Kadın işgörenlerin %43’ü 21-26 yaş aralığında, %40’ı 27 yaş ve üzeri, %17’si ise 21 yaşın altındadır. Kadınların %46’sının lisans, %31’sinin lise ve %23’ünün ise ön lisans mezuniyet düzeyine sahip olduğu görülmektedir. Kadınların, görev yaptıkları birimlere bakıldığında; %23’sinin önbüro, %25’sinin yiyecek ve içecek, %20’sinin kat hizmetleri,
%20’sinin muhasebe ve insan kaynakları gibi idari bölümlerde, %11’inin ise mutfak bölümünde görev yaptığı görülmektedir. Çalışma sürelerine bakıldığında ise kadınların
%46’sının 1-5 yıl arası, %30’unun 1 yıldan daha kısa bir süredir, %24’ünün ise 6 yıl ve daha uzun bir süredir aynı işletmede çalıştıkları görülmüştür.
Korelasyon Analizine İlişkin Bulgular
Araştırma verilerinin analizinde öncelikle korelasyon analizi gerçekleştirilmiş ve değişkenlere ilişkin ortalamalar hesaplanmıştır. Bu çerçevede, kadın işgörenlerin algıladıkları engellere, kariyer motivasyonu ve mutluluk düzeylerine ilişkin ortalama, standart sapma ve korelasyon değerleri Tablo 2’de verilmektedir.
Tablo 2. Değişkenlere ilişkin Ortalama, Standart Sapma ve Korelasyon Değerleri
**p<0.01
Tablo 2’deki korelasyon matrisindeki bulgular incelendiğinde, kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engeller (r=.-475, p<0,01); iş-aile çatışmasından kaynaklanan engeller (r=.-395, p<0,01); cinsiyet ayrımcılığından kaynaklanan engeller (r=.-303, p<0,01) ve çevreden kaynaklan engeller (r=.-392, p<0,01) ile kadın işgörenlerin mutluluk düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Bununla birlikte kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engeller (r=.-336, p<0,01); iş-aile çatışmasından kaynaklanan engeller (r=.-291, p<0,01) ve çevreden kaynaklan engeller (r=.-264, p<0,01) ile kadın işgörenlerin kariyer motivasyonu düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Ayrıca kariyer motivasyonu düzeyi ile mutluluk düzeyi arasında (r=.378, p<0,01) pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Bu doğrultuda, kariyer engellerinin kadın işgörenlerin mutluluk düzeylerini ve kariyer motivasyonu düzeylerini azaltması beklenmektedir. Diğer taraftan kariyer motivasyonunun ise kadın işgörenlerin mutluluk düzeylerini arttırabileceği ifade edilebilir.
Değişkenler Ort. S.S 1 2 3 4 5 6
Kariyer Planlama Eksikliği Kayn. 2.63 1.17 1 İş-aile Çatışmasından Kayn. 2.60 1.02 .675** 1
Cinsiyetten Kaynaklanan 2.34 1.00 .476** .502** 1
Çevreden Kaynaklana 2.64 1.03 .570** .539** .605** 1 Mutluluk 3.20 .86 .-475** .-395** .-303** .-392** 1 Kariyer Motivasyonu 3.83 .57 .-336** .-291** .-109 .-264** .378** 1
Hiyerarşik Regresyon Analizine İlişkin Bulgular
Araştırma hipotezlerinin test edilmesinde ve kariyer engellerinin mutluluk üzerindeki etkisinde kariyer motivasyonunun aracılık rolünün açıklanmasında, Baron ve Kenny (1986) tarafından önerilen üç aşamalı regresyon analizinden yararlanılmıştır. Baron ve Kenny (1986) tarafından önerilen modele göre aracılık etkinin incelenebilmesi için aşağıdaki ön koşulların sağlanması gerekmektedir.
1) Bağımsız değişkenin (kariyer engelleri) bağımlı değişken (mutluluk) üzerinde bir etkisi olmalıdır.
2) Bağımsız değişkenin (kariyer engelleri) aracı değişken (kariyer motivasyonu) üzerinde bir etkisi olmalıdır.
3) Bağımsız değişken (kariyer engelleri), aracı değişken (kariyer motivasyonu) ile birlikte regresyon analizine dâhil edildiğinde, bağımsız değişkenin (kariyer engelleri) bağımlı değişken üzerindeki (mutluluk) katsayısı düşmeli aynı zamanda aracı değişkenin (kariyer motivasyonu) bağımlı değişken üzerindeki anlamlı etkisi (mutluluk) devam etmelidir.
