Eğitim programlarında yer alan derslere (Fen bilimleri, matematik ve sosyal bilgiler vb.) ilişkin konuların aktarılması öğrencinin akademik başarısı için gereklidir (Gülen, 2013). Ancak bu durum günümüz dünyasında fark yaratabilmek için yeterli değildir. Jerald (2009), akademik bilgi ve becerilerin bireyler için temel eğitim bakımından gerektiğini ancak yeterli olmadığını belirtmiştir. Bilgi toplumu olarak adlandırılan günümüz toplumlarında bireylerin aktif, yenilikçi, yaratıcı vb. ortamlara uyum sağlamasında ona destek verebilecek temel becerilere ihtiyacı vardır. Jerald (2009), bireylerin bilgi toplumunda sahip olması gereken becerileri; temel bilgi ve beceriler, okuryazarlık becerisi ve 21. yüzyıl becerisi olarak üç temel grupta ele almıştır (Şekil 6).
Şekil 6. Bilgi Toplumunda Gerekli Beceriler (Jerald, 2009)
21. yüzyılda özellikle bilim ve teknolojideki hızlı değişim bireylerin ortaya çıkan gelişmelere ayak uydurmasını ve içinde bulunduğu çağın gerektirdiği temel becerilere sahip olmasını zorunlu hale getirmektedir (Akgündüz vd., 2015b). Artık pek çok sektör bireylerden işini iyi yapmasının yanı sıra problem çözme, yaratıcı düşünme, iletişim becerisi yüksek, iş birliğine açık, sorumluluk sahibi olmak gibi çağın ihtiyaçlarına ayak uydurmasını beklemektedir (Eryılmaz ve Uluyol, 2015). Benzer durum 2013 yılında güncellenen fen bilimleri eğitim programında da karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca 2017 yılında hazırlanan taslak fen bilimleri öğretim programı ele alındığında da aynı durum söz konusudur. İlgili öğretim programı incelendiğinde; günlük yaşam problemlerini çözen, sorumluluk alan, bilimsel süreç becerileri ve diğer yaşam becerilerine (yaratıcılık, iş birliği, girişimci vb.) sahip bireyler yetiştirmeyi amaçladığı görülmektedir. Literatür incelendiğinde 21. yüzyıl becerilerinin neler olduğuna ilişkin tüm çevreler tarafından kabul gören ortak bir fikir olmadığı görülmektedir (Şahin, Ayar ve Adıgüzel, 2014). Ancak çeşitli kamu ve özel kuruluşlar başta olmak üzere pek çok iş ve bilim insanının söz konusu becerileri açıklayabilmek için kapsamlı araştırmalar yürüttüğü görülmektedir (Lai ve Viering, 2012; P21, 2015; Burkhardt, vd., 2003).
21. yüzyıl becerilerini tanımlayabilmek için yapılan ilk çalışmalardan biri iki yıllık çalışma sonucunda Kuzey Merkez Bölgesel Eğitim Laboratuvarı (The North Central Regional Educational Laboratory - NCREL) bünyesindeki araştırmacılar tarafından yapılmıştır. Burkhardt ve arkadaşları (2003) tarafından hazırlanan “EnGauge 21. Yüzyıl Becerileri: Dijital Çağda Okur Yazarlık” adlı rapor, 21. yüzyıl bireylerinin değişen dünya düzenine uyum sağlayabilmek, başarılı ve mutlu olabilmek için geleneksel bilgi ve becerilerin yeterli yetersiz kaldığını belirtmektedir. Bu bağlamda ilgili rapor, 21. Yüzyıl becerilerini dijital çağ okur yazarlığı, yaratıcı düşünme, etkili iletişim ve yüksek verimlilik olmak üzere dört ana başlık altında ele alınmıştır (Şekil 7).
Şekil 7. EnGauge 21. Yüzyıl Becerileri (Burkhardt, vd., 2003: 5)
Bireylerin sahip olması gereken 21. yüzyıl becerileri konusunda yapılan bir diğer araştırma Amerikan Kolej ve Üniversiteler Derneği (AACU) tarafından gerçekleştirilmiştir. AACU (2007) okul hayatının başlangıcından, yüksek öğretime kadar başarılı bir eğitim hayatı geçirmek isteyen bireylerin 21. yüzyıl becerilerine sahip olması gerektiğini ifade etmekte ve bu becerileri şu şekilde açıklamaktadır:
1. İnsan Kültürleri, Fiziksel ve Doğal Dünya Bilgileri: Fen bilimleri, matematik, sosyal bilimler, sanat, tarih vb.
