Araştırmaya katılan TT öğretmenlerinin yenilenen 2016 yılı öğretim programının geneline ilişkin belirttikleri görüşler doğrultusunda;

Yenilenen öğretim programının sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için öğretmenlerin hizmet için eğitim almaları gerektiği (%62) ve öğretmenler için hazırlanacak kılavuz kitabın dersin işlenişine katkı sağlayacağı (%93),

Öğretmenlerin, yenilenen öğretim programının öğrencilerin meslek seçimine yön verecek nitelikte olmadığı (%69) yönünde olumsuz görüş belirttikleri, aynı zamanda TT dersine yön verecek, iş dünyası ile irtibatlı bağımsız kuruluşların olması gerektiği (%87) görüşünde oldukları,

Ayrıca programın okutulması öngörülen 7 ve 8. sınıf düzeyini uygun gördükleri (%92) bununla beraber öğrenciler için hazırlanacak öğrenci ders kitabının dersin işlenişine katkı sağlayacağı görüşünde birleştikleri (%96) tespit edilmiştir.

Öneriler

Bu bölümde, yapılan araştırma neticesinde geliştirilen önerilere yer verilmiştir. Programın, kazanım öğesine ilişkin geliştirilen öneriler;

1. Günümüz teknoloji okuryazarı olmak için bilgi sahibi olunması gereken kazanımlar tespit edilmeli, bu doğrultuda eksik olan kazanımlar programa dâhil edilmelidir. 2. Bazı kazanımların öğrenci bireysel farklılıklarına ve öğrenci ihtiyaç ve

yaşantılarına uygun olmadığı aynı zamanda ulaşılabilir bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda kazanım ifadelerine yönelik öğrenciler üzerinde yapılacak bir çalışma ile uygun görülmeyen kazanım ifadeleri tespit edilmeli ve bu doğrultuda program yeniden gözden geçirilmelidir.

124 Programın, içerik öğesine ilişkin geliştirilen öneriler;

3. İçerik, öğrencilerin günlük yaşamda kullanmayacağı, eğitsel gerekliliği olmayan konu alanlarından ayrıştırılmalıdır. Bu hususta program içeriğine yönelik öğrenciler üzerinde bir araştırma yapılmalıdır. Program içeriği bu doğrultuda yeniden gözden geçirilmelidir.

4. İçeriğin günümüzün teknolojik gelişmelerine yön veren temel alanları tamamen kapsamadığı tespit edilmiştir. Bu doğrultuda bu kapsamın dışında kalan konu alanları tespit edilip, içeriğe dâhil edilmelidir.

5. Öğrencilerin teknolojik alandaki son gelişmeleri takip etmeleri amacıyla program içeriğine “güncel teknolojiler” başlığı altında bir ünite koyulmalıdır.

Programın, eğitim durumları öğesine ilişkin geliştirilen öneriler;

6. Yenilenen öğretim programını verimli bir şekilde yürütebilmek için gerekli araç- gereç ve işlik ortamı temin edilmelidir. Bu bağlamda ideal bir TT işliğinde olması gereken araç-gereçler asgari seviyede tespit edilip bu konuda bir standart oluşturulmalıdır. İlerleyen dönemlerde tüm işliklerimizin bu standartlara kavuşması için yol haritası çıkarılmalıdır.

7. Uygulanacak etkinlikler, kullanılabilecek araç-gereç ve öğretim yöntem- tekniklerine ilişkin verilen açıklamalar zenginleştirilmelidir. Bu konuda öğretmenlere yol gösterip örnek olması amacıyla ilgili açıklamalar ile zenginleştirilmiş kaynak kitap hazırlanmalıdır.

8. Ders için ayrılan (haftalık 2 saat) süre yeterli görülmemektedir. Bu sorunu gidermek amacıyla TT dersi 6. sınıftan itibaren uygulanmaya başlayarak (6, 7 ve 8. sınıf) üç sene okutulabilir.

