Beşinci eylem döngüsü: Yansıtma ve yeniden planlama

planının değerlendirilmesi, 10 Mayıs 2018 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Okulun bulunduğu bölge, yürüyüş yapmaya ve bisiklet kullanmaya çok imkan tanımadığından, toplu taşıma araçları da okulun sistematiğinde problem oluşturabileceği ifade edildiğinden ulaşım konusunda planlanan eylemler farkındalık oluşturma düzeyinde belirlenmiştir. Süreç içerisinde, planlanan çocuklara ve ebeveynlere yönelik farkındalık oluşturma çalışmalarının gerçekleştiği gözlemlenmiştir.

Ö2, EAİ projesinin çocukların evlerinde de ciddi bir şekilde uygulandığını gösteren bir çocuğun ebeveyninden gelen bir mesajı paylaşmıştır: “Anne, neden araba ile gidiyoruz? Niye otobüs kullanmıyoruz? Yine ayağımız şişecek. Ben ayağım şişsin istemiyorum. Dünya’ya zarar vermeyelim”; Ö7, Okulda öğrenim gören oğlunu arabaya bindirmekte zorlandığını, artık mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarını kullanmaya özen gösterdiklerini ifade etmiştir. Y1, Maalesef bu projenin ulaşım ayağı biraz zor. Veliler olsun, personel olsun, okulun yerinden dolayı hep özel aracı tercih ediyor. Kimse pek toplu taşıma araçlarını tercih emiyor. Veliler haliyle işe giderken çocuklarını arabayla bırakıp işe yetişiyor. Ama biz farkındalık oluşturmak adına en azından sınıf içi ve aile katılım çalışmaları gerçekleştirdik (05.05.2018).

Tablo 4.13’de kurumun EAİ’ni azaltmaya yönelik, ulaşım boyutunda belirlenen eylem listelerinin değerlendirmesi görülmektedir. Tablo 4.13’e göre, EAİ’ni azaltmaya yönelik ulaşım boyutunda planlanan eylemlerin her ikisinde gerçekleştiği görülmektedir. Bu eylemlerin gerçekleştirilme yüzdeleri Şekil 4.62’de belirtilmektedir.

121 Tablo 4.13. Kurumun Ekolojik Ayak İzini Azaltmaya Yönelik, Ulaşım Boyutunda Belirlenen Eylem Listesinin Değerlendirilmesi

Ekolojik Ayak İzimizi Azaltıyoruz

Ulaşım Boyutunda İyileştirme Önerileri-Değerlendirme

Eylemler Eylemi

gerçekleştirecek personel

Değerlendirme

1. Sınıflarda, ulaşımdan kaynaklanabilecek çevresel

sorunlara yönelik çocuklarda farkındalık oluşturacak çalışmalara yer verilmesi. Bu çalışmaların aile katılım çalışmaları (evde çocuklar ile birlikte yapabilecekleri uygulamalar, konu ile ilgili ebeveyn bilgilendirme bröşür, mektubu vb. gönderimi) ile desteklenmesi.

Öğretmen 

2. Yapılan çalışmaların ebeveynler ile paylaşılması Tüm personel 

Şekil 4.61. Ulaşım boyutuna yönelik belirlenen eylemlerin gerçekleştirilme yüzdeleri Şekil 4.61’de, eylem sürecinin son aşaması olan ulaşım boyutuna yönelik belirlenen eylemlerin hepsinin yapıldığı görülmektedir.

Eylem araştırması süreci veri toplama ve verilerin analizleri ile ortaya çıkan bulgular doğrultusunda döngülere devam ederek gerçekleşmektedir. Eylem araştırmasının nasıl sonlandırılacağı verilerin tekrarı ve verilerin doyumu ölçütlerine göre kararlaştırılır Mills, 2011; Akt: Saban ve Ersoy, 2016 s.39). Gerçekleştirilen araştırmada eylem süreci, okul yönetiminin, okulda görev yapan üç öğremen ve iki yardımcı personelin yer değişikliği nedeni ile sonlandırılmıştır. Bu durum araştırmanın sınırlılığı olarak ilgili bölümde ifade edilmiştir. Bununla birlikte, okul personeli ile gerçekleştirilen yansıtma toplantısında, Y1, araştırmacıyla yaptığı görüşmede, gelinen bu son noktadan dolayı oldukça memnun olduğunu belirtmiştir. Araştırmada belirlenen eylemlerin büyük ölçüde tamamlandığını, bir sonraki öğretim döneminde okul yönetimi olarak bu okulda kalmayacaklarını ifade ederek eylem araştırmasına devam edemeyeceğini belirtmiştir. Bu kararını Y1: …okulda hem personel hem çocuklar hem de ebeveynlerin EAİ kavramına yönelik

uygulamalarımızı kavradıklarını düşünüyorum. Yaptığımız değişikler okulun her alanında hissediliyor sözleriyle ifade etmiştir.

Araştırma kapsamında, süreç içerisinde uygulamalarının paylaşımı ve yaygınlaştırılmasını sağlamak için 22.05.2018 tarihinde ebeveynler, basın ve ilçe milli eğitim müdürlüğünden ilgili kişilerin de davetli olduğu Ekolojik Ayak İzimizi Küçültüyoruz. Çünkü Dünyamızı Seviyoruz temalı bir sergi gerçekleştirilmiştir. Sergide, proje süresi içerisinde oluşturulan ürünler ve bilgilendirme yazıları yer almıştır (Şekil 4.62- Şekil 4.76).

