Araba Çalışan Sanatçılar

“Fotorealistler arasındaki en genç sanatçı olan Don Eddy (d.1944), 27

yaşında New York’ta ilk Fotorealist sergisini açmıştır. Üniversite eğitimini Havaii’de tamamlayan genç sanatçı, öğrenimi bittikten sonra Kaliforniya’ya geri dönmüştür. Sanatçının babasının araba modifiyesi yapan bir dükkanı olmasından dolayı sanatçı genç yaşta airbrush tekniği ile tanışmıştır.” 56

İlk dönem çalışmalarında genellikle yansımalar ve krom efektleri üzerine duran Eddy, fotoğraflarında kadraj olarak yakın çekimlerin yanı sıra uzak çekimlerden de yararlanmıştır. “İlk dönem resimlerinin imajları arabalar, mağaza vitrinleri ve

gümüş eşyalar olan Don Eddy’nin son dönem çalışmalarında imajların çeşitlilik kazandığı görülür.”57

Çalışmalarını oluştururken airbrushtan yararlanan sanatçı, resimlerinde photcyna yeşilini, burnt sienna’yı ve dioxazine morunu üst üste katmanlar halinde uygulayarak renk değerlerini bulmaktadır. Eddy’nin çalışmalarını genel olarak inceleyecek olursak sanatçının resimlerinde çoğunlukla sıcak renkler bulunmaktadır. Teknik bakımından her zaman farklı olan Don Eddy, airbrush yöntemini farklı renk uygulamaları ile denemiştir. Son yıllarda daha geleneksel denebilecek natürmort ve manzara imgelerine yönelmiştir. (Resim 3.2.4.1.)

Resim 3.2.4.1. Don Eddy, “Untitled” (Four VolksWagens), tuval üzerine akrilik, 167.64 x 241.3 cm., 1971.

56

Louis K. Meisel, Photorealism, Yugoslavya: Abradale Press, 1989, s:175.

57

Şafak Güneş Gökduman, “Don Eddy İle Sanatı ve Foto-Realizm Üzerine Görüşme”, Artist Modern, Sayı: 14, İstanbul, 2010, s: 38.

“1937 yılında Bay City, Michigan’da Doğan Ron Kleeman Fotorealizm

akımının ilk ve en önemli sanatçılarındandır. Sanat eğitimini Michigan Üniversitesii Mimarlık ve Tasarım Fakültesinde alan Kleemann’a okul yıllarının sonlarında hocası heykeltraş olarak şansını New York’da denemesi gerektiğini söyler.” 58

Başlarda heykel çalışmaları üreten sanatçı daha sonraları kendi yolunu resimde bulmuştur. “60’ların başında sanat kariyerine soyut heykeltıraş olarak başlayan

Kleemann, 1967 yılında çalışma ortamı olarak heykeli bırakıp resime odaklanmıştır. Sanatçının ilk resim çalışmalarında karışık şekilde soyut ve heykelimsi formlar bulunmaktadır.”59

1968-69 yıllarında çalışmalarını oluşturmak için fotoğraflardan yardım almaya başlayan Kleeman, resimlerinde genellikle yakın çekim araba ve kamyon fotoğraflarından yararlanmıştır. Kleemann çalışmalarında çoğunlukla sıcak renklere yer verdiği gibi daha çok krom ve parlak metal efektlerine özel bir ilgi duymuştur. “Kleemann 70’lerin başlarında yarış arabalarının yakın çekim

fotoğraflarından yararlanarak yaptığı resimleri ile tanınmıştır. Bundan kısa bir süre sonra kamyonların fotoğraflarını çekerek resmetmeye başlamış ve onları hızla Fotorealizmin diğer büyük simgesi haline getirmiştir. 1974-75 yılları arasında itfaiye araçlarını ele almış ve 1983 yılına kadar kamyon imgesi serisine devam etmiştir.”60

(Resim 3.2.4.2.)

Resim 3.2.4.2. Ron Kleemann, “Sprint and Dodge”, tuval üzerine yağlı boya, 105.41x71.12 cm., 2003.

58 _{Şafak Güneş Gökduman, “Hız, Tutku ve Renk: Ron Kleeman”, Rh+ Artmagazine, Sayı: 86,}

İstanbul, 2012, s: 56.

