Bölge İllerinde Üretim, Sanayi ve Sektörel Yapı

Aydın

Aydın ilinin başlıca üretim alanları ve sanayinin sektörel yapısına ilişkin bazı bilgiler aşağıda özetlenmiştir;

Üretim Alanları: Tarımsal üretimin yoğun olduğu ilde başta incir, zeytin, pamuk ve

kestane olmak üzere tarımsal ürünlerin işlenmesine yönelik gıda, tekstil ürünleri imalatı, makine ve ekipman imalatı, madencilik ve taş ocakçılığı, otomotiv yan sanayi, beyaz eşya ürünleri imalatı başlıca üretim alanlarıdır. İl, porselen, vitrifiye ve seramik hammaddesi olarak kullanılan feldspat ve kuvars, mermer gibi madenler ve jeotermal enerji kaynakları bakımından zengindir (TCBSTB, 2014: 111). Kuşadası ve Didim gibi turizm açısından

gelişmiş ilçelerde bulunan çok sayıda turistik tesis ve işletme yanında Kuşadası limanı ve yat limanı ile Didim yat limanı kurvaziyer ve yat turizmi açısından ili cazip kılmakta, hizmet üretimi için önemli bir alan oluşturmaktadır.

Aydın İlinde Sanayi İşletmelerinin Sektörel Dağılımı ve Büyüklüğü: Gıda Ürünleri

İmalatı (%35), Diğer Madencilik ve Taş Ocakçılığı (%9), Makine ve Ekipman İmalatı (%8) ilde en büyük paya sahip ilk üç sektördür. Aydın ilinde bulunan sanayi işletmelerinin %51'i mikro, %38'i küçük, %10'u orta, %1'i büyük ölçekli işletmelerdir. İşletmelerin %64’ü, düşük, %30’u orta-düşük, %5’i orta-yüksek, %1’i ileri teknolojiye sahiptir (TCBSTB, 2014: 111-113), (GEKA, 2017a: 19).

Çalışan Sayısı, Niteliği, Ar-Ge ve Kalite: Sanayi sicil kayıtlarına göre, Aydın ilinde

kayıtlı işletmelerin personel sayısı 31.735’tir. İstihdamın %2’si mühendis, %72’si işçidir. Ar-Ge birimi olan firma sayısı 87, Ar-Ge personel sayısı 573 iken Kalite kontrol birimi olan firma sayısı 254, Kalite kontrol birimi personel sayısı 1.411'dir (TCBSTB, 2014: 113-114).

İlin Dış Ticarete Konu Olan Sektörleri: İlin dış ticaret hacmi en yüksek olan ilk beş

sektörü Makine ve Teçhizat İmalatı, Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı, Taş Ocakçılığı ve Diğer Madencilik, Motorlu Kara Taşıtı ve Römorkların İmalatı ve Giyim Eşyası İmalatı olarak sıralanmaktadır (GEKA, 2018a: 50). Yaş sebze ve meyveler, işlenmiş incir ve zeytin gibi tarımsal ürünlerin yanı sıra sanayi ürünleri kapsamında tarım makineleri, zeytinyağı makineleri, otomotiv yan sanayi ürünleri, beyaz eşya ürünleri, feldspat, kuvars, mermer gibi yer altı kaynakları ile şişelenmiş içme suları ihraç edilen ürünler arasında yer almaktadır. En çok ihracat yapılan ülkeler ise İtalya, ABD, Çek Cumhuriyeti, Almanya ve Fransa olarak sıralanmaktadır (GEKA, 2017a: 8)

Denizli

Denizli ilinin başlıca üretim alanları ve sanayisinin sektörel yapısına ilişkin bazı bilgilere aşağıda yer verilmiştir;

Üretim Alanları: Denizli ekonomisi sanayileşme potansiyelini yıllardır canlı tutmuş ve

sanayi altyapısını geliştirmiştir. Ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeyi ile de Türkiye’nin öncü illeri arasında sayılan Denizli’nin Türkiye ekonomisinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Günümüzde tekstil ve konfeksiyon, mermercilik, bakır tel ve kablo sanayi, makine imalatı, organik tarım ve seracılık, metal sanayii ve haddecilik, dericilik, cam ve çimento üretimi,

kimyasal ve plastik ürünler imalatı, geri dönüşüm, bağcılık ve şarap üretimi, sağlık, termal ve ekolojik turizm gibi pek çok alanda sanayi ve hizmet üretimi potansiyeline sahiptir (GEKA, 2016: 1).

