Birinci Alt Probleme ĠliĢkin Bulgular ve Yorumlar

AraĢtırmanın birinci alt probleminde, araĢtırmaya katılan öğrencilerin ekolojik ayak izi kavramına bağlı olarak deney ve kontrol gruplarında baĢarıya yönelik uygulanan baĢarı testi sonuçlarında anlamlı bir fark olup olmadığı araĢtırılmıĢtır.

Tablo 4.1‟ de deney ve kontrol gruplarının ön test ve son test verilerine iliĢkin betimsel analiz sonuçları yer almaktadır. Bu sonuçlarda ortalama ve standart sapmalara iliĢkin veriler bulunmaktadır.

Tablo 4.2‟ de ise deney ve kontrol gruplarının baĢarı için deney öncesine göre deney sonrasında gözlenen değiĢimlerin anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğine iliĢkin iki faktörlü ANOVA sonuçları bulunmaktadır.

Grafik 4.1‟ de deney ve kontrol gruplarının baĢarı için ön test ve son test ortalamalarına dayalı grafik yer almaktadır.

Tablo 4.1. ÇYBÖ Ortalama ve Standart Sapma Değerleri

Grup Öntest Sontest

N X S N X S Deney Grubu 40 6.65 2.46 40 10.53 2.77 Kontrol Grubu 40 6.20 2.52 40 9.45 2.57 Total 80 6.43 2.48 80 9.99 2.71

Tablo 4.1‟ de görüldüğü üzere, ekolojik ayak izi kavramının yer aldığı grup merkezli çevre eğitimine katılan deney grubu öğrencilerinin deney öncesi ortalama

puanı 6,65 iken, bu değer deney sonrasında 10,53 olmuĢtur. Ekolojik ayak izi kavramının yer almadığı grup merkezli çevre eğitimine katılan kontrol grubu öğrencilerinin aynı ortalama puanları sırasıyla 6,20 ve 9,45‟ tir.Buna göre hem deney grubunda hem de kontrol grubunda çevreye yönelik baĢarı düzeylerinde bir artıĢ gözlendiği söylenebilir.

Tablo 4.2. BaĢarı Puanlarının Öntest-Sontest Puanlarının ANOVA Sonuçları Varyansın Kaynağı KT Sd KO F p Deneklerarası 986.70 79 Grup (D/K) 23.26 1 23.26 1.88 .17 Hata 963.44 78 12.35 Denekleriçi 589.51 80 Ölçüm (Öntest/Sontest) 507.66 1 507.66 508.06 .00 Grup*Ölçüm 3.91 1 3.91 3.91* .05 Hata 77.94 78 1.00 Toplam 1576.21 159 p = .05

Buna göre, deney ve kontrol grubu öğrencilerinde baĢarı düzeyleri açısından deney öncesinden sonrasına anlamlı farklılık göstermediği, yani farklı iĢlem gruplarında olmak ile tekrarlı ölçümler faktörlerinin çevreye yönelik baĢarı üzerindeki ortak etkilerinin anlamlı olmadığı bulunmuĢtur. F(1, 78) = 3.91, p>.05. Bu bulgu, ekolojik ayak izi kavramının yer aldığı çevre eğitimi ve yer almadığı çevre eğitimine katılmanın, öğrencilerin çevreye yönelik baĢarılarına farklı bir etkiye sahip olmadığını göstermektedir.

ġekil 4.1. BaĢarı Ön Test, Son Test Ortalamalarına ĠliĢkin Veriler 4.2. Ġkinci Alt Probleme ĠliĢkin Bulgular ve Yorumlar

AraĢtırmanın ikinci alt probleminde , araĢtırmaya katılan öğrencilerin ekolojik ayak izi kavramının yer aldığı ve yer almadığı çevre eğitimlerine katılmalarının çevreye yönelik tutumlarına etkileri araĢtırılmıĢtır.