2. Entelektüel ve Uygulama Becerileri: Sorgulama ve analiz, eleştirel ve yaratıcı düşünme, yazılı ve sözlü iletişim, problem çözme, takım çalışması ve problem çözme, sayısal ve bilgi okuryazarlığı vb.
3. Kişisel ve Sosyal Sorumluluk: Kültürler arası bilgi ve yetkinlik, etik akıl yürütme ve eylem, yaşam boyu öğrenme için temel becerileri vb.
4. Bütüncül Öğrenme: Genel ve uzmanlık çalışmalarında sentez ve üst düzey başarı.
21. yüzyıl becerilerinin neler olduğuna ilişkin kapsamlı çalışmalardan bir diğeri Partnership for 21st Century Learning (P21) tarafından yapılmıştır. P21, öğrencilerin iş, yaşam ve vatandaşlık konularında başarılı olmak için ihtiyaç duydukları becerileri, bilgiyi, uzmanlığı ve destek sistemlerini tanımlamak ve göstermek için eğitimcilerin, eğitim uzmanlarının ve iş liderlerinin fikirleriyle bir kuramsal çerçeve geliştirmiştir (Şekil 8). P21 (2009),
Şekil 8. 21. Yüzyıl Becerileri (P21, 2009)
P21 (2009), temel konuların ve 21. yüzyıl becerilerinin tüm bireylerin çağa uyum sağlayabilmeleri için bir gereklilik olduğunu belirtmektedir. Temel konular;
dünya dilleri, sanat, matematik, ekonomi, bilim, coğrafya ve tarih gibi disiplinleri içermektedir. 21. yüzyıl becerileri ise 3 ana grupta toplanmıştır:
1. Öğrenme ve Yenilik Becerileri: Öğrenme ve yenilikçilik becerileri, bireylerin bugünün dünyasında gittikçe daha da karmaşık bir hale gelen yaşam ve çalışma ortamına hazırlamayı amaçlamaktadır. Bu beceriler (P21, 2009): (1) Yaratıcılık ve yenilikçilik, (2) Eleştirel düşünme ve problem çözme, (3) İletişim ve iş birliği.
2. Bilgi, Medya ve Teknoloji Becerileri: P21 (2009), çağa uyum sağlayabilen etkili bireylerin; bilgi okuryazarlığı, medya okuryazarlığı ve bilgi ve iletişim teknolojileri okuryazarlığı gibi çeşitli işlevsel becerileri sergilemesi gerektiğini belirtmektedir
3. Yaşam ve Kariyer Becerileri: Günümüzde sosyal hayat ve iş çevreleri, düşünme becerileri ve içerik bilgisinden çok daha fazlasını gerektirmektedir. Bu tema altında kabul gören beceriler (P21, 2009): (1) Esneklik ve uyum yeteneği, (2) Girişimcilik ve kendi kendini yönetebilme, (3) Sosyal ve kültürler arası beceriler, (4) Verimlilik ve hesap verebilirlik, (5) Liderlik ve sorumluluk. Ulusal Araştırma Konseyi (NRC), 21. yüzyıl becerilerini bireyleri üniversite ve iş yaşamına hazırlayan temel beceriler olarak ele almıştır. Bu bağlamda mevcut beceriler üç grupta toplanmıştır (NRC, 2011a):
1. Bilişsel Beceriler: Eleştirel düşünme becerileri, alışılagelmemiş bir problemi çözebilme becerileri, düşünme becerileri
2. Kişiler Arası Beceriler: Kompleks iletişim becerileri, takım çalışması, sosyal beceriler, kültürel hassasiyet ve çeşitliliklere ilgi
3. İçsel Beceriler: Zamanı yönetebilme, kendi kendini yönetebilme ve düzenleyebilme, kişisel gelişim, uyum, yönetici işleyişi
21. yüzyıl Becerilerinin Öğretilmesi ve Değerlendirilmesi (ATC 21) adlı kuruluş ise 2010 yılında yapmış olduğu araştırma sonucunda 21. yüzyıl becerilerini dört gruba ayırmıştır (Binkley vd., 2010):
1. Düşünme Yolları: Yaratıcılık, yenilikçilik, eleştirel düşünme, problem çözme, karar verme, öğrenmeyi öğrenme/üst biliş
2. Çalışma Yolları: İletişim, iş birliği
3. Çalışma Araçları: Bilgi okuryazarlığı, bilgi ve iletişim teknolojileri okuryazarlığı
4. Dünyada Yaşam: Vatandaşlık (yerel/küresel), yaşam ve kariyer, kişisel ve sosyal sorumluluk
Uluslararası Eğitimde Teknoloji Derneği (ISTE) tarafından 2007 yılında yayınlanan eğitim teknolojisi standartları adlı rapor eğitim daha etkili gerçekleştirilmesi ve öğrencilerin gelişimi bakımından önem taşımaktadır. ISTE tarafından belirlenen NETS-S standartları küreselleşen dünyada daha verimli ve üretken olmak isteyen öğrencilerin bilgi, becerilerini çözümleyebilmek için ihtiyaç duyulan standartlardır (ISTE, 2013). Son olarak 2007 yılında güncellenen standartlar (1) Yaratıcılık ve yenilikçilik, (2) İletişim ve iş birliği, (3) Araştırma ve bilgi akışı, (4) Eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme, (5) Dijital vatandaşlık, (6) Teknolojik işlem ve kavramlar olmak üzere alt başlık altında ele alınmıştır.
