(SÖ4H3): Baþta alternatif turizm türlerinde olmak üzere turizm altyapýsý geliþtirilecektir

Kültür ve Turizm Bakanlýðý'nýn Termal Turizm Ana Planý çerçevesinde, Türkiye'nin 2023 yýlýna kadar termal yatak kapasitesini arttýrarak dünyanýn en önemli saðlýk ve termal destinasyonu olmasý hedeflenmektedir. Söz konusu Plan kapsamýnda Ýzmir, 2023 yýlýna kadar termal turizm altyapý ve üstyapýsýnýn geliþtirilmesine yönelik stratejilerin hayata geçirileceði 17 ilden biridir.

Ýzmir'de termal turizmin en fazla geliþim gösterdiði ilçe Balçova'dýr. Ayrýca, Dikili'de de termal enerji kullanýmýna iliþkin altyapý tamamlanmýþ durumdadýr. Çeþme-Ilýca'nýn yaný sýra Urla-Gülbahçe, Bergama ve Seferihisar termal kaynaklarý da termal turizm için deðerlendirilecektir.

Ýzmir'de yer alan aþaðýdaki jeotermal sahalarýn termal kültür ve turizm koruma ve geliþim bölgesi ile termal turizm merkezi olarak geliþtirilmesi planlanmaktadýr.

Deniz turizmi bakýmýndan zengin bir il olan, 629 km kýyý uzunluðu bulunan Ýzmir, yat turizmi için önemli bir potansiyele sahiptir. Özellikle Çeþme Yarýmadasý'nýn güneyi ülkemizin belli baþlý yat güzergâhlarýndan birini oluþturmaktadýr. Ýzmir'de yat limaný altyapýsý geliþtirilecek, Ýzmir'in yat turizminden aldýðý pay artýrýlacaktýr.

Kruvaziyer turizmi dünyada hýzla geliþen ve oldukça yüksek gelir getiren, orta ve üst gelir grubuna hitap eden bir turizm türüdür. Ýzmir, kruvaziyer turizminde son beþ yýlda büyük ilerleme kaydetmiþtir. Ýzmir Alsancak Limaný, kruvaziyer turizminde Türkiye'nin üçüncü büyük limaný olup, Akdeniz'in tanýnan limanlarýndan biri haline gelmiþtir. Uzun vadede, Ýzmir'in yüksek potansiyeline raðmen mevcut yolcu limanýnýn ihtiyaca cevap veremeyeceði görülmektedir. Bu doðrultuda, Ýzmir'e kruvaziyer turizminde giderek artan talebin karþýlanabilmesi için kruvaziyer limaný altyapýsý geliþtirilecektir.

Tarýmsal üretimin daha verimli hale getirilmesi amacýyla sulama altyapýsýnýn geliþtirilmesi, alternatif enerji çeþitlerinin kullanýmýnýn yaygýnlaþtýrýlmasý ve mevcut seralarýn modernize edilmesi bu hedef kapsamýnda ele alýnacak altyapý öncelikleri arasýndadýr.

Tarýmsal sulama altyapýsý iyileþtirilecek ve tarla içi modern sulama sistemlerinin kullanýmý yaygýnlaþtýrýlacaktýr. Ýlde ekonomik sulanabilir topraklarýn yaklaþýk % 75'i sulanmaktadýr. Bu oranýn yükseltilmesi yanýnda mevcut altyapýnýn modernizasyonu da saðlanacaktýr. Ayrýca sulanan alanlarda hem su israfýna neden olan hem de topraðýn yapýsýna zarar veren salma sulama yerine basýnçlý sulama sistemlerine geçiþ saðlanacaktýr.

Bölgede mevcut olan seralarýn modernize edilmesi desteklenecek ve üreticilerin bilinçlendirilmesi saðlanacaktýr. Ýzmir'de sahip olunan jeotermal enerjinin önemli miktarda istihdam yaratan, yüksek gelir elde edilebilen ve pazarlama sýkýntýsýnýn yaþanmayacaðý modern ve büyük ölçekli seralarda kullanýmý saðlanacaktýr. Jeotermal ýsýtmalý seracýlýk yatýrýmlarý özellikle Dikili, Seferihisar ve Bayýndýr ilçelerinde yaygýnlaþtýrýlacaktýr.