Tablo 4.3‟ te Çevreye Yönelik Tutum Ölçeği‟ nin uygulandığı deney ve kontrol gruplarında ön test, son test sonuçlarına iliĢkin ortalama ve standart sapmaların yer aldığı betimsel analiz bulunmaktadır.

Tablo 4.4‟ te Çevreye Yönelik Tutum Ölçeği‟nin uygulandığı deney ve kontrol grubu öğrencilerinde deney öncesine göre deney sonrasında anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğine iliĢkin iki faktörlü ANOVA sonuçları yer almaktadır.

Test Sontest Öntest Pu an 11,00 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 Kontrol Grubu Deney Grubu

ġekil 4.2‟ de deney ve kontrol grubu öğrencilerinin tutumlarına iliĢkin ön test son test sonuçlarına göre değiĢimlerinin grafiği bulunmaktadır.

Tablo 4.3. ÇYTÖ Ortalama ve Standart Sapma Değerleri

Grup Öntest Sontest

N X S N X S Deney Grubu 40 66.38 9.60 40 75.60 11.34 Kontrol Grubu 40 63.65 8.83 40 70.35 8.18 Total 80 65.01 9.26 80 72.98 10.17

Tablo 4.3‟te görüldüğü üzere, ekolojik ayak izi kavramının yer aldığı grup merkezli çevre eğitimine katılan öğrencilerin deney öncesi ortalama tutum puanları 66.38 iken, bu değer deney sonrasında 75.60 olmuĢtur. Ekolojik ayak izi kavramının yer almadığı grup merkezli çevre eğitimi programına katılan öğrencilerin deney öncesi ve sonrası puanları ise 63.65 ve 70.35‟tir. Buna göre hem ekolojik ayak izi kavramının yer aldığı hem de bu kavramın yer almadığı çevre eğitim programlarına katılan öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarında bir artıĢ gözlendiği söylenebilir.

Tablo 4.4.ÇYTÖ Öntest- Sontest Puanlarının ANOVA Sonuçları

Varyansın Kaynağı KT Sd KO F p Deneklerarası Grup (D/K) _{636.01 1 636.01 3.72 .06} Hata _{13343.49 78 171.07} Denekleriçi Ölçüm (Öntest/Sontest) _{2536.06 1 2536.06 217.45 .00} Grup*Ölçüm _{63.76 1 63.76 5.47* .02} Hata _{909.69 78 11.66} Toplam p < .05

Buna göre, iki ayrı çevre eğitim programına katılan öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarının deney öncesinden sonrasına anlamlı farklılık gösterdiği yani farklı iĢlem gruplarında olmak ile tekrarlı ölçümler faktörlerinin çevreye yönelik tutumları üzerindeki ortak etkilerinin anlamlı olduğu bulunmuĢtur, F( 1, 78) = 5.47, P<.05. Bu bulgu, ekolojik ayak izi kavramının yer aldığı grup merkezli çevre eğitimi ve bu kavramın yer almadığı programa katılmanın çevreye yönelik tutumlarda farklı etkilere sahip olduğunu göstermektedir. ÇYTÖ puanlarında deney öncesine göre daha

fazla kazanç elde eden deney grubunun, kontrol grubuna göre öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarına olumlu etki etmede daha etkili olduğu anlaĢılmaktadır

ġekil 4.2. Tutum Ön ve Son Test Bulgularına ĠliĢkin Veriler 4.3. Üçüncü Alt Probleme ĠliĢkin Bulgular ve Yorumlar

AraĢtırmanın üçüncü alt problemi olarak deney ve kontrol grubu öğrencilerinin ekolojik ayak izi kavramının kullanımına dayalı tüketim alıĢkanlıklarına iliĢkin değer yargılarında uygulama sonucu deney ve kontrol gruplarında herhangi bir değiĢim olup olmadığı araĢtırılmıĢtır.Bunun için hazırlanan açık uçlu sorulardan oluĢan anketten elde edilen veriler yüzde-frekans grafikleri ile ifade edilerek sonuçları açıklanmıĢtır. Test Sontest Öntest T utu m Pu an ı Pu an ı 75,00 72,50 70,00 67,50 65,00 62,50 Kontrol Grubu Deney Grubu

