7. BORAKS PENTA 1 VE DEKAHİDRAT FABRİKA BİRİMİ
7.9. Boraks Penta 1 ve Dekahidrat Fabrika Birimi Matris Yöntemi ile Risk Analizi
yöntemi uygulanmıştır. Tablo da tehlikeler ve risklerin tanımı yer almaktadır. Değerlendirme kısmında yer alan olasılık ve şiddet değerleri sonucunda risk skoru elde edilerek, kriterler (katlanılamaz risk, önemli risk, orta düzeydeki risk, katlanılabilir risk) renk skalasına uygun olarak tasarlanmıştır. Risk skorlarında yüksek risklere öncelik verilerek, alınan önlemler gözden geçirilmiş ve revize risk skoru oluşturulmuştur.
Çizelge 7.1.Matris yöntemi ile boraks penta 1 ve dekahidrat fabrika biriminin risk analizi ve değerlendirmesi.
Sıra
No Alt Bölge Tehlike Tanımı Risk Tanımı
Değerlendirme Mevcut Önlemler Revize Değerlendirme O Ş RS O Ş RS 1 Bant Konveyörde ve Yürüme Yolunda Temizlik
Yürüme yolunda atıl malzeme bulunması ve
yerlere malzeme dökülmesi
Kayma, düşme,
yaralanma. 3 3 9
Yerler zaman zaman temizlenmekte, ortamda atıl duran malzemeler uzaklaştırılmakta. Temizlik işlemlerinde
konveyör durdurulmaktadır.
1 3 4
2 Bant Konveyör
Bakım sırasında tamburun muhafazasının olmaması,
muhafaza kapağının açık bırakılması, unutulması
Tambura uzuv
sıkışması 4 5 20
Tambur muhafazaları takılı, kapaklar kapalı durumdadır. Kapaklar kapatılmadığında konveyör devreye girmeyecek şekilde sistem
kurulmuştur.
1 5 5
3 Bant Konveyör Emniyet switchinin çalışmaması Banda uzuv sıkışması 4 5 20
Bant konveyör galerileri kamera sistemi ile izlenmekte, emniyet switchinin ve kornalarının çalıştığının kontrol edilmekte,
bu konularda çalışanlara gerekli uyarılar yapılmaktadır.
1 5 5
4 Vidalı Konveyör Vidalı konveyör
helezonu
Helezona Uzuv sıkışması, kesilmesi,
yaralanması.
4 5 20 Vidalı konveyörlerin muhafazaları takılı,
kapakları kapalı durumda. 1 5 5
5 Bant Konveyör Bandın altından geçilmesi Banda uzuv sıkışması 4 5 20
Bant altından geçilmemesi konusunda gerekli uyarılar yapılmakta ve geçişler önlenmektedir. Bant altları geçişleri
önlemek amacıyla giriş ve çıkışlar kapatılmıştır.
1 5 5
Çizelge 7.1. (Devam) Matris yöntemi ile boraks penta 1 ve dekahidrat fabrika biriminin risk analizi ve değerlendirmesi.
Sıra
No Alt Bölge Tehlike Tanımı Risk Tanımı
Değerlendirme Mevcut Önlemler Revize Değerlendirme O Ş RS O Ş RS 6 Bant Konveyörde ve Yürüme Yolunda Temizlik
Tambur Muhafaza kapağının açık bırakılması, zeminden kaymaya neden olan malzeme
birikmesi
Tambura uzuv sıkışması, kayma
sonucu düşme
4 5 20
Kapaklar kapalı durumda. Zemin temizliği düzenli aralıklarla
yapılmaktadır.