Jeotermal kaynaðýn kullanýmýnýn yaný sýra Ýzmir'de güneþ, rüzgar, biyokütle enerjisi gibi mevcut yenilenebilir enerji potansiyeli deðerlendirilecek, tarýmsal üretimlerde yenilenebilir enerji kullanýmý özendirilecek,yatýrýmlarýn artmasý saðlanacaktýr. Özellikle tarým ekonomisine dayanan ilçelerde (Bayýndýr, Bergama, Dikili, Kýnýk, Kiraz, Beydað, Menderes, Menemen, Ödemiþ, Seferihisar, Tire, Torbalý) biyokütle enerjisi eldesi ve kullanýmý yaygýnlaþtýrýlacaktýr. Ayrýca Türkiye Rüzgar ve Güneþ Enerjisi Potansiyel Atlasý'na göre uygun rüzgar hýzýna sahip ilçelerde (yukarýda sayýlan ilçelerden Bergama, Dikili, Seferihisar'da) ve güneþ enerjisi potansiyeline sahip Hedef 4 (SÖ4H4): Tarýmsal üretimde altyapý güçlendirilecektir

1- Dikili Termal Kültür ve Turizm Koruma ve Geliþim Bölgesi

2- Bergama Allianoi Manisa Soma Menteþe Kültür ve Turizm Koruma ve Geliþim Bölgesi 3- Ýnciraltý Turizm Merkezi Balçova Kaplýcalarý Kesimi

4- Seferihisar Doðanbey Jeotermal Sahasý

ilçelerde (yukarýda sayýlan ilçelerden özellikle Tire, Ödemiþ, Kiraz, Beydað'da) tarýmsal üretim süreçlerinde rüzgar ve güneþ enerjisi kullanýmý teþvik edilecektir.

Ýzmir'de yoðun endüstriyel faaliyetler ve üretim süreçlerinin oluþturduðu kirlilik önemli çevresel tehditlerden biridir. Ýzmir'de, 2004 yýlýnda sanayide yeniden kullanýlan su miktarý tüketilen toplam su miktarýnýn % 10'u kadarken bu oran Türkiye genelinde % 33 olmuþtur. Ýzmir'de sanayide suyun yeniden kullaným oraný oldukça düþüktür. 2006 verilerine göre Ýzmir'de sanayide kiþi baþý elektrik tüketimi Türkiye deðerinin % 133'ü kadardýr. Sanayide enerji kullanýmýnýn azaltýlmasýný saðlayacak teknik ve teknolojilerin kullanýmý, Ýzmir'in enerji tasarrufuna katký saðlayabilecektir. Ayrýca Türkiye genelindeki toplam endüstriyel atýðýn % 6,8'i tehlikeli endüstriyel atýkken, Ýzmir' de bu oran % 10,2'dir. Yüksek olan miktarlardaki tehlikeli atýk konusunda özellikle Ýzmir'deki firmalarda bilgi eksikliði önemli rol oynamaktadýr.

Temiz üretim yaklaþýmý içinde yer edinen ve endüstriyel geliþimin çevreye olan olumsuz etkilerini en aza indirmeyi hedefleyen çevre yönetim sistemlerinin kullaným oraný bölgede oldukça düþüktür. Çevre yönetim sistemi belgesi olan firma sayýsýnýn toplam firma sayýsýna oraný % 7'dir.

Ýþletmelerde temiz üretim uygulamalarýnýn hayata geçirilmesi, üretimde verimliliði artýrarak hem çevresel hem de ekonomik fayda saðlanmasýna olanak verecektir. Çevresel etkilerin ürün tasarýmý, proseslere girdi saðlayan ürünlerin seçimi, üretim süreçlerinde tekniklerin ve tek-nolojilerin kullanýmlarýný kapsayan geniþ kapsamlý, bütünsel yönetim süreçleri, küresel eðilimler de göz önünde bulundurulduðunda iþletmelerin rekabet edebilirliðini artýrmaya katký saðlayacaktýr. Öte yandan, bu konuda Avrupa Birliði (AB) mevzuatý kapsamýnda sanayide kirlilik

SÖ5

“Üretim ve Hizmet Altyapýsýnýn Güçlendirilmesi”

Önceliði için Performans Göstergeleri

Gýda ürünlerinin ihracatýný artýrmaya yönelik 1 adet akreditasyon laboratuvarý faaliyete geçecektir.

Gýda iþleme alt sektörlerindeki (et iþleme, hayvansal yan ürünler, su ürünleri iþleme, süt iþleme) AB hijyen kurallarýna uyumlu iþletme sayýsýnýn alt sektörlerdeki toplam iþletme sayýsýna oraný

% 14’ten % 50’ye çýkarýlacaktýr.