Analizler sonucunda bağımsız değişkenin katsayısında düşüş olması kısmi aracılık etkisini, bu ilişkinin tamamen ortadan kalkması ise tam aracılık etkisini göstermektedir. Diğer taraftan bağımsız ve bağımlı değişken arasındaki ilişkilerin azalması ya da ortadan kalkmasının istatistiksel olarak açıklanabilmesi için de Sobel testinin kullanılması ve z değerinin hesaplanarak, anlamlılık düzeyine bakılması gerekmektedir (Gücel, 2013, s.181).
Bu doğrultuda, kariyer engellerinin mutluluk üzerindeki etkisi ve kariyer motivasyonunun aracılık rolü hiyerarşik regresyon analizleri aracılığıyla incelenerek, Sobel testi yapılmıştır.
Aracılık testine ilişkin bulgular Tablo 3 ve Tablo 4’de verilmektedir.
Tablo 3. Kariyer Engellerinin Mutluluk Üzerindeki Etkisinde Kariyer Motivasyonun Aracılık Etkisi Sonuçları
İş-Aile Çatışmasından
Kaynaklanan Engeller
Test 1
İş-aile Çatışmasından Kayn. -.395***
R² .156
Düz. R² .151
(F=30.358***) Test 2 İş-aile Çatışmasından Kayn. -.294***
R² .085
Düz. R² .079
(F=15.223***) Test 3 İş-aile Çatışmasından Kayn. -.311***
Kariyer Motivasyonu .287**
R² .232
Düz. R² .222 (F=24.584**)
Sobel Test z=2.93 p<0.01) p< 0.01 ** p< 0.001***
Tablo 3’de görüldüğü üzere; ilk aşamada kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisi incelenmiş ve kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan kariyer engellerinin mutluluğu β=.-475 (p<0.001) negatif yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüş ve H1 hipotezi desteklenmiştir. İkinci aşamada, kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engellerinin kariyer motivasyonunu β=.-336 (p<0.001) negatif yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüş ve H5 hipotezi desteklenmiştir.
Bununla birlikte, kariyer motivasyonunun mutluluk üzerindeki etkisi incelenmiş ve kariyer motivasyonunun mutluluğu β=.378 (p<0.001) pozitif yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüş ve H9 hipotezi desteklenmiştir. Son aşamada ise, kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engeller, kariyer motivasyonu ile birlikte analiz edilerek, mutluluk üzerindeki etkileri incelenmiştir. Kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisinin devam ettiği ancak β=.-392 (p<0.001) olarak azaldığı, kariyer motivasyonunun mutluluk üzerindeki anlamlı etkisinin de β=.246 (p<0.01) sürdüğü görülmüş, kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisinde kariyer motivasyonun kısmi aracılık rolüne sahip olduğu belirlenmiş ve H10
hipotezi kabul edilmiştir.
Tablo 4. Kariyer Engellerinin Mutluluk Üzerindeki Etkisinde Kariyer Motivasyonun
İş-aile çatışmasından kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisi incelendiğinde ise;
iş-aile çatışmasından kaynaklanan engellerin mutluluğu β=.-395 (p<0.001) negatif yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüş ve H2 hipotezi desteklenmiştir. Ayrıca, iş-aile çatışmasından kaynaklanan engellerinin kariyer motivasyonunu β=.-294 (p<0.001) negatif yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüş ve H6 hipotezi desteklenmiştir. Diğer taraftan bu engellerin mutluluk üzerindeki etkisinde kariyer motivasyonunun aracılık rolü sorgulandığında; iş-aile çatışmasından kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisinin devam ettiği ancak β=.-311 (p<0.001) olarak azaldığı, kariyer motivasyonunun mutluluk üzerindeki anlamlı etkisinin de β=.287 (p<0.01) sürdüğü görülmüştür. İş-aile çatışmasından kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisinde kariyer motivasyonun kısmi aracılık rolüne sahip olduğu belirlenmiş ve H11 hipotezi kabul edilmiştir.
