Okul Adı Okuldaki öğretmen sayısı Ankete katılan öğretmen
sayısı
Beyoğlu Piripaşa İlkokulu 44 37
Beyoğlu İTO Kadınlar Çeşmesi İlkokulu
22 15
Beyoğlu Sururi İlkokulu 33 16
Küçükçekmece Arif Nihat Asya İlkokulu
48 38
Şişli Mustafa Sarıgül İlkokulu 21 15
Şişli Halide Edip Adıvar İlkokulu
40 35
Kağıthane Tülin Manço İlkokulu
20 17
Kadıköy İhsan Sungu İlkokulu 22 15
Üsküdar Rasathane İlkokulu 20 11
Beyoğlu Ahmet Emin Yalman İlkokulu
42 32
Şişli Fuat Soylu İlkokulu 25 22
Beyoğlu Cemal Artüz İlkokulu 27 22
Beyoğlu Hasköy İlkokulu 19 16
Beyoğlu Muallim Cevdet İlkokulu
36 21
Beyoğlu Piyale Paşa İlkokulu 30 26
Beyoğlu Orbay İlkokulu 25 15
Beyoğlu Pirireis İlkokulu 60 23
Şişli Hüseyin Avni Kurşun İlkokulu
20 17
Şişli Harbiye İlkokulu 22 15
Şişli Mecidiye İlkokulu 35 22
Şişli Talatpaşa İlkokulu 21 13
Kadıköy Cenap Şehabettin İlkokulu
15 12
Kadıköy Sait Darga İlkokulu 15 11
Kadıköy İlhami Ahmet Örnekal İlkokulu
46 35
Kadıköy Kaptan Hasanpaşa İlkokulu
22 18
Üsküdar Bağlarbaşı İlkokulu 19 18
Üsküdar Deniz-iş İlkokulu 30 13
Üsküdar Hasan Tan İlkokulu 40 12
Üsküdar Mustafa Noyan İlkokulu
9 7
ÖZET
SADIK, Özgür. Sınıf Öğretmenlerinin Maruz Kaldığı Yıldırma Davranışları, Sosyal Destek Algıları ve İş Doyumunun İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2014.
İş hayatında faal olarak çalışanları etkileyen birçok etken bulunmaktadır. Bu etkenlerden işyerinde yıldırma, iş doyumu ve algılanan sosyal destek her örgütte görev yapan bireyler üzerinde etkili olmaktadır. Okullarda görev yapan öğretmenler de zaman zaman etkileşimde bulundukları insanların kasıtlı, sistemli olumsuz davranışlarına maruz kalmaktadırlar. Okullarda yıldırmaya maruz kalan öğretmenlerin, üretkenlik ve yaratıcılık yeteneklerinin olumsuz etkilendiği, mağdur öğretmenlerin işlerine yoğunlaşamadıkları düşünülmekte ayrıca yıldırma sonrasında öğretmenler, sağlık sorunları, ekonomik ve sosyal sorunlarla karşı karşıya kalabilmektedirler. Bu araştırmada birçok araştırmaya konu olan yıldırma, sosyal destek algısı ve iş doyumu kavramları aynı çerçevede ele alınmış olup, aralarındaki ilişkinin bulunup bulunmadığı araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırma tarama modelindedir. Araştırma evrenini, 2013- 2014 eğitim-öğretim yılında MEB’e bağlı ve İstanbul ilinde bulunan resmi ilkokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde Random yöntemi kullanılmıştır. İlden 30 okul seçilmiş, bu okullarda ulaşılan 580 gönüllü personele anket uygulanmıştır. Bu anketlerden 153 tanesi geçersiz olduğu için 427 tanesi kullanılmıştır. Bu araştırma için gerekli verilerin toplanması amacıyla araştırmacı, alan yazını taramış ve yabancı ülkelerde konu ile ilgili yapılan araştırmaları incelemiştir. Bu inceleme sonunda, çeşitli kaynaklardan yararlanarak anket şeklinde bir veri toplama aracı hazırlanmıştır. Araştırmada verileri toplamak için Kişisel Bilgi Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Mobbing Ölçeği, İş Doyum Ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırmanın bağımsız değişkenleri yıldırma davranışları, sosyal destek algıları ve bağımlı değişkeni iş doyumudur. Uygulama alanındaki bireylerin anketlere verdiği cevaplar SPSS programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Anketin güvenilirlik düzeyini saptamak
amacıyla Cronbach’s Alpha güvenilirlik ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, araştırmanın amacı doğrultusunda çeşitli istatistik analizler (Korelâsyon, t testi, ANOVA ) kullanılarak ve konuya ilişkin uzman desteği alınarak yorumlanmıştır. Bulgular, sosyal destek ile yıldırma davranışı arasında negatif bir ilişki ortaya çıktığını göstermektedir. İş doyumu ve sosyal destek arasında pozitif anlamlı bir ilişki vardır. Öğretmenlerin iş doyumlarında sosyal destek ve yıldırmanın belirleyici rol oynadığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler 1. Yıldırma 2. İş doyumu 3. Sosyal destek 4. Öğretmen 5. Eğitim
ABSTRACT
SADIK, Özgür. Examination on the relationship between primary school teachers’ mobbing experiences perceived social support and job satisfaction, master thesis, Istanbul, 2014.
There are many factors affect people working actively in business life. Mobbing, job satisfaction and perceived social support affect people in every organization. Also, teachers are exposed to such deliberate and systematic negative behavior by the people interacted. It is thought that teachers, who are exposed to mobbing, cannot focus on their works. Besides, their creativity and productivity are affected badly thus they come across health, economic and social problems. In this research, mobbing, perceived social support and job satisfaction are handled at the same framework. The aim is to search whether there is a relationship between these three, or not. The research is in scanning model. The population of this research constituted by teacher working actively at primary schools depended on Ministry of Education in Istanbul. The samples are chosen randomly. 30 schools are chosen and 580 surveys are applied to volunteers. As 153 surveys are invalid, 427 surveys are used. To collect data in need, researcher scanned the literature of field and studied the researches that are conducted within related to pics. At the end of it, a data collecting device is prepared by the help of various sources. To collect data, demographic information form, multidimensional social support scale, mobbing scale and job satisfaction scale are used in this research. The independent variable of this research is mobbing and perception of social support whereas the dependent variable is job satisfaction. The answers of people to the survey are evaluated by the SPSS program. To determine the reliability of the survey Cronbach’s Alpha reliability scale is calculated. The data collected in this research are analyzed and by the help of various statistical tests such as correlation , t-test and ANOVA and expert of the field. The results show that there is a negative relationship between social support and mobbing. There is a positive
relationship between job satisfaction and social support. Social support and mobbing have a predictive role in teachers’ job satisfaction.
Keywords 1. Mobbing 2. Job satisfaction 3. Social support 4. Teacher 5. Education