Bitki başına yumru sayısı 68

4.3.3.1. Yağmurlama, karık ve damla sulama yöntemlerinde bitki başına yumru sayıları

Deneme konularından elde edilen bitki başına yumru sayıları Çizelge 4.21’ de, varyans analiz sonuçları Çizelge 4.22’ de verilmiştir.

Çizelge 4.21. Deneme konularına ilişkin bitki başına yumru sayıları (yumru sayısı/bitki)

Yıl Deneme konusu

Bloklar

Ortalama % Değişim I.Blok II. Blok III. Blok

2008 YS 4.6 5.1 5.0 4.9 89.1 KS 5.6 4.9 5.3 5.3 96.4 DS 5.5 6.0 5.1 5.5 100.0 2009 YS 4.4 5.4 4.7 4.8 85.7 KS 5.0 4.9 5.3 5.1 91.1 DS 6.2 5.6 5.1 5.6 100.0

Çizelge 4.21’ den görüldüğü gibi, en yüksek bitki başına yumru sayısı 2008 ve 2009 deneme yıllarında sırasıyla ortalama 5.5 ve 5.6 adet ile damla sulama yöntemi ile sulanan DS konusundan, en düşük bitki başına yumru sayısı ise 2008 ve 2009 yıllarında sırasıyla ortalama 4.9 ve 4.8 adet ile yağmurlama sulama yöntemi ile sulanan YS konusundan elde edilmiştir.

Konulardan elde edilen bitki başına yumru sayıları arasındaki farklılıkları belirlemek amacıyla yapılan varyans analizi sonuçlarına göre her iki deneme yılında da % 1 ve % 5 önem seviyesinde bir farklılık bulunmamıştır (Çizelge 4.22)

Çizelge 4.22. Deneme konularından elde edilen bitki başına yumru sayılarına ilişkin varyans analiz

sonuçları

Yıl Varyasyon _Kaynağı Serbestlik _{Derecesi Toplamı} Kareler _Ortalaması Kareler F P

2008 Bloklar 2 .060 .030 .164 ns .854 Konular 2 .607 .303 1.655 ns .299 Hata 4 .733 .183 Genel 8 1.400 2009 Bloklar 2 .109 .054 .196 ns .829 Konular 2 1.016 .508 1.828 ns .273 Hata 4 1.111 .278 Genel 8 2.236 ns: önemsiz

Foti ve ark. (1995), İtalya’ da yapmış oldukları çalışmada, en yüksek bitki başına yumru sayısını bitki su tüketiminin % 66’ sının uygulandığı konudan elde ettiklerini bildirmişlerdir. Karafyllidis ve ark. (1996), Yunanistan’ da yapmış oldukları çalışmada toprakta kullanılabilir suyun % 65’ inin tüketildiğinde yapılan sulama ile en fazla bitki başına yumru sayısı elde etmişlerdir.

Walworth ve Carling (2002), bitki başına yumru sayısı üzerine toprak tipi, iklim şartları ve kültürel işlemlerin önemli etkisinin olduğunu belirtmişlerdir.

Önder ve ark. (2005), Hatay bölgesi koşullarında, 2000 ve 2002 yıllarında yüzey damla sulama ve toprak altı damla sulama yönteminin, patatesin verim ve su kullanım randımanına etkisini araştırdıkları çalışmalarında, yöntemlerin bitki başına yumru sayısı üzerine istatistiki olarak bir etkisinin olmadığını bildirmişlerdir.

Erdem ve ark (2006), Trakya bölgesinde, 2003 ve 2005 yıllarında, damla ve karık sulama metodlarını, patatesin verim ve su kullanımına etkisini araştırmak amacıyla yaptıkları çalışmalarında, bitki başına yumru sayısını 2003 ve 2005 yıllarında karık ve damla sulamada 2003 yılında sırasıyla 6.2 ve 5.8 adet, 2005 yılında her iki yöntemde de 6 adet olarak bulmuşlardır. Aynı araştırmacılar, bitki başına yumru adeti açısından sulama yöntemleri arasında istatistiksel olarak bir farkın olmadığını ifade etmişlerdir.

4.3.3.2. Damla sulama uygulamalarında bitki başına yumru sayıları

Deneme konularından elde edilen bitki başına yumru sayıları Çizelge 4.23’ de, varyans analiz sonuçları Çizelge 4.24’ de, ortalama değerler ve önemlilik gruplarına ilişkin sonuçlar ise Çizelge 4.25’ de verilmiştir.