4.3.1. Tüketim AlıĢkanlıklarına ĠliĢkin Değer Yargıları

Bu alt problemde öğrencilere açık uçlu olarak ekolojik ayak izinin artıĢına yol açıcı etkileri olan tüketim alıĢkanlıklarını gösteren beĢ farklı el posteri dağıtılmıĢtır. Öğrencilerden bu posterlerde yer alan resimleri göz önünde bulundurarak kendileri için en önemli olan tüketim ürününü belirlemeleri ve nedenini açıklamaları istenmiĢtir.

ġekil 4.3‟ te deney grubuna ait ön test- son test sonuçlarından elde edilen toplam veriler görülmektedir. Bu veriler öğrenci sayısı ve yüzde olarak ifade edilmiĢtir.

ġekil 4.4‟ te deney grubundaki bu tercihler cinsiyete göre sınıflandırılarak kız öğrenciler baz alınarak grafiksel olarak ifade edilmiĢtir.

ġekil 4.5‟te ise deney grubundaki öğrencilerden erkek öğrenciler baz alınarak tercihler yüzde-frekans olarak grafiksel olarak ifade edilmiĢtir.

ġekil 4.6‟da kontrol grubu öğrencilerine ait ön test- son test sonuçlarından elde edilen toplam veriler görülmektedir. Bu veriler yüzde-frekans olarak grafikselleĢtirilerek sunulmuĢtur.

ġekil 4.7‟ de deney ve kontrol grubu öğrencilerinin toplam tercihleri ön test-son test sonuçlarından elde edilen veriler ile grafikselleĢtirilerek sunulmuĢtur.

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 1 2 3 4 5 Tercihler Ö ğr en ci s ay ıs ı v e yü zd es i Ö.S.-Ö.T. Ö.Y.-Ö.T. Ö.S.-S.T. Ö.Y.-S.T.

ġekil 4.3 Tüketim AlıĢkanlıklarına ĠliĢkin Deney Grubu Toplam Öğrenci Değerleri

Buna göre, ekolojik ayak izi kavramının yer aldığı programa katılan deney grubu öğrencilerinin tüketim alıĢkanlıklarına iliĢkin tercihleri incelendiğinde, birinci tercih olan giyim ürünleri için deney öncesi duruma göre tercih edilme durumunun azalması yönünde bir değiĢim gerçekleĢtiği söylenebilir. Toplamda ön testte bu tercih grubu 40 öğrenci içinden toplam 14 kiĢi tarafından tercih edilerek yüzde 5.6 değer alırken, aynı grup deney sonrasında toplamda 12 öğrenci tarafından tercih edilerek yüzde 4.8 değer aldığı söylenebilir.

Diğer Ģıklar incelendiğinde ikinci tercih olan teknoloji ürünleri içinde birinci tercih grubundaki değiĢime benzer olarak deney öncesi ve sonrasında azalma yönünde bir değiĢim görüldüğü söylenebilir. Ġkinci tercih grubu deney öncesinde toplam 16 öğrenci tarafından seçilip yüzde 6.4‟lük bir orana sahip iken deney sonrası bu tercih grubu 10 öğrenci tarafından tercih edilip oran yüzde 4.0‟a indiği görülmektedir.

Üçüncü tercih grubunu oluĢturan bakım ürünleri tüketim alıĢkanlıkları açısından incelendiğinde öğrenciler tarafından deney öncesi ve sonrasında tercih edilmediği söylenebilir.

Dördüncü tercih grubunu oluĢturan gıda ürünleri için deney öncesinde öğrencilerin 6‟sı tarafından tercih edilerek yüzde 2.4‟lük bir orana sahip iken bu oran deney sonrasında 16 öğrenci tarafından yapılan tercihle yüzde 6.4 oranına yükseldiği görülmektedir.