59

Louis K. Meisel, Photorealism, Yugoslavya: Abradale Press, 1989, s:303.

“Fotorealizm akımının başlangıç yıllarında Tom Blackwell’in (d.1938)

kullanmış olduğu imgeler motosikletlerdir. Çoğu sanatçı için bu konu hareketin sembolü haline gelmiştir. Blackwell, 1970’li yılların sonunda mağaza önleri gibi farklı bir konuyu incelemeye yönelmiştir. 1979’da da vitrinlerin özel etkisini keşfetmiş ve içinde bulunan mankenlerle beraber sokaktan geçen insanların da yansıdığı bir seri vitrin resmi yapmıştır. Bu çalışmalar sanatçı için, ancak fotoğraf makinesi ile görülebilen karmaşıklığın özel bir çeşidiydi. Şöyle ki; ortaya çıkan eserler realist olduğu kadar da anti realistti. Vitrin mankenleri gerçektir; fakat gerçek insan değiller, ortaya çıkan eserde gerçek insan olarak ele alınan konu vitrin camına yansıyan insanlardır.” 61 Sanatçının çalışmaları genel olarak incelendiğinde kadrajları daha çok yansımalar üzerinedir. Fotoğraflarını farklı mesafelerden çeken sanatçı çalışmalarında genel olarak sıcak renklere yer vermiştir. “Sanatçı toplamda

119 adet Fotorealist yağlıboya ve suluboya üretmiştir.” 62 Blackwell’in dikkat çekici ve titizlikle yapılmış çalışmalarında dikkate değer bir karmaşıklık ve usta bir renk kullanımı hakimdir. (Resim 3.2.4.3.)

Resim 3.2.4.3. Tom Blackwell, “GM Showroom”, tuval üzerine yağlı boya, 127x182.88 cm., 1975.

61

Louis K. Meisel, Photorealism since 1980, Ed. Margaret Donovan, New York, 1993, s: 77.

62

Louis K. Meisel, Photorealism At The Millennium, Essay by Linda Chase, Hong Kong: Harry N. Abrams INC., 1993, s:57.

“1937 yılında İngiltere’nin Birmingham şehrinde dünyaya gelen John Salt,

hatırladığı kadarıyla kendini tanıdığından beri resim yapmaktadır.” 63

Salt, eserlerinde Amerika’da çekmiş olduğu fotoğraflardan yararlanmıştır. Çalışmaları farklı aşamalarda gelişmişse de daha çok araba imgeleri ve hurdalar üzerinde odaklanmıştır. “Hırdavatçılar gibi ilginç bir konuya yönelen Salt, Fotorealistler

içerisinde suluboyayı en iyi kullanan sanatçılardandır.” 64

Sanatçının çalışmaları genellikle eskimiş ve hurdaya çıkmış arabalardan ve bu arabaların buluduğu mekanlardan oluşmaktadır. Kadraj olarak yakın çekimlerden yararlandığı gibi uzak çekimlerden de yararlanan Salt, resimlerinde daha çok sıcak renklere yer vermiştir. “Salt, New York’ta 2 sene kalıp birinci kuşak Fotorealistler arasında yer aldıktan

sonra 90’ların başında İngiltere’ye geri dönmüştür. Bu zamandan beri çalışma üretiminde bir düşüş yaşayan sanatçı toplamda 7 yağlıboya ve 23 suluboya üretebilmiştir. Sanatçının farklı bir şekilde kullanmış olduğu airbrush ve şablon tekniği hala sırrını korumaktadır ama kesin olan tek bir şey vardır o da bu tekniğin sanatçıya resimlerinde üstün bir fotoğrafik resim etkisi sağlama katkısı olduğudur.”

65

(Resim 3.2.4.4.)

Resim 3.2.4.4. John Salt, “Untitled”, keten üzerine yağlı boya, 43.5x66.5 cm., 1990.

63

Kerstin Stremmel, Realism, Uta Grosenick (ED.), Taschen, Köln, 2006, s: 224.

64

Louis K. Meisel, Photorealism since 1980, Ed. Margaret Donovan, New York, 1993, s: 325.

65

Louis K. Meisel, Photorealism At The Millennium, Essay by Linda Chase, Hong Kong: Harry N. Abrams INC., 1993, s:209.