1 5 5
7 Ürünün silolarda
stoklanması kapaklarının açık bırakılması Ürün bunkerininmenhol
Açık bırakılan menhol kapağının
içine düşülmesi
4 5 20 Menhol kapaklarına düşmeyi
engelleyici ızgaralar mevcut. 1 5 5
8 Çevre Temizliği Tank, Kanal ve Hilti ile çalışma Uzuv kesilmesi, yaralanması 4 5 20
Çalışma esnasında aceleci davranışlardan kaçınılmakta ve işe uygun KKD kullanılmakta. Uygun aralıklarla periyodik kontrolleri
yapılmaktadır.
1 5 5
Çizelge 7.1. (Devam) Matris yöntemi ile boraks penta 1 ve dekahidrat fabrika biriminin risk analizi ve değerlendirmesi.
Sıra
No Alt Bölge Tehlike Tanımı Risk Tanımı
Değerlendirme Mevcut Önlemler Revize Değerlendirme O Ş RS O Ş RS 9 Genel Üretim
Faaliyetleri Kompresör bakımı
Kompresörden kaynaklı kazalar sonucu yaralanma veya ölüm 4 5 20 1) Kompresörün periyodik kontrolü yılda bir yetkili kişi veya
kurumlar( Makine Müh. Odası veya odaya kayıtlı makine
mühendisi ) tarafından
yapılmaktadır. .2) Kompresöre müdahale edecek
yetkili personel belirlenmiş ve yetkisiz kişilerin müdahalesi engellenmiştir. 3) Kompresör
için bakım ve kullanma talimatları oluşturulmuş, talimatlar kompresör odasında uygun bir yere asılarak personele
tebliğ edilmiştir. 4) Kompresörün bakımı periyodik
olarak yapılmaya devam edilmekte, kayıt altına alınmaktadır. 5) Kompresör, çalışma yapılan bölgelerden en az
10 m uzaklıkta olacak şekilde dizayn edilmiş ve etrafı patlamaya karşı dayanıklı
malzeme ile
kapatılmıştır.6)Azami kontrol süresi 1 yıldır.
1 5 5
Çizelge 7.1. (Devam) Matris yöntemi ile boraks penta 1 ve dekahidrat fabrika biriminin risk analizi ve değerlendirmesi.
Sıra
No Alt Bölge Tehlike Tanımı Risk Tanımı
Değerlendirme Mevcut Önlemler Revize Değerlendirme O Ş RS O Ş RS 10 Boraks Penta1 ve Dekahidrat Genel bakım onarım işlemi
Tehlikeli bölgelerin
sınırlandırılmaması Çeşitli yaralanmalar 4 5 20
Çalışma sahasındaki tehlikeli bölgelere çalışanları giriş-çıkışları
engellenmekte, gerekli yerlerde uyarı ve ikaz levhaları mevcut.
İşe uygun KKD’ler kullanılmakta. 1 5 5 11 Boraks Penta1 ve Dekahidrat Birimi’nde Tank Serpantinlerin Değişimi Makine ekipmanlarının
amacı dışında kullanılışı. Çeşitli yaralanmalar 4 5 20
İşe uygun ekipman ve KKD kullanılmakta. Amacı dışında
kullanılan ekipmanlar için gerekli önleyici önlemler
alınmıştır. 1 5 5 12 Boraks Penta1 ve Dekahidrat Birimi’nde Tank Serpantinlerin Değişimi Standart dışı makine
ekipmanların kullanımı Çeşitli yaralanmalar 4 5 20
Standartlara uygun ekipmanlar
kullanılmaktadır. 1 5 5 13 Boraks Penta1 ve Dekahidrat Birimi’nde Tank Serpantinlerin Değişimi
Operatörlük belgesi olmayan
çalışanlar. Çeşitli yaralanmalar 4 5 20
Çalışma sahasında operatörlük belgesi olmayan kişiler çalıştırılmamakta. İşe uygun
ekipman ve KKD kullanılmakta. Operatörlük belgesi bulunmayan çalışanlara uygun kurum ve kuruluşlardan
eğitim aldırılmakta ve belgelendirilmektedir.