Tablo 4’de; çevreden kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisi incelenmiş;
çevreden kaynaklanan engellerinin mutluluğu β=.-392 (p<0.001) negatif yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüş ve H3 hipotezi desteklenmiştir. Bununla birlikte, çevreden kaynaklanan engellerinin kariyer motivasyonunu β=.-264 (p<0.01) negatif yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüş ve H7 hipotezi desteklenmiştir. Diğer taraftan çevreden kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisinde kariyer motivasyonunun aracılık rolü sorgulandığında; çevreden kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisinin devam ettiği ancak β=.-314 (p<0.001) olarak azaldığı, kariyer motivasyonun mutluluk üzerindeki anlamlı etkisinin de β=.295 (p<0.01) sürdüğü görülmüş, iş-aile çatışmasından kaynaklanan engellerin mutluluk üzerindeki etkisinde kariyer motivasyonunun kısmi aracılık rolüne sahip olduğu belirlenmiş ve H12 hipotezi kabul edilmiştir.
Cinsiyet ayrımcılığından kaynaklanan kariyer engellerinin, mutluluk üzerindeki etkisi incelendiğinde, bu engellerin kadın işgörenlerin mutluluk düzeylerini β=.-303 (p<0.001) negatif yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüş ve H4 hipotezi desteklenmiştir. Bununla birlikte, cinsiyet ayrımcılığından kaynaklanan engellerinin kariyer motivasyonunu β=.-109 (p>0.001) anlamlı olarak etkilemediği görülmüş ve H8 hipotezi desteklenmemiştir.
Dolayısıyla, Baron ve Kenny (1996) tarafından önerilen şartların sağlanmaması (bağımlı değişkenin aracı değişken üzerinde anlamlı bir etkisi olmaması) nedeniyle cinsiyet ayrımcılığına dayalı kariyer engellerinin mutluluk üzerindeki etkisinde kariyer motivasyonunun aracılık rolüne sahip olmadığı belirlenmiş ve H13 hipotezi desteklenmemiştir.
SONUÇ
Endüstri devrimi sonrasında tüm dünyada meydana gelen değişimlerin çalışma yaşamına ve sosyal yaşama olumlu yansımalarının olduğu görülmektedir. Endüstri devrimi, iş kollarının ve örgütlerinin sayısının artmasını sağlamakla birlikte, eğitim olanaklarını ve fırsatlarını da yaygınlaştırmıştır. Bu gelişmelerin, kadınların eğitim almasının ve çalışma yaşamında yer almasının zeminini oluşturduğu ve toplumdaki klasik rollerinin de belirli ölçülerde değişmesine yol açtığı görülmektedir. Böylece, toplumda kadınların meslek edinme, iş dünyasında aktif olarak rol alma, geleceğe yönelik hedefler belirleme ve kariyerlerinde ilerleme konusunda daha duyarlı hale gelmeye başladıklarını ifade etmek mümkündür. Ancak, kadınların çalışma ve kariyer elde etme konusunda istek ve heves duymalarına rağmen bazı engellerle karşılaştıkları, engelleri aşamadıkları durumda ise aile ve iş yaşamları arasında tercih yapmak zorunda kaldıkları kaçınılmaz bir gerçektir.
Günümüz iş yaşamında, kadın çalışanlar bazen kendi bilgi ve beceri eksikliklerinden, geleceğe yönelik kariyer planları yapmamalarından ve tam olarak hedeflerini belirlememelerinden dolayı bireysel engellerle karşılaşmakta ve kariyerlerini sonlandırmaktadırlar. Bazen ise ailevi sorumluluklardan ve iş ile aile yaşamındaki rollerin çatışmasından kaynaklanan sorunlar sebebiyle bir tercih yapmak durumunda kalmaktadır.
Bunlara ilaveten, toplumun değer yargıları, toplumdaki baskılar, aile üyelerinin olumsuz bakış açıları sebebiyle çevreden kaynaklanan engellere takılarak, iş yaşamına adım atamamakta veya kariyer ilerleme sürecinin içerisine dâhil olamamaktadırlar. Ayrıca çoğu zaman kadın çalışanların görev yaptıkları örgütün işe alım süreçlerinde, ücret ve terfi politikalarında cinsiyet temeline dayanan ayrımcılığa uğrayarak, kariyer engelleriyle karşılaştıkları görülmektedir. Birey, sosyal çevre, iş-aile yaşamı veya cinsiyet temelli olarak ortaya çıkan kariyer engellerinin; kadın işgörenlerin kariyer gelişimlerinin yavaşlamasına veya durmasına yol açmakla birlikte moral ve motivasyon düzeyleri üzerinde de olumsuz etkiler oluşturması beklenmektedir. Dolayısıyla, kadın çalışanlar tarafından algılanan kariyer engellerinin iş yaşamında getirdiği olumsuzlukların sosyal yaşama da yansıyabileceğini ve hayatın tümünde mutsuzluk oluşturabileceğini ifade etmek mümkündür.
