Böbrek Bulguları - Deneysel sepsis modellerinde Morus Nigra (kara dut)'nın sepsis tedavisindeki

4. BULGULAR

4.2 Böbrek Bulguları

4.2.1 H.E ve Mallory Azan Boyama

Kontrol grubundan alınmıĢ olan böbrek kesitleri incelendiğinde, böbrek dokusuna ait korteks ve medulla yapılarının ayrımının yapıldığı görüldü. Korteksin üst dıĢ kısmında fibröz kapsülün intakt olarak yer aldığı gözlendi. Kortekste böbreği dıĢtan saran kapsüle yakın yerleĢimli kortikal nefronlar, medullaya yakın sahalarda jukstaglomerüler nefron yapılarına rastlanmıĢtır. Korteksteki glomerul yapılarının normal histolojik yapıda olduğu görüldü. Bowman kapsülünün pariyetal ve visseral yaprağının normal histolojik yapıda olduğu izlendi. Proksimal tübül, distal tübül, henle kulpu ve kollektör tübüllerin normal histolojik yapıda olduğu epitel hücrelerinin karakteristik yapı ve özelliklerini koruduğu gözlendi.

CLP, CLP+SF grubu’na ait böbrek kesitleri incelendiğinde; böbrek dokusuna ait korteks ve medulla ayrımının net olarak yapıldığı, korteksi çevreleyen fibröz kapsül yapısının sağlam olarak yer aldığı izlendi. Glomerüler yapılarda Bowman aralığında geniĢleme gözlendi. Glomerül çevresi ve peritübüler alanlarda daha fazla olmak üzere kortikal ve medullar bölgede MNHI ve konjesyon izlendi. Glomerül yapılarının etrafında görülen proksimal ve distal tübüllerde dilatasyon, proksimal tübül hücrelerinde fırçamsı kenar kaybı ve yer yer vakuolizasyonlar gözlendi. Bazı tübüllerde nadir olarak proteinöz madde birikimi ve tübül lümeninde hücre debrisleri izlendi.

Şekil 12. Kara dut grubuna ait bir ratın 7.gün sonunda sakrifiye edildikten sonra histolojik

inceleme örneklerinin alımı esnasında makroskopik olarak batın ön duvarının görünümü

CLP + Kara dut grubuna ait böbrek kesitleri incelendiğinde organ korteks ve medulla olarak ayırt edildi. Sepsis grubuyla karĢılaĢtırıldığında proksimal tübül yapılarındaki fırçamsı kenar kaybının, proksimal ve distal tübül dilatasyonunun ve MNHI’nunun dikkati çekici Ģekilde azaldığı saptandı. Tübüllerdeki proteinöz madde birikimi, glomerüler değiĢikliklerin ve eritrosit ekstravazasyonunun oldukça azaldığı saptandı. Glomerüler yumağı oluĢturan afferent ve efferent damarlarda da daha az dilatasyon, ödem ve PNL infiltrasyonu bulguları belirgindir. Glomerüler yapıların etrafında görülen proksimal ve distal tübüler minimal dilate ve epitel hücrelerinde minimal silinme mevcuttur.

Şekil 13. Kontrol ve sepsis modeli uygulanan grupların böbrek histopatolojik görünümü. H.E

boyama.

A1. Kontrol grubu x4 büyütme A2. Kontrol grubu x20 büyütme A3. Kontrol grubu x40 büyütme B1. CLP grubu x4 büyütme B2. CLP grubu x20 büyütme B3. CLP grubu grubu x40 büyütme C1. CLP+ SF grubu x4 büyütme.C2. CLP+ SF grubu x20 büyütme C3. CLP+ SF grubu x40 büyütme D1. CLP+ Kara dut x4 büyütme D2. CLP+ Kara dut x20 büyütme D3. CLP+ Kara dut x40 büyütme.

Şekil 14. Kontrol ve sepsis modeli uygulanan grupların böbrek histopatolojik görünümü.

Mallory azan boyama.