1 5 5
Çizelge 7.1. (Devam) Matris yöntemi ile boraks penta 1 ve dekahidrat fabrika biriminin risk analizi ve değerlendirmesi.
Sıra
No Alt Bölge Tehlike Tanımı Risk Tanımı
Değerlendirme Mevcut Önlemler Revize Değerlendirme O Ş RS O Ş RS 14 Boraks Penta1 ve Dekahidrat Genel bakım onarım işlemi
Uygunsuz malzeme istifleme
İsg kuralları ve uygun olmayan malzeme istifi sonucu yaralanma
4 5 20
gerekli yerlerde uyarı ve ikaz levhaları mevcut. İşe uygun
KKD’ler kullanılmakta. Malzeme istifi uygun standartlarda yapılmakta.
1 5 5
15
Boraks Penta1 ve Dekahidrat Genel
bakım onarım işlemi Yangın
Yangın sonucu yaralanma, yanma,
ölüm
4 5 20
Acil durum tatbikatları yapılmakta, gerekli eğitimler verilmekte, fabrika genelinde uygun yangın söndürücüler
bulunmakta.
1 5 5
16 Genel Üretim
Faaliyetleri Evaporatör Ünitesi
Gürültü nedeniyle
işitme kaybı 4 4 16
Çalışanlara işe uygun KKD’ler verilmekte. Uyarı ve ikaz levhaları gerekli yerlerde mevcut. Eşik değer üstünde olan yerlerde, makine, teçhizat,
ses izolasyonu yapılmış.
2 3 6
17 Genel Üretim
Faaliyetleri
İzolasyonu yapılmamış sıcak yüzeyler
Sıcak yüzeylere temas sonucu yanma
4 4 16
İzolasyon eksikliği olan sıcak yüzeyler tespit edilmiş, İzolasyonları yapılmıştır. KKD
ler işe uygun olarak belirlenip kullanımı denetlenmektedir.
1 4 4
Çizelge 7.1. (Devam) Matris yöntemi ile boraks penta 1 ve dekahidrat fabrika biriminin risk analizi ve değerlendirmesi.
Sıra
No Alt Bölge Tehlike Tanımı Risk Tanımı
Değerlendirme Mevcut Önlemler Revize Değerlendirme O Ş RS O Ş RS 18 Genel Üretim Faaliyetleri İnsan asansörlerinin bakımlarının yapılmaması, ikaz levhalarının olmaması
Asansörün kapısına ya da asansör ile duvar kuyusu arasına sıkışma, ezilme, yaralanma 3 4 12
Asansörlerde gerekli uyarı ve ikaz levhaları ve kullanma talimatları mevcuttur. Uygun
aralıklarla yetkili firmalarca bakımı yapılmaktadır. 1 4 4 19 Genel Üretim Faaliyetleri ve Bakım Onarım Merdivenlerin uygunsuzluğu Uygun olmayan merdiven genişliği, uzunluğu, korkuluklar ve kaygan yüzey nedeniyle düşme sonucu burkulma, kırılma, yaralanma 4 4 12
Merdiven temizliği Düzenli aralıklarla yapılmakta, standartlara uygun şekilde merdiven yapılmış. Ayrıca
çalışanlar aceleci davranmamaları için uyarılmıştır. 1 4 4 20 Elektrikli cihazların ve elektrik tesisatının kullanımı
Ekipman ve hatlarda elektrik kaçakları Elektrik çarpması, yangın, ağır yaralanma veya ölüm 3 5 15 Topraklama kontrolleri periyodik olarak yapılmakta.
Panoların önünde yalıtkan paspaslar mevcut. Elektrik çarpmasına karşı pano kapaklarında uyarı ve ikaz etiketleri bulunmaktadır. Kaçak
akım röleleri mevcut. Pano önlerinde atıl durumda malzeme
yok. Acil durumlarda kolayca ulaşılabilecek durumdadır.