Özellikle, iş yoğunluğu olan, uzun saatler, hafta sonu ve tatil günleri çalışmanın gerektirdiği otel işletmelerinde görev yapan kadınların da kariyer engelleriyle karşılaşabileceği, bu engeller sebebiyle tutum ve davranışlarının da olumsuz olarak etkileneceği düşünülmektedir. Bu doğrultuda, otel işletmelerinde çalışan kadınların algıladıkları kariyer engellerinin mutluluk düzeyleri üzerindeki etkisinde, kariyer motivasyonun rolünü açıklamaya çalışan araştırmada anlamlı bulgulara ulaşılmıştır.
Araştırma bulguları; kariyer planlama eksikliğinden, iş-aile çatışmasından, çevreden ve cinsiyet ayrımcılığından kaynaklanan kariyer engellerinin kadınların mutluluk düzeylerini olumsuz yönde etkilediğini göstermektedir. Bu bağlamda, kadın işgörenlerin algıladıkları kariyer engellerinin mutluluk düzeylerini azalttığı ifade edilebilir. Kariyer engelleri kapsamlı olarak incelendiğinde, en çok kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engellerin en az ise cinsiyet ayrımcılığından kaynaklanan engellerin kadın işgörenlerin mutluluk düzeylerini olumsuz yönde etkilediği görülmektedir. Elde edilen bu sonuç, araştırma kapsamındaki otel işletmelerinde görev yapan kadın işgörenlerin daha çok kariyer hedeflerinin belirli olmaması, kariyerlerine ilgi duymamaları veya kariyerlerine nasıl yön vereceklerini bilmemelerinden kaynaklı bireysel engellerle karşılaştıklarını göstermektedir.
Araştırma sonucunda elde edilen diğer bulguya göre ise; kariyer planlama eksikliğinden, iş-aile çatışmasından, ve çevreden kaynaklanan engeller, kadınların kariyer motivasyonu düzeylerini olumsuz yönde etkilemekte ancak cinsiyet ayrımcılığına dayanan engeller ise kariyer motivasyonu üzerinde herhangi bir etki oluşturmamaktadır. Bu bağlamda, araştırma kapsamındaki işgörenlerin çok fazla cinsiyet ayrımcılığına dayalı engel algılamadığı ve bu engelin de kariyer motivasyonlarına yansımadığı ifade edilebilir.
Ayrıca kariyer engelleri incelendiğinde, kadınların kariyer motivasyonlarının en fazla kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engelden etkilendiği görülmektedir. Diğer bir araştırma bulgusu; kadın işgörenlerin kariyer motivasyon düzeylerinin mutluluk düzeylerini olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Bununla birlikte; kariyer planlama eksikliğinden, iş-aile çatışmasından, ve çevreden kaynaklanan kariyer engellerinin mutluluk üzerindeki etkisinde kariyer motivasyonunun kısmi aracılık rolüne sahip olduğu sonucu elde edilmiştir.
Araştırma bulguları; araştırma kapsamındaki kadın işgörenlerin mutluluk ve kariyer motivasyonu düzeylerinin en çok kariyer planlama eksikliğinden kaynaklanan engeller sebebiyle olumsuz olarak etkilendiğini göstermektedir. Otel işletmelerinin geçici ve sezonluk çalışanlar istihdam etmeleri, esnek çalışma saatlerine sahip olmaması, oldukça fiziksel ve zihinsel çaba gerektirmesi, kadın işgörenlerin bu sektörde kariyerlerine ilişkin kararlar verme, hedef belirleme ve kariyerlerini devam ettirme gibi konularda soru işaretlerinin oluşmasına neden olabilecektir. Dolayısıyla otel işletmelerinin aile dostu insan kaynakları politika ve prosedürleri uygulamalarıyla, kadın işgörenler tarafından algılanan bazı engellerin belirli bir ölçüde azaltılabileceği ifade edilebilir. Diğer bir ifadeyle, mesleki eğitim almış, nitelikli kadın işgörenlerin cezbedilmesi ve elde tutulması için otel
işletmelerine, kariyer planlama eksikliğinden ve iş-aile çatışmasından kaynaklanan engellerin azaltılmasını sağlayacak politika ve prosedürleri uygulamaları önerilebilir.
