Bilgi Sistemleri

Toplum hayatında çevrede oluĢan çok sayıda veri kümelerini toplum yararına faydalı hale getirmek üzere isleyerek bilgi üreten, büyük çoğunlukla bu iĢlevi bilgisayar desteği ile sağlayan bu sistemlere “Bilgi Sistemleri” adı verilir. Bu sistemler planlanan bilgiyi analiz ederek insan gücü ile teknolojinin bir arada çalıĢtığı organizasyonlardır. Bilgi sistemlerinin organizasyonlarında, bilginin doğru elde edilmesi kadar mevcut bilginin güncelleĢtirilmesi konusu da son derece önemli bir iĢlevdir.

Arazi bilgilerini içeren ortak uzmanlıklar üstü sistemlere iliĢkin çeĢitli veri tabanlarının tanımlanması, bunların ortak yürütümü ve birbirleri ile bağlanması temelinde oluĢan yapısallaĢma, yeni sistem ve teknik terimlerin dogmasına yol açmıĢtır. Bilimsel ve teknolojik geliĢmelerin toplumsal yapıda zorunlu kıldığı değiĢmelerden biri de elektronik veri isleme olanaklarından yararlanarak arazi bilgilerinin çok farklı değerlendirme biçimleridir.

Bilgi sistemleri yönetim, planlama ve karar vermede ki gereksinimler için bilgi üreten bir dizi iĢlemlerin yeniden düzenlenmesinin bir sonucudur. Sistem içinde ki bilgiler mekâna dayalı geometrik yapıdadır. Bu veri yapılarıyla “Veri Tabanı Yönetim Sistemi” yardımı ile sistemin konusu olan nesnelerin topolojik anlamsal ve mekânsal olarak belirlenmesi amaçlanmıĢtır.

Bilgi sistemi, toplumun gereksinim duyduğu bilgi alanına göre geliĢtirilmekte ve bunlara uygun biçimde adlandırılmaktadır. Bilgi sisteminin yaygın uygulama alanı yaĢanılan çevre ile ilgili kesimdir. Bunlarda birbirini tamamlayan ve farklılıkları olan iki sistem olarak karsımıza çıkmaktadır (HKMO, 2003).

4.3.1. Arazi Bilgi Sistemi

Teknolojideki geliĢmeler, taĢınmaz malları ilgilendiren bütün verilerin birbirlerine koordineli ve anlamlı Ģekilde toplanması ve düzenlenmesi çabasını yaratmıĢ ve sonuçta mekâna iliĢkin ortak bir veri birliği kurulması düĢüncesi geliĢmiĢtir. Bu, düĢünce ve düzenleme, "Arazi Bilgi Sistemi” olarak adlandırılmıĢtır.

Arazi bilgi sistemi, belirli bir bölgenin toprağa iliĢkin tüm verilerinin bir arada toplanmasına, birbirleri ile ve mekânla iliĢkilerinin kurulmasına ve sergilenmesine iliĢkin iĢlem ve yöntemleri içeren bir sistemdir.

4.3.2 Kadastroda bilgi sistemi çalıĢmaları

ÇağdaĢ bir kadastro sistemi, ülkedeki tüm taĢınmazların ve bunların yanı sıra doğal oluĢumları ve yapay tesisleri kapsar. Ġçinde bulunduğumuz yıllar haritacılık teknolojilerinde önemli geliĢmelere yol açarak bilgisayar destekli sistemler uygulamalara büyük bir güç kazandırmıĢtır.

Kamu taĢınmazlarını güvence ve denetim altına alan kamu ve toplum yararına bir mülkiyet anlayıĢından kaynaklanan ülkenin doğal kaynaklarının korunmasını ve uygun kullanılmasını amaçlayan, merkezi ve yerel birimlerin ihtiyaç duydukları bilgileri kullanıma hazır bulunduran, teknolojik geliĢmeleri sisteme ve uygulamalarına uyarlayan, kurumsal bilgi sistemlerinin kurulmasına temel olan, verilerin sürekli güncellenmesini sağlayan, ormanları ve kentsel alt yapı tesislerini de kapsayan sistemli bir süreç olarak anılan fonksiyonlar bütünü, Kadastro Bilgi Sistemi olarak anılmaya baĢlanmıĢtır.