Son tercih grubu incelendiğinde deney öncesinde toplam 4 öğrenci tarafından tercih edilerek yüzde 1.6‟lık bir orana sahip iken deney sonrasında 2 öğrenci tarafından tercih edilen grubun yüzdesinin yüzde .8‟e gerilediği görülmektedir.

0 2 4 6 8 10 12 1 2 3 4 5 Tercihler Ö ğr en ci s ay ıs ı v e yü zd es i Ö.S.-Ö.T. Ö.Y.-Ö.T. Ö.S.-S.T. Ö.S.-S.T.

ġekil 4.4. Tüketim AlıĢkanlıklarına ĠliĢkin Deney Grubu Kız Öğrencilerin Tercihleri

Grafiğe bakıldığında, deney grubu kız öğrencilerden birinci grup olan giyim ürünlerini tercih eden öğrenci sayısının 10 olduğu ve yüzde 4‟lük bir orana sahip olduğu; aynı Ģekilde bu grup için deney sonrasında 8 öğrencinin tercihi ile yüzde 3.2 oranına gerilediği söylenebilir.

Ġkinci tercih grubu olan teknolojik ürünlerin deney öncesinde 6 öğrenci tarafından tercih edilerek yüzde 2.4‟lük orana sahip iken deney sonrasında 4 öğrenci tarafından tercih edilerek yüzde 1.6‟lık bir orana gerilediği görülmektedir.

Üçüncü tercih grubu olan bakım ürünleri deney öncesi ve sonrasında kız öğrenciler tarafından tercih edilmemiĢtir.

Dördüncü tercih grubu olan gıda ürünleri için kız öğrencilerin deney öncesinde 6 öğrenci tercihi ile yüzde 2.4‟lük orana sahip olduğu ve bu oranın deney sonrasında 10 öğrenci tercihi ile yüzde 4 oranına yükseldiği söylenebilir.

BeĢinci tercih grubu olan ulaĢım araçları deney öncesi ve sonrasında kız öğrenciler tarafından tercih edilmemiĢtir.

0 2 4 6 8 10 12 1 2 3 4 5 Tercihler Ö ğr en ci s ay ıs ı v e yü zd es i Ö.S.-Ö.T. Ö.Y.-Ö.T. Ö.S.-S.T. Ö.Y.-S.T.

ġekil. 4.5. Tüketim AlıĢkanlıklarına ĠliĢkin Deney Grubu Erkek Öğrencilerin Tercihleri

Buna göre; deney grubu erkek öğrenciler için birinci tercih grubu olan giyim ürünleri deney öncesinde 4 öğrenci tarafından seçildiği ve yüzde 1.6‟lık bir orana

sahip olduğu; deney sonrasında da bu öğrenci sayısının ve yüzdelik oranın değiĢmediği söylenebilir.

Ġkinci tercih grubu olan teknolojik ürünlerin erkek öğrenciler tarafından deney öncesinde 10 öğrenci tercihi ile yüzde 4‟lük bir orana sahip iken deney sonrasında bu tercih sayısının 6‟ya ve oranın da yüzde 2.4‟e gerilediği görülmektedir.

Üçüncü tercih grubu olan bakım ürünlerinin erkek öğrenciler tarafından deney öncesi ve sonrasında tercih edilmediği söylenebilir.

Dördüncü tercih grubu olan gıda ürünleri için deney öncesinde erkek öğrencilerce tercih edilmediği deney sonrasında ise 6 öğrenci tercihi ile yüzde 2.4‟lük orana yükseldiği görülmektedir.

BeĢinci tercih grubu olan ulaĢım araçları deney öncesinde 4 öğrenci tarafından tercih edilerek yüzde 1.6‟lık orana sahip iken deney sonrasında 2 öğrenci tercihi ile yüzde .8‟e gerilediği söylenebilir.