A1. Kontrol grubu x4 büyütme A2. Kontrol grubu x20 büyütme A3. Kontrol grubu x40. büyütme B1. CLP grubu x4 büyütme B2. CLP grubu x20 büyütme B3. CLP grubu grubu x40 büyütme C1. CLP+ SF grubu x4 büyütme C2. CLP+ SF grubu x20 büyütme C3. CLP+ SF grubu x40 büyütme D1. CLP+ Kara dut x4 büyütme D2. CLP+ Kara dut x20 büyütme D3. CLP+ Kara dut x40 büyütme.

4.2.2 İmmunohistokimyasal Bulgular

Anti-iNOS boyamada kontrol grubunda glomerüler iNOS ekspresyonu tespit edilememiĢtir, interstisyumda iNOS için pozitif birkaç hücre bulunmuĢtur. CLP ve CLP+SF grubunda ise proksimal ve distal tübüllerde yoğun bir ekspresyon paterni görülmektedir. Kara dut verilen grupta ise az sayıdaki tübüler yapılarda immünreaksiyon saptanmıĢtır.

Kontrol grubunda anti-eNOS immünreaksiyonu; peritübüler kapiller damar endoteli, proksimal tübüllerin ve glomerüler hücrelerde gösterilmiĢtir. Glomerüllerde boyanma, esas olarak glomerüler kılcal damarlarda görülmekle birlikte, Bowman kapsülü epitelinde de görülmüĢtür. CLP ve CLP+SF gruplarında kontrole oranla daha yoğun bir immünreaksiyon görülmüĢtür. Kara dut grubunda ise kontrol grubundan fazla CLP ve CLP+SF grubundan daha düĢük bir immünreaksiyon saptanmıĢtır.

Şekil 15. Kontrol ve sepsis modeli uygulanan grupların böbrek histopatolojik görünümü.

Anti-inos boyama.

A1. Kontrol grubu x4 büyütme A2. Kontrol grubu x40 büyütme B1. CLP grubu x4 büyütme B2. CLP grubu x40 büyütme C1. CLP+ SF grubu x4. büyütme C2. CLP+ SF grubu x40 büyütme D1. CLP+ Kara dut x4 büyütme D2. CLP+ Kara dut x40 büyütme

Şekil 16. Kontrol ve sepsis modeli uygulanan grupların böbrek histopatolojik görünümü.

Anti-enos boyama.

A1. Kontrol grubu x4 büyütme A2. Kontrol grubu x40 büyütme B1. CLP grubu x4 büyütme B2. CLP grubu x40 büyütme C1. CLP+ SF grubu x4 büyütme C2. CLP+ SF grubu x40 büyütme D1. CLP+ Kara dut x4 büyütme D2. CLP+ Kara dut x40 büyütme

Tablo 8. Böbreğe ait fırçamsı kenar kaybının, grup ve preparat bazlı skorlaması

Fırçamsı Kenar Kaybı Preparat numarası Kontrol Grubu (Grup I) CLP Grubu (Grup II) CLP+SF Grubu (Grup III)

Kara dut Grubu (Grup IV) 1.preparat 0 3 3 2 2.preparat 0 4 4 2 3.preparat 1 5 5 1 4.preparat 1 5 3 3 5.preparat 0 5 4 2 6.preparat 1 3 4 2 7.preparat 0 4 5 2

(0 = Normal, 1 = Hafif ArtıĢ, 2 = Hafif-orta dereceli artıĢ, 3 = orta dereceli artıĢ,4 = Orta-belirgin artıĢ, 5 = Belirgin ArtıĢ) (CLP = Çekum ligasyon ve perforasyonu, SF = Serum fizyolojik)

Fırçamsı Kenar Kaybı Skorlama Grafiği

Grafik 5. Fırçamsı Kenar Kaybı Skorlama Grafiği (**p<0.01, ***p<0.001, ****p<0.0001)

Deneklerin böbreklerinden alınan histolojik kesitlerin ıĢık mikroskopu altında incelenmesi sonucu, preparatlarda izlenen fırçamsı kenar kaybı hesaplanmıĢ ve istatistiksel olarak değerlendirilmiĢtir. Bu değerlendirme sonucu, kontrol grubu ile CLP grubu arasında p değeri p<0.0001 bulunarak istatiksel olarak anlamlı fark saptanmıĢtır. CLP grubundaki deneklerin iĢlem sonrası normal doku ile aralarında bulunan fark istatistiksel olarak anlamlı