Kadastro Bilgi Sisteminin öngördüğü etkinlikler ve sistemden yararlanan hizmet alanları ise;

• TaĢınmaz mallar üzerindeki haklara ve yükümlülüklere devlet güvencesi vermesi, • Sınır ve taĢınmaz iyeliği konularındaki anlaĢmazlıkların çözümlenmesi,

• Arazi ile ilgili kararların ve planların geliĢtirilmesi, bölgesel kalkınma ile çevresel koruma plan ve programlarının hazırlanması ve gerçekleĢtirilmesi, arazi kullanımının düzenlenmesi ve denetimi,

• YerleĢme ve kentleĢme sorunlarının çözümü,

• Üretime katılmamıĢ alanların belirlenmesi, toprağa bağlı kaynakların kestirimi ve değerlendirilmesi, kamu taĢınmazlarının genel bir dökümü ile bunların korunması ve düzenlenmesi,

• TaĢınmaz değerlerinin saptanması, doğru ve sağlıklı vergilendirme ile vergi kaybının önlenmesi,

• Kentsel ve kırsal alanda arazi ve arsa düzenlemeleri ve toprak kullanımının denetimi, • Turizmin planlanması, kıyı kullanımının düzenlenmesi ve denetimi,

• Orman varlığının korunması, geliĢtirilmesi ve sınırlarına güvence sağlanması, • Yönetim sınırlarının belirlenmesi, olarak sıralanmıĢtır.

Bilgi sistemi kurma hedefini oluĢturmaya çalıĢan TKGM tarafından oluĢturulan ve yürütülmeye çalıĢan projeler ise :

• TAKBĠS ( Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi)

• MERLĠS (Marmara Deprem Bölgesi Arazi Bilgi Sistemi) • ARĠP(TRUP)( Tarım Reformu Uygulama Projesi)

• HBB ( Harita Bilgi Bankası )

• TARBĠS ( Tapu ArĢiv Otomasyonu ) seklinde gerçekleĢmiĢtir. TAKBĠS Projesinin amaçları;

• Arazi ve araziye iliĢkin her türlü faaliyetler ve karar verici mekanizmalar için gerekli olan, mevcut durumu yansıtan geçerli ve güvenilir arazi bilgilerinin sağlanması, tapu kayıtları ve haritaların güncelleĢtirilmesi, tüm bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması, bilgilerin güncel olarak bilgisayar ortamında tutulması ve bunların bilgi sistemleri teknolojisi kapsamında yeniden değerlendirilmesi ve kullanıma sunulması

• Tapu ve kadastro çalıĢmalarının ve bilgilerinin çok amaçlı bir arazi bilgi sistemine TAKBĠS dönüĢtürülmesi ve bu bilgilerin güvenli ortamda tutulması ve güvenli bir Ģekilde eriĢiminin sağlanması

• TKGM hizmetlerinin daha sağlıklı, süratli, güvenilir ve etkin bir Ģekilde planlanması, yönetilmesi ve faaliyete geçirilmesi,

• Diğer kurum ve kuruluĢlara vermekte olduğu verilerin herhangi bir mükerrerliğe sebep vermeyecek Ģekilde üretilmesi ve güncel, güvenilir mülkiyet verilerinin yaygın bir Ģekilde kullanımının sağlanması,

• Tapu Sicil ve Kadastro Müdürlüklerinin çalıĢma yapısının gözden geçirilmesi is analizinin yapılarak uygulamada standart sağlanması, veri giriĢi ve entegrasyonunu takiben tapu ve kadastro ile ilgili her tür isin bilgisayar ortamında yapılması, her kademedeki personelin rahatlıkla kullanabileceği uygulamalar geliĢtirilmesidir.

ġekil 4.2. TAKBĠS‟i oluĢturan unsurlar (TKGM)

4.4 Mevcut Kadastronun Bilgi Sistemi Ġçerikli ÇalıĢmalara Veri Tabanı