Programın, ölçme değerlendirme öğesine ilişkin geliştirilen öneriler;

9. Ölçme değerlendirmeyi kolaylaştırmaya yarayan hedef/içerik belirtke tablosuna öğretim programında yer verilmelidir.

10. Pratik olarak uygulanabilen, esnek bir ölçme değerlendirme anlayışı geliştirilmelidir. Bu konuda öğretmenlerin belirli kalıplarda hazırlanmış ölçme araçlarını, zorunlu olarak kullanması beklenmemelidir.

125 Programa ilişkin geliştirilen, genel öneriler;

11. Teknoloji eğitimine yön verecek, iş dünyası ile irtibatlı bağımsız kuruluşlar olmalıdır. Bu kuruluşlar MEB ile koordineli çalışmalı, program geliştirme sürecine dâhil edilmeli ve bu konuda resmi muhatap kabul edilmelidir.

12. TT dersini okutacak mevcut öğretmenlere yönelik ihtiyaç analizi çalışması yapılarak, yenilenen öğretim programındaki konu alanlarına ilişkin hizmet içi eğitim programları organize edilmelidir.

13. Üniversitelerimiz bünyesinde TT öğretmeni yetiştirmek üzere faaliyet yürüten lisans programı bulunmamaktadır. Yenilenen öğretim programı doğrultusunda “teknoloji ve tasarım öğretmenliği özel alan yeterlilikleri” tespit edilmelidir. Bu doğrultudaki öğretmen ihtiyacına kaynaklık edecek lisans programları açılmalıdır. 14. Öğretmen ve öğrenciler için ilgili açıklamalar ile zenginleştirilmiş ders kitabı

126

KAYNAKLAR

Abbott, J., & Ryan, T. (1999). Constructing knowledge, reconstructing schooling.Educational Leadership,57(3), 66-69. http://www.savie.ca/SAGE/ Articles/1080_000_ABBOTT_1999.pdf sayfasından erişilmişitir.

Açıkgöz, K. Ü. (2005). Aktif öğrenme. İstanbul: Biliş.

Akbaş, O. (2003). Ulusal teknoloji politikaları ve ilköğretimde teknoloji eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 160, 75-88. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/ Milli_Egitim_Dergisi/ 160/akbas.htm sayfasından erişilmiştir.

Akgün, S. (2012). Teknoloji ve tasarım dersi öğretim programının öğretmen ve öğrenci görüşleri çerçevesinde incelenmesi: Kocaeli ili örneği. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Akkoyunlu, B., & İmer, G. (1998). Türkiye’de eğitim teknolojisinin görünümü. Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 159-168. http://w2.anadolu.edu.tr/aos/kitap/IOLTP/1265/unite10.pdf sayfasından erişilmiştir. Akpınar, B., (2010). Yapılandırmacı yaklaşımda öğretmenin, öğrencinin ve velinin rolü. http://www.vizyon21yy.com/documan/Egitim_Ogretim/Egitim/Egitim_Makaleleri/ Yapiladirmaci_Yaklasimda_Ogretmen_Ogrenci_ve_Velinin_Rolu.pdf sayfasından erişilmiştir.

Alcı, B. (2012). Eğitim programı tasarımı ve modeller. H. Şeker (Ed), Eğitimde program geliştirme, kavramlar ve yaklaşımlar içinde (s.71-85). Ankara: Anı.

127

Balay, R. (2004). Küreselleşme, bilgi toplumu ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 61-82. http://www.acarindex.com/ dosyalar/makale/acarindex-1423870027.pdf sayfasından erişilmiştir.

Bıyıklı, C., Veznedaroğlu, L., Öztepe, B., & Onur, A. (2008). Yapılandırmacılığı nasıl uygulamalıyız. Ankara: ODTÜ.