1 5 5
Çizelge 7.1. (Devam) Matris yöntemi ile boraks penta 1 ve dekahidrat fabrika biriminin risk analizi ve değerlendirmesi.
Sıra
No Alt Bölge Tehlike Tanımı Risk Tanımı
Değerlendirme Mevcut Önlemler Revize Değerlendirme O Ş RS O Ş RS 21 Susuzlandırma Eleklerinin Yıkanması
Yıkama esnasında kullanılan sıcak su veya sıcak çözelti
Yıkama esnasında sıcak su veya sıcak
çözelti sıçraması sonucu yaralanma ve
yanma.
5 4 20
Yıkama esnasında aceleci davranılmamakta ve işe uygun
KKD kullanılmaktadır.
1 4 4
22 Genel Üretim
Faaliyetleri Atık kanalları
Atık kanallarının tıkanması, taşması, birikinti oluşması ve basılan yerin görülmemesi sonucu düşme, yaralanma 5 4 20
Atık kanalları düzenli aralıklarla temizlenmekte ve taşmalar engellenmektedir. 1 4 4 23 Flokulant hazırlama Flokulant hazırlama ünitelerine flokulant ilave
edilmesi Yere dökülen flokulantın kaygan bir zemin oluşturması sonucu düşme, yaralanma ve flokulant ilavesi esnasında çıkan toza
maruz kalma.
3 3 9
Bağlantı borularının sızdırmazlıkları sürekli kontrol edilmekte, flokulantlı zeminler temizlenmekte ve işe uygun
KKD kullanılmakta.
2 3 6
24 Santrifüj Yıkama esnasında sıcak su sıçraması Santrifüjlerin yıkanması
Sıcak sudan kaynaklanacak yanma ve yaralanma
4 4 16
İşlemler sırasında işe uygun KKD (baret, maske, ayakkabı
vb.) kullanılmakta
1 4 4
Çizelge 7.1. (Devam) Matris yöntemi ile boraks penta 1 ve dekahidrat fabrika biriminin risk analizi ve değerlendirmesi.
Sıra
No Alt Bölge Tehlike Tanımı Risk Tanımı
Değerlendirme Mevcut Önlemler Revize Değerlendirme O Ş RS O Ş RS 25 Genel Üretim Faaliyetleri Izgaralar Izgaralardaki açıklıklardan dolayı ayak kırılması, burkulması veya yanma 5 4 20
Izgaralardaki meydana gelen veya gelebilecek olan açıklıklar
tamir edilmekte, çalışanların aceleci davranışlardan kaçınması yönünde uyarılar yapılmakta. Bakım-onarım veya
temizlik esnasında açılan ızgaralar, işlemler bitince yerlerine konulmakta. Uyarı ve
ikaz levhaları mevcut. Çalışanlar işe uygun KKD’ler
kullanmakta.
1 4 4
26 Genel Üretim
Faaliyetleri Kimyasal Madde Kullanımı
Deriye temas, göze temas, soluma, yutma, zehirlenme.
3 5 15
İşe uygun KKD’ler kullanılmakta ve ürünlere ait MSDS formları mevcut. Her kimyasal malzeme ayrı bir yerde depolanmakta. Ayrıca Malzeme güvenlik Formundaki
ilk yardım tedbirleri uygulanmaktadır.