62 bulunmuĢtur. Kontrol ve CLP+SF grupları arasındaki incelemede p değeri p<0.0001 bulunmuĢ ve bu değer istatiksel olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi uygulanıp kara dut ekstresinin çözücüsü olan serum fizyolojik gruplarda normal doku ile aralarında bulunan fark istatiksel olarak anlamlıdır. Kontrol ve CLP+Kara dut grupları arasındaki inceleme sonucu olarak p değeri p<0.01 olarak bulunmuĢtur ve istatiksel olarak anlam teĢkil etmektedir. CLP iĢlemi yapılmıĢ ve sonrasında hazırlanan kara dut ekstresi verilmiĢ olan deneklerden alınan örneklerde yapılan incelemelerde normal doku ile aralarında bulunan fark istatiksel olarak anlamlıdır. CLP ve CLP+SF grupları arasında yapılan incelemelerde anlamlı fark saptanmamıĢtır. CLP+Kara dut grubu ile CLP grubu arasında yapılan incelemelerde p değeri p<0.0001 olarak bulunmuĢ ve istatistiki olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi yapılan ve sonrasında kara dut ekstresi enjeksiyonu yapılan deneklerden (CLP+Kara dut grubu) alınan doku örneklerinde fırçamsı kenar kaybına bakılmıĢ ve sadece CLP iĢlemi yapılan dokulara oranla anlamlı olarak fark saptanmıĢtır. CLP+SF ve CLP+Kara dut grupları arasında yapılmıĢ olan incelemelerde p değeri p<0.001 olarak bulunmuĢ ve istatiksel olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi yapılmıĢ ve sonrasında 3ml/gün olacak Ģekilde SF injeksiyonu yapılmıĢ olan gruplardan alınan örneklerde bakılan fırçamsı kenar hücrelerinin kaybında, CLP iĢlemi yapılmıĢ ve SF ile sulandırılmıĢ kara dut ekstresini 3ml/gün olarak alan grupların dokularından alınan örneklerin karĢılaĢtırılması sonucu, bu iki grubun örnekleri arasındaki incelemelerde istatiksel olarak fark saptanmıĢtır.

Tablo 9. Böbreğe ait tübüler dilatasyonun, grup ve preparat bazlı skorlaması

Tübüler Dilatasyon Preparat numarası Kontrol Grubu (Grup I) CLP Grubu (Grup II) CLP+SF Grubu (Grup III)

Kara dut Grubu (Grup IV) 1.preparat 1 4 3 2 2.preparat 0 4 4 2 3.preparat 1 5 5 1 4.preparat 1 4 4 1 5.preparat 0 3 5 2 6.preparat 0 4 4 3 7.preparat 0 5 5 2

(0 = Normal, 1 = Hafif Artış, 2 = Hafif-orta dereceli artış, 3 = orta dereceli artış, 4 = Orta-belirgin artış, 5 = Belirgin Artış) (CLP = Çekum ligasyon ve perforasyonu, SF = Serum fizyolojik)

Tübüler Dilatasyon Skorlama Grafiği

Grafik 6. Tübüler Dilatasyon Skorlama Grafiği (**p<0.01, ****p<0.0001)

Deneklerin böbreklerinden alınan histolojik kesitlerin ıĢık mikroskopu altında incelenmesi sonucu, preparatlarda izlenen tübüler dilatasyon görsel olarak hesaplanmıĢ ve istatistiksel olarak değerlendirilmiĢtir. Bu değerlendirme sonucu, kontrol grubu ile CLP grubu arasında p değeri p<0.0001 bulunarak istatiksel olarak anlamlı fark saptanmıĢtır. CLP grubundaki deneklerin iĢlem sonrası normal doku ile aralarında bulunan fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuĢtur. Kontrol ve CLP+SF grupları arasındaki incelemede p değeri p<0.0001 bulunmuĢ ve bu değer istatiksel olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi uygulanıp kara dut ekstresinin çözücüsü olan serum fizyolojik gruplarda normal doku ile aralarında bulunan fark istatiksel olarak anlamlıdır. Kontrol ve CLP+Kara dut grupları arasındaki inceleme sonucu olarak p değeri p<0.01 olarak bulunmuĢtur ve istatiksel olarak anlam teĢkil etmektedir. CLP iĢlemi yapılmıĢ ve sonrasında hazırlanan kara dut ekstresi verilmiĢ olan deneklerden alınan örneklerde yapılan incelemelerde normal doku ile aralarında bulunan fark istatiksel olarak anlamlıdır. CLP ve CLP+SF grupları arasında yapılan incelemelerde anlamlı fark saptanmamıĢtır. CLP+Kara dut grubu ile CLP grubu arasında yapılan incelemelerde p değeri p<0.0001 olarak bulunmuĢ ve istatistiki olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi yapılan ve sonrasında kara dut ekstresi enjeksiyonu yapılan deneklerden (CLP+Kara dut grubu) alınan doku örneklerinde tübüler dilatasyon oranlarına bakılmıĢ ve sadece CLP iĢlemi yapılan dokulara

