Çalışmanın araştırma tasarımı nicel araştırmadır. Araştırma için gerekli olan veriler ise nicel araştırma yönteminin tekniklerinden biri olan anket yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Anket soruları beyaz yakalı olarak nitelendirilen çalışanlara yüz yüze görüşme yöntemi ile sorulmuştur. Anket 4 bölümden ve toplam 49 sorudan oluşmaktadır. İlk bölüm, ankete katılan katılımcıların demografik özelliklerinin tespit edildiği bölümdür. Ayrıca bu bölümde katılımcılara araştırmanın amacı ve cevapların gizli kalacağını ifade eden bir kısım da bulunmaktadır. Bu bölümde toplam 9 soru sorulmuştur. Bu bölümdeki soruların bazıları (yaş, çalışma süresi, çalışan sayısı, çalıştıkları departman) açık uçlu olarak yöneltilip analizlerde kolaylık sağlaması açısından sonradan gruplandırılmıştır. İkinci bölüm psikolojik güçlendirme ölçeğine ilişkin önermelerin bulunduğu bölümdür. Bu bölümde 12 madde bulunmaktadır. Üçüncü bölüm ise çalışanların yenilikçi davranış ile ilgili algılarının tespit edildiği bölümdür. Bu bölümde toplam 10 soru sorulmuştur. Son bölümde ise çalışanların örgütsel bağlılığını ölçen 18 madde vardır. Ölçekte ters skorlu maddeler de bulunmaktadır. Analize geçmeden önce bu soruların tersi alınmıştır. Söz konusu maddeler ilerleyen bölümlerde detaylı olarak verilecektir. Bu çalışmadaki değişkenleri ölçmek için literatürde var olan araçlardan yararlanılmaktadır. Ölçekler orijinal İngilizce dillerinden araştırmacı tarafından da Türkçe’ye çevrilmiştir.
Ölçekler, bu tezin inceleme kurulu olarak seçilen danışman ve akademisyenler tarafından her bir maddenin anlamlarının uygunluğu göz önünde bulundurularak gözden geçirilmiş ve gerekli değişiklikler yapılmıştır. Daha sonra ölçek maddelerinin algısını incelemek için Konya’da otomotiv sektöründe çalışan 70 kişi üzerinde pilot çalışma uygulanmıştır. Pilot çalışmanın sonuçlarından elde edilen veriler, eleştiri ve geri bildirimler yeniden değerlendirilmiş, ölçeklerin güvenilirlikleri ortaya konulmuş ve bir takım revizyonlar yapılarak ankete son şekil verilmiştir. Pilot çalışmayı takiben bu çalışma kapsamında anket soruları, üretim ve montajı Türkiye’de yapılan otomotiv firmalarında çalışan beyaz yakalılara uygulanmıştır. Çalışma ile ilgili 420 anket uygulanmıştır ancak uç değer analizinden sonra 406 anket çalışma kapsamında kullanılmıştır. Çalışmanın analiz aşamasında, betimsel tanımlamaları belirlemede; frekans analizi, aritmetik ortalama ve standart sapma, değişkenler arası ilişkileri test ederken ise Amos yapısal eşitlik modeli ile ilgili analizler kullanılmıştır. Araştırmanın veri çözümleme sürecinde 5’li Likert şeklinde derecelendirilen anket sorularında; Hiç Katılmıyorum=1, Katılmıyorum=2, Kararsızım=3, Katılıyorum=4 ve Tamamen Katılıyorum=5 şeklinde puanlandırılarak değerlendirilmiştir. Ölçeklerle ilgili detaylı bilgi aşağıdadır;
5.1.1. Psikolojik Güçlendirme Ölçeği
Literatürde en sık başvurulan ölçek olmasından dolayı Spreitzer (1995, 1996) tarafından geliştirilen “Psikolojik Güçlendirme Algısı” soru formu kullanılmıştır. Ölçek, 12 ifadeden oluşmaktadır ve Türkçeye uyarlaması ilk Arslantaş (2007) tarafından yapılmıştır. Ölçekte, “İşimi nasıl yapacağımı belirlemede önemli ölçüde özerkliğe sahibim”, “İşimi nasıl yürüteceğime dair kararları kendim verebiliyorum” gibi maddeler kullanılmıştır. Yüksek puanlar psikolojik güçlendirmenin fazla olduğunu, düşük puanlar ise psikolojik güçlendirmenin düşük olduğunu göstermektedir. Spreitzer (1995) tarafından 500 firmanın orta düzey yöneticileri üzerinde uygulanmış ve 0,70'lik Cronbach Alpha düzeyinin üzerinde olduğu belirtilmektedir. Çalışma kapsamında psikolojik güçlendirmenin güvenilirlik değeri ise oldukça iyi olarak hesaplanmıştır (Cronbach’s Alpha= .81).
