(1) Baúka bir banka veya aracÕ kuruluútaki mevduat veya nakit benzeri kÕymet úeklindeki alaca÷Õn di÷er fonlanmÕú kredi korumalarÕ

kapsamÕnda dikkate alÕnabilmesi için;

a) Kredi borçlusunun baúka bir banka veya aracÕ kuruluútan olan alaca÷ÕnÕn krediyi kullandÕran bankaya rehin veya temlik edilmesi ve bu rehin veya temli÷in ilgili taraflarÕn yerleúik oldu÷u ülkelerde yasal ba÷layÕcÕlÕ÷ÕnÕn bulunmasÕ,

b) Alaca÷Õn rehin veya temlik edildi÷inin alaca÷Õn borçlusu konumundaki banka veya aracÕ kuruluúa tebli÷ edilmiú olmasÕ,

c) YapÕlan tebligatÕn sonucu olarak, alaca÷Õn borçlusunun, borcunu sadece krediyi kullandÕran bankaya ya da bankanÕn gösterece÷i taraflara ödeyebilmesi,

ç) Rehin veya temli÷in úarta ba÷lanmamÕú olmasÕ ve gayri kabili rücu olmasÕ

úartlarÕ aranÕr.

(2) Krediyi kullandÕran bankaya rehnedilen hayat sigortasÕ poliçelerinin di÷er fonlanmÕú kredi korumalarÕ kapsamÕnda dikkate alÕnabilmesi için;

aúa÷Õdaki nitelikleri taúÕmasÕ úarttÕr;

a) Hayat sigortasÕ poliçesinin krediyi kullandÕran bankaya rehin veya temlik edilmiú olmasÕ,

b) Rehin veya temli÷in hayat sigortasÕnÕ yapan kuruluúa tebli÷ edilmesi ve bu tebligat sonucunda, hayat sigortasÕ úirketinin sözleúme kapsamÕndaki tazminat ödemelerini krediyi kullandÕran bankanÕn izni olmaksÕzÕn yapamamasÕ,

c) Borçlunun temerrüde düúmesi halinde; kredi kullandÕran bankanÕn poliçeyi iptal etme ve iútira (geri satÕn alma) de÷erini zamanÕnda tahsil etme hakkÕna sahip olmasÕ,

ç) Poliçe sahibinin poliçe kapsamÕnda gereken ödemeleri yapmamasÕ durumunun kredi kullandÕran bankaya bildirilmesi,

d) Kredi korumasÕnÕn kredinin vadesine kadar olan süreyi kapsamasÕ ya da sigorta iliúkisinin kredi iliúkisi sona ermeden önce bitmesi durumunda, bankanÕn sigorta sözleúmesinden do÷an tutarÕn kredi sözleúmesi süresinin sonuna kadar teminat iúlevi görmesini sa÷lamasÕ,

e) Rehnin veya temli÷in, kredi sözleúmesi süresince ilgili taraflarÕn

f) Poliçenin iútira (geri satÕn alma) de÷erinin hayat sigortasÕnÕ temin eden sigorta kuruluúu tarafÕndan beyan edilmiú ve azaltÕlamaz olmasÕ,

g) Poliçenin iútira (geri satÕn alma) de÷erinin talep üzerine zamanÕnda ödenebilecek olmasÕ,

÷) Poliçenin iútira (geri satÕn alma) de÷erinin bankanÕn onayÕ olmadan talep edilemez olmasÕ,

h) Hayat sigortasÕnÕ temin eden kuruluúun Hazine MüsteúarlÕ÷Õ veya muadili yurtdÕúÕ düzenleme ve denetleme kuruluúunun gözetim ve denetimine tabi olmasÕ.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

FonlanmamÕú Kredi KorumasÕnda Sa÷lanan Korumada ve Krediye Ba÷lÕ Tahvillerde Aranan Özellikler

Kredi türevlerinde ve garantilerde aranan özellikler

MADDE 21- (1) 23 üncü madde hükümleri saklÕ kalmak kaydÕyla, bir garanti veya kredi türevi ile sa÷lanan kredi korumasÕnÕn dikkate alÕnabilmesi için sa÷lanan bu korumanÕn aúa÷Õdaki nitelikleri taúÕmasÕ úarttÕr

a) Kredi korumasÕnÕn do÷rudan sa÷lanmasÕ,

b) Kredi korumasÕnÕn cayÕlamaz nitelikte olmasÕ ve kapsamÕnÕn açÕkça tanÕmlanmasÕ,

c) Kredi korumasÕ sözleúmesinde, uygulanmasÕ kredi verenin do÷rudan kontrolü dÕúÕnda olan ve aúa÷Õdaki hususlarÕ içeren hükümlerin bulunmamasÕ;

1) Koruma sa÷layan tarafça sözleúmenin tek taraflÕ iptal edilebilmesi, 2) Korunan riskin kredi kalitesindeki bir bozulma sonucunda korumanÕn efektif maliyetinin artmasÕ,

3) Sözleúmeye esas olan kredi borçlusunun borç ödemelerini vadesinde yapmamasÕ halinde koruma sa÷layan tarafÕn ödemeleri zamanÕnda yapma yükümlülü÷ünün engellenmesi,

4) Kredi korumasÕnÕn vadesinin, koruma sa÷layan tarafça azaltÕlmasÕna olanak verilmesi.

ç) Kredi korumasÕnÕn, kredi sözleúmesi süresince ilgili taraflarÕn yerleúik oldu÷u ülkelerde yasal ba÷layÕcÕlÕ÷ÕnÕn olmasÕ.

Operasyonel úartlar

MADDE 22- (1) Bankalar garanti ve kredi türevlerinin kullanÕlmasÕndan kaynaklanabilecek potansiyel risk yo÷unlaúmasÕnÕn yönetimi için etkin ve yeterli sistemlere sahip olmalÕdÕr. Bankalar, kullanacaklarÕ kredi türevleri ve garantilere iliúkin stratejilerinin, bankanÕn bütünsel olarak risk profilinin yönetimi ile uyumlu oldu÷unu gösterilebilmelidir.

Hazine ve di÷er kamu sektörü kontrgarantileri

MADDE 23- (1) Bir kredinin, merkezi yönetim veya merkez bankasÕ, Yönetmelik Ek-1’in sekiz ve dokuzuncu fÕkralarÕnda belirtilen uygulamaya tabi bölgesel veya yerel yönetim, Yönetmelik Ek-1’in onüçüncü fÕkrasÕnda belirtilen uygulamaya tabi bir kamu kuruluúu, yüzde sÕfÕr risk a÷ÕrlÕ÷Õna tabi çok taraflÕ kalkÕnma bankasÕ ya da uluslararasÕ kuruluú tarafÕndan kontrgaranti verilen bir garantiyle korunmasÕ halinde; aúa÷Õdaki koúullarÕn yerine getirilmesi úartÕyla, söz konusu kredi, bahsi geçen kuruluúlarÕn verdi÷i bir garantiyle korunmuú gibi de÷erlendirilebilir.

a) Kontrgarantinin, alaca÷a iliúkin kredi riskinin tüm unsurlarÕnÕ kapsamasÕ,

b) Hem garantinin hem de do÷rudan verilmiú olma úartÕ hariç olmak üzere kontrgarantinin; 21, 22 ve 24 üncü maddelerde garantiler için belirtilen úartlara uygun olmasÕ,

c) Kontrgarantinin etkin bir úekilde koruma sa÷ladÕ÷ÕnÕn ispat edilebilmesi ve geçmiúte kontrgarantinin sa÷ladÕ÷Õ korumanÕn söz konusu kuruluúun verdi÷i do÷rudan garantiye kÕyasla daha az etkinli÷e sahip oldu÷u konusunda herhangi bir kanÕt bulunmamasÕ.

(2) Birinci fÕkra hükümleri, do÷rudan garantisi söz konusu fÕkrada bahsi geçen kurumlardan biri tarafÕndan, kontrgarantisi ise baúka kurumlar tarafÕndan verilen riskler için de aynÕ fÕkrada belirtilen koúullar yerine getirildi÷i takdirde uygulanÕr.

Garantiler için ilave úartlar

MADDE 24- (1) Bir garantinin dikkate alÕnmasÕ için aúa÷Õdaki úartlara da uyulmalÕdÕr.

a) Borçlunun temerrüde düúmesi ve/veya kredi ödemelerinde herhangi bir gecikme gerçekleúmesi durumunda, kredi kullandÕran banka, alacak hakkÕ kapsamÕnda tahakkuk eden tutar için garantöre zamanÕnda rücu etme hakkÕna sahip olmalÕdÕr. Garantör tarafÕndan yapÕlacak ödemeler, kredi kullandÕran bankanÕn önce borçluya rücu etmesi úartÕna tâbi tutulamaz.

b) Garanti, koruma sa÷layan tarafça üstlenilen ve açÕkça belgelenmiú bir yükümlülük olmalÕdÕr.

c) Garanti, borçlunun koruma sözleúmesine esas kredi için yapmasÕ beklenen tüm ödemeleri kapsamalÕdÕr. Bu durumun istisnasÕ olarak belirli ödeme türlerinin garantinin kapsamÕ dÕúÕnda tutulmasÕ halinde, garantinin dikkate alÕnan tutarÕ, söz konusu muafiyeti yansÕtacak úekilde ayarlamaya tâbi tutulmalÕdÕr.

(2) økamet amaçlÕ gayrimenkul ipotekli krediler için sa÷lanan fonlanmamÕú kredi korumasÕnÕn dikkate alÕnmasÕnda, 21 inci maddenin birinci fÕkrasÕnÕn (c) bendinin (3) numaralÕ altbendinde ve birinci fÕkranÕn (a)

(3) 23 üncü maddede belirtilen kuruluúlarÕn verdi÷i veya kontrgaranti sa÷ladÕ÷Õ ya da Kurumca dikkate alÕnan müúterek garanti programlarÕ kapsamÕnda verilen garantiler için, aúa÷Õdaki úartlarÕn herhangi birisinin sa÷lanmasÕ durumunda bu maddenin birinci fÕkrasÕnÕn (a) bendinde belirtilen koúullarÕn yerine getirildi÷i kabul edilir.

a) Kredi kullandÕran banka, borçlunun faiz ödemeleri ve yapmakla yükümlü oldu÷u di÷er ödeme türlerini yerine getirmemesinden kaynaklanan kayÕplar da dâhil, maruz kalmasÕ muhtemel olan ekonomik kayÕp tutarÕnÕ yansÕtan ve garanti kapsamÕna göre orantÕlÕ olarak hesaplanan ihtiyati bir ödemeyi koruma sa÷layan taraftan talep etme hakkÕna sahip olmalÕdÕr.

b) Kredi kullandÕran banka, borçlunun faiz ödemeleri ve yapmakla yükümlü oldu÷u di÷er ödeme türlerini yerine getirmemesinden kaynaklanan kayÕplar da dâhil, garantinin kayba karúÕ korumada etkin oldu÷unu gösterebilmelidir.

Kredi türevleri için ilave úartlar

MADDE 25- (1) Bir kredi türevinin dikkate alÕnmasÕnda aúa÷Õdaki úartlar da aranÕr:

a) Kredi türevi sözleúmelerinin, asgari olarak aúa÷Õda belirtilen ödeme úartÕ durumlarÕnÕ içermesi;

1) Kredi sözleúmesinin öngördü÷ü ödemesiz süreye eúit veya daha kÕsa olarak belirlenen ödemesiz süre de dikkate alÕnarak söz konusu ödeme úartÕ halinin gerçekleúti÷i tarih itibariyle tahakkuk eden tutarlarÕn ödenmemesi durumu,