Araştırmacılara ise; ileride aile dostu politika ve prosedürlerin kariyer engelleri, kariyer motivasyonu ve mutluluk üzerindeki etkisinin incelenmesi önerilebilir. Bununla birlikte, araştırmanın otel işletmelerinde yönetsel kademelerde görev yapan kadın işgörenler üzerinde uygulanması sonucunda yönetici olan ve olmayan kadınlar tarafından algılanan kariyer engelleri arasındaki farklar incelenebilir.
KAYNAKÇA
Alnıaçık, Ü., Alnıaçık, E., Akçin, K. ve Erat, S. (2012). Relationships between career motivation, affective commitment and job satisfaction. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 58, 355-362.
Anand, A. (2014). Overcoming obstacles to career advancement: A study of female executives in India’s service sector.The IUP Journal of Organizational Behavior, 13 (2), 58-77.
Akpinar-Sposito, C. (2013). The glass ceiling: Structural, cultural and organizational career barriers for french and Turkish women executives. Le 24ème congrès de l'AGRH, Paris, France.
Anafarta, N., Sarvan, F. ve Yapıcı, N. (2008). Konaklama işletmelerinde kadın yöneticilerin cam tavan algısı: Antalya ilinde bir araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi, 15, 111-137.
Baron, R. M. ve D. A. Kenny (1986) . The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51 (6), 1173–1182.
Bester, J. (2011). The perception of career barriers Among south African university students (Unpublished Master Thesis). Stellenbosch University.
Bown-Wilson, D. ve Parry,E. (2013). Career progression in older managers. Employee Relations, 35 (3), 309-321.
Briggs, E., Jaramillo, F. ve Weeks, W.A. (2011). Perceived barriers to career advancement and organizational commitment in sales. Journal of Business Research, 65, 937–943.
Bruin, K. ve Yiannakis, C. (2012). Self-directed learning, job demands and job resources as predictors of job satisfaction among South African women.African Journal of Business Management, 6 (27), 8126-8135.
Burke, R. J. ve Mattis, M.C. (2005). Advancing women’s careers: small wins but unfinished business. In R.J. Burke & M.C. Mattis (Eds), Supporting Women’s Career Advancement:
Challenges and Opportunities, UK: Edward Elgar Publishing.
Chovwen, C. (2007). Barriers to acceptance, satisfaction and career growth. Women in Management Review, 22 (1), 68-78.
Creed, P.A., Patton, W. ve Bartrum, D. (2004). Internal and external barriers, cognitive style, and the career development variables of maturity and indecision. Journal of Career Development, 30 (4), 277-294.
Count, B.S., Franklin, J., Brodaty, N.E. ve Brodaty, H. (2013). Exploring the causes of subjective well-being: A content analysis of peoples’ recipes for long-term happiness. Journal Happiness Studies, 14, 475–499.
Cross, C. ve Linehan, M. (2006). Barriers to advancing female careers in the high-tech sector:
empirical evidence from Ireland. Women in Management Review, 21(1), 28-40.
Day, R. ve Allen, T.D. (2004). The relationship between career motivation and self-efficacy with protégés career success. Journal of Vocational Behavior, 64, 72–91.
Demir, M., Özen, A. Doğan,A., Bilyk, N.A. ve Tyrell, F.A. (2011). I matter to my friend, therefore I am happy: Friendship, mattering, and happiness, Journal Happiness Studies, 12, 983-1005.
Demir, M. ve Özdemir, M. (2010). Friendship, need satisfaction and happiness, Journal Happiness Studies. 11, 243–259.
Doğan, T. ve Sapmaz, F. (2012). Oxford mutluluk ölçeği Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 297-304.
Doğan, T., Sapmaz, F. ve Çötok, N.A. (2013). Öz-eleştiri ve mutluluk. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21 (1), 391-400.
Domenico, D.M. ve Jones, K.H. (2006). Career aspirations of women in the 20th century. Journal of Career and Technical Education, 22 (2), 1-7.
Egan, V., Chan, S. ve Shorter, G.W. (2014). The Dark Triad, happiness and subjective well-being.
Personality and Individual Differences, 67, 17–22.
Fabian, E.S. Ethridge, G. ve Beveridge, S. (2009). Differences in perceptions of career barriers and supports for people with disabilities by demographic, Background and case status factors.
Journal of Rehabilitation, 75 (1), 41-49.