Çizelge 4.23’ den izleneceği gibi en yüksek bitki başına yumru sayısı 2008 ve 2009 yıllarında sırasıyla 8.2 ve 7.8 adet ile lateral aralığının 140 cm, ıslatılan alan yüzdesinin % 100 olduğu DS2 konusunda, en düşük bitki başına yumru sayısı 2008 ve

2009 yıllarında sırasıyla 5.5 ve 5.6 adet ile lateral aralığının 70 cm, ıslatılan alan yüzdesinin % 100 olduğu DS konusundan elde edilmiştir.

Çizelge 4.23. Damla sulama yöntemiyle sulanan deneme konularına ilişkin bitki başına yumru sayıları

Yıllar Konular _{aralığı(m)} Lateral _{yüz. (%)} Isl. alan _{I.Blok II. Blok} Bloklar _{III. Blok} Ortalama _Değişim %

2008 DS 0.70 m 100 5.5 6.0 5.1 5.5 67.1 DS1 0.70 m 75 6.7 6.1 6.0 6.3 76.8 DS2 1.40 m 100 6.9 9.8 8.0 8.2 100.0 DS3 1.40 m 75 7.8 8.1 8.5 8.1 98.8 2009 DS 0.70 m 100 6.2 5.6 5.1 5.6 75.7 DS1 0.70 m 75 6.0 5.3 7.2 6.2 79.5 DS2 1.40 m 100 7.4 7.9 8.1 7.8 100.0 DS3 1.40 m 75 8.1 7.1 7.1 7.4 94.9

Çizelge 4.24. Damla sulama deneme konularından elde edilen bitki başına yumru sayılarına ilişkin

varyans analiz sonuçları

Yıl Varyasyon Kaynağı Serbestlik Derecesi Kareler Toplamı Kareler Ortalaması F P 2008 Bloklar 2 1.322 .661 1.015ns .417 Lateral aralığı 1 15.641 15.641 24.032** .003 Islatılan alan 1 .301 .301 .462ns .522

Lat.ara x Isl. ala 1 .521 .521 .800ns .405

Hata 6 3.905 .651 Genel 11 21.689 2009 Bloklar 2 .487 .243 .505ns .627 Lateral aralığı 1 8.841 8.841 18.334** .005 Islatılan alan 1 .021 .021 .043ns .842

Lat.ara x Isl. ala 1 .608 .608 1.260ns .305

Hata 6 2.893 .482 Genel 11 12.849

ns: önemsiz, ** : %1 düzeyinde önemli

Çizelge 4.24 incelendiğinde, denemenin ilk yılında lateral aralığı % 1 seviyesinde (P<0.01) önemli bulunurken, ıslatılan alan yüzdesi ve lateral aralığı x ıslatılan alan yüzdesi interaksiyonu istatistiki açıdan önemsiz bulunmuştur. Denemenin ikinci yılında, ıslatılan alan yüzdesi ve lateral aralığı x ıslatılan alan yüzdesi interaksiyonu istatistiki açıdan önemsiz, lateral aralığı p<0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur.

Çizelge 4.25 incelendiğinde, 2008 yılında lateral aralıkları iki farklı grup oluşturmuş, lateral aralığı 140 cm olan konular ortalama 8.2 adet ile ilk grupta yer alırken, 70 cm lateral aralığına sahip deneme konuları ortalama 5.9 adet ile ikinci grupta yer almıştır. Bitki başına yumru sayısı lateral aralığı 70 cm olan konularda, lateral aralığı 140 cm olan konulara göre % 28 azalmıştır.

Çizelge 4.25. Deneme konularının bitki başına yumru sayılarına ilişkin ortalama değerler (adet) ve

önemlilik grupları

Yıl Lateral aralığı (m)

Islatılan alan yüzdesi (%)

Ortalama % Değişim 100 75 2008 0.70 m 5.5 6.3 5.9 b 72.0 1.40m 8.2 8.1 8.2 a 100.0 Ortalama 6.9 7.2 7.0 % Değişim 95.8 100.0 2009 0.70 m 5.6 6.2 5.9 b 77.6 1.40m 7.8 7.4 7.6 a 100.0 Ortalama 6.7 6.8 6.8 % Değişim 98.5 100.0

2009 yılında, lateral aralıkları iki farklı grup oluşturmuş, lateral aralığı 140 cm olan konular ortalama 7.6 adet ile ilk grupta yer alırken, 70 cm lateral aralığına sahip deneme konuları ortalama 5.9 adet ile ikinci grupta yer almıştır (Çizelge 4.25). Bitki başına yumru sayısı lateral aralığı 70 cm olan konularda, lateral aralığı 140 cm olan konulara göre % 22.3 azalmıştır.

Her iki deneme yılında farklı lateral aralığı uygulaması patateste bitki başına yumru sayısı üzerine istatistiki açıdan önemli bulunmuş, ıslatılan alan yüzdesi ve lateral aralığı x ıslatılan alan yüzdesi interaksiyonu her iki yılda istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur.