3. ÇALIŞMANIN YÖNTEMİ VE BÜTÜNCE
3.1. Bütünceyi Oluşturan Yapıtların Seçilmes
Memoğlu-Süleymanoğlu‟nun tanımıyla bütünce çalışmalarında “ortaya konulan amaç ve prensiplere göre dilin gerçek durumunu tam ve en doğru bir biçimde yansıtacak malzeme baz olarak alınmalıdır” (2006:12). Çalışmamızda öncelikle bütüncemizi oluşturmak için Radikal, Cumhuriyet, Hürriyet, Milliyet ve Zaman gibi çeşitli günlük gazetelerin güncel ve Ahmet Priştina İzmir Kent Arşivi Müzesinin arşivindeki örnekleri ile bunların düzenli olarak çıkardıkları kitap ekleri taranmıştır.
Şekil 2 : Hürriyet Gazetesinden 2000 – 2010 Yılları Arası Basılmış Roman Sayıları (Kaplan, 2011)
Bunun yanısıra, çeşitli yayınevi ve topluluklarca çıkarılmış olan „Yapı Kredi kitap-lık‟, „Hece Türk Romanı Özel Sayısı‟ vb. yazın dergileri incelenmiştir. Türkiye‟de 1986‟dan günümüze kadar yayın hayatını sürdürmüş ve edebiyat dünyasıyla ilgili verileri derleyen „Türkiye kültür ve sanat yıllığı‟, yine romanlar ve diğer edebiyat yapıtlarının eleştirileri ile basım yayım bilgilerini toplayan „Türkiye istatistik yıllığı‟, 1984 yılına kadar çıkarılmış olan ve romanlar için ayrı bir bölümü olan „Varlık yıllığı‟, son olarak da bir kurul ile yılın edebi yapıtlarını değerlendiren „Nesin vakfı edebiyat yıllığı‟ gibi nicel ve nitel verileri bir arada toplayan yayınlardan yararlanılmıştır. Tablo 7‟de de örnek olarak verilen bu yapıtların içeriğinde bize yıl yıl romanların listesini verilmiş bunların üzerinden çalışma yapmamız olanaklı hale gelmiştir.
Yazar Adı Roman Adı
Bülent Akyürek Yağmur Getiren Fırtına 'Uragan' İnci Aral Hiçbir Aşk Hiçbir Ölüm
Osman Aysu Atkuyruklu Adam
Osman Aysu Cellat
Mustafa Balbay Turban Kime Kurban
Faik Baysal Voli
Kemal Bekir Hücre 1952 Kemal Bekir Kanlı Düğün
Kemal Bekir Dönüşler
Gülten Dayıoğlu Sekizinci Renk Naim Dilmener Sabrina
Atilla Dorsay Sümbül Sokağın Tutsak Kadını E. Emine (Vivet
Kanetti) Kırık Zarlar
Nazlı Eray İmparator Çay Bahçesi Bilgesu Erenus Göz
Hatice Erol Çözün Bağları Haydar Ersöz Işık Dağı
Selma Fındıklı Gözüm Yaşı Tuna Selidir Şimdi Aysel Firmalı Sevgiye Sevdalıyım
Engin Gençtan Bir Günlük Yerim Kaldı İster Misiniz? Selim İleri Cemil Şevket Bey- Aynalı Dolaba İki El Revolver Metin Kaçan Fındık Sekiz
Sezgin Kaymaz Uzunharmanlar'da Bir Davetsiz Misafir Ümit Kıvanç Siyah Makamı
Muhsin Kızılkaya Kader Kuyusu Ayşe Kulin Adı: Aylin
Nurcihan Doğuç Yollar Nereye Düşer İpek Ongun
Arkadaşlar Arasında, Bir Genç Kızın Gizli Defteri
Füsun Özbilgen Sana Tütün Ve Tesbih Yolluyorum
Elif Şafak Pinhan
Buket Uzuner Kumral Ada Mavi Tuna Nihal Yeğinobalı Sitem
Habib Bektaş Gölge Korkusu
Tablo 7 : Türkiye Sanat ve Kültür Yıllığına göre 1997 Yılında ilk kez yayınlanmış olan kitaplar8
(Yeniden basım olanlar hariç tutulmuştur)
Bunlarla beraber Fethi Naci‟nin „Yüzyılın Yüz Türk Romanı‟ adlı kitabı, Alemdar Yalçın‟ın ‘Çağdaş Türk Romanı’ incelemesi, TDK Yayınlarının „Güzel Yazılar: Romanlar‟ derlemesi çalışmalarımıza ışık tutan basılı kaynaklar olmuştur. O yıl basılan, çeşitli kurumlarca yılın romanı seçilen yapıtlar incelenip bu çalışmamızın sonunda iki aşamalı seçim sistemimizin ön bir listesi elde edilmiştir.
Daha sonra Kültür Bakanlığı ile görüşme yapılarak tüm dünyadaki basılan kitapları sınıflandırmak ve dizinlemek için kullanılan uluslar arası standart kitap numarası (ISBN) ofisinden, Türkiye‟nin sisteme dahil olduğu 1987 yılından beri basılmış olan Türk romanlarının listesi elde edilmiştir. Eldeki ön listemiz ile Kültür Bakanlığı istatistikleri karşılaştırılarak önceden adı geçen kaynaklarımızda elde olmayan sebeplerden kaynaklanan bir çelişki veya eksiklik olup olmadığı kontrol edilmiş, var olan eksiklikler giderilmiştir.
Son olarak yayınevlerince yılın en çok satan romanları ile „Orhan Kemal Roman Ödülü9‟, „Yunus Nadi Ödülü‟, „Sait Faik Armağanı10‟ ve „Cevdet Kudret
Edebiyat Ödülleri11‟ gibi edebiyat alanında çeşitli kurum, vakıf ve kuruluşlarca o
sene ödül alan romanlar çalışmamızda var olan romanların yanlarında açıklama olarak eklenmiş ve 363 romandan oluşan son bir karar şeması elde edilmiştir.
9
< http://orhankemal.org/odul.htm> (S.e.t. 6 Şubat 2012) 10
<http://www.darussafaka.org/tr-TR/darussafaka/Darussafaka-cemiyeti/Guncel/Sayfalar /Raporlar.aspx> (S.e.t 3 Mart 2012)
11
Yazar Roman Adı Ödül Yılı
Hidayet Karakuş Şeytan Minareleri 2010
Zülfü Livaneli Son Ada 2009
Ayşegül Devecioğlu Ağlayan Dağ Susan Nehir 2008
Hıfzı Topuz Başın Öne Eğilmesin 2007
Hasan Ali Toptaş Uykuların Doğusu 2006
Adnan Binyazar Ölümün Gölgesi Yok 2005
İnci Aral Mor 2004
Erhan Bener İlişkiler 2003
Selim İleri Bu Yaz, Ayrıığın İlk Yazı Olacak 2002
Oya Baydar Sıcak Külleri Kaldı 2001
Oktay Akbal Tüm eserleri 2000
Ahmet Karcılılar Yağmur Hüznü 1999
Kemal Bekir Hücre 1952 1998
Yıldırım Keskin Ölümü Bekleyen Kent 1997
Erendiz Atasü Dağın Öteki Yüzü 1996
Necati Cumalı Viran Dağlar 1995
Faik Baysal Sarduvan 1994
Tahsin Yücel Peygamberin Son Beş Günü 1993
Talip Apaydın Köylüler 1992
Peride Celal Kurtlar 1991
Demir Özlü Bir Yaz Mevsimi Romansı 1990
Samim Kocagöz Eski Toprak 1989
Ahmet Yurdakul Kahramanlar Ölmeli 1988
Şemsettin Ünlü Yukarı Şehir 1987
Yaşar Kemal Kale Kapısı 1986
Mehmet Eroğlu Issızlığın Ortasında 1985
Tarık Dursun K. Kurşun Ata Ata Biter 1984
Orhan Pamuk Cevdet Bey ve Oğulları 1983
Rıfat Ilgaz Yıldız Karayel 1982
Verilmedi 1981
Adalet Ağaoğlu Bir Düğün Gecesi 1980
Bu sentezin sonunda 1980 yılından 2010 yılına kadar yayınlanmış olan Türk Romanlarından, sözcük seçiminde kişilerin tercihleri ve sözvarlıklarının etkisinde kalmamak için aynı yazardan sadece bir kitap almak koşuluyla ve yayınlanmış romanların olabildiğince her yıl için bir tane olmasına özen gösterilerek 30 yıl için seçilmiş 30 adet Türk romanı belirlenmiştir. Bu seçim sırasında nesnel kriterler ön planda tutulmaya çalışılmıştır. Örneğin 1982 yılı için seçilen Orhan Pamuk‟un „Cevdet Bey ve Oğulları‟ adlı romanı hem Fethi Naci‟nin 100 yılın 100 romanı derlemesinde yer bulmuş, hem de Orhan Kemal Roman ödülüyle onurlandırılmıştır. Aynı şekilde „Babil‟de Ölüm İstanbul'da Aşk‟ satış rakamlarıyla; „Aşk‟ aday gösterildiği uluslararası ve aldığı ulusal ödülleriyle, „Mutluluk‟ Barnes&Noble yeni büyük yazar keşif ödülüyle, „Bu İşte Bir Yalnızlık Var‟ Radikal Kitap ekinde editörlerin yılın kitabı seçmesiyle bu listemize girmek açısından ön plana çıkan romanlardan bazılarıdır.
Bütüncemizi üzerinde temellendireceğimiz bu 30 roman aşağıdaki gibidir:
Romanın
Sıra Yazarı Adı Yayın Yılı
1 Adalet Ağaoğlu Bir Düğün Gecesi 1980
2 Oğuz Atay Tutunamayanlar 1981
3 Orhan Pamuk Cevdet Bey Ve Oğulları 1982
4 Vedat Türkali Mavi Karanlık 1983
5 Latife Tekin Sevgili Arsız Ölüm 1984
6 Ahmet Altan Sudaki İz 1985
7 Erdal Öz Gülün Solduğu Akşam 1986
8 Yaşar Kemal İnce Memed 4 1987
9 Pınar Kür Bir Cinayet Romanı 1989
10 Metin Kaçan Ağır Roman 1990
11 Hasan Ali Toptaş Gölgesizler 1993
12 Celil Öker Kramponlu Ceset 1995
13 Ahmet Ümit Sis Ve Gece 1996
14 Buket Uzuner Kumral Ada Mavi Tuna 1997
15 Ayşe Kulin Adı: Aylin 1998
16 Ahmet Karcılılar Yağmur Hüznü 1998
17 Alev Alatlı Schrödinger'in Kedisi: Kabus 1999
18 Hıfzı Topuz Hatice Sultan 2000
19 Nazlı Eray Aşkı Giyinen Adam 2001
20 Canan Tan Piraye 2003
21 Tuna Kiremitçi Bu İşte Bir Yalnızlık Var 2003
22 İpek Ongun Şimdi Düğün Zamanı 2004
23 İnci Aral Mor 2004
24 Turgut Özakman Şu Çılgın Türkler 2005
25 Burak Turna Metal Fırtına 2 2005
26 Osman Aysu İktidar Merdiveni 2006
27 Zülfü Livaneli Mutluluk 2007
28 Hakan Yel Sultana Dokunmak 2008
29 Elif Şafak Aşk 2009
30 İskender Pala Babil‟de Ölüm İstanbul'da Aşk 2010 Tablo 9 : Çalışmamızın inceleyeceği romanlar
3.2. Bütünceyi Oluşturacak Materyalin Çözümleme Yapılacak Hale