Field, L.K. ve Buitendach,J.H. (2011). Happiness,work engagement andorganisational commitmentof support staff at a tertiaryeducation institution inSouth Africa. SA Journal ofIndustrial Psychology,37(1), 1-10.
Fowke, K.G. (1998). Layoffs and Survivors’ Career Motivation, Industrial Relations Centre, Queen’s University, IRC Press.
Gücel, C. (2013). Örgütsel bağlılığın örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi örgütsel adaletin aracılık rolü: İmalat işletmelerine yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 173-190.
Grzeda, M.M. ve Prince, J.B. (1997) Career motivation measures: A test of convergent and discriminant validity. The International Journal of Human Resource Management, 8(2), 172-196.
Hills, P. ve Argyle, M. (2002). The Oxford happiness questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33, 1073–
1082.
Ismail, M. ve Ibrahim, M. (2008). Barriers to career progression faced by women. Gender in Management: An International Journal, 23 (1), 51 – 66.
İnandı, Y. ve Tunç, B. (2012). Kadın öğretmenlerin kariyer engelleri ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 203-222.
Kashdan , T. B. Diener, R. B. ve King, L. A. (2008). Reconsidering happiness: The costs of distinguishing between hedonics and eudaimonia. The Journal of Positive Psychology, 3(4), 219-233.
Lee, S.H., Yu, K. ve Lee, S.M. (2008). A typology of career barriers. Asia Pacific Education Review, 9(2), 157-167.
Lopes, T.P. (2006). Career development of foreign-born workers: Where is the career motivation research? Human Resource Development Review, 5, 478-493.
London, M. (1983). Toward a theory of career motivation. Academy of Management Review, 8, 620-630.
Meydan, C.H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları (1.Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
Muñoz, A.R. ve Vergel, A.I.S. (2013). Happiness and well-being at work: A special issue introduction. Journal of Work and Organizational Psychology, 29, 95-97.
Önder, N. (2013). Türkiye’de kadın işgücünün görünümü. Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1), 35-61.
Özdemir, Y. ve Koruklu, N. (2012). Üniversite öğrencilerinde değerler ve mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. YYÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 190-210.
Özyer, K. ve Orhan, U. (2012). Cam tavan sendromunun çalışanların korku düzeylerine etkisi var mıdır? Eğitim sektörü üzerinde bir uygulama. The Journal of Academic Social Science Studies, 5 (8), 971-987.
Pas, B., Peters, P., Eisinga, R., Doorewaard, H. ve Lagro-Janssen, T. (2011). Explaining career motivation among female doctors in the Netherlands: The effects of children, views on motherhood and work-home cultures. Work, Employment and Society, 25(3) 487–505.
Punch, R.,Creed, P.A. ve Hyde, M.B.(2006). Career barriers perceived by hard-of-hearing adolescents: Implications for practice from a mixed methods study. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 11(2), 224-237.
Raiff, G.W. (2004). The influence of perceived career barriers on college women's career planning (Unpublished Doctoral Thesis), University of North Texas, USA.
Ryan, R.M. ve Deci, E.L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being.Annual Review Psycholgy, 52, 141–166.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger H. ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research, 8 (2) pp.23-74.
Simpson, R. Sturges,J., Woods,A. ve Altman, Y. (2004). Career progress and career barriers:
Women MBA graduates in Canada and the UK. Career Development International, 9 (5), 459 – 477.
Tadić, M., Bakker, A.B. ve Oerlemans, W.G.M. (2013). Work happiness among teachers: A day reconstruction study on the role of self-concordance. Journal of School Psychology, 51, 735–
750.
Tükeltürk, Ş.A. ve Perçin, N. Ş. (2008). Turizm sektöründe kadın çalışanların karşılaştıkları kariyer engelleri ve cam tavan sendromu: Cam tavanı kırmaya yönelik stratejiler.Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 113-128.
Uşen, Ş. ve Delen, M. (2011). Eğitimli kadınların çalışma hayatına ilişkin tercihleri: İstanbul örneği.
Kamu-İş Dergisi, 11 (4), 127-182.
Werner, J.M. ve DeSimone, R.L. (2012). Human Resource Development (6th edition), USA: South-Western Cengage Learning.
Veenhoven, R. (1995). The cross-national pattern of happiness: Test of predictions used in three theories of happiness. Social Indicators Research, 34(1), 33–68.
Yates, D. (2009). The relationship between personality traits and perceived career barriers amongst young adults in South Africa (Unpublished Master Thesis), University of Johannesburg, South Africa.