Şekil 4.62. Sergi hazırlığı Şekil 4.63. Sergi afişi

123

Şekil 4.65. EAİ farkındalık grubu

Şekil 4.67. Kompost yapımı

125

Şekil 4.69. Su duvarı

Şekil 4.70. Geri dönüşüm kutuları

Şekil 4.72. Katılımcılar

Şekil 4.73. Geri dönüştürülmüş kağıt uygulaması

127

Şekil 4.75. Ben atık değilim gösterisi

Sergide ayrıca, gerçekleştirilen aile katılım çalışmalarına da yer verilmiştir. Sergiye katılan ebeveynlere çocuklar tarafından bilgilendirme mektupları dağıtılmış, EAİ kavramına yönelik slogan pankartları ile bahçede yürüyüşler yapılmıştır. Süreç içerisinde oluşan “Ben atık değilim” ve “Suyumuzu koruyalım” ront gösterisi, “EAİ” şarkısı çocuklar tarafından katılımcılarla paylaşılmıştır. Proje sergisine yönelik yapılan çalışmalar yukarıda belirtilmektedir.

Sergi ile ilgili katılımcıların günlüklerinde belirttikleri bazı ifadeler aşağıda belirtilmektedir:

Yorucu bir sergi gününü atlattık. Velilerden gelen değerlendirme yazıları proje için boşuna uğraşmadığımızın kanıtı gibi… Günün en komik olayı, sergide dağıtılan broşürdeki ayak izi ile kendi ayağını kıyaslayıp “ama ben yeşil ninjayım, neden benim ayak izim daha büyük?” sorgulamasını yapan minik ninjam (22.05.2018). (Günlük kaydı: Ö10)

Evet bugün yaptıklarımızı duyurma zamanı. Yapılan etkinliklerin fotoğrafları çıkartıldı, her bir EAİ boyutuna göre sınıflandırılarak hulohoplara takıldı. Yapılan diğer çalışmalar, 3 boyutlular, resimler sergi alanına yerleştirildi. Kompost uygulama alanı, resimler bahçede düzenlenen uygulama bahçemizin yanında sergilendi. Meyve ağaçlarının dikm aşamaları anlatıldı. Sergimizde, çocuklar tarafından oluşturulan, geri dönüşüm ve su temalı gösteriler sergilendi. Ö10’in öğrencileri tüm katılımcılara EAİ broşürlerini dağıtarak yürüyüşlerini gerçekleştirdiler. Sergimize basın mensupları da geldi. Böylelikle çalışmamızı daha çok kişilere duyurma şansı elde ettik. Güzel bir çalışma oldu (21.05.2018). (Günlük kaydı: Y1)

EAİ projesini tamamlayan sergi çok ilgi gördü. Süreç içerisinde aileler ile paylaşılan herşey, sergi ile beraber iyice pekiştirildi. Televizyon yayınında da çıkan sergi daha çok insana ulaştı diye düşünüyorum. Projenin dünyanın ömrü için, bize verilen doğal kaynakların korunması için çok gerekli olduğunu ve bu tarz projelerin okullarda yaygınlaştırılmasını ve üzerine bastıra bastıra desteklenmesi ve bilincin kalıcı olmasını isterim (21.05.2018). (Günlük kaydı: Ö1)

Okul personeli ile beş eylem döngüsünde ele alınan araştırma, okul öncesi eğitimde EAİ uygulamaları ve eylem sürecine yönelik Ö1’in görüşlerinin alınması ile sonuçlandırılmıştır. Eylem süreci sonunda ayrıca, tüm personelin EAİ’ni azaltmaya yönelik düşünceleri de belirlenmiştir. Bu süreçte, tüm personel ve ebeveynlerin süreç ile ilgili genel görüşleri de alınmış; okul personeli ve izleme sınıfındaki çocuklara son testler uygulanmıştır.

4.3. Sürecin Değerlendirilmesi

Bir okul öncesi eğitim kurumda gerçekleşen, EAİ uygulamaları ile sürdürülebilir yaşam fırsatları geliştirilmesi amacıyla yapılan işbirliğine dayalı eylem araştırması sonunda, tamamlanan sürecin değerlendirmesi için yapılan uygulamalar aşağıda özetlenmektedir:

 Okul personelinin, eylem sürecinin öncesi ve sonrası sürdürülebilir yaşama yönelik tutum, davranış ve farkındalık düzeyleri arasındaki puanların değerlendirilmesi  Okul personelinin, eylem sürecinin öncesi ve sonrası EAİ farkındalık düzeyleri

arasındaki puanların değerlendirilmesi

 Okulda öğrenim gören çocukların, eylem sürecinin öncesi ve sonrası EAİ farkındalık düzeyleri arasındaki puanların değerlendirilmesi

 Okul personelinin EAİ’ni azaltma yolları ile ilgili görüşleri

 Ö1’in okul öncesi eğitim kurumunda EAİ uygulamaları ve araştırma sürecine ilişkin değerlendirmeleri

 Okul personelinin eylem süreci ile ilgili görüşleri  Ebeveynlerin, eylem süreci ile ilgili görüşleri

Aşağıda, elde edilen bulgular, belirtilen başlıklar altında açıklanmaktadır:

4.3.1. Okul Personelinin, Eylem Süreci Öncesi Ve Sonrası Çevre Eğitim Anket’inin