5.1.2. Yenilikçi İş Davranışı Ölçeği
Ölçek De Jong ve Den Hartog tarafından 2008 yılında 17 madde olarak geliştirilmiştir. Türkiye’de ilk Ayas (2015) tarafından, yenilikçi çıktılar ölçeğinin 6 sorusu eklenerek kullanılmıştır. De Jong ve Den Hartog (2010) öncesinde yapmış oldukları çalışmalar neticesinde, 2010 yılındaki çalışmalarında 10 maddelik kısa formu kullanmışlardır. Bu çalışmada da De Jong ve Den Hartog (2010)’un 10 maddelik “Yenilikçi İş Davranışı Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek ulusal ve uluslararası yazında oldukça yaygın kullanılan bir ölçektir (Çimen ve Yücel, 2017; Yeşiltaş ve diğ., 2013; Ayas, 2015; Özkan, 2017; Işık ve Aydın, 2016; Oukes, 2010; Dörner, 2012; Kroes, 2015) Ölçek “İşlerin nasıl geliştiğini merak ederim” “İşin uygulanabilmesi için sistematik olarak yenilikçi fikirler ortaya koyarım” gibi ifadeler içermektedir. Yüksek puanlar yenilikçi davranışın yüksek olduğunu, düşük puanlar ise yenilikçi davranışın düşük olduğunu göstermektedir. Çalışma kapsamında psikolojik güçlendirmenin güvenilirlik değeri oldukça iyi olarak hesaplanmıştır (Cronbach’s Alpha= .82).
5.1.3. Örgütsel Bağlılık Ölçeği
Meyer ve Allen tarafından 1991 yılında geliştirilen 24 madde ve 3 faktörden oluşan “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” 1993 yılında yine Meyer, Allen ve Smith tarafından revize edilmiştir. Ölçeğin son hali 18 ifade ve 3 faktörden oluşmaktadır (Meyer, Allen ve Smith, 1993: 548). Örgütsel bağlılık ile ilgili geliştirilen Mowday, Porter ve Steers (1982) gibi başka ölçekler olmasına rağmen bu çalışma için birçok çalışma tarafından kullanılan ve genel kabul edilirliği yüksek olan bu ölçek tercih edilmiştir. Ölçekte, “Kariyerimin geri kalanını bu organizasyonda geçirmek istiyorum” “Organizasyonuma çok şey borçluyum.” gibi ifadeler kullanılmıştır. Araştırmanın güvenilirliğini artırmak için bazı sorular (2, 3, 5 ve 13) katılımcılara olumsuz formda yöneltilmiştir. Veri analizine geçmeden önce söz konusu ters skorlu maddeler düzeltilmiştir. Yüksek puan yüksek örgütsel bağlılığı düşük puan ise örgütsel bağlılığın az olduğunu gösterir. Çalışma kapsamında örgütsel bağlılığın güvenilirlik değeri oldukça iyi olarak hesaplanmıştır (Cronbach’s Alpha= .89).