0 2 4 6 8 10 12 14 1 2 3 4 5 Tercihler Ö ğr en ci s ay ıs ı v e yü zd es i Ö.S.-Ö.T. Ö.Y.-Ö.T. Ö.S.-S.T. Ö.Y.-S.T.

ġekil. 4.6. Tüketim AlıĢkanlıklarına ĠliĢkin Kontrol Grubu Toplam Değerleri

Grafiğe bakıldığında, kontrol grubu öğrencilerinin birinci tercih grubu olan giyim ürünlerine iliĢkin tercihlerinde deney öncesinde 13 öğrenci tercihi ile yüzde 5.2‟lik bir oranda deney sonrasında ise 12 öğrenci ile yüzde 4.8‟lik orana sahip olduğu görülmektedir.

Ġkinci tercih grubu olan teknolojik ürünler için kontrol grubu öğrencilerinde deney öncesinde 13 öğrenci ile yüzde 5.2‟lik bir orana sahip olduğu ve bu tercih sayısı ile oranın deney sonrasında da aynı kaldığı söylenebilir.

Üçüncü tercih grubu olan bakım ürünleri deney öncesinde hiç biri öğrenci tarafından tercih edilmezken, deney sonrasında bir öğrenci tarafından tercih edilerek yüzde .4‟lük orana sahip olduğu görülmektedir.

Dördüncü tercih olan gıda ürünleri için deney öncesinde 9 öğrenci tercihi ile yüzde 3.6 oranına sahip olduğu deney sonrasında ise 10 öğrenci tercihi ile yüzde 4 oranına sahip olduğu görülmektedir.

BeĢinci tercih olan ulaĢım araçları için deney öncesinde beĢ öğrenci tercihi ile yüzde 2‟lik bir orana sahip olduğu deney sonrasında ise 4 öğrenci tercihi ile yüzde 1.6‟lık orana sahip olduğu söylenebilir.

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 1 2 3 4 5 Tercihler Ö ğr en ci s ay ıs ı v e yü zd es i D.G.-Ö.S.-Ö.T. D.G.-Ö.Y.-Ö.T. D.G.-Ö.S.-S.T. D.G.-Ö.Y.-S.T. K.G.-Ö.S.-Ö.T. K.G.-Ö.Y.-Ö.T. K.G.-Ö.S.-S.T. K.G.-Ö.Y.-S.T.

ġekil. 4.7. Tüketim AlıĢkanlıklarına ĠliĢkin Deney ve Kontrol Grubu Değerleri

Buna göre, birinci tercih olan giyim ürünleri için deney grubunda ön testte 14 öğrenci tercihi ile 5.6 yüzdelik oranın deney sonrasında 12 öğrenci tercihi ile 4.8‟e gerilediği görülmektedir. Aynı Ģekilde kontrol grubu incelendiğinde ön testte 13

öğrenci tercihi ile yüzde 5.2‟lik olan oranın deney sonrasında da değiĢmediği görülmektedir.

Ġkinci tercih olan teknolojik ürünlerin tercih durumları incelendiğinde, deney grubunda ön testte 16 tercih ile yüzde 6 olan oranın deney sonrasında 10 öğrenci tercihi ile yüzde 4‟e gerilediği söylenebilir. Kontrol grubunda ise 13 öğrenci tercihi ile yüzde 5.2‟lik oranın değiĢmediği görülmektedir.

Üçüncü tercihte deney grubunda ön test ve son testte tercih yapılmazken; kontrol grubunda ön testte tercih yapılmamıĢken son testte 1 öğrenci tercihi ile yüzde .4‟lük bir oran göze çarpmaktadır.