2 3 6
Matris yöntemi ile yapılan risk analizinde, önem arz eden tehlikelerde bu tehlikelerin çalışan personele, çevreye ve işletmeye etkileri göz önüne alınmıştır. Örnek vermek gerekirse, fabrika sahasında yer alan bant konveyörlerin çalıştırılması esnasında emniyet switchinin faal olup olmadığı tespit edilmiş ve olası bir iş kazasına mahal vermemek için alınan güvenlik önlemlerinin neler olduğu belirlenmiştir. Bant konveyör galerisinin kamera sistemi ile takip edildiği, emniyet switchlerinin ve uyarı sistemlerinin düzenli aralıklarla kontrol edildiği, çalışan personellere gerekli eğitimlerin verildiği ve uymaları gereken iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri hakkında bilgilendirme yapıldığı gözlemlenmiştir. Risk analizinde yer alan diğer tehlikelere bakıldığında kompresörden kaynaklı kazalar da risk skoru yüksek olan tehditler arasında yer almaktadır. Bu sebeple kompresörün periyodik kontrolünün yetkili kişi veya kurumlarca yapıldığı ve kayıt altına alındığı, yetkisiz kişi/kişilerin müdahalesinin engellendiği, kompresörün kullanım talimatlarının yer aldığı ve çalışma yapacak kişilerin bu talimatlara uyduğu tespit edilerek, kompresörün bulunduğu alan olası patlamaya karşı dayanıklı malzeme ile kapatıldığı görülmüştür. Fabrika genelinde operatör belgesi olmayanlar çalıştırılmamakta, malzeme istifi uygun standartlarda yapılmakta, işe uygun kişisel koruyucu donanımın kullanıldığı ve kullanılması için gerekli denetimlerin yapılması sağlanmaktadır. Ortaya çıkabilecek yangın durumuna karşı düzenli periyotlarla acil durum tatbikatları yapılmakta ve kayıt altına alınmaktadır. İşletme genelinde çalışan bütün personellerin umulmadık olaylara karşı nasıl davranacakları konusunda bilinçli oldukları görülmüştür. Tesisin proses aşamasına bakıldığında sıcak su ve buhar ile çalışma mevcuttur. Çalışan personellerin yüksek dereceli sıcak su ve buhar yüzeylerine teması sonucu yanma – yanık vakalarına karşı, sıcak yüzeylerin izolasyonu yapılmıştır.
Çizelge 7.1. de yer alan yürüme yolunda atıl malzeme bulunması ve yerlere malzeme dökülmesi, insan asansörlerinin bakımlarının yapılmaması, ikaz levhalarının olmaması, merdivenlerin uygunsuzluğu, flokulant hazırlama ünitelerine flokulant ilave edilirken etrafa dökülmesi olarak tanımlanan tehlikeler, olasılık ve şiddet değerleri hesaplandığında risk skoru orta düzeydeki riskler grubunda yer alır ve risk analizi tablosunda renk skalasına göre sarı renk ile gösterilmiştir. Belirlenen riskleri düşürmek için önleyici faaliyetler bir plana göre hazırlanmalı ve uygulanmalıdır sonucu ortaya çıkmaktadır. Ortamdaki atıl malzemelerin düzenli aralıklarla temizlenmesi, merdivenlerin uygun standartlara göre yapılması, flokulant malzemesi kullanımında gerekli kişisel koruyucu donanımlar kullanılması ve ortamın temizlenmesi vb. önlemlerin alınması ile risk skoru, olasılık ve şiddet puanları tekrar göz önünde bulundurularak katlanılabilir risk seviyesine indirgenmiş ve renk skalasına uygunluk açısından mavi renkle
belirtilmiştir. Önemli riskler grubuna giren tambur muhafazaları, emniyet switchleri, bant konveyörler, makine ekipmanın amacı dışında kullanılması, ızgaralardan kaynaklı yanma ve yaralanmalar risk skorları yüksek olduğundan öncelikle önlem alınması gereken risklerdir. Bu sebeple kırmızı renk ile gösterilmiş ve risk azaltılıncaya kadar işe başlatılmaması, eğer bir faaliyet varsa bu faaliyetin durdurulması gerektiği riskler içerisinde yer aldığı görülmektedir. İşe başlatılabilmesi için alınması gereken önlemler belirlenir ve hemen harekete geçilir. Alınan önlemler neticesinde aynı tehlike ve risk gözden geçilir ve risk skoru tekrar revize edilerek değerlendirilir.