64 oranla anlamlı olarak fark saptanmıĢtır. CLP+SF ve CLP+Kara dut grupları arasında yapılmıĢ olan incelemelerde p değeri p<0.001 olarak bulunmuĢ ve istatiksel olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi yapılmıĢ ve sonrasında 3ml/gün olacak Ģekilde SF injeksiyonu yapılmıĢ olan gruplardan alınan örneklerde bakılan tübüler dilatasyonda, CLP iĢlemi yapılmıĢ ve SF ile sulandırılmıĢ kara dut ekstresini 3ml/gün olarak alan grupların dokularından alınan örneklerin karĢılaĢtırılması sonucu, bu iki grubun örnekleri arasındaki incelemelerde istatiksel olarak fark saptanmıĢtır.

Tablo 10. Böbreğe ait eritrosit ekstravazasyonunun, grup ve preparat bazlı skorlaması

Eritrosit Ekstravazasyonu Preparat numarası Kontrol Grubu

(Grup I) CLP Grubu (Grup II) CLP+SF Grubu (Grup III) Kara dut Grubu (Grup IV) 1.preparat 0 3 3 2 2.preparat 0 4 4 2 3.preparat 1 5 5 1 4.preparat 1 4 4 2 5.preparat 0 4 4 2 6.preparat 1 4 5 3 7.preparat 0 5 5 2

Grafik 7. Eritrosit Ektravasazyonu Skorlama Grafiği (***p<0.001, ****p<0.0001)

Deneklerin böbreklerinden alınan histolojik kesitlerin ıĢık mikroskopu altında incelenmesi sonucu, preparatlarda izlenen eritrosit ektravasazyonu hesaplanmıĢ ve istatistiksel olarak değerlendirilmiĢtir. Bu değerlendirme sonucu, kontrol grubu ile CLP grubu arasında p değeri p<0.0001 bulunarak istatiksel olarak anlamlı fark saptanmıĢtır. CLP grubundaki deneklerin iĢlem sonrası normal doku ile aralarında bulunan fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuĢtur. Kontrol ve CLP+SF grupları arasındaki incelemede p değeri p<0.0001 bulunmuĢ ve bu değer istatiksel olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi uygulanıp kara dut ekstresinin çözücüsü olan serum fizyolojik gruplarda normal doku ile aralarında bulunan fark istatiksel olarak anlamlıdır. Kontrol ve CLP+Kara dut grupları arasındaki inceleme sonucu olarak p değeri p<0.001 olarak bulunmuĢtur ve istatiksel olarak anlam teĢkil etmektedir. CLP iĢlemi yapılmıĢ ve sonrasında hazırlanan kara dut ekstresi verilmiĢ olan deneklerden alınan örneklerde yapılan incelemelerde normal doku ile aralarında bulunan fark istatiksel olarak anlamlıdır. CLP ve CLP+SF grupları arasında yapılan incelemelerde anlamlı fark saptanmamıĢtır. CLP+Kara dut grubu ile CLP grubu arasında yapılan incelemelerde p değeri p<0.0001 olarak bulunmuĢ ve istatistiki olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi yapılan ve sonrasında kara dut ekstresi enjeksiyonu yapılan deneklerden (CLP+Kara dut grubu) alınan doku örneklerinde eritrosit ektravasazyonu bakılmıĢ ve sadece CLP iĢlemi yapılan dokulara oranla anlamlı olarak fark saptanmıĢtır. CLP+SF ve CLP+Kara dut grupları arasında yapılmıĢ olan incelemelerde p değeri p<0.001 olarak bulunmuĢ ve istatiksel olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi

66 yapılmıĢ ve sonrasında 3ml/gün olacak Ģekilde SF injeksiyonu yapılmıĢ olan gruplardan alınan örneklerde bakılan eritrosit ektravasazyonunda, CLP iĢlemi yapılmıĢ ve SF ile sulandırılmıĢ kara dut ekstresini 3ml/gün olarak alan grupların dokularından alınan örneklerin karĢılaĢtırılması sonucu, bu iki grubun örnekleri arasındaki incelemelerde istatiksel olarak fark saptanmıĢtır.

Tablo 11. Böbreğe ait cast formasyonunun, grup ve preparat bazlı skorlaması

Cast Formasyonu Preparat numarası Kontrol Grubu (Grup I) CLP Grubu (Grup II) CLP+SF Grubu (Grup III)

Kara dut Grubu (Grup IV) 1.preparat 0 3 3 2 2.preparat 0 4 4 2 3.preparat 1 5 5 1 4.preparat 1 4 4 3 5.preparat 0 4 5 2 6.preparat 0 4 4 1 7.preparat 1 5 5 2

Cast Formasyonu Skorlama Grafiği

Grafik 8. Cast Formasyonu Skorlama Grafiği (**p<0.01, ***p<0.001, ****p<0.0001)

67 Deneklerin böbreklerinden alınan histolojik kesitlerin ıĢık mikroskopu altında incelenmesi sonucu, preparatlarda izlenen cast formasyonuna bakılmıĢ ve istatistiksel olarak değerlendirilmiĢtir. Bu değerlendirme sonucu, kontrol grubu ile CLP grubu arasında p değeri p<0.0001 bulunarak istatiksel olarak anlamlı fark saptanmıĢtır. CLP grubundaki deneklerin iĢlem sonrası normal doku ile aralarında bulunan fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuĢtur. Kontrol ve CLP+SF grupları arasındaki incelemede p değeri p<0.0001 bulunmuĢ ve bu değer istatiksel olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi uygulanıp kara dut ekstresinin çözücüsü olan serum fizyolojik gruplarda normal doku ile aralarında bulunan fark istatiksel olarak anlamlıdır. Kontrol ve CLP+Kara dut grupları arasındaki inceleme sonucu olarak p değeri p<0.01 olarak bulunmuĢtur ve istatiksel olarak anlam teĢkil etmektedir. CLP iĢlemi yapılmıĢ ve sonrasında hazırlanan kara dut ekstresi verilmiĢ olan deneklerden alınan örneklerde yapılan incelemelerde normal doku ile aralarında bulunan fark istatiksel olarak anlamlıdır. CLP ve CLP+SF grupları arasında yapılan incelemelerde anlamlı fark saptanmamıĢtır. CLP+Kara dut grubu ile CLP grubu arasında yapılan incelemelerde p değeri p<0.0001 olarak bulunmuĢ ve istatistiki olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi yapılan ve sonrasında kara dut ekstresi enjeksiyonu yapılan deneklerden (CLP+Kara dut grubu) alınan doku örneklerinde cast formasyonu bakılmıĢ ve sadece CLP iĢlemi yapılan dokulara oranla anlamlı olarak fark saptanmıĢtır. CLP+SF ve CLP+Kara dut grupları arasında yapılmıĢ olan incelemelerde p değeri p<0.0001 olarak bulunmuĢ ve istatiksel olarak anlamlıdır. CLP iĢlemi yapılmıĢ ve sonrasında 3ml/gün olacak Ģekilde SF injeksiyonu yapılmıĢ olan gruplardan alınan örneklerde bakılan cast formasyonunda, CLP iĢlemi yapılmıĢ ve SF ile sulandırılmıĢ kara dut ekstresini 3ml/gün olarak alan grupların dokularından alınan örneklerin karĢılaĢtırılması sonucu, bu iki grubun örnekleri arasındaki incelemelerde istatiksel olarak fark saptanmıĢtır.

Belgede Deneysel sepsis modellerinde Morus Nigra (kara dut)'nın sepsis tedavisindeki ve mortalitesindeki etkisi (sayfa 70-84)