzesi, Modern Sanat Müzesi ve Spor Müzesi olarak hayata geçirilmiþtir. Projede Merinos Tesisleri'nin müdür evi, iplik iþletmesi, tabldot salonu, su kulesi, soðutma kulesi, puantörlük yapýlarý korunmuþtur.

1935 yýlýnda Gemlik'te temeli atýlan ve 1938 yýlýnda hizmete açýlan Sunipek Viskon ve Selefon Fabrikasý, zamanla teknolojinin eskimesi sonucu üretimini durdurmuþ, 1997 yýlýnda özelleþtirme kapsamýnda Sümer Holding bünyesinde satýþa sunulmuþ, 1998'de Tekel'e devredilmiþtir. 2002 yýlýnda da, 293 dönümlük arazisi Uludað Üniversitesi'ne devredilmiþtir. 2006 yýlýnda, Asým Kocabýyýk Kültür Eðitim Vakfý'nýn katkýlarýyla Gemlik Asým Kocabýyýk Meslek Yüksekokulu olarak faaliyet göstermeye baþlamýþtýr.

Cumhuriyet döneminde ulaþým aðý da yaygýnlaþtýrýlmýþ, yabancý þirketlerin yönetiminde bulunan demiryollarý devletleþtirilmiþ ve yeni demiryollarý yapýlmýþtýr. Bu kapsamda, 1931 yýlýnda Mudanya - Bursa hattý, satýn alma yolu ile devletleþtirilmiþtir.