Dördüncü tercih olan gıda ürünleri için deney grubunda ön testte 6 öğrenci tercihi ile yüzde 2.4 olan oranın deney sonrasında 16 öğrenci tercihi ile yüzde 6‟ya yükseldiği söylenebilir. Kontrol grubunda ise ön çalıĢmada 9 öğrenci tercihi ile yüzde 3.6 oranına sahip olduğu deney sonrasında ise 10 öğrenci tercihi ile yüzde 4 oranına sahip olduğu görülmektedir.

Son tercihte deney grubunda deney öncesinde toplam 4 öğrenci tarafından tercih edilerek yüzde 1.6‟lık bir orana sahip iken deney sonrasında 2 öğrenci tarafından tercih edilen grubun yüzdesinin yüzde .8‟e gerilediği görülmektedir.Kontrol grubuna bakıldığında deney öncesinde beĢ öğrenci tercihi ile yüzde 2‟lik bir orana sahip olduğu deney sonrasında ise 4 öğrenci tercihi ile yüzde 1.6‟lık orana sahip olduğu söylenebilir.

Bu soru için birkaç öğrenci açıklamasına aĢağıda yer verilmiĢtir.

KomĢu Kızı ġukufe rumuzunu kullanan öğrencinin yapmıĢ olduğu açıklamalardan:

“ Bu soruya daha önceden cevap verdiğimde kıyafetleri seçmiştim. Aslında kıyafetler ve bilgisayarların felan olduğu resim arasında kalmıştım ama kıyafetleri tercih etmiştim. Şimdi yiyecekleri tercih ettim çünkü çevreyi korumak için öncelikle hayatta kalmak için en önemli olan şeyleri tercih etmem gerektiğini düşündüm. Bir de sebze meyve gibi şeyleri yemek daha önemli çünkü onların atıkları doğaya çok zarar vermez.”

Big Saw rumuzlu öğrencinin yapmıĢ olduğu değerlendirme:

“Bence bilgisayar, laptop günümüzde en çok kullandığımız araç gereçler onlardan vazgeçmek imkansız. Benim oynadığım bütün oyunlar bilgisayarda o yüzden ben bu ürünleri tercih ettim.”

Melek rumuzlu öğrencinin yorumları:

“Ben yemeklerin olduğu resmi düşünüp yemekleri tercih etmiştim ama yemekler için değil çikolatadan asla vazgeçmem. Ama sonra işlediğimiz derslerde tükettiklerimizin çevreyi nasıl etkilediğini gördüm. O yüzden yine yemekleri seçtim ama bu sefer çikolata için değil, sebzeler meyveler yani doğal olan ürünleri yiyecek olarak almak çevreye daha az zarar verir.”

4.3.2. Gıda Ürünlerine Yönelik Tüketim AlıĢkanlıklarına ĠliĢkin Bulgular ve Yorumlar

Bu alt problemde öğrencilerin gıda ürünlerine yönelik tüketim alıĢkanlıklarını belirlemek için sorulan açık uçlu soruda üç tercih sunulmuĢtur.Bu tercihler:

a) Hamburger, patates kızartması, kola b) Meyve, sebze, meyve suyu

c) Cips, çikolata, kola olarak belirlenmiĢtir.

ġekil 4.8 gıda ürünlerine yönelik deney ve kontrol grubu öğrencilerinin deney öncesi ve sonrası tercih yüzdelerinin grafiksel gösterimidir.

0 5 10 15 20 25 30 1 2 3 Tercihler Ö ğr en ci s ay ıs ı v e yü zd es i D.G.-Ö.S.-Ö.T. D.G.-Ö.Y.-Ö.T. D.G.-Ö.S.-S.T. D.G.-Ö.Y.-S.T. K.G.-Ö.S.-Ö.T. K.G.-Ö.Y.-Ö.T. K.G.-Ö.S.-S.T. K.G.-Ö.Y.-S.T.

ġekil 4.8. Gıda Ürünlerine Yönelik Tüketim AlıĢkanlıklarına ĠliĢkin Değerleri

Buna göre, gıda ürünleri için tüketim alıĢkanlıkları için grafiğe bakıldığında ilk üç tercih ön testte ortaya çıkan yüzdeleri, son üç tercihte yine aynı tercihler için son test sonucu ortaya çıkan yüzdeleri göstermektedir.