2) Borçlunun iflas etmesi, ödeme aczine düúmesi veya vadesi gelen borçlarÕnÕ ödeyememesi ya da vadesi gelen borçlarÕnÕ ödeme konusunda genel bir acze düúmesi veya bu aczini yazÕlÕ olarak açÕklamasÕ ve bunlara benzer olay ve durumlar,

3) øúleme konu varlÕ÷Õn, bir kredi kayÕp olayÕyla yani, kâr ve zarar hesabÕna zarar kaydetmek, özel karúÕlÕk ayÕrmak veya baúka benzeri borç kaydetmekle sonuçlanacak úekilde anapara, faiz veya ücretlerinin affedilmesi veya ertelenmesi gibi yöntemlerle yeniden yapÕlandÕrÕlmasÕ.

b) Nakit ödeme ve takasa izin veren kredi türevlerinde, kaybÕn güvenilir bir úekilde tahmin edilebilmesi için etkin bir de÷erleme sürecinin mevcut olmasÕ ve ödeme úartÕnÕn gerçekleúmesi sonrasÕnda korunan varlÕ÷a iliúkin de÷erlemelerin sa÷lanmasÕ için açÕkça belirlenmiú bir süre bulunmasÕ,

c) Koruma alan tarafÕn iúleme konu varlÕ÷Õ, koruma sa÷layan tarafa devretme hakkÕna ve yeterlili÷ine sahip olmasÕ gereken hallerde, iúleme konu varlÕ÷Õn úartlarÕnda, bu devir için gereken iznin verilmesinin makul olmayan sebeplerle engellenemeyece÷inin açÕkça belirtilmesi,

ç) Ödeme úartÕ durumunun gerçekleúip gerçekleúmedi÷inin tespitinden

ödeme úartÕ durumunun gerçekleúip gerçekleúmedi÷ini koruma sa÷layan tarafa bildirme hakkÕna/imkânÕna sahip bulunmasÕ.

(2) Kredi türevi sözleúmesinde tanÕmlanan ödeme úartÕ durumlarÕnÕn birinci fÕkranÕn (a) bendinin (3) numaralÕ altbendinde belirtilen iúleme konu varlÕ÷Õn yeniden yapÕlandÕrÕlmasÕnÕ içermedi÷i durumlarda, di÷er aranan úartlarÕ taúÕmak kaydÕyla, kredi korumasÕ, 45 inci maddenin birinci fÕkrasÕnda belirtildi÷i gibi kredi türevinin de÷erinde bir azaltÕm yapÕlmasÕ úartÕyla dikkate alÕnabilir.

(3) Kredi türevinde, iúleme konu olan varlÕk ile referans varlÕk, yani karúÕlÕklÕ mahsup edilecek nakit tutarÕ belirlemek için kullanÕlan veya karúÕlÕklÕ teslimata tabi varlÕk arasÕndaki ya da iúleme konu varlÕkla ile ödeme úartÕ durumunun gerçekleúip gerçekleúmedi÷inin belirlenmesinde kullanÕlan varlÕk arasÕndaki uyumsuzlu÷a, aúa÷Õdaki koúullarÕn yerine getirilmesi halinde izin verilebilir;

a) Ödeme úartÕnÕn gerçekleúip gerçekleúmedi÷inin belirlenmesinde kullanÕlan varlÕk veya referans varlÕk iúleme konu varlÕkla alacaklarda öncelik sÕralamasÕ bakÕmÕndan eúit sÕrada veya ondan daha alt sÕrada olmalÕdÕr,

b) Ödeme úartÕnÕn gerçekleúip gerçekleúmedi÷inin belirlenmesinde kullanÕlan varlÕk ile iúleme konu varlÕk ve referans varlÕk aynÕ borçluya ait olmalÕdÕr ve hukuken uygulanabilir çapraz-temerrüt veya çapraz-muacceliyet hükümleri bulunmalÕdÕr.