Budak, Y. (1999). Eğitim sürecinde öğrencinin tüm beynini kullanmasını sağlamanın yolları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 5(2), 283-302. http://www.kuey.net/index.php/kuey/article/view/606 sayfasından erişilmiştir. Budak, Y. (Ed). (2015). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi

Ceylan, Y. (2013). Eğitimde yapılandırmacılık ve din eğitimi. (Doktora tezi) https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Cüma, S. (2008). İlköğretim okullarındaki teknoloji ve tasarım dersi 6.sınıf programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Çınar, O., Temel, A., Beden, N., & Göçgen, S. (2004). Kalabalık sınıfların öğretmen ve öğrenciye etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. https://pegem.net/ dosyalar/dokuman/455.pdf sayfasından erişilmiştir.

Demiralp, N. (2007). Coğrafya eğitiminde materyaller ve 2005 coğrafya dersi öğretim programı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 373-384. http://www.kefdergi. com/pdf/15_1/373.pdf sayfasından erişilmiştir.

Demirci, A., Aykurt, G. (2014). Teknoloji ve tasarım dersinde öğretmen ve öğrencilerin karşılaştığı sorunlar. Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 43(203), 170-191. http:// dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/203.pdf sayfasından erişilmiştir.

Demirel, Ö. (2012). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem A.

Doğan, H. (1997). Mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-26. httpdergiler.ankara. edu.trdergiler404845663.pdf sayfasından erişilmiştir.

128 Doğan, H. (1983). Teknoloji Eğitimi. Ankara: Sevinç.

Dowrick, S. (2002).The contribution of innovation and education to economic growth(pp. 1-26). publisher not identified. http://www.melbourneinstitute.com /downloads/conferences/top2002/DowrickSteve5A.pdf sayfasından erişilmiştir. Ekinci, A.,& Öter, Ö. M. (2010). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki ve özel alan

yeterlikleri. Eğitim Fakültelerinin Öğretmen Yetiştirme Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi: Retrievedfrom http://duabpo. dicle. edu. tr/oygem/dosya/ Ogretmen_Adaylari_i% C3% A7_mizampaj. pdf. sayfasından erişilmiştir.

Eray, F., Yüceer, H. & Çakar, G.E. (1995) Türk milli eğitim sistemi içerisinde mesleki ve teknik eğitimin önemi-strateji ve politikalar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, (3), 197-212. http://dergipark.ulakbim.gov.tr /esef/article/view/5000092108/5000085547 sayfasından erişilmiştir.

Erdem, E. (2001). Program geliştirmede yapılandırmacılık yaklaşımı. (Yüksek lisans tezi) https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Erdem, E., & Demirel, Ö. (2002). Program geliştirmede yapılandırmacılık yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23). http://dergipark.ulakbim. gov.tr/hunefd/article/download/5000048850/5000046171 sayfasından erişilmiştir. Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı.

Ergören, B. (2012). Kendiliğinden örgütlü ortamlarda kendi kendine öğrenme süreci: 8. Sınıf Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Ertürk, S. (1998). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan.

Gı̇rgı̇n, C., & Arıoğlu, E. (2001). Ar-Ge göstergeleri üzerinde uluslararası karşılaştırmalı istatistiksel bir inceleme. İktisat İşletme ve Finans, 16(188), 71-87. http://www.inovasyon.org/pdf/E.ARIOGLU1.pdf sayfasından erişilmiştir.

Görgen, İ. (2012). Program geliştirmede temel kavramlar. H. Şeker (Ed), Eğitimde program geliştirme, kavramlar ve yaklaşımlar içinde (s.1-18). Ankara: Anı.

129

Gürbüz, O. (2010). Yapılandırmacı öğrenme uygulamalarına yönelik öğretmen tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3). http://gefad. gazi.edu.tr/article/view/5000078484/5000072705 sayfasından erişilmiştir.

Karaağaçlı, M., & Mahiroğlu, A. (2005). Yapılandırmacı öğretim açısından teknoloji eğitiminin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 47-63. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/esef/article/view/ 5000091984/5000085422 sayfasından erişilmiştir.

Kaya, Ö. (2008). Temel eğitimde uygulanan teknoloji ve tasarım dersi öğretim programı ve 7. sınıf öğretim programı uygulamalarının öğretmen görüşleriyle değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Keçel, N. (2009). Teknoloji ve tasarım ders mekanlarının teknik analizi ve model atölye (işlik) tasarımı. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir. Kılıç, G. B. (2001). Oluşturmacı fen öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,

1(1), 7-22. http://www.kuyeb.com/pdf/tr/40d7cab52a78a9412d340e9db9bc48f01 (1)1.pdf sayfasından erişilmiştir.

Kocabatmaz, H. (2011). Teknoloji ve tasarım öğretim programının değerlendirilmesi. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Koç, A. (2010). Teknoloji ve tasarım dersi programı üzerine iş eğitimi öğretmenlerinin görüş ve düşüncelerinin belirlenmesi (Antalya İli Örneği). (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Marlowe, B. A., & Page, M. L. (2005). Creating and sustaining the constructivist classroom. Corwin.

Maviş, İ. E. (2010). Avrupa birliği uyum sürecinde teknoloji ve tasarım eğitimi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

MEB. (2016). Ortaokul teknoloji ve tasarım dersi (7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. https://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 sayfasından erişilmiştir. MEB. (2006). İlköğretim teknoloji ve tasarım dersi öğretim programı ve kılavuzu.

130

Odabaşı, H. A. (2006). Grafik'te temel tasarım. Yorum Sanat.

Orakcı, Ş. (2012). İlköğretim 7. sınıflar için uygulanan 2006 ingilizce öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Palaz, M., & Togay, A. (2010) Teknoloji ve tasarım dersi programına ilişkin dersin öğretmenlerinin bakış açıları. Milli Eğitim Dergisi, 39(187), 350-370 http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/187.pdf

sayfasından erişilmiştir.

Saban, A. (2004). Öğrenme-öğretme süreci yeni teori ve yaklaşımlar. Ankara: Nobel. Sağlam, E. (2014). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile ilgili öğretmen

görüşlerinin değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Sherman, T. M., Sanders, M., & Kwon, H. (2010). Teaching in middle school technology education: A review of recent practices.International Journal of Technology and Design Education,20(4), 367-379. http://link.springer.com/article/10.1007/s10798- 009-9090-z sayfasından erişilmiştir.

Soydan, T., & Tüncel, M. (2013). Osmanlı'da ilk yenileşme döneminde eğitimin kurumsal ve yönetsel yapısının oluşumu ve gelişimi. Millî Eğitim Dergisi, 42(198). 110-125 http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/198.pdf

sayfasından erişilmiştir.

Sönmez, V. (2012). Program geliştirmede öğretmen el kitabi. Ankara: Anı.

Şad, S. N., & Arıbaş, S. (2010). Bazı gelişmiş ülkelerde teknoloji eğitimi ve Türkiye için öneriler. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/185.pdf sayfasından erişilmiştir.

Şahin, H. (2006). Eğitim programı geliştirme sürecinde önemli bir aşama: İhtiyaç belirleme. Tıp Eğitimi Dünyası, 22(22). http://dergipark.ulakbim. gov.tr/ted/article/view/5000140383/0 sayfasından erişilmiştir.

Şahin, M. (2015). Yapılandırmaca öğrenme yaklaşımı. Y. Budak (Ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (s. 397-436). Ankara: Pegem.

131

Şaşan, H. H. (2002). Yapılandırmacı öğrenme. Yaşadıkça Eğitim, 74(75), 49-52. http://talimterbiye.mebnet.net/ogrenci%20merkezli%20egitim/yapilandirmaciogren me.pdf sayfasından erişilmiştir.

Şeker, H. (2012). Eğitimde program geliştirme. H. Şeker (Ed.), Program değerlendirme içinde (s. 183-218). Ankara: Anı.

Şenel, A., & Gençoğlu, S. (2003). Küreselleşen dünyada teknoloji eğitimi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(12), 45-65. http://esefdergi.gazi.edu.tr/makaleler/153.pdf sayfasından erişilmiştir.