Mavi bayraklý marina sayýsý 0’dan 2’ye çýkarýlacaktýr.

Mavi bayraklý plaj sayýsý 21’den 29’a çýkarýlacaktýr.

Yaðmurlama sulama sistemi sayýsý % 26 oranýnda artýrýlacaktýr.

Yýllýk örtü altý sebze meyve üretim miktarý % 21 oranýnda artýrýlacaktýr.

Ekonamik sulanabilir arazilerde sulanma oraný % 75’ten % 85’e çýkarýlacaktýr.

Damla sulama sistemi sayýsý % 95 oranýnda artýrýlacaktýr.

Sera ýsýtmada kullanýlan jeotermal kaynak potansiyelinin kullaným oraný % 3’den % 5’e çýkarýlacaktýr.

önleme ve kimyasal kullanýmlarý konusunda çeþitli direktifler bulunmaktadýr. Þu ana kadar uyarlanan yönetmelikler olsa da henüz ulusal mevzuatta yer almayan fakat uyum sürecinde sanayi kuruluþlarýnýn bir takým hazýrlýklar yapmasýný gerektiren çeþitli yönetmelikler olacaktýr.

Ýþletmelerin bu hazýrlýk sürecinde temiz üretim uygulamalarýyla ilgili giriþimlerde bulunmasý önem taþýmaktadýr.

Ýzmir'de özellikle tekstil, deri, gýda iþleme, kimya sektörleri baþta olmak üzere endüstriyel ve tarýmsal faaliyetlere yönelik temiz üretim ve eko-verimlilik uygulamalarýnýn ele alýnmasý önemlidir. Bu stratejik öncelik Plan kapsamýnda sürdürülebilir kalkýnmanýn ve bölge vizyo-nunun saðlanmasý açýsýndan önem teþkil etmekte ve anahtar sektörlerden ileri teknolojiler ve geliþme eksenlerinden sürdürülebilir çevre ile bütünlük göstermektedir. Aþaðýdaki tabloda bu öncelikle ilgili üst ölçekli plan, belge ve stratejiler gösterilmektedir.

Bu öncelik kapsamýnda iki hedef belirlenmiþtir.

Bölgede tekstil, deri, gýda iþleme ve kimya sektörleri baþta olmak üzere sanayi iþletmeleri, sivil toplum ve kamu kuruluþlarý ve üniversiteler arasýnda temiz üretimin çevresel ve ekonomik faydalarý konusundaki farkýndalýðýn artýrýlmasý amacýyla iþbirlikleri geliþtirilecektir. Temiz üretim yöntemleri ve çevreye duyarlý teknolojiler konusunda bilgi düzeyinin artýrýlmasý saðlanacaktýr.

Ayrýca temiz üretim uygulamalarýnýn sanayici için çevre mevzuatý baskýlarý ve çevre korumaya yönelik yüksek maliyetli yatýrýmlar olarak algýlanmasý engellenecek, hammadde ve enerji tüketiminin azaltýlmasý, atýk miktarýnýn azaltýlmasý ve üretim ve atýk bertaraf maliyetlerinin minimize edilmesi gibi konularda avantaj yaratan uygulamalar olduðu konusundaki bilinç artýrýlacaktýr.

Ýþletmeler ve ilgili kurumlarýn temiz üretim stratejileri oluþturularak uygulanacak, bu yolla iþletmelerde üretim verimliliðinin artmasý ve hammadde kullanýmýnýn azaltýlmasý saðlanacaktýr.

Bu yolla, ayný kalitede ürün üretilecek fakat ürün maliyetinin düþürülmesi saðlanacak ve iþletmeler için karlýlýðýn artýrýlmasýna katkýda bulunulacaktýr. Temiz üretimi saðlamak amacýyla iþletmelerde teknoloji modifikasyonlarýnýn gerçekleþtirilmesi, üretim süreçlerinde iyileþtirme-ler yapýlmasý, proses verimliliðinin artýrýlmasý, kullanýlan hammaddeiyileþtirme-lerin çevre dostu olan muadilleriyle deðiþtirilmesi, hammadde/ürün envanterinin kontrol edilerek kayýplarýn azaltýl-masý, atýk ve yan ürünlerin üretim sürecinde yeniden kullanýlmasý yollarýyla iþletmelerin çevre mevzuatýna uyumu ve eko-verimliliði saðlanacaktýr.