Finegold ve Notabartolo (2010), 21. yüzyıl becerilerini; analitik beceriler (problem çözme becerisi, eleştirel düşünme becerisi, karar verme becerisi, sorgulama becerisi, vb.), toplumsal beceriler (iletişim becerisi, iş birliği ve takım çalışması becerisi, liderlik ve sorumluluk becerisi, vb.), yürütme becerileri (kişisel gelişim, üretkenlik, vb.), bilgi kazanım becerileri (medya okuryazarlığı, bilgi okuryazarlığı, dijital vatandaşlık, vb.) ve değişim için kapasite (öğrenmeyi öğrenme, esneklik, yaratıcılık, yenilikçilik, vb.) olarak beş grupta tanımlamışlardır.
Araştırmalar incelendiğinde 21. yüzyıl becerileri için yapılan tanımların büyük bir kısmının benzer özellikler taşıdığı görülmektedir. Lai ve Viering (2012), başta P21, NRC, ATC21 tarafından yapılan tanımlamaların benzer özellikler taşıdığını belirtmiştir. Yapılan tanımlar dikkatli bir şekilde incelendiğinde 21. yüzyıl becerilerinin arasında; problem çözme, eleştirel düşünme, yaratıcılık, yenilikçilik iş birliği, takım çalışması iletişim, sorumluluk ve teknoloji okuryazarlığı gibi temel becerilerin önem taşıdığı ve pek çok araştırma tarafından kullanıldığı görülmektedir (Binkley vd., 2010; NRC, 2011b; P21, 2009).
21. yüzyıl becerilerinin başarılı bir okul ve iş yaşamı için oldukça önemlidir (Washer, 2007). Fen Bilimleri öğretim programı ele alındığında 21. yüzyıl becerilerinin yer aldığı görülmektedir. Öğretim programı, öğrencilerin yaratıcı düşünme, analitik düşünme, karar verme, girişimcilik, takım çalışması ve iletişim gibi temel 21. yüzyıl becerilerine sahip olmaları konusuna vurgu yapılmıştır (MEB, 2013a). IAU STEM Eğitimi Türkiye Raporu incelendiğinde geçen 200 yılda şeklini alan geleneksel sanayi döneminin çok kısa bir süre içinde yerini ‘bireysel sanayi’ dönemine bırakacağı, bu süreç içerisinde de 21. yüzyıl becerilerinin hayati öneme sahip olarak bir tür “evrensel okuryazarlık” kavramına dönüşeceği görülmektedir (Akgündüz vd., 2015a). FeTeMM eğitimi, bu becerileri kazandırabilme potansiyeli ve problemleri bütüncül bir şekilde ele aldığı için ortaya çıkmıştır (Bybee, 2010). FeTeMM’in amaçları ve 21. Yüzyıl özellikleri ele alındığında birbirini destekleyen birçok ortak nokta olduğu dikkati çekmektedir. FeTeMM eğitimi tüm eğitim seviyesindeki öğrencilerin 21. yüzyıl becerilerinde uzmanlaşmalarına olanak sunması bakımından büyük önem taşımaktadır (Meyrick, 2011).