Şimşek, N. (2004). Yapılandırmacı öğrenme ve öğretime eleştirel bir bakış. Journal of Educational Sciences & Practices, 3(5). http://www.ebuline.com/ turkce/pdfs/ebu5_7.pdf sayfasından erişilmiştir.

Taş, U., (2007) Türkiye'de kalkınma planları ışığında eğitimin kalkınmadaki rolü. (Doktora Tezi) https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Tezci, E.,& Gürol, A. (2003). Oluşturmacı öğretim tasarımı ve yaratıcılık. TheTurkish Online Journal of Educational Technology, 2(1), 8. http://www.tojet.net/ articles/v2i1/218.pdf sayfasından erişilmiştir.

Tuğcuoğlu, Y. (2011). Ortaöğretimde teknoloji ve tasarım dersi için yeni bir model oluşturulması. http://dspace.marmara.edu.tr/bitstream/handle/11424/1781/1770- 3194-1-SM.pdf?sequence=1 sayfasından erişilmiştir.

TÜBİTAK. (2004). Ulusal bilim ve teknoloji politikaları 2003 - 2023 strateji belgesi. httpwww.tubitak.gov.trtubitak_content_filesvizyon2023Vizyon2023_Strateji_Belg esi.pdf sayfasından erişilmiştir.

Uluğ, F. (2000). İlköğretimde teknoloji eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 146, 54-68. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/146/ulug.htm sayfasından erişilmiştir.

Uşun, S. (2012). Eğitimde program değerlendirme süreçler, yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Anı.

Uzunboylu, H., Hürsen, Ç. (2008). Eğitim programları ve değerlendirilmesi. Ankara: Öğreti.

132

Ülgen, G. (1994). Eğitim psikolojisi: Kavramlar, ilkeler, yöntemler, kurumlar ve uygulamalar. Ankara: Lazer.

Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Alkım.

Yalçın, Z. (2007). İlköğretim II. kademe teknoloji ve tasarım dersine öğretmen ve öğrenci yaklaşımları. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir. Yaşar, D. (2001). Yeni binyılda eğitim ve öğretim. Türkiye Bilim ve Aklın Aydınlığında

Eğitim Dergisi, (21).

Yaşar, Ş. (1998). Yapısalcı kuram ve öğrenme-öğretme süreci. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 68-75. http://www.bilgilerforumu. com/forum/konu/yapisalci-kuram-ve-ogrenme-ogretme-sureci.601935/ sayfasından erişilmiştir.

Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S., Şanlı, H. S., & Celep, A. G. S. (2008). Ülkemizde ve dünyada teknoloji ve tasarım eğitimi. SDÜ Arte-Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 1(2).https://scholar.google.com.tr/scholar?hl=tr&q=%C3%9Clkemizde+ve+D%C3 %BCnyada+Teknoloji+ve+Tasar%C4%B1m+E%C4%9Fitimi&btnG=&lr= sayfasından erişilmiştir.

Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. & Gölge. E. (2000). Ülkemizde iş eğitimi (Teknoloji eğitimi) dersine ilişkin mevcut durumun ortaya çıkarılması ve problemlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. EARGED. httpwww.meb.gov.treargedeargedIs _egitimi_teknoloji_egitimi.pdf sayfasından erişilmiştir.

Yetişen, H. (2010). Teknoloji ve tasarım dersinde uygulanacak alternatif etkinlik örnekleri. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (1999). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.

Yüksel, İ., & Sağlam, M. (2012). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.

Yörük, S., Dikici, A., & Uysal, A. (2002). Bilgi toplumu ve Türkiye’de mesleki eğitim. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 299-312. http://web.firat.edu.tr/sosyalbil/dergi/arsiv/cilt12/sayi2/299-312.pdf sayfasından erişilmiştir.

133

EKLER

134 EK 1. AraĢtırma Yasal Ġzni

135

EK 2. Teknoloji ve Tasarım Dersi Lisans Programı Açılmasına ĠliĢkin YÖK Basın