Ön test sonuçlarına bakıldığında, çalıĢmaya katılan tüm öğrencilere bakıldığında birinci tercih grubu olan a Ģıkkı için ön testte 40 öğrenci tercihi ile yüzde 32‟lik oran son testte 41 öğrenci tercihi ile yüzde 32,8‟lik bir orana sahip olduğu söylenebilir.

Aynı Ģekilde ikinci tercih olan b Ģıkkı için ön testte 8 öğrenci tercihi ile yüzde 6.4‟lük bir oran görülürken, son testte 25 tercih ile yüzde 20‟lik bir oran görülmektedir.

Son Ģık olan c Ģıkkı için tercihlere bakıldığında; ön testte 22 tercih ile yüzde 17.6‟lık bir oranın olduğu bunun son testte 14 öğrenci tercihi ile yüzde 11.2‟lik bir orana gerilediği görülmektedir.

Grafikteki ikinci üçlü tercih grubuna ait yüzdeler deney grubuna ait olup dağılımları Ģu Ģekilde açıklanabilir. Birinci tercih olan a Ģıkkı için deney grubu öğrencilerinin ön testte 28 öğrenci tercihi ile yüzde 11.2‟lik bir orana sahip iken bu oranın son testte 16 öğrenci tercihi ile yüzde 6.4‟e gerilediği görülmektedir.

Deney grubu için ikinci tercih grubu olan b Ģıkkı incelendiğinde ön testte 2 öğrenci tercihi ile yüzde .8 oranına sahip iken bu oranın son testte 20 öğrenci tercihi ile yüzde 8‟e yükseldiği söylenebilir.

Son tercih grubu yorumlandığında, ön testte 10 öğrenci tercihi ile yüzde 4 oranına sahipken son testte 4 öğrenci tercihi ile yüzde 1.6 oranında olduğu görülmektedir.

Kontrol grubu için düzenlenmiĢ son üçlü gruba bakıldığında birinci tercih olan a Ģıkkı için; ön testte 22 öğrenci tercihi ile yüzde 8.8‟lik olan oranın son testte 25 öğrenci tercihi ile yüzde 10‟a yükseldiği söylenebilir.

Aynı grup için ikinci tercih olan b Ģıkkında ön test uygulamasında 6 öğrenci tercihi ile yüzde 2.4‟lük olan oranın son testte 5 öğrenci tercihi ile yüzde 5‟e gerilediği görülmektedir.

Son tercih olan c Ģıkkı için kontrol grubuna bakıldığında ön testte 12 öğrenci tercihi ile yüzde 4.8 oranına sahip olunduğu, son testte 10 öğrenci tercihi ile oranın yüzde 4‟e gerilediği göze çarpmaktadır.

Bu alt probleme ait birkaç öğrenci yorumu Ģu Ģekildedir:

KomĢu Kızı ġukufe rumuzunu kullanan öğrencinin ön test ve son test için yaptığı açıklamalardan:

“Çikolatayı çok sevdiğim için bu şıkkı işaretledim.”

“Bu şıkkı seçtim çünkü çikolatayı çok sevmeme rağmen cips, kola gibi diğer şeylerle birlikte olduğu için onların kapları çevreye daha çok zarar veriyor.Sebze ve meyve doğal olduğu için hem sağlığım için faydalı hem de çevreye daha az zarar verir diye düşünüyorum.”

“Hamburger, patates kızartması doyurucu. Sebzeyi zaten pek yemem. Cipsi de severim ama doyurucu değil.”

“Hamburgeri daha çok sevdiğim için tercih ettim ama çevreye zararlı olduğunu biliyorum. Sebze yemeyi sevmiyorum ama o daha faydalı.”