Denizli İlinde Sanayi İşletmelerinin Sektörel Dağılımı ve Büyüklüğü: Tekstil Ürünleri

İmalatı (%43), Gıda Ürünleri İmalatı (%17), Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı (%5) ilde en büyük paya sahip ilk üç sektördür. Denizli ilinde bulunan sanayi işletmelerinin %62’si mikro, %27’si küçük, %10’u orta, %1’i ise büyük ölçekli işletmelerdir (TCBSTB, 2014: 249).

Çalışan Sayısı, Niteliği, Ar-Ge ve Kalite: Sanayi sicil kayıtlarına göre, Denizli ilinde

kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 80.977’dir. Sanayideki istihdamın %72’si işçi, %2’si mühendistir. Ar-Ge birimi bulunan firma sayısı 137, çalışan sayısı 396’dır. Kalite kontrol birimi olan firma sayısı 737 iken, çalışan sayısı 3.341’dir (TCBSTB, 2014: 249).

İlin Dış Ticarete Konu Olan Sektörleri: İlin dış ticaret hacmi en yüksek olan ilk beş

sektörü Tekstil Ürünleri İmalatı, Ana Metal Sanayi, Giyim Eşyası İmalatı, Elektrikli Makina ve Cihaz İmalatı ve Metal Eşya İmalatı olarak sıralanmaktadır (GEKA, 2018a: 51). Havlu, ev tekstili ve giyim eşyaları başta olmak üzere pek çok farklı ürün ilin ihracat kalemleri arasında yer almaktadır. En çok ihracat yapılan ülkeler ise İngiltere, Almanya, ABD, İtalya ve İsrail’dir (GEKA, 2018b: 5)

Muğla

Muğla ilinin başlıca üretim alanları ve sanayisinin sektörel yapısına ilişkin bazı bilgiler aşağıdadır;

Üretim Alanları: Muğla’nın lokomotif sektörü turizmdir ve istihdam büyük ölçüde

turizm sektörü tarafından sağlanmaktadır. Uzun sahil şeridi yat turizmine uygun olduğundan Su Yolu Taşımacılığı, Tekne ve Yat İmalatı gibi sektörlerin göreceli olarak gelişmiş olduğu söylenebilir. Tarımsal üretimin yoğun olduğu ilde su ürünleri üretimi ve hayvancılık ile gıda, mermer ve madencilik sektörleri üretimde önemli bir ağırlığa sahiptir (GEKA, 2017b: 4) .

Muğla İlinde Sanayi İşletmelerinin Sektörel Dağılımı ve Büyüklüğü: Gıda Ürünleri

İmalatı (%31), Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı (%16), Diğer Madencilik ve Taş Ocakçılığı (%11) ilde en büyük paya sahip ilk üç sıradaki sektörlerdir. İşletmelerin

%66’sı mikro, %27’si küçük, %6’sı orta, %1’i büyük ölçekli işletmelerdir (TCBSTB, 2014: 604-605).

Çalışan Sayısı, Niteliği, Ar-Ge ve Kalite: Sanayi sicil kayıtlarına göre, Muğla ilinde

kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 16.660’dır. Ar-Ge birimi bulunan firma sayısı 32, personel sayısı 73’tür. Kalite kontrol birimi bulunan firma sayısı 61 iken, personel sayısı 225’dir. İstihdamın %68’i işçi, %3’ü mühendistir (TCBSTB), 2014: 605).

İlin Dış Ticarete Konu Olan Sektörleri: İlin dış ticaret hacmi en yüksek olan ilk beş

sektörü Balıkçılık, Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı, Mineral Ürünler, Taş Ocakçılığı ve Diğer Madencilik Faaliyetleri, Tarım ve Hayvancılık sektörleridir (GEKA, 2018a: 52). En çok ihracat yapılan ülkeler Hollanda, İtalya, Rusya, Almanya, İspanya olarak sıralanmaktadır (GEKA, 2017 b: 5)