Görsel Kings rumuzlu öğrencinin yorumları:

“Bu şıklardan hamburgerle cips ikisini de işaretlemek istiyorum ama hamburgeri işaretledim çünkü okulda öğle yemeği bi tek o var. Cipsler de çok güzel değil yani okuldakiler güzel değil.”

“Evde sebze yiyorum ama okulda sebze çıkmıyor, meyve yok o yüzden hamburger yiyorum ama sebze ve meyve benim büyümem için de önemli bi de çevreye daha az zarar verir yani cipse göre filan.”

4.3.3. UlaĢım Araçlarının Kullanımı AlıĢkanlıklarına ĠliĢkin Bulgular ve Yorumlar

Bu alt problemde öğrencilerin ulaĢım araçlarını kullanım alıĢkanlıklarını belirlemek için sorulan açık uçlu soruda üç tercih sunulmuĢtur.Bu tercihler:

a) Toplu taĢıma (otobüs, dolmuĢ, metro) b) Araba veya motosiklet

c) Yaya veya bisiklet

ġekil 4.9 ulaĢım araçlarını kullanımlarına yönelik deney ve kontrol grubu öğrencilerinin deney öncesi ve sonrası tercih yüzdelerinin grafiksel gösterimidir.

0 5 10 15 20 25 30 35 1 2 3 Tercihler Ö ğr en ci s ay ıs ı v e yü zd es i D.G.-Ö.S.-Ö.T. D.G.-Ö.Y.-Ö.T. D.G.-Ö.S.-S.T. D.G.-Ö.Y.-S.T. K.G.-Ö.S.-Ö.T. K.G.-Ö.Y.-Ö.T. K.G.-Ö.S.-S.T. K.G.-Ö.Y.-S.T.

ġekil 4.9. UlaĢım Araçlarının Kullanımlarına Yönelik AlıĢkanlıklara ĠliĢkin Değerler

Buna göre ulaĢım araçlarının kullanımına yönelik alıĢkanlıklara bakıldığında toplam öğrenci için ön testte birinci tercih grubu olan a Ģıkkını 58 öğrencinin tercih ederek yüzde 46.4‟lük bir oranın olduğu ve bu tercih sayısı ile oranın son testte de değiĢmediği görülmektedir.

Ġkinci tercih grubu olan b Ģıkkı için tüm öğrenciler değerlendirildiğinde ön test ve son testte bu Ģıkkın hiç tercih edilmediği göze çarpmaktadır.

Son tercih grubu olan c Ģıkkına bakıldığında 22 öğrenci tercihi ile yüzde 17.6‟lık bir oranın olduğu ve bu oranın ön test ve son tes uygulamalarında aynı kaldığı söylenebilir.

Yapılan öğrenci açıklamalarından birkaçına aĢağıda yer verilmiĢtir. Melek rumuzlu öğrencinin yorumu:

“Ben okula evden yürüyerek geliyorum.”

“Okula evden yürüyerek geliyorum zaten o yüzden tercihim değişmedi, bunun çevre için iyi bir şey olduğunu bilmek güzel”

Görsel Kings rumuzlu öğrencinin yorumu: “Servisle geliyorum”

“Evim çok uzak yürüyerek gelemem, servisle geliyorum ama servisçi benzin kullanmasın mesela tüp kullansın o zaman çevreye daha az zarar verir belki”

V. BÖLÜM

SONUÇLAR ve ÖNERĠLER

Ġlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin “Ġnsan ve Çevre” ünitesindeki baĢarı ve çevreye yönelik tutumlarını değerlendirmek, ekolojik ayak izinin bileĢenlerinden birini oluĢturan tüketim alıĢkanlıklarındaki değiĢimi incelemek amacıyla yapılan deneysel çalıĢmada nicel ve nitel araĢtırma teknikleri kullanılmıĢtır. Ġnsan ve Çevre ünitesinde kullanılan ÇYBÖ ve ÇYTÖ‟ne iliĢkin bulgular bir önceki bölümde